The walk from "no" to "yes" | William Ury

William Ury: Cuộc đi bộ từ "không" đến "có"

Translator: Minh-Tuan Ta Reviewer: LD .

Chủ đề về cuộc đàm phán khó khăn

Well, the subject of difficult negotiation

reminds me of one of my favorite stories from the Middle East,

gợi cho tôi về một trong những câu chuyện yêu thích của tôi

từ Trung Đông,

of a man who left to his three sons, 17 camels.

về một người đàn ông để lại cho ba đứa con trai của ông ta 17 con lạc đà.

Ông ta để lại cho người con cả phân nửa số lạc đà;

To the first son, he left half the camels;

to the second son, he left a third of the camels;

cho người con thứ một phần ba số lạc đà;

and to the youngest son, he left a ninth of the camels.

và cho người con út một phần chín số lạc đà.

Và ba người con trai cùng nhau đàm phán.

The three sons got into a negotiation -- 17 doesn't divide by two.

17 không chia hết hai.

Nó cũng không chia hết cho ba.

It doesn't divide by three.

It doesn't divide by nine.

Cũng như không chia hết cho chín.

Brotherly tempers started to get strained.

Tình hình bắt đầu căng thẳng.

Finally, in desperation,

Cuối cùng, không biết phải làm sao,

they went and they consulted a wise old woman.

họ đến gặp và hỏi ý kiến một bà lão thông thái.

The wise old woman thought about their problem for a long time,

Bà lão thông tháo nghĩ về vấn đề đó một lúc lâu,

và cuối cùng bà ta quay lại và nói,

and finally she came back and said, "Well, I don't know if I can help you,

"Thực sự ta cũng không biết là có thể giúp cho các người không,

nhưng ít nhất, nếu các người muốn, các ngươi có thể lấy con lạc đà của ta."

but at least, if you want, you can have my camel."

Vậy là họ có 18 con lạc đà.

So then, they had 18 camels.

Người con cả lấy phân nửa -- phân nửa của 18 là chín.

The first son took his half -- half of 18 is nine.

Người con thứ lấy một phần ba -- một phần ba của 18 là sáu.

The second son took his third -- a third of 18 is six.

The youngest son took his ninth -- a ninth of 18 is two.

Người con út lấy một phần chín --

một phần chín của 18 là hai.

You get 17.

Và tổng cộng là 17.

They had one camel left over.

Họ còn một con lạc đà sót lại.

They gave it back to the wise old woman.

Họ trả nó cho bà lão thông thái.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now, if you think about that story for a moment,

Và nếu các bạn nghĩ về câu chuyện đó,

I think it resembles a lot of the difficult negotiations

Tôi nghĩ nó giống với

nhiều cuộc đàm phán khó khăn mà chúng ta tham gia.

we get involved in.

They start off like 17 camels, no way to resolve it.

Chúng bắt đầu như là 17 con lạc đà -- không có cách nào để giải quyết.

Somehow, what we need to do

Bằng cách nào đó, cái chúng ta cần phải làm

is step back from those situations, like that wise old woman,

là lùi một bước, giống như bà lão thông thái,

nhìn vấn đề thông qua con mắt trong sáng

look at the situation through fresh eyes

và nghĩ tới con lạc đà thứ 18

and come up with an 18th camel.

Finding that 18th camel in the world's conflicts

Bây giờ, tìm con lạc đà thứ 18 trong các cuộc xung động trên thế giới

has been my life passion.

đã trở thành đam mê của cuộc đời tôi.

I basically see humanity a bit like those three brothers.

Tôi cơ bản thấy con người chút nào đó giống ba anh em kia;

We're all one family.

chúng ta là một gia đình.

We know that scientifically,

Chúng ta biết rằng một cách khoa học,

thanks to the communications revolution,

cảm ơn những cuộc cách mạng truyền thông

all the tribes on the planet -- all 15,000 tribes --

tất cả các bộ lạc trên hành tinh, tất cả 15000 bộ lạc,

are in touch with each other.

liên lạc với nhau.

And it's a big family reunion.

Và nó là một cuộc họp mặt gia đình lớn.

And yet, like many family reunions,

Và giống như nhiều cuộc họp mặt gia đình,

it's not all peace and light.

nó không phải lúc nào cũng bình yên và tươi sáng cả.

There's a lot of conflict,

Có nhiều mẫu thuẫn.

and the question is: How do we deal with our differences?

Và câu hỏi là,

chúng ta giải quyết các vấn đề của chúng ta như thế nào?

How do we deal with our deepest differences,

Chúng ta giải quyết những sự khác biệt sâu thẳm nhất như thế nào,

given the human propensity for conflict

dựa vào bản chất mang xu hướng xung đột

và trí thông minh của con người

and the human genius at devising weapons of enormous destruction?

trong việc chế tao vũ khí hủy diệt hàng loạt?

That's the question.

Đó là câu hỏi.

As I've spent the last better part of three decades, almost four,

Tôi đã dùng phần tươi đẹp của ba thập kỷ mới đây --

gần như bốn --

traveling the world,

du lịch thế giới,

trying to work, getting involved in conflicts

cố gắng làm việc, tham gia vào các mâu thuẫn

ranging from Yugoslavia to the Middle East

từ Yugoslavia đến Trung Đông

đến Chechnya đến Venezuela,

to Chechnya to Venezuela --

some of the most difficult conflicts on the face of the planet --

một vài trong những xung đột khó khăn nhất trên hành tinh,

I've been asking myself that question.

Tôi đã tự đặt câu hỏi đó.

Và nghĩ rằng tôi đã tìm thấy, trong một số cách nào đó,

And I think I've found, in some ways, what is the secret to peace.

bí mật của hòa bình.

It's actually surprisingly simple.

Nó thật sự đơn giản một cách bất ngờ.

It's not easy, but it's simple.

Nó không dễ, nhưng đơn giản.

It's not even new.

Nó thậm chí không mới.

It may be one of our most ancient human heritages.

Nó có thể là một trong những di sản xưa nhất của con người.

Bí mật của hòa bình là chúng ta.

The secret to peace is us.

It's us who act as a surrounding community around any conflict,

Nó là chúng ta, những người hoạt động

như là một cộng đồng vây quanh

xung đột,

who can play a constructive role.

những người tham gia với vai trò xây dựng.

Let me give you just a story, an example.

Để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện, một ví dụ.

About 20 years ago,

Khoảng 20 năm trước, tôi ở Nam Phi (South Africa)

I was in South Africa, working with the parties in that conflict,

làm việc với các nhóm trong cuộc xung đột,

and I had an extra month,

và tôi đã có thêm một tháng,

so I spent some time living with several groups of San Bushmen.

vì vậy tôi dùng nó để sống

với vài nhóm ở San Bushmen.

I was curious about them, about the way in which they resolve conflict.

Tôi đã tò mò về họ và cách họ giải quyết xung đột.

Because, after all, within living memory, they were hunters and gatherers,

Bởi vì, sau cùng, trong ký ức cuộc sống,

họ là những thợ săn và người thu lượm,

living pretty much like our ancestors lived

sống giống như là tổ tiên của chúng ta

for maybe 99 percent of the human story.

khoảng 99% lịch sử con người.

And all the men have these poison arrows that they use for hunting --

Và tất cả đàn ông có các mũi tên độc dùng để săn bắn --

absolutely fatal.

cực kỳ chết người.

So how do they deal with their differences?

Vậy, họ giải quyết những sự khác nhau của họ như thế nào?

Well, what I learned is, whenever tempers rise in those communities,

Cái mà tôi học được

là mỗi khi sự căng thẳng xảy ra trong cộng đồng,

someone goes and hides the poison arrows out in the bush,

một ai đó đi giấu các mũi tên độc trong bụi rậm,

and then everyone sits around in a circle like this,

và rồi mọi người ngồi thành vòng tròn như thế này,

and they sit and they talk and they talk.

và họ ngồi, họ nói chuyện, và họ nói.

It may take two days, three days, four days,

Có thể mất đến 2 ngày, 3 ngày, 4 ngày,

but they don't rest until they find a resolution

nhưng họ không ngừng nghỉ

tới khi họ tìm ra được cách giải quyết

or better yet -- a reconciliation.

hay là một cách hòa giải tốt hơn.

And if tempers are still too high,

Và nếu không khí căng thẳng vẫn cao,

then they send someone off to visit some relatives,

họ cử một ai đó đi thăm vài người thân

as a cooling-off period.

như là một giai đoạn làm nguội.

Well, that system is, I think, probably the system

Hệ thống đó

tôi nghĩ rằng là hệ thống mà giữ cho chúng ta sống sót để thời điểm này,

that kept us alive to this point,

given our human tendencies.

căn cứ vào các khuynh hướng của con người.

Hệ thống đó, tôi gọi nó là phía thứ ba.

That system, I call "the third side."

Bởi vì nếu bạn nghĩ về nó,

Because if you think about it, normally when we think of conflict,

bình thường khi chúng ta nghĩ về mâu thuẫn, khi chúng ta mô tả nó,

when we describe it,

there's always two sides --

thì luôn có hai phía.

it's Arabs versus Israelis, labor versus management,

Ả Rập với Israel, công nhân với quản lý,

husband versus wife, Republicans versus Democrats.

chồng với vợ, Dân Chủ với Cộng Hòa,

But what we don't often see

nhưng cái mà chúng ta không thường thấy

is that there's always a third side,

là luôn có một phía thứ ba.

Và bên phía thứ ba của mâu thuẫn là chúng ta,

and the third side of the conflict is us, it's the surrounding community,

đó là cộng đồng xung quanh,

it's the friends, the allies,

đó là những bạn, là những đồng minh,

the family members, the neighbors.

là những thành viên trong gia đình, là những người hàng xóm.

And we can play an incredibly constructive role.

Và chúng ta có thể đóng một vai trò xây dựng cực kỳ to lớn.

Perhaps the most fundamental way in which the third side can help

Có thể cách cơ bản nhất

mà bên thứ ba có thể giúp

is to remind the parties of what's really at stake.

là nhắc nhở các bên cái gì thật sự là vấn đề.

For the sake of the kids, for the sake of the family,

Cho lợi ích của bon trẻ, cho lợi ích của gia đình,

cho lợi ích của cộng đồng, cho lợi ích của tương lai,

for the sake of the community, for the sake of the future,

let's stop fighting for a moment and start talking.

Hãy dừng tranh cãi một chút và bắt đầu nói chuyện.

Vì, vấn đề lề,

Because, the thing is,

when we're involved in conflict,

khi chúng ta ở trong một cuộc xung đột,

it's very easy to lose perspective.

rất dễ mất đi tầm nhìn,

It's very easy to react.

nó rất dễ để phản ứng lại.

Human beings -- we're reaction machines.

Con người: chúng ta là những cổ máy phản ứng.

And as the saying goes,

Và như câu nói đó,

when angry, you will make the best speech

khi tức giận, bạn sẽ nói bài nói tuyệt vời nhất

you will ever regret.

mà bạn sẽ phải hối hận.

(Laughter)

And so the third side reminds us of that.

Và vì vậy bên thứ ba nhắc nhở chúng ta điều đó.

The third side helps us go to the balcony,

Bên thứ ba giúp chúng ta đi tới ban công,

which is a metaphor for a place of perspective,

đây là một ẩn dụ cho một nơi

where we can keep our eyes on the prize.

mà chúng ta có thể chú ý tới vấn đề chính.

Let me tell you a little story from my own negotiating experience.

Tôi kể cho các bạn một câu chuyện nhỏ từ kinh nghiệm đàm phán của chính tôi.

Some years ago, I was involved as a facilitator in some very tough talks

Vài năm trước, tôi tham gia với tư cách là người hòa giải

trong vài cuộc đàm phán rất hóc búa

between the leaders of Russia and the leaders of Chechnya.

giữa các lãnh tụ của Nga

và các lãnh tụ của Chechnya

There was a war going on, as you know.

Có một cuộc chiến đang diễn ra, như các bạn biết.

Và chúng tôi họp ở Tòa Án Quốc Tế (The Hague),

And we met in the Hague, in the Peace Palace,

trong Cung Điện Hòa Bình (Peace Palace),

in the same room where the Yugoslav war-crimes tribunal was taking place.

trong cùng một phòng, nơi mà tòa án tội ác chiến tranh Yugoslav

đã được xét xử.

And the talks got off to a rather rocky start

Và cuộc nói chuyện khởi đầu rất khó chịu

khi mà phó tổng thống của Chechnya

when the vice president of Chechnya began by pointing at the Russians

bắt đầu bằng cách chỉ vào bên Nga và nói,

and said, "You should stay right here in your seats,

"Các người nên ngồi yên trên ghế,

because you're going to be on trial for war crimes."

vì các người sẽ bị xét xử vì tội ác chiến tranh."

Và rồi ông ta tiếp tục, và quay sang tôi và nói,

And then he turned to me and said,

"You're an American.

"Ông là người Mỹ.

Look at what you Americans are doing in Puerto Rico."

Nhìn lại xem người Mỹ đang làm gì ở Puerto Rico."

And my mind started racing, "Puerto Rico? What do I know about Puerto Rico?"

Và đầu óc tôi bắt đầu chạy, "Puerto Rico? Tôi biết gì về Puerto Rico?"

Tôi bắt đầu phản ứng lại,

I started reacting.

(Laughter)

nhưng rồi tôi cố gắng nhớ là đi lên ban công.

But then, I tried to remember to go to the balcony.

Và rồi khi ông ta dừng lại,

And then when he paused

and everyone looked at me for a response,

và mọi người nhìn tôi chờ đợi phản hồi,

from a balcony perspective, I was able to thank him for his remarks

từ cái nhìn từ ban công, tôi đã có thể cảm ơn vì sự lưu ý của ông ta

and say, "I appreciate your criticism of my country

và nói, "Tôi thật sự biết ơn vì sự phê bình của ông cho đất nước tôi,

and I take it as a sign that we're among friends

và tôi nhận nó như là dấu hiệu chúng ta là bạn

và có thể nói chuyện thẳng thắn với nhau.

and can speak candidly to one another."

(Laughter)

Và cái mà chúng ta đang bàn ở đây không phải là về Puerto Rico hay là quá khứ.

"And what we're here to do is not to talk about Puerto Rico or the past.

Cái mà chúng ta đang bàn ở đây là tìm cách

We're here to see if we can figure out a way

to stop the suffering and the bloodshed in Chechnya."

dừng lại sự đau khổ và đổ máu ở Chechnya."

Và cuộc đối thoại quay lại chủ đề chính.

The conversation got back on track.

That's the role of the third side,

Đó chính là vai trò của phía thứ ba,

to help the parties go to the balcony.

là để giúp cho các bên có thể đi tới ban công.

Và bây giờ để tôi nói một chút

Now let me take you, for a moment,

to what's widely regarded as the world's most difficult conflict,

và mà được đa số coi là xung đột khó khăn nhất trên thế giới,

hay là cuộc xung đột gần như không thể giải quyết,

or the most impossible conflict, the Middle East.

đó là vấn đề Trung Đông (Middle East).

Question is: where's the third side there?

Câu hỏi là: Ở đó thì phía thứ ba là ai?

How could we possibly go to the balcony?

Làm thế nào để chúng ta đi đến ban công?

Now, I don't pretend to have an answer to the Middle East conflict,

Bây giờ tôi không giả bộ là có một câu trả lời

cho vấn đề ở Trung Đông,

but I think I've got a first step -- literally, a first step --

nhưng tôi nghĩ tôi biết bước đầu tiên,

cơ bản là bước đầu tiên,

something that any one of us could do as third-siders.

thứ mà ai trong chúng ta cũng có thể làm trong vai trò là phía thứ ba.

Let me just ask you one question first.

Để tôi hỏi các bạn một câu hỏi trước.

How many of you in the last years

Bao nhiêu trong các bạn

trong các năm gần đây

từng thấy mình quan tâm đến vấn đề ở Trung Đông

have ever found yourself worrying about the Middle East

và tự hỏi ai có thể làm gì?

and wondering what anyone could do?

Just out of curiosity, how many of you?

Chỉ tò mò thôi, bao nhiêu người?

OK, so the great majority of us.

Ok, vậy là hầu hết mọi người.

And here, it's so far away.

Và đây, điều này rất xa vời.

Why do we pay so much attention to this conflict?

Tại sao chúng ta lại phải quan tâm đến cuộc xung đột này?

Is it the number of deaths?

Có phải là vì số người chết?

There are a hundred times more people who die in a conflict in Africa

Số lượng người chết gấp hàng trăm lần

trong một cuộc xung đột ở Châu Phi hơn là ở Trung Đông.

than in the Middle East.

No, it's because of the story,

Không phải vì số người chết, nó là vì câu chuyện ở đó,

because we feel personally involved in that story.

vì mỗi cá nhân chúng ta cảm thấy liên quan

đến câu chuyện đó.

Whether we're Christians, Muslims or Jews, religious or non-religious,

Dù chúng ta là Đạo Thiên Chúa, Đạo Hồi hay là Đạo Do Thái,

theo đạo hay không theo đạo,

we feel we have a personal stake in it.

chúng ta cảm thấy chúng ta có liên quan đến nó.

Stories matter;

Những câu chuyện mang tầm quan trọng lớn. Tôi biết điều đó với cương vị là một nhân chủng học.

as an anthropologist, I know that.

Stories are what we use to transmit knowledge.

Những câu chuyện mà chúng ta dùng để truyền tải kiến thức.

Chúng mang đến ý nghĩa cho cuộc sống.

They give meaning to our lives.

That's what we tell here at TED, we tell stories.

Điều mà chúng ta làm ở TED - chúng ta kể chuyện.

Các câu chuyện là chìa khóa.

Stories are the key.

And so my question is --

Và vì vậy câu hỏi của tôi là,

yes, let's try and resolve the politics there in the Middle East,

Vâng, thử giải quyết chính trị

ở Trung Đông,

but let's also take a look at the story.

nhưng hãy cũng nhìn vào câu chuyện.

Let's try to get at the root of what it's all about.

Thử nhìn vào gốc rễ của tất cả mọi chuyện.

Let's see if we can apply the third side to it.

Thử xem nếu chúng ta có thể áp dụng bên thứ ba vào.

Điều đó nghĩa là gì? Và câu chuyện ở đây là gì?

What would that mean? What is the story there?

Bây giờ, với tư cách là những nhà nhân chủng học, chúng ta biết

Now, as anthropologists, we know that every culture has an origin story.

rằng mọi nền văn hóa đều có một câu chuyện về nguồn gốc của nó.

What's the origin story of the Middle East?

Câu chuyện về nguồn gốc của Trung Đông là gì?

In a phrase, it's:

Trong một mệnh đề, nó như thế này:

Four thousand years ago,

4.000 năm trước, một người đàn ông và gia đình ông ta

a man and his family walked across the Middle East,

đi xuyên qua Trung Đông,

and the world has never been the same since.

và thế giới lúc đó chưa như bây giờ.

Người đàn ông đó, tất nhiên,

That man, of course, was Abraham.

là Abraham.

And what he stood for was unity, the unity of the family;

Và cái mà ông ta đi là vì sự đoàn kết,

sự kết gia đình.

he's the father of us all.

Ông ta là cha của tất cả chúng ta.

But it's not just what he stood for, it's what his message was.

Nhưng không phải chỉ là cái mà ông ta đai diện, nó là thông điệp của ông ta.

Thông điệp ban sơ của ông ta cũng là đoàn kết,

His basic message was unity too,

the interconnectedness of it all, the unity of it all.

sự liên hệ của nó và sự đoàn kết của nó.

And his basic value was respect,

Và giá trị cơ bản của ông ta là sự tôn trọng,

was kindness toward strangers.

là lòng tốt với những người lạ.

That's what he's known for, his hospitality.

Đó là cái mà ông ta nổi tiếng, lòng hiếu khách của ông ta.

Vì vậy,

So in that sense,

he's the symbolic third side of the Middle East.

ông ta là phía thứ ba tượng trưng

của Trung Đông.

He's the one who reminds us that we're all part of a greater whole.

Ông ta là người nhắc nhở chúng ta

rằng chúng ta là một phần của một tập thể lớn hơn.

Now, think about that for a moment.

Bây giờ, các bạn hãy --

bây giờ nghĩ về điều đó một chút.

Today, we face the scourge of terrorism.

Hiện tại, chúng ta đối mặt với khủng bố.

What is terrorism?

Khủng bố là gì?

Terrorism is basically taking an innocent stranger

Khủng bố cơ bản là lấy người lạ

and treating them as an enemy whom you kill in order to create fear.

và đối xử với họ như là kẻ thù mà bạn muốn tiêu diệt

để gây ra sợ hãi.

What's the opposite of terrorism?

Cái gì là đối lập của chủ nghĩa khủng bố?

Đó là lấy người lạ

It's taking an innocent stranger

and treating them as a friend whom you welcome into your home,

và đối xử với họ như là bạn bè

người mà bạn chào đón ở nhà mình

in order to sow and create understanding

để kết giao bằng hữu và tạo sự hiểu biết,

hay kính trọng, hay tình yêu thương.

or respect, or love.

So what if, then, you took the story of Abraham,

Vậy chuyện gì xảy ra nếu

bạn lấy câu chuyện của Abraham,

which is a third-side story,

là câu chuyện của phía thứ ba,

what if that could be --

chuyện gì nếu điều đó có thể là --

because Abraham stands for hospitality --

vì Abraham tượng trưng cho lòng hiếu khách --

what if that could be an antidote to terrorism?

chuyện gì xảy ra nếu đó là liều thuốc cho chủ nghĩa khủng bố?

What if that could be a vaccine against religious intolerance?

Chuyện gì xảy ra nếu đó là liều vắc-xin

chống lại phân biệt tôn giáo?

How would you bring that story to life?

Làm cách nào bạn đem câu chuyện đó vào đời sống?

Now, it's not enough just to tell a story.

Bây giờ nó không đủ khi chỉ kể một câu chuyện --

đó là mạnh mẽ --

That's powerful, but people need to experience the story.

nhưng người ta cần trải nghiệm câu chuyện.

They need to be able to live the story.

Họ cần phải có thể sống như câu chuyện. Làm cách nào bạn làm được điều đó?

How would you do that?

And that was my thinking of how would you do that.

Và đó là suy nghĩ của tôi làm cách nào mà để làm được điều đó.

And that's what comes to the first step here.

Và đó là điều dẫn đến bước đầu tiên.

Because the simple way to do that is:

Vì cách đơn giản để thực hiện điều đó là

đi bộ.

you go for a walk.

You go for a walk in the footsteps of Abraham.

Bạn đi bộ theo hành trình của Abraham.

You retrace the footsteps of Abraham.

Bạn men theo hành trình của Abraham.

Because walking has a real power.

Vì đi bộ có một sức mạnh thực sự.

You know, as an anthropologist, walking is what made us human.

Các bạn biết, là một nhà nhân chủng học, đi bộ là cái mà làm cho chúng là là con người.

It's funny -- when you walk, you walk side-by-side,

Nó buồn cười, khi bạn đi bộ,

bạn đi kề bên nhau

in the same common direction.

về cùng một hướng.

Now if I were to come to you face-to-face

Bây giờ, nếu tôi đi đến bạn mặt đối mặt

and come this close to you,

và đi đến gần bạn thế này,

you would feel threatened.

bạn sẽ cảm thấy bị đe dọa.

But if I walk shoulder-to-shoulder,

Nhưng nếu tôi đi bộ vai kề vai,

thậm chí chạm vai,

even touching shoulders,

it's no problem.

thì không vấn đề gì cả.

Who fights while they walk?

Ai chiến đâu khi đi bộ?

That's why in negotiations, often, when things get tough,

Đó là lý do tại sao trong đàm phá, thường khi mọi thứ trở nên căng thẳng,

people go for walks in the woods.

người ta đi bô trong rừng.

So the idea came to me of, what about inspiring a path,

Vì vậy ý tưởng đến với tôi

về cái mà truyền cảm hứng

một lối đi, một con đường --

a route -- think the Silk Route, think the Appalachian Trail --

nghĩ về con đường tơ lụa, nghĩ về con đường Appalachian --

that followed in the footsteps of Abraham?

đã đi theo bước chân

của Abraham

Người ta nói: "Thật điên rồi. Không thể làm được.

People said, "That's crazy. You can't.

You can't retrace the footsteps of Abraham -- it's too insecure,

Không thể nào đi lại con đường của Abraham được. Nó quá nguy hiểm.

you've got to cross all these borders,

Các bạn phải đi qua tất cả các biên giới.

it goes across 10 different countries in the Middle East,

Nó đi ngang qua 10 quốc gia khác nhau ở Trung Đông,

bởi vì nó thống nhất tất cả."

because it unites them all."

Và vì vậy chúng tôi nghiên cứu ý tưởng đó ở Harvard.

And so we studied the idea at Harvard.

Chúng tôi chuẩn bị.

We did our due diligence.

And then a few years ago,

Và rồi một vài năm trước, nhóm chúng tôi,

a group of us, about 25 of us from 10 different countries,

khoảng 25 người từ 10 quốc gia khác nhau,

decided to see if we could retrace the footsteps of Abraham,

quyết định thử xem chúng tôi có thể đi lại hành trình của Abraham không,

đi từ nới ông ấy sinh ra ở thành phố Urfa

going from his initial birthplace in the city of Urfa

ở phía nam Thổ Nhĩ Kỳ, phía bắc Mesopotamia.

in Southern Turkey, Northern Mesopotamia.

And we then took a bus and took some walks

Và chúng tôi đi xe buýt và đi bộ

and went to Harran, where, in the Bible, he sets off on his journey.

và đi tới Harran,

nơi, theo kinh thánh, ông bắt đầu cuộc hành trình.

Then we crossed the border into Syria, went to Aleppo,

Rồi chúng tôi đi qua biên giới vào Syria, đi tới Aleppo,

which, turns out, is named after Abraham.

nơi mà hóa ra có tên được đặt theo Abraham.

We went to Damascus,

Chúng tôi đi tới Damascus,

which has a long history associated with Abraham.

nơi mà có một lịch sử lâu đời liên quan đến Abraham.

Chúng tôi đến phía bắc Jordan,

We then came to Northern Jordan,

to Jerusalem -- which is all about Abraham -- to Bethlehem,

tới Jerusalem,

nơi mà mọi thức về Abraham, tới Bethlehem,

and finally, to the place where he's buried, in Hebron.

và cuối cùng tới nơi mà ông ta được chôn cất

ở Hebron.

So effectively, we went from womb to tomb.

Thật hiệu quả, chúng tôi đã đi từ nơi sinh ra đến nơi chết đi.

We showed it could be done.

Chúng tôi đã chứng minh nó có thể làm được. Nó là một cuộc hành trình tuyệt vời.

It was an amazing journey.

Let me ask you a question.

Tôi hỏi các bạn một câu.

How many of you have had the experience of being in a strange neighborhood

Bao nhiêu người trong các bạn đã từng có kinh nghiệm

ở trong một khu phố lạ,

or strange land,

hay là một miền đất lạ,

and a total stranger, perfect stranger,

và một người hoàn toàn xa lạ, một người xa lạ hoàn hảo,

đi đến bạn và cho bạn thấy sự tốt bụng,

comes up to you and shows you some kindness --

maybe invites you into their home, gives you a drink,

có thể là mời bạn đến nhà họ, mời bạn ly nước,

mời bạn cà phê, mời bạn một bữa ăn?

gives you a coffee, gives you a meal?

Bao nhiêu người trong các bạn đã từng có kinh nghiệm đó?

How many of you have ever had that experience?

Đó chính là bản chất

That's the essence of the Abraham Path.

của con đường Abraham.

That's what you discover as you go into these villages in the Middle East

Nhưng cái mà bạn khám phá, là bạn đi tới những ngôi làng ở Trung Đông

nơi mà bạn mong đợi sự hiếu khách,

where you expect hostility,

và bạn nhận được sự hiếu khách tuyệt vời nhất,

and you get the most amazing hospitality,

tất cả liên quan đến Abraham.

all associated with Abraham:

"Nhân danh cha Abraham,

"In the name of Father Ibrahim, let me offer you some food."

tôi mang cho bạn một ít thức ăn."

So what we discovered

Vì vậy cái mà chúng tôi đã khám phá

is that Abraham is not just a figure out of a book for those people;

là Abraham không phải chỉ là một hình tượng trong sách đối với những người ở đó,

he's alive, he's a living presence.

Ông ta sống, ông ta là một hình tượng sống.

And to make a long story short,

Và để làm một câu chuyện dài ngắn lại,

in the last couple of years now,

trong vài năm gần đây,

thousands of people have begun to walk parts of the path of Abraham

hàng ngàn người

đã bắt đầu đi bộ từng phần của con đường Abraham

ở Trung Đông,

in the Middle East,

enjoying the hospitality of the people there.

tận hưởng lòng hiếu khách của người dân ở đó.

They've begun to walk in Israel and Palestine,

Họ bắt đầu đi bộ

ở Israel và Palestine,

in Jordan, in Turkey, in Syria.

ở Jordan, ở Thổ Nhĩ Kỳ, ở Syria.

Nó là một trải nghiệm tuyệt vời.

It's an amazing experience.

Men, women, young people, old people --

Đàn ông, phụ nữ, thanh niên, người già --

more women than men, actually, interestingly.

nhiều phụ nữ hơn đàn ông, thật sự, một cách thú vị.

For those who can't walk,

Những người không thể đi,

who are unable to get there right now,

những người mà không thể tới đó bây giờ,

people started to organize walks in cities, in their own communities.

người ta bắt đầu tổ chức các cuộc đi bộ đồng hành

ở các thành phố, trong chính cộng đồng của họ.

In Cincinnati, for instance, they organized a walk

Cụ thể là ở Cincinmati, người ta tổ chức một cuộc đi bộ

từ một nhà thờ Thiên Chúa tới một nhà thờ Hồi giáo rồi tới một nhà thờ Do Thái

from a church to a mosque to a synagogue and all had an Abrahamic meal together.

và tất cả có một bữa ăn Abraham cùng nhau.

It was Abraham Path Day.

Nó là ngày con đường Abraham.

In São Paulo, Brazil, it's become an annual event

Ở Sao Paulo, Brazil, nó trở thành một sự kiện thường niên

for thousands of people to run in a virtual Abraham Path Run,

cho hàng ngàn người chạy

trong một con đường Abraham tưởng tượng,

uniting the different communities.

kết nối nhiều cộng đồng khác nhau.

The media love it; they really adore it.

Các phương tiện truyền thông yêu thích và quý mến nó.

They lavish attention on it because it's visual

Họ chú rất nhiều đến nó

vì nó bắt mắt,

and it spreads the idea,

và nó truyền bá tư tưởng,

this idea of Abrahamic hospitality, of kindness towards strangers.

tư tưởng về lòng hiếu khách của Abraham

về lòng tốt đối với những người xa lạ.

And just a couple weeks ago, there was an NPR story on it.

Và mới chỉ vài tuần trước,

có một câu chuyện trên đài phát thanh quốc gia (NPR) về nó.

Last month,

Tháng trước,

there was a piece in the Manchester Guardian about it,

có một mẫu chuyện trong tờ Guardian,

trong tờ Manchester Guardian, về nó --

two whole pages.

hẳn hai trang.

And they quoted a villager

Và họ trích dẫn một người dân làng

who said, "This walk connects us to the world."

rằng, "Cuộc đi bộ này kết nối chúng tôi với thế giới."

He said, "It was like a light that went on in our lives --

Ông ta nói nó giống như là một tia sáng lóe lên trong cuộc đời chúng tôi.

it brought us hope."

Nó mang chúng tôi hy vọng.

And so that's what it's about.

Và nó là như vậy.

But it's not just about psychology;

Nhưng nó không phải chỉ là về tâm lý,

it's about economics.

nó còn về kinh tế,

Because as people walk, they spend money.

vì khi người ta đi bộ người ta tiêu tiền.

And this woman right here, Um Ahmad,

Và người phụ nữ này, Um Ahmad,

is a woman who lives on the path in Northern Jordan.

là một phụ nữ sống ở trên đường ở Bắc Jordan.

She's desperately poor.

Bà ta cực kỳ nghèo.

She's partially blind, her husband can't work,

Bà ta mù một bên, chồng bà ta mất sức lao động,

she's got seven kids.

Bà ta có bảy đứa con.

But what she can do is cook.

Nhưng cái mà ba ta có thể làm là nấu ăn.

And so she's begun to cook for some groups of walkers

Và vì vậy bà ta bắt đầu nấu ăn cho vài nhóm những người đi bộ

who come through the village and have a meal in her home.

đi ngang qua làng và có một bữa ăn trong nhà bà ta.

Họ ngồi dưới sàn.

They sit on the floor -- she doesn't even have a tablecloth.

Bà ta thậm chí không có khăn trải.

She makes the most delicious food,

Bà ta nấu đồ ăn ngon nhất

that's fresh from the herbs in the surrounding countryside.

từ thảo mộc tươi có sẵn ở vùng quê này.

And so more and more walkers have come,

Và vì vậy ngày càng nhiều người đi bộ đến.

and lately she's begun to earn an income to support her family.

Và mới đây bà ta bắt đầu có thu nhập

để hỗ trợ gia đình.

And so she told our team there, she said,

Và vì vậy bà ta kể với nhóm chúng tôi, bà ta nói,

"You have made me visible

"Các bạn đã làm cho tôi được nhìn nhận

in a village where people were once ashamed to look at me."

trong một ngôi làng mà mọi người từng mất mặt

khi nhìn tôi."

Đó là tiềm năng của con đường Abraham.

That's the potential of the Abraham Path.

There are literally hundreds of those kinds of communities

Có hàng trăm cộng đồng kiểu như vậy

ở Trung Đông, dọc theo con đường.

across the Middle East, across the path.

The potential is basically to change the game.

Cái tiềm năng cơ bản là thay đổi trò chơi.

And to change the game, you have to change the frame, the way we see things --

Và để đổi trò chơi này, bạn phải thay đổi cái khung,

cái cách mà chúng ta nhìn sự việc ==

to change the frame from hostility to hospitality,

để thay đổi cái khung

từ thù địch sang hiếu khách,

from terrorism to tourism.

từ khủng bố sang du lịch,

And in that sense, the Abraham Path

Và với tư tưởng đó, con đường Abraham

là nhân tố thay đổi cuộc chơi.

is a game-changer.

Để tôi cho các bạn xem một thứ.

Let me just show you one thing.

I have a little acorn here

Tôi có một trái sồi nhỏ ở đây

that I picked up while I was walking on the path earlier this year.

mà tôi đã nhặt được trong khi tôi đi bộ

vào đầu năm đây.

Now, the acorn is associated with the oak tree, of course --

Bây giờ quả sồi thì gắn với cây sồi, tất nhiên rồi --

lớn lên thành một cây sồi,

grows into an oak tree, which is associated with Abraham.

cái mà gắn với Abraham.

The path right now is like an acorn;

Con đường bây giờ thì giống như một trái sồi;

it's still in its early phase.

Nó vẫn chỉ mới ở giai đoạn đầu.

What would the oak tree look like?

Cây sồi sẽ trông như thế nào?

When I think back to my childhood,

Tôi nghĩ về thời thơ ấu của tôi

a good part of which I spent, after being born here in Chicago,

một khoảng thời gian đẹp, sau khi tôi sinh ra ở Chicago.

Tôi ở Châu Âu.

I spent in Europe.

Nếu bạn đã từng

If you had been in the ruins of, say, London in 1945, or Berlin,

ở trong một đống hoang tàn, như là, Luân Đôn

vào năm 1945, hay Berlin,

and you had said,

và bạn nói,

"Sixty years from now,

"60 năm sau,

this is going to be the most peaceful, prosperous part of the planet,"

đây sẽ là phần thanh bình, giàu có nhất của hành tinh,"

người ta sẽ nghĩ

people would have thought you were certifiably insane.

bạn thật điên rồ.

But they did it, thanks to a common identity, Europe,

Nhưng họ làm được, cảm ơn đại diện chung -- Châu Âu --

and a common economy.

và nền kinh tế chung.

So my question is, if it can be done in Europe,

Vì vậy câu hỏi của tôi là, nếu người ta làm được ở Châu Âu,

why not in the Middle East?

thì tại sao không ở Trung Đông?

Why not, thanks to a common identity, which is the story of Abraham,

Tại sao không, cảm ơn đại diện chung --

chính là câu chuyện về Abraham --

and thanks to a common economy that would be based, in good part, on tourism?

và cảm ơn nền kinh tế chung

có thể dựa trên phần tốt của du lịch?

So let me conclude, then,

Vì vậy tôi kết luận

by saying that in the last 35 years,

với tư cách là trong 35 năm vừa qua,

tôi làm việc

as I've worked in some of the most dangerous,

trong những nơi nguy hiểm, khó khăn và nan giải

difficult and intractable conflicts around the planet,

về xung đột nhất hành tinh,

I have yet to see one conflict that I felt could not be transformed.

Tôi chưa từng thấy một xung đột nào

mà tôi cảm thấy không thể nào thay đổi được.

It's not easy, of course.

Nó không dễ, tất nhiên,

But it's possible.

nhưng nó có thể.

It was done in South Africa.

Nó đã từng thành công ở Nam Phi.

It was done in Northern Ireland.

Nó đã từng thành công ở Bắc Ireland.

It could be done anywhere.

Nó có thể thành công ở bất cứ nơi nào.

It simply depends on us.

Nó chỉ đơn giản là dựa vào chúng ta.

It depends on us taking the third side.

Nó dựa vào chúng ta như là phía thứ ba.

Vì vậy để tôi mời bạn

So let me invite you to consider taking the third side,

xem xét làm bên thứ ba

even as a very small step.

dù chỉ với một bước rất nhỏ.

We're about to take a break in a moment.

Chúng ta sắp đến giờ giải lao.

Just go up to someone

Các bạn hãy gặp một ai đó

who's from a different culture, a different country,

người có một nền văn hóa khác, một đất nước khác,

a different ethnicity -- some difference --

một chủng tộc khác, và sự khác biệt,

and engage them in a conversation.

và nói chuyện với họ; lắng nghe họ,

Listen to them.

That's a third-side act.

Đó là hành động của bên thứ ba.

That's walking Abraham's Path.

Đó là đi theo con đường Abraham.

After a TED Talk,

Sau một buổi nói chuyện của TED (TEDTalk),

why not a TED Walk?

tại sao không là một cuộc đi bộ của TED (TEDWalk)?

(Laughter)

Vì vậy tôi để cho các bạn

So let me just leave you with three things.

ba điều.

Một là, bí mật của hòa bình

One is, the secret to peace is the third side.

là bên thứ ba.

The third side is us.

Bên thứ ba là chúng ta,

mỗi chúng ta,

Each of us, with a single step,

với một chỉ bước,

can take the world, can bring the world

có thể mang thế giới

a step closer to peace.

một bước gần hơn tới hòa bình,

There's an old African proverb that goes:

Có một câu tục ngữ cổ của Châu Phi rằng:

"When spiderwebs unite,

"Khi các lưới nhện kết hợp,

they can halt even the lion."

chúng có thể cản cả một con sư tử."

If we're able to unite our third-side webs of peace,

Nếu chúng ta có thể kết hợp

những cái lưới bên thứ ba của hòa bình,

chúng ta có thể cản cả con sư tử chiến tranh.

we can even halt the lion of war.

Cảm ơn rất nhiều.

Thank you very much.

(Applause)

(Vỗ tay)