Hans Rosling on HIV: New facts and stunning data visuals

Μετάφραση: Stella Sarma Επιμέλεια: Leonidas Argyros

(Applause)

(Χειροκρότημα)

AIDS was discovered 1981; the virus, 1983.

Το AIDS ανακαλύφθηκε το 1981-- ο ιός, το 1983.

These Gapminder bubbles show you

Αυτές οι φυσαλίδες στο Gapminder σας δείχνουν

how the spread of the virus was in 1983 in the world,

τη διάδοση του ιού στον κόσμο το 1983,

or how we estimate that it was.

ή μάλλον πώς εκτιμούμε ότι ήταν η διάδοση.

What we are showing here is --

Αυτό που δείχνουμε εδώ--

on this axis here, I'm showing percent of infected adults.

σε αυτόν εδώ τον άξονα, δείχνω το ποσοστό των προσβεβλημένων ενηλίκων.

And on this axis, I'm showing dollars per person in income.

Και σε αυτόν τον άξονα, δείχνω δολάρια κατ'άτομο σε εισόδημα.

And the size of these bubbles, the size of the bubbles here,

Και το μέγεθος αυτών των φυσαλίδων, το μέγεθος των φυσαλίδων εδώ,

that shows how many are infected in each country,

δείχνει πόσοι είχαν προσβληθεί σε κάθε χώρα,

and the color is the continent.

και το χρώμα είναι η ήπειρος.

Now, you can see United States, in 1983,

Τώρα, μπορείτε να δείτε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες το 1983,

had a very low percentage infected,

είχαν ένα πολύ χαμηλό ποσοστό προσβεβλημένων,

but due to the big population, still a sizable bubble.

αλλά εξαιτίας του μεγάλου πληθυσμού, και πάλι η φυσαλίδα είναι ευμεγέθης.

There were quite many people infected in the United States.

Υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι που είχαν προσβληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.

And, up there, you see Uganda.

Και, εκεί πάνω, βλέπετε την Ουγκάντα.

They had almost five percent infected,

Είχαν σχεδόν το πέντε τοις εκατό προσβεβλημένο,

and quite a big bubble in spite of being a small country, then.

και μια αρκετή μεγάλη φυσαλίδα παρά το ότι ήταν μια μικρή χώρα, τότε.

And they were probably the most infected country in the world.

Και ήταν ίσως η πιο προσβεβλημένη χώρα στον κόσμο.

Now, what has happened?

Τι συνέβη;

Now you have understood the graph

Έχετε καταλάβει το γράφημα,

and now, in the next 60 seconds,

και τώρα, στα επόμενα 60 δευτερόλεπτα,

we will play the HIV epidemic in the world.

θα αναπαραστήσουμε τη διάδοση της επιδημίας του HIV στον κόσμο.

But first, I have a new invention here.

Αλλά πρώτα, έχω μια νέα εφεύρεση εδώ.

(Laughter)

(Γέλια)

I have solidified the beam of the laser pointer.

Στερεοποίησα τη δέσμη του λεήζερ.

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

So, ready, steady, go!

Λοιπόν, έτοιμοι, πάμε!

First, we have the fast rise in Uganda and Zimbabwe.

Πρώτα, έχουμε την γρήγορη άνοδο στην Ουγκάντα και τη Ζιμπάμπουε.

They went upwards like this.

Ανέβηκαν έτσι.

In Asia, the first country to be heavily infected was Thailand --

Στην Ασία, η πρώτη χώρα που προσεβλήθη σοβαρά ήταν η Ταϋλάνδη.

they reached one to two percent.

Έφτασαν σε ποσοστό ένα με δύο τοις εκατό.

Then, Uganda started to turn back,

Έπειτα, η Ουγκάντα, άρχισε να κατεβαίνει

whereas Zimbabwe skyrocketed,

ενώ η Ζιμπάμπουε εκτινάχθηκε στα ύψη,

and some years later South Africa had a terrible rise of HIV frequency.

και μερικά χρόνια αργότερα η Νότια Αφρική είχε μια τρομακτική άνοδο στη συχνότητα του HIV.

Look, India got many infected,

Κοιτάξτε, στην Ινδία προσεβλήθησαν πολλοί,

but had a low level.

αλλά ήταν χαμηλό το ποσοστό.

And almost the same happens here.

Και σχεδόν το ίδιο συμβαίνει εδώ.

See, Uganda coming down, Zimbabwe coming down,

Βλέπετε, η Ουγκάντα κατεβαίνει, η Ζιμπάμπουε κατεβαίνει,

Russia went to one percent.

η Ρωσία πήγε στο ένα τοις εκατό.

In the last two to three years,

Τα τελευταία δύο με τρία χρόνια,

we have reached a steady state of HIV epidemic in the world.

φτάσαμε σε μια σταθερή κατάσταση της επιδημίας του HIV στον κόσμο.

25 years it took.

Πήρε 25 χρόνια.

But, steady state doesn't mean that things are getting better,

Αλλά, σταθερή κατάσταση δε σημαίνει ότι τα πράγματα πάνε προς το καλύτερο,

it's just that they have stopped getting worse.

απλά σταμάτησαν να πηγαίνουν προς το χειρότερο.

And it has -- the steady state is, more or less,

Και η σταθερή κατάσταση είναι, ότι, πάνω κάτω

one percent of the adult world population is HIV-infected.

ένα τοις εκατό του ενήλικου παγκόσμιου πληθυσμού έχει προσβληθεί από HIV.

It means 30 to 40 million people,

Αυτό σημαίνει 30 με 40 εκατομμύρια άνθρωποι,

the whole of California -- every person,

ολόκληρη η Καλιφόρνια, κάθε άτομο,

that's more or less what we have today in the world.

αυτό είναι πάνω κάτω η κατάσταση σήμερα στον κόσμο.

Now, let me make a fast replay of Botswana.

Τώρα, θα "ξαναπαίξω" γρήγορα τη Μποτσουάνα.

Botswana -- upper middle-income country in southern Africa,

Η Μποτσουάνα-- χώρα της νότιας Αφρικής, με ανώτερο μέσο εισόδημα,

democratic government, good economy,

με δημοκρατική κυβέρνηση, καλή οικονομία,

and this is what happened there.

και να τι συνέβη εκεί.

They started low, they skyrocketed,

Ξεκίνησαν χαμηλά, εκτινάχθηκαν στα ύψη,

they peaked up there in 2003,

έφτασαν στην κορυφή το 2003,

and now they are down.

και τώρα κατεβαίνουν.

But they are falling only slowly,

Αλλά πέφτουν αργά,

because in Botswana, with good economy and governance,

επειδή στη Μποτσουάνα, με την καλή οικονομία και διακυβέρνηση,

they can manage to treat people.

καταφέρνουν να κουράρουν τους ανθρώπους.

And if people who are infected are treated, they don't die of AIDS.

Και αν οι άνθρωποι που έχουν προσβληθεί τυγχάνουν φροντίδας, δεν πεθαίνουν από AIDS.

These percentages won't come down

Αυτά τα ποσοστά δε θα μειωθούν

because people can survive 10 to 20 years.

γιατί οι άνθρωποι επιβιώνουν για 10 με 20 χρόνια.

So there's some problem with these metrics now.

Άρα υπάρχει κάποιο πρόβλημα με αυτές τις μετρήσεις τώρα.

But the poorer countries in Africa, the low-income countries down here,

Αλλά στις φτωχότερες χώρες στην Αφρική, στις χώρες με χαμηλό εισόδημα, εδώ κάτω,

there the rates fall faster, of the percentage infected,

εκεί, τα ποσοστά των προσβεβλημένων πέφτουν γρηγορότερα

because people still die.

επειδή οι άνθρωποι ακόμη πεθαίνουν.

In spite of PEPFAR, the generous PEPFAR,

Παρά το PEPFAR, το γενναιόδωρο PEPFAR,

all people are not reached by treatment,

δε φτάνει σε όλους τους ανθρώπους η αγωγή,

and of those who are reached by treatment in the poor countries,

και από αυτούς που λαμβάνουν την αγωγή στις φτωχές χώρες,

only 60 percent are left on treatment after two years.

μόνο το 60 τοις εκατό συνεχίζει να λαμβάνει αγωγή μετά από δύο χρόνια.

It's not realistic with lifelong treatment

Δεν είναι ρεαλιστική η μακροχρόνια αγωγή

for everyone in the poorest countries.

για όλους στις φτωχότερες χώρες.

But it's very good that what is done is being done.

Αλλά είναι πολύ καλό που γίνεται αυτό που γίνεται.

But focus now is back on prevention.

Εστιάζουμε και πάλι τώρα στην πρόβλεψη.

It is only by stopping the transmission

Μόνο με τη διακοπή της διάδοσης

that the world will be able to deal with it.

θα μπορούσε ο κόσμος να αντιμετωπίσει το HIV.

Drugs is too costly -- had we had the vaccine,

Τα φάρμακα κοστίζουν πάρα πολύ--αν είχαμε το εμβόλιο,

or when we will get the vaccine, that's something more effective --

ή όταν θα έχουμε το εμβόλιο, αυτό είναι πιο αποτελεσματικό--

but the drugs are very costly for the poor.

αλλά τα φάρμακα κοστίζουν πολύ για τους φτωχούς.

Not the drug in itself, but the treatment

Οχι το φάρμακο καθαυτό, αλλά η αγωγή

and the care which is needed around it.

και η φροντίδα που χρειάζεται γύρω από αυτή.

So, when we look at the pattern,

Άρα, όταν κοιτάζουμε το σχήμα

one thing comes out very clearly:

ένα πράγμα γίνεται σαφές:

you see the blue bubbles

βλέπετε τις μπλε φυσαλίδες

and people say HIV is very high in Africa.

και οι άνθρωποι λένε ότι το HIV είναι πολύ υψηλό στην Αφρική.

I would say, HIV is very different in Africa.

Εγώ θα έλεγα, ότι το HIV είναι πολύ διαφορετικό στην Αφρική.

You'll find the highest HIV rate in the world

Θα βρείτε το υψηλότερο ποσοστό HIV στον κόσμο

in African countries,

σε Αφρικανικές χώρες,

and yet you'll find Senegal, down here --

αλλά θα βρείτε και τη Σενεγάλη, εδώ κάτω,

the same rate as United States.

με το ίδιο ποσοστό με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

And you'll find Madagascar,

Και θα βρείτε τη Μαδαγασκάρη,

and you'll find a lot of African countries

και θα βρείτε πολλές Αφρικανικές χώρες

about as low as the rest of the world.

σχεδόν το ίδιο χαμηλά όσο ο υπόλοιπος κόσμος.

It's this terrible simplification that there's one Africa

Είναι αυτή η τρομακτική απλούστευση ότι υπάρχει μια Αφρική

and things go on in one way in Africa.

και ότι τα πράγματα γίνονται με έναν τρόπο στην Αφρική.

We have to stop that.

Πρέπει να το σταματήσουμε αυτό.

It's not respectful, and it's not very clever

Δε δείχνει σεβασμό, και δεν είναι έξυπνο

to think that way.

να σκεφτόμαστε με αυτόν τον τρόπο.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

I had the fortune to live and work for a time in the United States.

Είχα την τύχη να ζήσω και να εργαστώ για ένα διάστημα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

I found out that Salt Lake City and San Francisco were different.

Διαπίστωσα ότι το Σολτ Λέικ Σίτυ και το Σαν Φρανσίσκο είχαν διαφορες.

(Laughter)

(Γέλια)

And so it is in Africa -- it's a lot of difference.

Το ίδιο και στην Αφρική--υπάρχουν πολλές διαφορές.

So, why is it so high? Is it war?

Αρα, γιατί είναι τόσο υψηλό [το ποσοστό του HIV]; Έχει να κάνει με τον πόλεμο;

No, it's not. Look here.

Οχι, δεν έχει να κάνει. Κοιτάξτε εδώ.

War-torn Congo is down there -- two, three, four percent.

Το διαλυμένο από τον πόλεμο Κονγκό είναι εκεί κάτω--δύο, τρία, τέσσερα τοις εκατό.

And this is peaceful Zambia, neighboring country -- 15 percent.

Και η ειρηνική Ζάμπια, γειτονική χώρα--15 τοις εκατό.

And there's good studies of the refugees coming out of Congo --

Και υπάρχουν καλές μελέτες για τους πρόσφυγες που φεύγουν από το Κονγκό--

they have two, three percent infected,

είναι προσβεβλημένοι σε ποσοστό δύο, τρία τοις εκατό,

and peaceful Zambia -- much higher.

ενώ η ειρηνική Ζάμπια-- πολύ περισσότερο.

There are now studies clearly showing

Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν καθαρά

that the wars are terrible, that rapes are terrible,

ότι οι πόλεμοι είναι τρομεροί, οι βιασμοί είναι τρομεροί.

but this is not the driving force for the high levels in Africa.

Αλλά αυτό δεν είναι η κινητήριος δύναμη για τα υψηλά ποσοστά [του HIV] στην Αφρική.

So, is it poverty?

Άρα, είναι η φτώχεια;

Well if you look at the macro level,

Αν κοιτάξετε μακροπρόθεσμα,

it seems more money, more HIV.

φαίνεται ότι περισσότερα χρήματα σημαίνουν περισσότερο HIV.

But that's very simplistic,

Αλλά αυτό είναι πολύ απλουστευτικό,

so let's go down and look at Tanzania.

γι'αυτό ας κοιτάξουμε την Τανζανία.

I will split Tanzania in five income groups,

Θα διαιρέσω την Τανζανία σε πέντε ομάδες εισοδήματος,

from the highest income to the lowest income,

από το υψηλότερο εισόδημα στο χαμηλότερο εισόδημα,

and here we go.

ορίστε!

The ones with the highest income, the better off -- I wouldn't say rich --

Αυτοί με το υψηλότερο εισόδημα, οι πλουσιότεροι, δεν θα έλεγα πλούσιοι,

they have higher HIV.

έχουν υψηλότερο HIV.

The difference goes from 11 percent down to four percent,

Η διαφορά κυμαίνεται από έντεκα τοις εκατό έως τέσσερα τοις εκατό,

and it is even bigger among women.

και η διαφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη στις γυναίκες.

There's a lot of things that we thought, that now, good research,

Υπάρχουν πολλά πράγματα που σκεφτήκαμε, τα οποία, τώρα, καλές έρευνες

done by African institutions and researchers

από Αφρικανικούς θεσμούς και ερευνητές

together with the international researchers, show that that's not the case.

μαζί με διεθνείς ερευνητές, απέδειξαν ότι δεν ισχύουν.

So, this is the difference within Tanzania.

Αυτή είναι η διαφορά μέσα στην Τανζανία.

And, I can't avoid showing Kenya.

Και δεν μπορώ παρά να δείξω την Κένυα.

Look here at Kenya.

Κοιτάξτε εδώ την Κένυα.

I've split Kenya in its provinces.

Διαίρεσα την Κένυα στις επαρχίες της.

Here it goes.

Ορίστε!

See the difference within one African country --

Δείτε τη διαφορά μέσα σε μία Αφρικανική χώρα--

it goes from very low level to very high level,

από πολύ χαμήλά ποσοστά, σε πολύ υψηλά ποσοστά,

and most of the provinces in Kenya is quite modest.

ενώ οι περισσότερες από τις επαρχίες της Κένυας είναι στη μέση.

So, what is it then?

Άρα, ποιος είναι ο λόγος;

Why do we see this extremely high levels in some countries?

Γιατί βλέπουμε αυτά τα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά σε μερικές χώρες;

Well, it is more common with multiple partners,

Είναι όντως πιο συνηθισμένο το να έχουν πολλαπλούς συντρόφους,

there is less condom use,

υπάρχει λιγότερη χρήση προφυλακτικού,

and there is age-disparate sex --

και υπάρχει σεξ ανάμεσα σε ανθρώπους με μεγάλη διαφορά ηλικίας--

that is, older men tend to have sex with younger women.

δηλαδή, μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες τείνουν να κάνουν σεξ με νεότερες γυναίκες.

We see higher rates in younger women than younger men

Βλέπουμε υψηλότερα ποσοστά σε νεότερες γυναίκες απ' ότι σε νεότερους άνδρες

in many of these highly affected countries.

σε πολλές από αυτές τις χώρες με υψηλά ποσοστά μόλυνσης.

But where are they situated?

Αλλά που βρίσκονται [αυτές οι χώρες];

I will swap the bubbles to a map.

Θα μεταφέρω τις φυσαλίδες σε ένα χάρτη.

Look, the highly infected are four percent of all population

Κοιτάξτε, ο πληθυσμός των χωρών με το υψηλότερο ποσοστό προσβεβλημένων αντιστοιχεί στο τέσσερα τοις εκατό όλου του πληθυσμού

and they hold 50 percent of the HIV-infected.

και [αυτές οι χώρες] έχουν το πενήντα τοις εκατό των προσβεβλημένων με HIV.

HIV exists all over the world.

Το HIV υπάρχει σε όλον τον κόσμο.

Look, you have bubbles all over the world here.

Κοιτάξτε υπάρχουν φυσαλίδες σε όλον τον κόσμο.

Brazil has many HIV-infected.

Η Βραζιλία έχει πολλούς προσβεβλημένους με HIV.

Arab countries not so much, but Iran is quite high.

Οι Αραβικές χώρες όχι τόσους πολλούς, αλλά το Ιράν είναι αρκετά ψηλά.

They have heroin addiction and also prostitution in Iran.

Εχουν ηρωινομανείς και πορνεία στο Ιράν.

India has many because they are many.

Η Ινδία έχει πολλούς γιατί έχει μεγάλο πληθυσμό.

Southeast Asia, and so on.

Η Νοτιοανατολική Ασία, και ούτω καθεξής.

But, there is one part of Africa --

Αλλά, υπάρχει ένα μέρος της Αφρικής [με τα υψηλότερα ποσοστά]--

and the difficult thing is, at the same time,

και το δύσκολο είναι, ταυτόχρονα,

not to make a uniform statement about Africa,

το να μην κάνουμε μια ενιαία διαπίστωση για την Αφρική,

not to come to simple ideas of why it is like this, on one hand.

να μην καταλήξουμε σε απλές ιδέες ως προς το γιατί είναι έτσι, από τη μια μεριά.

On the other hand, try to say that this is not the case,

Από την άλλη μεριά, να παραδεχτούμε ότι είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση,

because there is a scientific consensus about this pattern now.

γιατί υπάρχει συναίνεση των επιστημόνων για αυτό το σχήμα τώρα.

UNAIDS have done good data available, finally,

Το UNAIDS διέθεσε επιτέλους, κάποια καλά δεδομένα,

about the spread of HIV.

για τη διάδοση του HIV.

It could be concurrency.

Θα μπορούσε να είναι συγχρονισμός.

It could be some virus types.

Θα μπορούσε να είναι κάποιοι τύποι ιών.

It could be that there is other things

Θα μπορούσαν να είναι άλλοι παράγοντες

which makes transmission occur in a higher frequency.

που προκαλούν διάδοση με μεγαλύτερη συχνότητα.

After all, if you are completely healthy and you have heterosexual sex,

Εξ άλλου, αν είστε εντελώς υγιείς και έχετε ετεροφυλόφυλο σεξ,

the risk of infection in one intercourse is one in 1,000.

ο κίνδυνος προσβολής ανά συνουσία είναι ένα τοις χιλίοις.

Don't jump to conclusions now on how to

Μην προτρέχετε σε συμπεράσματα

behave tonight and so on.

να είστε φρόνιμοι απόψε!

(Laughter)

(Γέλια)

But -- and if you are in an unfavorable situation,

Αλλά--αν βρίσκεστε σε δυσμενή κατάσταση,

more sexually transmitted diseases, it can be one in 100.

όπου υπάρχουν περισσότερα σεξουαλικά διαδιδόμενα νοσήματα, μπορεί να είναι ένα τοις εκατό.

But what we think is that it could be concurrency.

Νομίζουμε ότι μπορεί να είναι συγχρονισμός.

And what is concurrency?

Και τι είναι συγχρονισμός;

In Sweden, we have no concurrency.

Στη Σουηδία, δεν έχουμε συγχρονισμός.

We have serial monogamy.

Έχουμε διαδοχική μονογαμία.

Vodka, New Year's Eve -- new partner for the spring.

Βότκα, παραμονή Πρωτοχρονιάς-- καινούργιος σύντροφος για την άνοιξη.

Vodka, Midsummer's Eve -- new partner for the fall.

Βότκα, παραμονή του θερινού ηλιοστάσιου--καινούργιος σύντροφος για το φθινόπωρο.

Vodka -- and it goes on like this, you know?

Βότκα--και συνεχίζει έτσι, καταλαβαίνετε;

And you collect a big number of exes.

Και συλλέγεις ένα μεγάλο αριθμό πρώην!

And we have a terrible chlamydia epidemic --

Και έχουμε μια τρομερή επιδημία χλαμυδίων--

terrible chlamydia epidemic which sticks around for many years.

τρομερή επιδημία χλαμυδίων που επιμένει εδώ και χρόνια.

HIV has a peak three to six weeks after infection

Το HIV είναι σε έξαρση τρεις με έξι εβδομάδες μετά την προσβολή

and therefore, having more than one partner in the same month

και γι'αυτό, το να έχουμε περισσότερους από έναν συντρόφους μέσα στον ίδιο μήνα

is much more dangerous for HIV than others.

είναι πιο επικίνδυνο για τη διάδοση του HIV απ΄ ότι για άλλες μολύνσεις.

Probably, it's a combination of this.

Πιθανόν, είναι ένας συνδυασμός από αυτές τις αιτίες.

And what makes me so happy is that we are moving now

Αυτό που με κάνει πολύ χαρούμενο είναι ότι τώρα, όταν εξετάζουμε τέτοιου είδους γραφήματα,

towards fact when we look at this.

προχωρούμε με συγκεκριμένα στοιχεία.

You can get this chart, free.

Μπορούμε να βρούμε αυτό το γράφημα, δωρεάν.

We have uploaded UNAIDS data on the Gapminder site.

Ανεβάσαμε όλα τα δεδομένα του UNAIDS στο Gapminder.org.

And we hope that when we act on global problems in the future

Και ελπίζουμε ότι όταν θα αναλαμβάνουμε δράση για παγκόσμια προβλήματα στο μέλλον

we will not only have the heart,

δε θα δρούμε μόνο με την καρδιά,

we will not only have the money,

δε θα δρούμε μόνο με τα χρήματα,

but we will also use the brain.

αλλά θα χρησιμοποιούμε και το μυαλό.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)