Billy Collins: Two poems about what dogs think (probably)

Billy Collins: Hai bài thơ (giả định) của hai chú chó

Translator: Thanh Nguyen Cong Reviewer: An Nguyen Hoang

I don't know if you've noticed,

Tôi không biết các bạn có để ý,

but there's been a spate of books

một loạt cuốn sách

that have come out lately

vừa rồi đã ra đời

contemplating or speculating

tìm hiểu hoặc suy đoán

on the cognition and emotional life of dogs.

về đời sống nhận thức và tình cảm của loài chó.

Do they think, do they feel and, if so, how?

Liệu chúng có suy nghĩ, cảm nhận, nếu có, thì ra sao?

So this afternoon, in my limited time,

Cũng vậy, chiều nay, trong thời gian có hạn,

I wanted to take the guesswork out of a lot of that

Tôi muốn đưa ra phỏng đoán

by introducing you to two dogs,

bằng cách giới thiệu các bạn với hai chú chó,

both of whom have taken the command "speak"

cả hai chú đều được mời "nói chuyện"

quite literally.

theo đúng nghĩa đen.

The first dog is the first to go,

Chú chó đầu tiên là chú tiên phong,

and he is contemplating an aspect

chú ta sẽ xem xét một khía cạnh

of his relationship to his owner,

trong quan hệ của mình với chủ,

and the title is "A Dog on His Master."

nên đầu đề câu chuyện, sẽ là "Một chú chó kể về chủ mình."

"As young as I look,

"Tôi trẻ trung là thế,

I am growing older faster than he.

mà đang già đi nhanh hơn ông ta.

Seven to one is the ratio, they tend to say.

Tôi thì già bảy, chủ thì già ba.

Whatever the number, I will pass him one day

Đến một ngày, tôi sẽ vượt qua

and take the lead,

và vươn lên dẫn trước,

the way I do on our walks in the woods,

khi tôi cùng ông đi dạo trong rừng,

and if this ever manages to cross his mind,

liệu có bao giờ chủ tôi hình dung,

it would be the sweetest shadow

đấy là hình bóng ngọt ngào đáng nhớ

I have ever cast on snow or grass."

tôi đã từng lưu trên tuyết trắng, cỏ xanh. "

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

And our next dog

Và chú chó tiếp theo của chúng ta

speaks in something called the revenant,

nói trong giọng điệu ta hay gọi là ma hiện,

which means a spirit that comes back

nghĩa là cái vong giờ quay trở lại

to visit you.

hỏi thăm các bạn đây.

"I am the dog you put to sleep,

"Tôi là con chó ông ru cho ngủ,

as you like to call the needle of oblivion,

như ông muốn cất cái kim vào cái bọc của lãng quên,

come back to tell you this simple thing:

tôi trở lại để nói ông hay điều đơn giản như là đan rổ:

I never liked you."

Tôi chưa bao giờ thích ông."

(Laughter)

(Cười)

"When I licked your face,

"Khi tôi liếm mặt ông,

I thought of biting off your nose.

tôi những muốn ngoạm phăng cái mũi.

When I watched you toweling yourself dry,

Khi tôi nhìn ông dùng khăn tắm lau người,

I wanted to leap and unman you with a snap.

tôi những muốn chồm lên táp cho ông một cái.

I resented the way you moved,

Tôi chẳng ưa kiểu ông đi,

your lack of animal grace,

ông lệt bệt, còn chúng tôi uyển chuyển,

the way you would sit in a chair to eat,

tôi ghét cả cách ông ngồi dùng bữa,

a napkin on your lap, a knife in your hand.

khăn ăn trên đùi, dao ở trong tay.

I would have run away

Nhìn ông, tôi muốn bước ngay

but I was too weak,

nhưng chẳng qua tôi đang núng thế,

a trick you taught me

tôi quá chán trò hề ông dạy

while I was learning to sit and heel

bắt tôi ngồi và đứng nhổm hai chân

and, greatest of insults,

sự xúc phạm còn quá quắt hơn,

shake hands without a hand.

với trò bắt tay, tay đâu mà bắt.

I admit the sight of the leash would excite me,

Sợi dây xích làm tôi căm uất,

but only because it meant I was about to smell things

chỉ mùi thức ăn mới làm dịu lòng tôi

you had never touched.

điều này ông chẳng biết thì thôi.

You do not want to believe this,

Điều tôi nói ông chẳng muốn tin,

but I have no reason to lie:

nhưng không lý gì bắt tôi nói khác:

I hated the car, hated the rubber toys,

Tôi ghét ô-tô, ghét đồ chơi cao su,

disliked your friends, and worse, your relatives.

các bạn ông tôi chẳng hề ưa, họ hàng ông lại còn tệ nữa.

The jingling of my tags drove me mad.

Tiếng leng keng chuông kêu trên cổ khiến tôi phát rồ.

You always scratched me in the wrong place."

Ông bao giờ cũng gãi vào chỗ tôi không ngứa."

(Laughter)

(Cười)

"All I ever wanted from you was food and water

"Cái duy nhất tôi cần nơi ông là thức ăn và nước uống

in my bowls.

để vào bát tôi.

While you slept, I watched you breathe

Khi ông ngủ, tôi nhìn ông thở

as the moon rose in the sky.

kìa trăng lên cao giữa bầu trời.

It took all of my strength

Tôi ráng sức bình sinh

not to raise my head and howl.

để không cất đầu lên và tru.

Now, I am free of the collar,

Giờ tôi đã thoát khỏi cái vòng đeo cổ,

free of the yellow raincoat,

chiếc áo mưa dễ ghét màu vàng,

monogrammed sweater,

chiếc áo len dở hơi,

the absurdity of your lawn,

thảm cỏ nhà ông ngớ ngẩn nhất đời,

and that is all you need to know about this place,

và đó là những gì ông cần biết tôi nghĩ sao với chốn này,

except what you already supposed

ngoài những điều ông vẫn tưởng

and are glad it did not happen sooner,

và mừng rỡ bởi tới giờ mới hay,

that everyone here can read and write,

ai ở đây cũng văn hay chữ tốt,

the dogs in poetry,

chó biết làm thơ,

the cats and all the others

mèo và các loài

in prose."

đều viết văn xuôi diệu nghệ."

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)