What really happens to the plastic you throw away - Emma Bryce

Таны хаясан хуванцар саванд юу тохиолддог вэ? - Эмма Брайс

Translator: Marla Munkh-Achit Reviewer: Indra Ganzorig

This is the story of three plastic bottles,

Энэ бол гурван хуванцар савны түүх юм,

empty and discarded.

хоосон бөгөөд хаягдсан.

Their journeys are about to diverge

Тэдний энэ аялал тус тусын замаар гарч

with outcomes that impact nothing less than the fate of the planet.

эх дэлхийн хувь заяанд нөлөөлөх юм.

But they weren't always this way.

Гэхдээ тэд үргэлж ийм байгаагүй.

To understand where these bottles end up, we must first explore their origins.

Эдний хаана очихыг нь ойлгохын тулд эхлээд хаанаас ирснийг нь мэдэцгээе.

The heroes of our story were conceived in this oil refinery.

Манай түүхийн баатрууд маань энэхүү газрын тосны үйлдвэрт төрсөн.

The plastic in their bodies

Тэдний бие дэх хуванцар нь

was formed by chemically bonding oil and gas molecules together

химийн урвалаар нэгдсэн тос болон газын молекулууд нь

to make monomers.

мономер болсноос үүсэлтэй.

In turn, these monomers were bonded into long polymer chains to make plastic

Ингээд мономерууд нь хамтдаа урт полимер хэлхээ үүсгэж

in the form of millions of pellets.

сая сая бөмбөлөгөөс бүтсэн хуванцарыг үүсгэдэг.

Those were melted at manufacturing plants and reformed in molds

Тэдгээр нь үйлдвэрт хайлан хэвэнд орж

to create the resilient material that makes up the triplets' bodies.

манай гурвын биеийг бүрдүүлэх уян материал болдог юм.

Machines filled the bottles with sweet bubbily liquid

Машинууд нь савыг амттай шингэнээр дүүргэн

and they were then wrapped, shipped, bought, opened, consumed

баглаж, түгээж, худалдаалж, онгойлгож, хэрэглэж

and unceremoniously discarded.

дараа нь эрээ цээргүй хаягдсан байна.

And now here they lie,

Тэд одоо энд

poised at the edge of the unknown.

яах нь мэдэгдэхгүй хэвтэцгээнэ.

Bottle one, like hundreds of millions of tons of his plastic brethren,

Нэгдэх сав, түүний хэдэн зуун сая ах дүү нарын адил

ends up in a landfill.

хогын цэг дээр очлоо.

This huge dump expands each day

Энэ хаягдал нь өдөр бүр нэмэгдэж

as more trash comes in and continues to take up space.

их хог ирэх тусам илүү их зай авдаг юм.

As plastics sit there being compressed amongst layers of other junk,

Хуванцарууд нь бусад хогон дунд хавчуулагдан дарагдаж,

rainwater flows through the waste

борооны ус урсан

and absorbs the water-soluble compounds it contains,

усанд задардаг бодисуудыг шингээж авах ба

and some of those are highly toxic.

эдгээрийн зарим нь маш их хортой.

Together, they create a harmful stew called leachate,

Ингээд личет хэмээх хортой бодис үүсэн,

which can move into groundwater, soil and streams,

газрын гүний ус, хөрс, булагт орж

poisoning ecosystems and harming wildlife.

экологийн тэнцвэрийг алдагдуулан, амьд биетэд аюул учруулдаг.

It can take bottle one an agonizing 1,000 years to decompose.

Энэ сав нь зовлонт 1000 жилийн дараа нэг юм задрана.

Bottle two's journey is stranger but, unfortunately, no happier.

Хоёрдох савны аялал илүү сонирхолтой ч мөн л сайнаар төгсөхгүй.

He floats on a trickle that reaches a stream,

Тэр урсгал даган хөвсөөр, булагт нийлж,

a stream that flows into a river,

энэ нь гол руу цутган

and a river that reaches the ocean.

гол нь далайд нийлдэг.

After months lost at sea,

Далайд хэдэн сар төөрсний эцэст,

he's slowly drawn into a massive vortex, where trash accumulates,

хаягдал цугларсан эргүүлгэнд орж,

a place known as the Great Pacific Garbage Patch.

Номхон Далайн хогын эргүүлэгт нийлнэ.

Here the ocean's currents have trapped millions of pieces of plastic debris.

Энд далайн урсгалд хашигдсан сая сая хуванцарууд бий.

This is one of five plastic-filled gyres in the world's seas.

Энэ бол далай дундах хуванцараар дүүрсэн таван эргүүлгийн нэг нь.

Places where the pollutants turn the water into a cloudy plastic soup.

Хаягдал нь усыг хуванцарын шөл шиг болгож орхидог ийм л газар.

Some animals, like seabirds, get entangled in the mess.

Далайн шувууд зэрэг зарим амьтад энэ хогонд ороогддог.

They, and others, mistake the brightly colored plastic bits for food.

Харин зарим нь тод өнгийн хуванцрыг хоол хэмээн андуурна.

Plastic makes them feel full when they're not,

Хуванцар нь тэдний гэдсийг дүүргэж

so they starve to death

өлсөж үхэхэд хүргэдэг,

and pass the toxins from the plastic up the food chain.

мөн хорт бодисыг хүнсний гинжин хэлхээнд дамжуулдаг.

For example, it's eaten by lanternfish,

Жишээ нь жараахай нь хуванцар идэж,

the lanternfish are eaten by squid,

жараахайг нялцгай биетэн идэж,

the squid are eaten by tuna,

харин түүнийг нь туна загас идэж

and the tuna are eaten by us.

харин бид тунаг иддэг.

And most plastics don't biodegrade,

Ихэнх хуванцар нь задардаггүй учир

which means they're destined to break down into smaller and smaller pieces

тэд жижиг, жижиг хэсгүүдэд хуваагдан

called micro plastics,

микро пластик болж

which might rotate in the sea eternally.

энэ нь далайд мөнхөд үлдэх юм.

But bottle three is spared the cruel purgatories of his brothers.

Гуравдах сав нь нөгөө хоёрын хэрцгий намгаас аврагдсан.

A truck brings him to a plant

Түүнийг ачааны машинаар зөөн

where he and his companions are squeezed flat

хавтгай болгон шахаад

and compressed into a block.

хэвэнд цутгасан.

Okay, this sounds pretty bad, too, but hang in there.

Энэ муу сонсогдож байгааг мэдэж байна гэхдээ түр хүлээгээрэй.

It gets better.

Илүү сайхан болох болно.

The blocks are shredded into tiny pieces,

Блокуудаа жижиглэн хэсэгчлээд

which are washed and melted,

ариутгаж, хайлуулснаар

so they become the raw materials that can be used again.

дахин хэрэглэгдэх түүхий материал болно.

As if by magic, bottle three is now ready to be reborn

Гуравдах сав маань ид шидийн мэт дахин төрж

as something completely new.

цоо шинэ төрлийг оллоо.

For this bit of plastic with such humble origins,

Ийм энгийн түүхтэй хуванцарт

suddenly the sky is the limit.

бүхий л боломж нээлттэй болжээ.