Why the best hire might not have the perfect resume | Regina Hartley

Translator: Nhat Thi Hong Nguyen Reviewer: Chi Nguyen

Your company launches a search for an open position.

Công ty của bạn vừa thông báo tuyển dụng cho một vị trí,

The applications start rolling in,

Hồ sơ xin việc bắt đầu được nộp

and the qualified candidates are identified.

và những ứng viên đủ tiêu chuẩn được xác định.

Now the choosing begins.

Quy trình lựa chọn ứng viên bắt đầu.

Person A: Ivy League, 4.0, flawless resume,

Ví dụ, ứng viên A:

Tốt nghiệp ở một trường đại học hàng đầu của Mỹ, GPA 4.0

Lý lịch đẹp, thư giới thiệu tuyệt vời, Đạt mọi tiêu chuẩn cần thiết.

great recommendations.

All the right stuff.

Person B: state school, fair amount of job hopping,

Ứng viên B: học tại trường công lập, đổi việc vài lần,

and odd jobs like cashier and singing waitress.

những việc lặt vặt như thu ngân và ca sỹ ở nhà hàng.

But remember -- both are qualified.

Nhưng nhớ là: Cả hai ứng viên đều đủ tiêu chuẩn tuyển dụng.

So I ask you:

Vậy tôi hỏi các bạn:

who are you going to pick?

Các bạn sẽ chọn ứng viên nào?

My colleagues and I created very official terms

Tôi cùng các đồng nghiệp đã nghĩ ra những "thuật ngữ chính thức"

to describe two distinct categories of candidates.

để miêu tả hai nhóm ứng viên khác nhau.

We call A "the Silver Spoon,"

Chúng tôi gọi nhóm A: "Chiếc thìa bạc", nhóm người luôn gặp thuận lợi,

the one who clearly had advantages and was destined for success.

và dường như sinh ra để thành công.

And we call B "the Scrapper,"

Và nhóm B: "Chiến binh",

the one who had to fight against tremendous odds

nhóm người luôn cố gắng vượt lên hoàn cảnh

to get to the same point.

để đạt được thành tích tương tự.

You just heard a human resources director refer to people

Bạn vừa nghe một giám đốc nhân sự miêu tả ứng viên là

as Silver Spoons and Scrappers --

"Chiếc thìa bạc" và "Chiến binh".

(Laughter)

which is not exactly politically correct and sounds a bit judgmental.

Điều này nghe không hoàn toàn đúng về lý,

và hơi có vẻ phán xét.

But before my human resources certification gets revoked --

Nhưng...

trước khi thu hồi chứng chỉ hành nghề nhân sự của tôi,

(Laughter)

let me explain.

hãy để tôi giải thích.

A resume tells a story.

Mỗi lý lịch kể một câu chuyện.

And over the years, I've learned something about people

Và qua nhiều năm, tôi đã hiểu thêm về nhóm ứng viên,

whose experiences read like a patchwork quilt,

những người có kinh nghiệm như một chiếc chăn chắp vá.

that makes me stop and fully consider them

Điều này đã khiến tôi phải dừng lại, và suy ngẫm cẩn thận

trước khi loại hồ sơ của họ.

before tossing their resumes away.

A series of odd jobs may indicate

Một loạt công việc lặt vặt có thể cho thấy

inconsistency, lack of focus, unpredictability.

sự thiếu nhất quán, thiếu tập trung và khó đoán trước.

Hoặc, có thể là dấu hiệu cho thấy sự nỗ lực hết mình vượt qua khó khăn.

Or it may signal a committed struggle against obstacles.

At the very least, the Scrapper deserves an interview.

Chí ít, điều này khiến "Chiến binh" xứng đáng được gọi phỏng vấn.

To be clear,

Cần làm rõ rằng,

Tôi không hề có ý không ủng hộ "Chiếc thìa bạc";

I don't hold anything against the Silver Spoon;

getting into and graduating from an elite university

Để được nhận vào và tốt nghiệp tại một trường uy tín

takes a lot of hard work and sacrifice.

cần rất nhiều nỗ lực và hi sinh.

But if your whole life has been engineered toward success,

Nhưng nếu cả đời bạn dường như được sinh ra để thành công,

làm sao bạn có thể đối mặt với khó khăn?

how will you handle the tough times?

One person I hired felt that because he attended an elite university,

Một ứng viên tôi từng tuyển dụng, cảm thấy vì anh tốt nghiệp tại một trường danh giá,

there were certain assignments that were beneath him,

nên có những công việc không đáng để anh ấy làm,

like temporarily doing manual labor to better understand an operation.

như những công việc chân tay tạm thời, để hiểu hơn về một quy trình hoạt động.

Eventually, he quit.

Kết quả là, anh ấy đã bỏ việc.

But on the flip side,

Nhưng mặt khác,

điều gì sẽ xảy ra, nếu như cả đời bạn dường như sinh ra để thất bại,

what happens when your whole life is destined for failure

and you actually succeed?

và thực sự bạn lại thành công?

I want to urge you to interview the Scrapper.

Tôi muốn đề xuất các bạn hãy phỏng vấn "Chiến binh".

I know a lot about this because I am a Scrapper.

Tôi hiểu nhiều về nhóm ứng viên này, vì tôi cũng là một "Chiến binh".

Before I was born,

Trước khi tôi sinh ra,

Bố tôi được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần phân liệt hoang tưởng,

my father was diagnosed with paranoid schizophrenia,

and he couldn't hold a job in spite of his brilliance.

và ông đã không thể giữ được công việc, mặc dù rất thông minh.

Our lives were one part "Cuckoo's Nest,"

Cuộc sống của chúng tôi lúc đó, một phần như trong phim "Cuckoo's Nest,"

one part "Awakenings"

một phần như trong "Awakenings"

và một phần như trong "A Beautiful Mind".

and one part "A Beautiful Mind."

(Laughter)

(Cười)

I'm the fourth of five children raised by a single mother

Tôi là con thứ tư trong gia đình năm con, được nuôi dạy bởi mẹ đơn thân

in a rough neighborhood in Brooklyn, New York.

tại một vùng ngoại ô khắc nghiệt ở Brooklyn, New York.

Chúng tôi chưa bao giờ sở hữu nhà, ô tô và máy giặt,

We never owned a home, a car, a washing machine,

và hầu như trong suốt tuổi thơ, chúng tôi thậm chí không có điện thoại.

and for most of my childhood, we didn't even have a telephone.

Vì vậy tôi đã được thôi thúc để tìm hiểu mối qua hệ

So I was highly motivated

to understand the relationship between business success and Scrappers,

giữa sự thành công trong sự nghiệp và những "Chiến binh"

because my life could easily have turned out very differently.

bởi vì cuộc sống của tôi đã dễ dàng rẽ sang một hướng hoàn toàn khác.

As I met successful business people

Khi tôi gặp những nhà kinh doanh thành công

and read profiles of high-powered leaders,

và đọc hồ sơ của những nhà lãnh đạo cấp cao,

I noticed some commonality.

tôi thấy ở họ có một số điểm tương đồng.

Many of them had experienced early hardships,

Rất nhiều trong số họ đã trải qua tuổi thơ khó khăn,

anywhere from poverty, abandonment,

có thể là nghèo đói, bị bỏ rơi,

death of a parent while young,

mồ côi khi còn nhỏ,

to learning disabilities, alcoholism and violence.

cho đến chứng rối loạn học tập, nghiện rượu và bạo hành.

The conventional thinking has been that trauma leads to distress,

Suy nghĩ thông thường vẫn là, tổn thương thường dẫn đến đau khổ,

and there's been a lot of focus on the resulting dysfunction.

và rất nhiều nghiên cứu đã tìm hiểu những khác biệt gây ra từ sự tổn thương.

But during studies of dysfunction, data revealed an unexpected insight:

Tuy nhiên nghiên cứu đã đưa ra một kết luận gây ngạc nhiên là:

that even the worst circumstances can result in growth and transformation.

Thậm chí những tình cảnh tồi tệ nhất có thể đưa đến sự phát triển và thay đổi.

A remarkable and counterintuitive phenomenon has been discovered,

Một hiện tượng đặc biệt và ngược với suy nghĩ thông thường được tìm ra

which scientists call Post Traumatic Growth.

mà các nhà khoa học gọi là "Sự phát triển hậu tổn thương".

In one study designed to measure the effects of adversity

Trong một nghiên cứu về hệ quả của hoàn cảnh khó khăn

on children at risk,

tới trẻ em không may mắn, cho thấy

among a subset of 698 children

Trong số 698 trẻ được nghiên cứu,

những đứa trẻ đều đã trải qua những hoàn cảnh khó khăn cùng cực nhất,

who experienced the most severe and extreme conditions,

fully one-third grew up to lead healthy, successful and productive lives.

đúng 1/3 trong số đó lớn lên có cuộc sống khỏe mạnh, thành công và hiệu quả.

In spite of everything and against tremendous odds, they succeeded.

Mặc dù phải đối mặt với bao khó khăn, họ vẫn thành công.

One-third.

Một phần ba trong số họ.

Take this resume.

Hãy lấy ví dụ về hồ sơ này.

This guy's parents give him up for adoption.

Anh này bị bố mẹ cho làm con nuôi.

He never finishes college.

Anh ta chưa bao giờ học xong đại học.

He job-hops quite a bit,

Anh ta thay đổi một vài công việc,

goes on a sojourn to India for a year,

tạm trú tại Ấn Độ một năm,

and to top it off, he has dyslexia.

và điều cuối cùng, anh ta mắc chứng rối loạn đọc.

Would you hire this guy?

Liệu các bạn có tuyển anh ta?

His name is Steve Jobs.

Tên anh ta là Steve Jobs.

In a study of the world's most highly successful entrepreneurs,

Một nghiên cứu về các doanh nhân thành đạt nhất thế giới,

it turns out a disproportionate number have dyslexia.

hóa ra là có một tỷ lệ đáng ngạc nhiên về số người mắc chứng rối loạn đọc.

In the US,

Ở Mỹ,

35% số doanh nhân được nghiên cứu mắc chứng bệnh này.

35 percent of the entrepreneurs studied had dyslexia.

What's remarkable -- among those entrepreneurs

Điều đáng chú ý là trong số những doanh nhân này

who experience post traumatic growth,

những người đã trải qua giai đoạn phát triển hậu tổn thương,

they now view their learning disability

họ coi chứng rối loạn học tập

như một khó khăn cần thiết để tạo ra lợi thế cho mình

as a desirable difficulty which provided them an advantage

because they became better listeners and paid greater attention to detail.

bởi vì họ giỏi lắng nghe hơn, và tập trung vào chi tiết nhiều hơn.

They don't think they are who they are in spite of adversity,

Họ không nghĩ rằng họ có được ngày hôm nay mặc dù khó khăn

they know they are who they are because of adversity.

mà hiểu rằng họ có được như ngày hôm nay là nhờ gian khổ.

Họ coi những tổn thương và khó khăn đã trải qua

They embrace their trauma and hardships

as key elements of who they've become,

là yếu tố quyết định họ là ai,

and know that without those experiences,

và biết rằng nếu không có trải nghiệm đó,

they might not have developed the muscle and grit required

họ có thể đã không có được sức mạnh và sự gan góc cần thiết

to become successful.

để thành công.

Một trong những đồng nghiệp của tôi đã có cuộc sống hoàn toàn đảo lộn

One of my colleagues had his life completely upended

as a result of the Chinese Cultural Revolution in 1966.

bởi cuộc Cách mạng Văn hóa ở Trung Quốc năm 1966.

At age 13, his parents were relocated to the countryside,

Lúc 13 tuổi, bố mẹ anh phải dời về nông thôn,

the schools were closed

trường học đóng cửa,

and he was left alone in Beijing to fend for himself until 16,

và anh bị bỏ lại ở Bắc Kinh, tự lo liệu cho mình đến năm 16 tuổi,

cho đến khi anh ấy tìm được việc ở một công ty may mặc.

when he got a job in a clothing factory.

But instead of accepting his fate,

Nhưng thay vì chấp nhận số phận,

anh ấy có một quyết tâm là tiếp tục theo đuổi việc học tập.

he made a resolution that he would continue his formal education.

Eleven years later, when the political landscape changed,

11 năm sau, khi chính trị đã thay đổi,

he heard about a highly selective university admissions test.

anh ấy biết thông tin về một cuộc thi đại học rất cạnh tranh,

He had three months to learn the entire curriculum

Anh ấy có 3 tháng để học toàn bộ kiến thức của chương trình

of middle and high school.

trung học cơ cở và trung học phổ thông.

So, every day he came home from the factory,

Và vì thế, mỗi ngày anh về nhà từ công xưởng,

took a nap, studied until 4am, went back to work

chợp mắt một chút, học đến 4 giờ sáng, sau đó lại đi làm.

and repeated this cycle every day for three months.

và cứ tiếp tục chu trình đó mỗi ngày, trong vòng 3 tháng.

He did it, he succeeded.

Và anh ấy đã làm được, anh ấy đã thành công.

His commitment to his education was unwavering, and he never lost hope.

Anh ấy vô cùng kiên định theo đuổi việc học, và chưa bao giờ mất hi vọng.

Today, he holds a master's degree,

Bây giờ, anh đã có bằng Thạc sỹ

and his daughters each have degrees from Cornell and Harvard.

và hai cô con gái của anh tốt nghiệp tại đại học Cornell và Harvard.

Scrappers are propelled by the belief

"Chiến binh" có động lực vươn lên nhờ niềm tin rằng

that the only person you have full control over is yourself.

người duy nhất có thể kiểm soát hoàn toàn, chính là bản thân mình.

When things don't turn out well,

Khi mọi thứ không như mong đợi,

Scrappers ask, "What can I do differently to create a better result?"

"Chiến binh" tự hỏi, "Tôi có thể làm gì khác để có kết quả tốt hơn?"

Scrappers have a sense of purpose

"Chiến binh" có mục tiêu rõ ràng

that prevents them from giving up on themselves,

giúp họ ngăn được suy nghĩ đầu hàng bản thân,

kind of like if you've survived poverty, a crazy father and several muggings,

Giả dụ bạn đã vượt qua được nghèo đói, một ông bố tồi và vài lần trộm cắp,

you figure, "Business challenges? --

bạn sẽ coi, "Những thách thức trong kinh doanh ư?"

(Laughter)

(Cười)

Thực sự vậy ư?

Really?

Quá đơn giản. Tôi biết cách xử lý rồi.

Piece of cake. I got this."

(Laughter)

(Cười)

And that reminds me -- humor.

Và điều này nhắc tôi về-- sự hài hước

Scrappers know that humor gets you through the tough times,

"Chiến binh" biết rằng: hài hước giúp bạn vượt qua thời kỳ khó khăn,

and laughter helps you change your perspective.

và tiếng cười giúp bạn thay đổi quan điểm sống.

And finally, there are relationships.

Và cuối cùng là những mối quan hệ.

Những người đã vượt khó không làm việc một mình.

People who overcome adversity don't do it alone.

Somewhere along the way,

Ở đâu đó trong quá trình này,

they find people who bring out the best in them

họ sẽ tìm những người có thể giúp họ tốt nhất,

and who are invested in their success.

và những người được đầu tư để thành công.

Having someone you can count on no matter what

Có ai đó bạn có thể tin tưởng trong mọi hoàn cảnh

is essential to overcoming adversity.

là điều thiết yếu để vượt qua khó khăn.

I was lucky.

Tôi đã rất may mắn.

In my first job after college,

Khi làm công việc đầu tiên sau khi tốt nghiệp đại học,

I didn't have a car, so I carpooled across two bridges

tôi không có ô tô nên tôi thường đi nhờ qua hay cây cầu

with a woman who was the president's assistant.

với một người phụ nữ, chính là trợ lý giám đốc của tôi.

She watched me work

Bà nhìn tôi làm việc,

and encouraged me to focus on my future

và khuyến khích tôi tập trung vào tương lai,

and not dwell on my past.

và không sống với quá khứ.

Along the way I've met many people

Và trong suốt cuộc đời, tôi đã gặp rất nhiều người,

who've provided me brutally honest feedback,

họ đã cho tôi những lời nhận xét chân thành,

advice and mentorship.

lời khuyên và sự kèm cặp.

These people don't mind

Những người này không quan tâm

that I once worked as a singing waitress to help pay for college.

rằng tôi đã từng làm ca-sỹ-bồi-bàn để kiếm tiền đi học đại học.

(Laughter)

I'll leave you with one final, valuable insight.

Companies that are committed to diversity and inclusive practices

Tôi sẽ kết thúc bài nói chuyện với một thông tin cuối cùng, rất có giá trị.

tend to support Scrappers

Những công ty cam kết hoạt động đa dạng

thường ủng hộ "Kẻ hiếu chiến"

and outperform their peers.

và đạt hiệu suất cao hơn đối thủ cạnh tranh.

According to DiversityInc,

Theo DiversityInc,

một nghiên cứu 50 công ty hàng đầu về sự đa dạng,

a study of their top 50 companies for diversity

outperformed the S&P 500 by 25 percent.

chỉ số cổ phiếu của những công ty này vượt S&P 500 tới 25%.

So back to my original question.

Hãy quay trở lại câu hỏi ban đầu của tôi,

Who are you going to bet on:

Bạn sẽ tuyển ứng viên nào:

Silver Spoon or Scrapper?

"Chiếc thìa bạc" hay "Chiến binh"?

I say choose the underestimated contender,

Tôi sẽ nói chọn ứng viên chưa được đánh giá đúng mức

whose secret weapons are passion and purpose.

người có vũ khí là niềm đam mê và mục đích.

Hire the Scrapper.

Hãy tuyển "Chiến binh".

(Applause)