What really happens to the plastic you throw away - Emma Bryce

5,146,653 views ・ 2015-04-21

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand
00:06
This is the story of three plastic bottles,
0
6794
3009
Oto historia trzech plastikowych butelek,
00:09
empty and discarded.
1
9803
1937
pustych i wyrzuconych do śmieci.
00:11
Their journeys are about to diverge
2
11740
2209
Ich drogi wkrótce się rozejdą,
00:13
with outcomes that impact nothing less than the fate of the planet.
3
13949
4597
ich los wpłynie na losy całej planety.
00:18
But they weren't always this way.
4
18546
2185
Nie zawsze tak było.
00:20
To understand where these bottles end up, we must first explore their origins.
5
20731
5207
Aby zrozumieć, gdzie skończą te butelki, musimy wpierw zbadać ich początki.
00:25
The heroes of our story were conceived in this oil refinery.
6
25938
3750
Bohaterki naszej opowieści powstały w rafinerii ropy naftowej.
00:29
The plastic in their bodies
7
29688
1670
Plastik, z których się składają,
00:31
was formed by chemically bonding oil and gas molecules together
8
31358
4334
powstał w trakcie chemicznego łączenia cząsteczek ropy i gazu.
00:35
to make monomers.
9
35692
1803
Tak powstają monomery.
00:37
In turn, these monomers were bonded into long polymer chains to make plastic
10
37495
5617
Łączy się je z długimi polimerami, aby powstał plastik.
00:43
in the form of millions of pellets.
11
43112
3498
Początkowo w postaci milionów granulek.
00:46
Those were melted at manufacturing plants and reformed in molds
12
46610
4082
Później topi się je w fabrykach i nadaje im odpowiednią formę,
00:50
to create the resilient material that makes up the triplets' bodies.
13
50692
4536
aby powstał wytrzymały materiał, z którego powstały nasze trojaczki.
00:55
Machines filled the bottles with sweet bubbily liquid
14
55228
2977
Maszyny napełniły butelki słodkim, gazowanym płynem,
00:58
and they were then wrapped, shipped, bought, opened, consumed
15
58205
4083
po czym opakowano je, wysłano, kupiono i wypito,
01:02
and unceremoniously discarded.
16
62288
3213
aż wreszcie bezceremonialnie wyrzucono.
01:05
And now here they lie,
17
65501
1469
Leżą sobie tak po prostu,
01:06
poised at the edge of the unknown.
18
66970
3313
czekając na dalszy ciąg.
01:10
Bottle one, like hundreds of millions of tons of his plastic brethren,
19
70283
4267
Butelka pierwsza, jak setki milionów ton jej pobratymców,
01:14
ends up in a landfill.
20
74550
2211
trafia na wysypisko śmieci.
01:16
This huge dump expands each day
21
76761
2474
Ta ogromna hałda powiększa się każdego dnia,
01:19
as more trash comes in and continues to take up space.
22
79235
4398
im więcej śmieci na nią trafia, tym więcej przestrzeni zabiera.
01:23
As plastics sit there being compressed amongst layers of other junk,
23
83633
4298
Plastik jest ściskany pomiędzy warstwami innych śmieci,
01:27
rainwater flows through the waste
24
87931
2150
woda deszczowa płynie przez odpady,
01:30
and absorbs the water-soluble compounds it contains,
25
90081
3993
absorbując składniki plastiku rozpuszczalne w wodzie.
01:34
and some of those are highly toxic.
26
94074
2852
Niektóre są bardzo toksyczne.
01:36
Together, they create a harmful stew called leachate,
27
96926
4080
Tworzą wspólnie szkodliwą zawiesinę, zwaną odciekiem,
01:41
which can move into groundwater, soil and streams,
28
101006
3465
która może skazić wody gruntowe, glebę i cieki wodne,
01:44
poisoning ecosystems and harming wildlife.
29
104471
3631
zatruwając ekosystemy i szkodząc środowisku.
01:48
It can take bottle one an agonizing 1,000 years to decompose.
30
108102
5912
Butelka pierwsza może w mękach rozkładać się nawet 1000 lat.
01:54
Bottle two's journey is stranger but, unfortunately, no happier.
31
114014
4495
Podróż butelki drugiej jest dziwniejsza, ale wcale nie lepsza.
01:58
He floats on a trickle that reaches a stream,
32
118509
3051
Unosi się w małym strumyku, który wpada do większego potoku,
02:01
a stream that flows into a river,
33
121560
1998
później do rzeki,
02:03
and a river that reaches the ocean.
34
123558
3116
a następnie do oceanu.
02:06
After months lost at sea,
35
126674
1791
Po miesiącach tułaczki na morzu
02:08
he's slowly drawn into a massive vortex, where trash accumulates,
36
128465
4952
butelka powoli trafia do ogromnego wiru, gdzie zbierają się śmieci.
02:13
a place known as the Great Pacific Garbage Patch.
37
133417
4305
To tak zwana Wielka Pacyficzna Plama Śmieci.
02:17
Here the ocean's currents have trapped millions of pieces of plastic debris.
38
137722
4582
Prądy oceaniczne uwięziły tu miliony fragmentów plastiku.
02:22
This is one of five plastic-filled gyres in the world's seas.
39
142304
5038
To jeden z pięciu wielkich, wypełnionych plastikiem wirów.
02:27
Places where the pollutants turn the water into a cloudy plastic soup.
40
147342
4826
Tutaj zanieczyszczenia zmieniają wodę w gęstą plastikową zupę.
02:32
Some animals, like seabirds, get entangled in the mess.
41
152168
3816
Niektóre zwierzęta, ptaki morskie, zaplątują się w tych śmietnikach.
02:35
They, and others, mistake the brightly colored plastic bits for food.
42
155984
5337
Inne biorą jaskrawy plastik za jedzenie.
02:41
Plastic makes them feel full when they're not,
43
161321
3339
Czują się najedzone, choć wcale nie są,
02:44
so they starve to death
44
164660
1921
przez co padają z głodu.
02:46
and pass the toxins from the plastic up the food chain.
45
166581
3762
Toksyny z plastiku trafiają do łańcucha pokarmowego.
02:50
For example, it's eaten by lanternfish,
46
170343
2595
Najpierw zje go mała rybka świetlikowata,
02:52
the lanternfish are eaten by squid,
47
172938
2188
którą pożre kałamarnica,
02:55
the squid are eaten by tuna,
48
175126
1988
którą z kolei połknie tuńczyk,
02:57
and the tuna are eaten by us.
49
177114
3019
a tuńczyka zjemy my.
03:00
And most plastics don't biodegrade,
50
180133
2371
Większość plastiku nie ulega biodegradacji,
03:02
which means they're destined to break down into smaller and smaller pieces
51
182504
4017
co oznacza, że rozpadnie się na coraz mniejsze kawałeczki,
03:06
called micro plastics,
52
186521
2089
zwane mikroplastikiem,
03:08
which might rotate in the sea eternally.
53
188610
4140
które będą krążyć po morzu wiecznie.
03:12
But bottle three is spared the cruel purgatories of his brothers.
54
192750
4629
Na szczęście, trzeciej butelce oszczędzono męczarni jej sióstr.
03:17
A truck brings him to a plant
55
197379
1798
Ciężarówka przywiozła ją do fabryki,
03:19
where he and his companions are squeezed flat
56
199177
2891
gdzie ona i jej towarzyszki zostają zgniecione
03:22
and compressed into a block.
57
202068
2636
i uformowane w blok.
03:24
Okay, this sounds pretty bad, too, but hang in there.
58
204704
3240
Może brzmi to kiepsko, ale zaczekajcie.
03:27
It gets better.
59
207944
1451
Będzie lepiej.
03:29
The blocks are shredded into tiny pieces,
60
209395
2788
Te bloki są następnie cięte na kawałki,
03:32
which are washed and melted,
61
212183
1676
które są myte i topione.
03:33
so they become the raw materials that can be used again.
62
213859
4037
Stają się surowymi materiałami, których można użyć ponownie.
03:37
As if by magic, bottle three is now ready to be reborn
63
217896
4142
Jak za sprawą magii, butelka trzecia może narodzić się na nowo,
03:42
as something completely new.
64
222038
2448
w zupełnie nowej postaci.
03:44
For this bit of plastic with such humble origins,
65
224486
3422
Dla kawałka plastiku o tak skromnych początkach
03:47
suddenly the sky is the limit.
66
227908
2994
możliwości są praktycznie nieograniczone.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7