Louie Schwartzberg: Nature. Beauty. Gratitude.

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Hiwa Foundation II Reviewer: Hanasa-hiwa foundation

When I graduated UCLA, I moved to Northern California,

کاتێک لە (زانکۆی کالیفۆڕنیا لە لۆس ئەنجلس) دەرچووم، بەرەو باکوری کالیفۆڕنیا ڕۆشتم

and I lived in a little town called Elk, on the Mendocino coast.

له شارۆچکه‌یه‌کی بچوک نیشته‌جێ بووم به‌ناوی ئیلک

له‌سه‌ر که‌ناری مێندۆ سینۆ

And I didn't have a phone or TV, but I had US mail.

ته‌له‌فون وته‌له‌فزێۆنم نه‌بووته‌نها پۆسته‌ی ئه‌مریکی نه‌بێت

And life was good back then -- if you could remember it.

ئه‌وکات ژیان خۆشبوو ئه‌گه‌ر ئێوه به‌بیرتان بێت

I'd go to the general store for a cup of coffee and a brownie,

ده‌ڕۆیشتم بۆ بازاڕی گشتی بۆکوپێک قاوه

کێکێک، وه فلیمه‌که م ده‌نارد

I'd ship my film to San Francisco,

بۆسان فران سیسکۆ دوای دوو ڕۆژ

and lo and behold, two days later,

it would end up on my front door,

ده‌هاته به‌ر دەرگاکه‌م

which was way better than having to fight the traffic of Hollywood.

که باشتربوو له شەڕکردن له‌گه‌ڵ ترافیک

هۆلیوود. مۆسیقا

I didn't have much money,

پاره‌ی زۆرم نه‌بوو

(Music)

but I had time and a sense of wonder.

به‌ڵام کات وهه ستی لێپرسینه‌وه‌م هه‌بوو. مۆسیقا

So I started shooting time-lapse photography.

له‌به رئه‌وه ماوه‌یه‌ک ده ستمکرد به‌ کاری فۆتۆگرافی

مانگێکی ده‌ویست بۆ وێنهگرتن

It would take me a month to shoot a four-minute roll of film,

فلیمێکی چوارخوله‌کی چونکه هه‌رئه‌وه‌نده‌م ئه‌توانی

because that's all I could afford.

I've been shooting time-lapse flowers continuously, nonstop,

هه‌میشه به به‌رده‌وامی وێنه‌ی کاتی گوڵه‌کانم ئه‌گرت

به‌بێ وه‌ستان (٢٤) کاتژمێرله رۆژێکا و (٧) ڕۆژله هه‌فتەیه‌ک دا

24 hours a day, seven days a week,

for over 30 years.

بۆ زیاترله‌ (٣٠)ساڵ وه بۆ جوڵه‌ی

And to see them move is a dance I'll never get tired of.

سەمایەک که هه‌رگیز ڕزگارم نابێت لێی

Their beauty immerses us with color, taste, touch.

، جوانیه‌کانی له‌ناو ده نگدا، تامدا، هه ستدا نقوممان ده‌کات

It also provides a third of the food we eat.

هه‌روه‌ها ئه‌و سێ ژه‌م خواردنه‌ش ئاماده ده‌کات که ده‌یخۆیت

(Music)

مۆسیقا

Beauty and seduction are nature's tools for survival,

جوانی و فریودان ئامڕازن، سروشتی بۆ ڕزگاربون

because we protect what we fall in love with.

چونکه ئه‌وه ده‌پارێزین که ده‌که‌وینه داوی خۆشه‌ویستییه‌وه

It opens our hearts

دڵمان ده‌کاته‌وه وامان لێده‌کات هه‌ست بکه‌ین

and makes us realize we are a part of nature,

که ئێمه به‌شێکی سروشتین و جیاوازنین لێی

and we're not separate from it.

When we see ourselves in nature,

کاتێک خۆمان له سروشتدا ده‌بین هه‌روه‌ها په‌یوه‌ستمان ده‌کات

it also connects us to every one of us,

به‌هه‌رکه‌سێکی تر له‌خۆمان چونکه ئه‌وه ڕوونه

because it's clear that it's all connected in one.

که‌ هه‌موو به‌یه‌که‌وه به‌ستراوین

When people see my images, a lot of times they'll say,

کاتێک که خه‌ڵک وێنه‌کانم ده‌بینێت زۆربه‌ی کات ده‌ڵێن

"Oh my God."

ئه‌ی خودایه ئایا قه‌ت هه‌ستت کردووه ئه‌وه مانای چییه؟

Have you ever wondered what that meant?

The "oh" means it caught your attention;

ئۆو، مانای ڕاکێشانی سه‌رنجی تۆیه

هه‌ست به‌بونی خۆت ده‌که‌یت هۆشیارت ده‌کاته‌وه

it makes you present, makes you mindful.

The "my" means it connects with something deep inside your soul.

من که‌ مانای په‌یوه‌ندی یه له‌گه‌ڵ شتێکی قوڵتر

له‌ناو ڕۆحت دا

It creates a gateway for your inner voice to rise up and be heard.

ده‌رگایه‌ک دروست ده‌کات بۆبه‌رز کردنه‌وه‌ی ده‌نگی ناوه‌ڕاست

تا به‌رگوێ بکه‌وێت وه‌ خودا؟

And "God"?

خودا گه‌شتێکی تایبه‌تیه هه‌مووان ده‌مانه‌وێت له‌گه‌ڵیدا بین

God is that personal journey we all want to be on,

to be inspired,

سروشت بێت، تا هه‌ست بکه‌ین که‌ به‌جیهانه‌وه به‌ستراوینه‌ته‌وه

to feel like we're connected to a universe that celebrates life.

که ئاهه‌نگ بۆ ژیان ده‌گێرێت

Did you know that 80 percent of the information we receive

ئایا ده‌تزانی له (%٨٠)ی

ئه‌و زانیارییانه‌ی که به‌ده‌ستی ده‌هێنین ەڕێگه‌ی چاوه‌وه ده‌بێت

comes through our eyes,

and if you compare light energy to musical scales,

ئه‌گه‌ر وزه‌ی ڕووناکی بەراورد بکه‌ین به پێوه‌ری مۆسیقا

it would only be one octave that the naked eye could see,

ته‌نها یه‌ک نیوه‌تۆن ده‌بێت که‌چاوی ئاسایی ده‌توانێ بیبینێت

which is right in the middle?

که له‌ ناوه‌ڕاست دایه؟

And aren't we grateful for our brains,

ئایا ئێمه سوپاس گوزار نین بۆ مێشکمان که‌ ده‌توانێت

that can take this electrical impulse that comes from light energy

ئه‌و وزه ئه‌لیکترۆنییه وه‌ربگرێ که‌ لەوزه‌ی ڕوناکییه‌وه دێت

to create images in order for us to explore our world?

تا وێنه دروست بکات بۆ ئه‌وه‌ی ئێمه جیهانه‌که‌مان زیاتر بدۆزینه‌وه؟

And aren't we grateful that we have hearts that can feel these vibrations

ئایا سوپاس گوزارنین که‌ دڵمان هه‌یه

که‌ده‌توانێت هه‌ست به‌وجوڵانه‌ بکات

in order for us to allow ourselves

هه‌تا ئێمه هه‌ست به‌و خۆشی و

to feel the pleasure and the beauty of nature?

جوانی سروشتە بکه ین؟

مۆسیقا

جوانی سروشت خه‌ڵاتێکه که

Nature's beauty is a gift

that cultivates appreciation and gratitude.

نرخاندن و سوپاس گوزاری ده‌ر ده‌خات

مۆسیقا

So, I have a gift I want to share with you today,

له‌به‌رئه‌وه من خه‌ڵاتێکم پێیه ده‌مه‌وێت ئه‌مڕۆ له‌گه‌ڵ ئێوه هاوبه‌شی پێبکه م

a project I'm working on called "Happiness Revealed."

پڕۆژهیه‌ک من کاری له‌سه‌ر ده‌کەم به‌ناوی ده‌رخستنی خۆشی

And it'll give us a glimpse into that perspective --

وه‌ ئه‌و سه‌رنجه‌مان پێده‌دات له‌ناو ئه‌و بیروڕایهدا

from the point of view of a child and an elderly man --

له‌به‌رچاوی مناڵێک و پیاوێکی به‌ته‌مه‌ن

of that world.

له‌م جیهانه دا

Little girl: When I watch TV,

منداڵ کاتێک ته‌ماشای ته‌له‌فیزیۆن ده‌کات

it's just some shows that you just -- that are pretend.

ته‌نها چه‌ند به‌رنامه‌یه‌ک هه‌یه که خۆیان نیشان ده‌ده‌ن

And when you explore,

وه کاتێک تۆ ده‌گه‌ڕێیت

you get more imagination than you already had,

خه‌یاڵی زیاترت ده‌ست ده‌که‌وێت وه‌ک له‌وه‌ی هه‌ت بوو

and when you get more imagination,

کاتێک خه‌یاڵی زیاتر وه‌ر ده‌گریت

it makes you want to go deeper in

هانت ده‌دات بۆ چونه ناوی به‌قوڵاییه‌کی زیاتر

so you can get more and see beautifuller things,

هه‌تا تۆ شتی زیاتر و جوانتر ببینیت

وه‌ک ڕێگایه‌ک، ئه‌گه‌رئه‌وه ڕێگایه‌ک بێت، ڕێگات نیشان ده‌دات بۆ قه‌راخ ده‌ریا

like the path,

if it's a path, it could lead you to a beach or something,

یان شتێک له‌و بابه‌ته‌وه له‌وانه‌یه جوانبێت

and it could be beautiful.

مۆسیقا

(Music)

پیاوێکی به‌ته‌مه‌ن: تۆ واده‌زانی ئه‌مه ڕۆژێکی تره له‌ژیانتا؟

(Narrator) Brother David Steindl-Rast: Do you think this is just another day

in your life?

It's not just another day.

ڕۆژێکی تر نییه، ئه‌وه ڕۆژێکه که‌ به‌خشراوه به‌ تۆ

It's the one day that is given to you:

today.

ئه‌مڕۆ

(Music)

It's given to you.

ئه‌وه به‌خشراوه به‌ تۆ ئه‌وه خه‌ڵاتێکه

It's a gift.

It's the only gift that you have right now.

ئه‌وه ته‌نیا خه‌ڵاتێکه که ئێستا هه‌ته

And the only appropriate response

وه وه‌ڵامی ڕاست و دروست ته‌نها

is gratefulness.

سوپاس گوزارییه

(Music)

ئه‌گه‌ر هیچ نه‌که‌ین ته‌نها دروست کردنی وه‌ڵام نه‌بێت

If you do nothing else but to cultivate that response

to the great gift that this unique day is,

بۆ خه‌ڵاتێکی گه‌وره که ئه‌م ڕۆژه تایبه‌ته ئه‌وه‌یه

ئه‌گه‌ر تۆ فێربیت بۆ وه‌ڵام دانه‌وه

if you learn to respond as if it were the first day in your life

وه‌ک یه‌که‌م ڕۆژی ژیانت

وه‌ک کۆتا ڕۆژی ژیانت

and the very last day,

then you will have spent this day very well.

که‌واته ئه‌وڕۆژه‌ت به‌خۆشی به‌سه‌ر بردووه

(Music)

به‌کردنه‌وه‌ی چاوه‌کانمان و تێڕامانمان ده‌ست پێبکه‌ین

Begin by opening your eyes

and be surprised that you have eyes you can open,

که چاوت هه‌یه و ده‌توانیت بیکه‌یته‌وه

that incredible array of colors that is constantly offered to us

که‌ به‌ڕێکی و جوانی ڕه‌نگه‌کان ئاماده کراون بۆ ئێمه که‌هه‌میشه ده‌گۆڕدرێت

for our pure enjoyment.

بۆ خۆشییه‌کی پاک

ته‌ماشای ئاسمان بکه

Look at the sky.

ئێمه زۆر به‌که‌می ته‌ماشای ئاسمان ده‌کهین

We so rarely look at the sky.

زۆر به‌که‌می تێبینی جیاوازییه‌کان ده‌که‌ین

We so rarely note how different it is from moment to moment,

له کاتێكه‌وه بۆ کاتێکی تر له‌گه‌ڵ هاتن و ڕۆشتنی هه‌وره‌کان

with clouds coming and going.

ئێمه ته‌نها بیر له که‌ش و هه وا ده‌که‌ینەوە

We just think of the weather,

and even with the weather,

وه هه‌تا له‌گه‌ڵ که‌ش و هه واشا بیرله

we don't think of all the many nuances of weather.

زانیاری زیاتری که‌ش و هه‌وا ناکه‌ینه‌وه

We just think of "good weather" and "bad weather."

ئێمه ته‌نها بیر له باش و خراپی که‌ش و هه‌وا ده‌که‌ینه‌وه

This day, right now, has unique weather,

ئه‌مڕۆ له‌م کاته‌دا که‌ش وهه‌وایه‌کی خۆشی هه‌یه

maybe a kind that will never exactly, in that form, come again.

له‌وانه‌یه به‌شێوه‌یه‌ک بێت که هه‌رگیز

له‌م شێوه‌یه دوباره نه‌بێته وه

The formation of clouds in the sky will never be the same

شێوازی ئه‌م هه‌ورانه له‌ئاسمان هه‌رگیز وه‌ک ئه‌وه نابێت

as it is right now.

که ئێستا هه‌یه

Open your eyes. Look at that.

چاوت بکه‌وه ته‌ماشا بکه

(Music)

ته‌ماشای ڕوکه‌شی ئه‌وکه‌سانه بکه که‌بینیوته

Look at the faces of people whom you meet.

هه‌ریه‌کێک له‌وانه چیرۆکێکی جوانی هه‌یه‌ له‌ پێش ڕووکه‌شییه‌وه

Each one has an incredible story

behind their face,

چیرۆکێک که تۆ هه‌رگیز ناتوانی بیپێویت

a story that you could never fully fathom,

not only their own story, but the story of their ancestors.

نه‌ک ته‌نها چیرۆکی تایبه‌تی خۆیان به‌ڵکو چیرۆکی باپیرانیشیان

We all go back so far,

هه‌تا ئێستا هه‌مومان ده‌گه‌ڕێینه‌وه و

له‌م کاته‌دا و له‌م ڕۆژه دا

and in this present moment, on this day,

all the people you meet, all that life from generations

هه‌موو ئه‌و که‌سانه‌ی ده‌یانبینیت هه‌موو ژیانی نه‌وه‌کان و

and from so many places all over the world

له‌هه‌موو ناوچه‌کانی جیهانه‌وه

flows together and meets you here,

به‌یه‌که‌وه کۆده‌بێته‌وه و لێره تۆ ده‌بینن

وه‌ک جوڵاندنی ئاو ئه‌گه‌ر ته‌نها تۆ دڵت بکه‌یته‌وه و بخوێنیته‌وه

like a life-giving water,

if you only open your heart and drink.

(Music)

مۆسیقا

دڵت بکه‌رەوه بۆ ئه‌و خه‌ڵاته گرنگه‌ی که شارستانی

Open your heart to the incredible gifts

that civilization gives to us.

ده‌یدات به‌ ئێمه

You flip a switch, and there is electric light.

تۆ پلاکێک هه‌ڵده‌که‌یت و ڕوناکیت ده‌ست ده‌که‌وێت

You turn a faucet, and there is warm water and cold water,

تۆ (بۆری ئاو) ده گۆریت ئاوی گه رم و ئاوی سارد هه‌یه

and drinkable water.

وه ئاوی خواردنه‌وه

It's a gift that millions and millions in the world

ئه‌وه خه‌ڵاتێکه که ملێونه‌ها و ملێونه‌ها له‌م جیهانه دا

هه‌رگیز به‌ده‌ستی ناهێنن

will never experience.

So these are just a few of an enormous number of gifts

که‌واته ئه‌مانه به‌شێکن له‌م ژماره زۆرانه‌ی خه‌ڵات

که تۆ دڵی بۆده‌که‌یته‌وه

to which we can open your heart.

And so I wish you that you will open your heart

من هیوادارم که‌ تۆ دڵت بکه‌یته‌وه

to all these blessings,

بۆ ئه‌وهه‌موو پیرۆزیه و ڕێگه‌یان بده که به‌ناو تۆدا بڕۆن

and let them flow through you,

that everyone whom you will meet on this day

که‌ هه‌موو که‌سێک که تۆ ده‌یان بینیت له‌مڕۆدا

will be blessed by you,

له‌لایه‌ن تۆوه پیرۆز بکرێن

just by your eyes,

ته‌نها به‌هۆی چاوه‌کانته‌وه

by your smile,

به‌هۆی پێکه‌نینه‌که‌ته‌وه

به‌هۆی ده‌ست لێدانی تۆوه

by your touch,

ته‌نانەت به‌هۆی ئامادهبوونی تۆوه

just by your presence.

Let the gratefulness overflow

ڕێگه بده سوپاس گوزاری بڕژێت

into blessing all around you.

بۆ ناو پیرۆزی هه‌مووئه‌وانه‌ی ده‌وروبه‌ری تۆ

(Music)

And then, it will really be

وه‌ دوایی ده‌بێت به‌ڕۆژێکی خۆش، مۆسیقا

a good day.

(Applause)

چه‌پڵه لێدان

لیۆ شوارتزبێرگ: سوپاس

Louie Schwartzberg: Thank you.

(Applause)

Thank you very much.

زۆر سوپاس، چه‌پڵه‌ لێدان

(Applause)