Jacqueline Novogratz on an escape from poverty

Jacqueline Novogratz yoksulluktan kurtuluş üzerine

Çeviri: Oktay Simsek Gözden geçirme: Ramazan Gurer

I've been working on issues of poverty for more than 20 years,

20 yıldan daha fazla yoksulluk meseleleri ile uğraşıyorum,

and so it's ironic that the problem that and question that I most grapple with

ve dolayısıyla bu en fazla uğraştığım sorun ve sorunun

is how you actually define poverty. What does it mean?

yoksulluğu gerçekte nasıl tanımlamanız olması ironikdir. Bu ne anlama geliyor?

So often, we look at dollar terms --

Çok sık, dolar terimlerine bakarız --

people making less than a dollar or two or three a day.

günde bir veya iki veya üç dolardan daha az kazanan insanlar.

And yet the complexity of poverty really has to look at

Ve yine yoksulluğun kompleksliği gerçekte

income as only one variable.

sadece ve sadece bir değişken olarak gelire bakmak zorundadır

Because really, it's a condition about choice,

Çünkü gerçekte, bu seçimle ilgili bir durum,

and the lack of freedom.

ve özgürlükten yoksunluktur.

And I had an experience that really deepened and elucidated for me

Ve gerçekten sahip olduğum anlayışı derinleştiren ve aydınlatan

the understanding that I have.

bir tecrübe yaşadım.

It was in Kenya, and I want to share it with you.

Bu Kenya'daydı ve sizinle onu paylaşmak istiyorum.

I was with my friend Susan Meiselas, the photographer,

Fotoğrafçı arkadaşım Susan Meiselas ile beraberdim,

in the Mathare Valley slums.

Mathare Vadisi kenar mahallelerinde.

Now, Mathare Valley is one of the oldest slums in Africa.

Şimdi. Mathare Vallet Afrika'daki en eski gecekondu mahalllerinden birisidir.

It's about three miles out of Nairobi,

Burası Nairobi'nin yaklaşık üç mil dışında yer alıyor,

and it's a mile long and about two-tenths of a mile wide,

ve burası bir mil uzunluğunda ve bir milin yaklaşık onda biri genişliğindedir,

where over half a million people

burada yarım milyonu aşan insan

live crammed in these little tin shacks,

bu küçük teneke barakalarda üst üste yaşıyor,

generation after generation, renting them,

nesilden nesile, kiralayarak,

often eight or 10 people to a room.

sıklıkla sekiz veya 10 kişi bir odaya tıkanarak.

And it's known for prostitution, violence, drugs:

Ve burası fuhuş, şiddet, uyuşturucu ile biliniyor.

a hard place to grow up.

Yetişmek için zor bir yer.

And when we were walking through the narrow alleys,

Ve dar yollar arasında yürüyorken,

it was literally impossible not to step in the

kelimenin tam manasıyla imkansızdı.

raw sewage and the garbage alongside the little homes.

lağım pisliğine ve küçük evler boyunca uzanan çöplere basmak.

But at the same time it was also

Fakat aynı zamanda ayrıca

impossible not to see the human vitality,

orada yaşayan insanların insan canlılığını

the aspiration and the ambition of the people who live there:

arzusunu ve tutkusunu görmek imkansızdı.

women washing their babies, washing their clothes, hanging them out to dry.

Bebeklerini yıkayan, elbiselerini yıkayan ve onları kurumaları için asan kadınlar.

I met this woman, Mama Rose,

Bu kadın, Mama Rose ile tanıştım,

who has rented that little tin shack for 32 years,

kendisi 32 yıldır şu küçük teneke barakayı kiralamış,

where she lives with her seven children.

orada yedi çocuğu ile yaşamakta.

Four sleep in one twin bed,

Dördü bir ikiz yatakta uyuyor,

and three sleep on the mud and linoleum floor.

ve üçü çamur üzerinde ve muşamba yerde uyuyorlar.

And she keeps them all in school by selling water from that kiosk,

Ve şu kulübeden su satarak onların okula gitmelerini sağlıyor

and from selling soap and bread from the little store inside.

ve içerideki küçük dükkandan sabun ve ekmek satmak suretiyle.

It was also the day after the inauguration,

Açılıştan sonraki gündü,

and I was reminded how Mathare is still connected to the globe.

ve Mathare'nin hala nasıl dünyaya bağlı olduğunu hatırlıyordum.

And I would see kids on the street corners,

Ve sokak köşelerinde çocuklar görürdüm,

and they'd say "Obama, he's our brother!"

ve "Obama, o bizim kardeşimizdir!" derlerdi.

And I'd say "Well, Obama's my brother, so that makes you my brother too."

Ve derdim ki "Obama benim kardeşim, bu sizi de benim kardeşim yapar."

And they would look quizzically, and then be like, "High five!"

Muzip bir tavırla bakıyorlardı, ve sonra, "Çak bir beşlik!"

And it was here that I met Jane.

Ve burada Jane'le tanıştım.

I was struck immediately by the kindness and the gentleness in her face,

Yüzündeki nazik ve zarif ifadeden hemen çok etkilendim.

and I asked her to tell me her story.

ve ondan hikayesini anlatmasını istedim.

She started off by telling me her dream. She said, "I had two.

hayalini bana anlatmaya başladı. Dedi ki iki hayalim vardı.

My first dream was to be a doctor,

İlk hayalim bir doktor olmaktı,

and the second was to marry a good man

ve ikincisi iyi bir adamla evlenmekdi

who would stay with me and my family,

benimle ve ailemle kalacak.

because my mother was a single mom,

Annem kocası olmayan bir anneydi,

and couldn't afford to pay for school fees.

ve okul ücretlerini karşılayamıyordu.

So I had to give up the first dream, and I focused on the second."

Bu nedenle ilk hayalimi bırakmak zorunda kaldım, ve ikincisi üzerine odaklandım."

She got married when she was 18, had a baby right away.

18 yaşında evlendi, hemen bir bebeği oldu.

And when she turned 20, found herself pregnant with a second child,

Ve 20 yaşını bitirdiğinde, kendini ikinci çocuğa hamile olarak buldu.

her mom died and her husband left her -- married another woman.

annesi öldü ve babası onu terk etti - başka bir kadınla evlenerek.

So she was again in Mathare, with no income, no skill set, no money.

Bu nedenle tekrar Mathare'ya döndü, hiç geliri, becerisi, parası olmaksızın.

And so she ultimately turned to prostitution.

Ve böylece nihayetinde hayat kadınlığına başladı.

It wasn't organized in the way we often think of it.

Bizim alışık olarak düşündüğümüz organize birşey değildi.

She would go into the city at night with about 20 girls,

Yaklaşık 20 kızla geceleyin şehire gidiyor,

look for work, and sometimes come back with a few shillings,

iş bakıyor ve bazen bir kaç kuruşla eve dönüyordu,

or sometimes with nothing.

bazense hiç birşey olmaksızın.

And she said, "You know, the poverty wasn't so bad. It was the humiliation

Dedi ki "bilirsiniz, yoksulluk o kadar kötü değildi. Kötü olan bütünüyle küçük düşmüş

and the embarrassment of it all."

ve utanmış olmaktı."

In 2001, her life changed.

2001'de hayatı değişti.

She had a girlfriend who had heard about this organization, Jamii Bora,

Jamii Bora adında kız arkadaşı bu organizasyonu işitmişti,

that would lend money to people no matter how poor you were,

bu organizayon ne kadar yoksul olurlarsa olsunlar insanlara ödünç para veriyordu,

as long as you provided a commensurate amount in savings.

tasarruflarınızla orantılı bir tutar sağladığınız kadarı ile.

And so she spent a year to save 50 dollars,

Ve 50 dolar biriktirmek için bir yıl geçirdi,

and started borrowing, and over time she was able to buy a sewing machine.

ve ödünç almaya başladı, ve zamanla bir dikiş makinesi alabildi.

She started tailoring.

Terziliğe başladı.

And that turned into what she does now,

Ve bu şimdi yaptığı işe dönüştü,

which is to go into the secondhand clothing markets,

yani ikinci el giyisi pazarına gidiyor,

and for about three dollars and 25 cents she buys an old ball gown.

ve yaklaşık 3 dolar 25 sente eski bir elbisesi alıyor.

Some of them might be ones you gave.

Onların bazıları sizin verdiklerinizden olabilir.

And she repurposes them with frills and ribbons,

Ve bu elbiseleri süslerle ve kurdelalarla yeniden şekillendiriyordu,

and makes these frothy confections that she sells to women

ve bu baloncuklu giyisileri yapıyor ve

for their daughter's Sweet 16 or first Holy Communion --

kadınlara kızlarının tatlı 16'sı, bir başka deyişle her sosyal sınıftan insanın hayatlarında bir kez kutlamak istedikleri dönüm noktası --

those milestones in a life that people want to celebrate

ilk Kutsal Komünyon için

all along the economic spectrum.

onları satıyordu.

And she does really good business. In fact, I watched her

Ve gerçekten iyi iş yapıyordu. Aslında, onu

walk through the streets hawking. And before you knew it,

caddelerde satış yaparken seyrettim. Ve siz tanımadan önce,

there was a crowd of women around her, buying these dresses.

etrafında bu elbiseleri satın alan bir kadınlar kalabalığı vardı.

And I reflected, as I was watching her sell the dresses,

Yaptığı elbise ve ayrıca süs takılarını satışını yaparken

and also the jewelry that she makes,

düşündüm.

that now Jane makes more than four dollars a day.

Şimdi Jane günde 4 dolardan daha fazla kazanıyor.

And by many definitions she is no longer poor.

Ve tanım gereği artık o yoksul değil.

But she still lives in Mathare Valley.

Fakat hala Mathare Vadisinde yaşıyor.

And so she can't move out.

Ve taşınamıyor.

She lives with all of that insecurity,

Bütün bu emniyetsizlikle yaşıyor.

and in fact, in January, during the ethnic riots,

ve aslında, Ocak ayında, etnik ayaklanma sırasında,

she was chased from her home and had to find a new shack

evinden takip edildi ve yaşayacağı yeni bir baraka

in which she would live.

bulmak zorunda kaldı.

Jamii Bora understands that and understands

Jamii Bora bunu anlıyor. Ve

that when we're talking about poverty,

yoksulluk hakkında konuştuğumuz zaman

we've got to look at people all along the economic spectrum.

her sosyal sınıftan insanlara bakmak zorunda olduğumuzu anlıyor.

And so with patient capital from Acumen and other organizations,

Ve böylece Acumen ve diğer organizasyonlardan uzun vadeli sermaye ile,

loans and investments that will go the long term with them,

yani onlara uzun vadeli olacak borç ve yatırımlar ile,

they built a low-cost housing development,

bu organizasyonlar düşük maliyetli konutlar inşaa ettiler,

about an hour outside Nairobi central.

Nairobi şehir merkezine yaklaşık bir saat dışarda.

And they designed it from the perspective of

Ve bu konutlandırmayı Jane gibi

customers like Jane herself,

müşterilerin perspektiflerini dikkate alarak tasarladılar,

insisting on responsibility and accountability.

sorumluluk ve mesuliyet üzerinde ısrarla durarak.

So she has to give 10 percent of the mortgage --

Böylece mortgage'nin -- toplam değerinin -- yüzde 10'nu

of the total value, or about 400 dollars in savings.

veya tasarruflarından 400 dolarını vermek zorunda.

And then they match her mortgage to what she paid in rent for her little shanty.

Ve daha sonra mortgage'inin küçük kiralık gecekondusu için ödediği şeye denkleştiriyor.

And in the next couple of weeks, she's going to be

ve gelecek iki haftada,

among the first 200 families to move into this development.

bu konutlara taşınacak ilk 200 aile arasında olacak.

When I asked her if she feared anything,

Ona herhangi birşeyden korkup korkmadığını sorduğumda,

or whether she would miss anything from Mathare,

ve Mathare'den herhangi birşeyi özleyip özlemeyeceğini sorduğumda,

she said, "What would I fear

dedi ki "neden korkacağım ki

that I haven't confronted already?

hala karşı karşıya gelmemiş olduğum birşeyden?

I'm HIV positive. I've dealt with it all."

Ben HIV pozitifim. Hepsinin üstesinden geldim."

And she said, "What would I miss?

Ve dedi ki, " neyi özleyeceğim ki?

You think I will miss the violence or the drugs? The lack of privacy?

Şiddeti ve uyuşturucuyu mu özleyeceğimi sanıyorsun? Mahremiyetten yoksun olmayı mı?

Do you think I'll miss not knowing if my children are going to come home

çocuklarımın günün sonunda eve geri dönüp dönmeyeceklerini bilmemeyi mi özleyeceğimi

at the end of the day?" She said "If you gave me 10 minutes

düşünüyorsun? Dedi ki "bana 10 dakika versen

my bags would be packed."

çantalarımı hemen toplardım."

I said, "Well what about your dreams?"

"Peki hayallerine ne oldu?" dedim.

And she said, "Well, you know,

ve dedi ki,"peki, biliyorsun,

my dreams don't look exactly like I thought they would when I was a little girl.

hayallerim ben küçük bir kızken olduklarını düşündüğüm gibi aynı görünmüyor.

But if I think about it, I thought I wanted a husband,

Ama, eğer hakkında düşünsem, bir kocam olmasını isterdim,

but what I really wanted was a family

ama gerçekte istediğim şey şefkatli bir aile.

that was loving. And I fiercely love my children, and they love me back."

Ve ateşli bir şekilde çocuklarımı seviyorum, ve onlar da beni seviyorlar."

She said, "I thought that I wanted to be a doctor,

Dedi ki, "bir doktor olmayı istemiştim,

but what I really wanted to be was somebody

fakat gerçekten olmak istediğim şey

who served and healed and cured.

hizmet eden ve iyileştiren ve tedavi eden birisi olmakdı.

And so I feel so blessed with everything that I have,

ve sahip olduğum herşeyle o kadar kutsanmış hissediyorum ki,

that two days a week I go and I counsel HIV patients.

haftada iki gün gidip HIV hastalarına danışmanlık yapıyorum.

And I say, 'Look at me. You are not dead.

Ve diyorum ki, "Bana bak. Sen ölü değilsin.

You are still alive. And if you are still alive you have to serve.'"

Hala hayattasın. Hayatta isen, hizmet etmek zorundasın."

And she said, "I'm not a doctor who gives out pills.

Ve dedi ki, ilaçlar yazan bir doktor değilim.

But maybe me, I give out something better

Ama belki ben daha iyi bir şey veriyorum

because I give them hope."

çünkü onlara umut veriyorum."

And in the middle of this economic crisis,

Ve bu ekonomik krizin ortasında,

where so many of us are inclined to pull in

ki bir çoğumuzun korku içinde onun içine çekilmeye eğiliminde olduğumuz bir ortam,

with fear, I think we're well suited to

sanırım Jane'den almamız ve ulaşmamız gereken

take a cue from Jane and reach out,

bir ipucumuz var.

recognizing that being poor doesn't mean being ordinary.

yoksul olmanın sıradan olmak anlamanı gelmediğini bilmek.

Because when systems are broken,

Çünkü sistemler bozulduğunda,

like the ones that we're seeing around the world,

dünyada görüyor olduklarımız gibi,

it's an opportunity for invention and for innovation.

yeniliki ve yaratıcılık için fırsat vardır.

It's an opportunity to truly build a world

gerçekten bir dünya inşaa etmek için bir fırsat vardır.

where we can extend services and products

tüm insanlara hizmetlerimizi ve ürünlerimizi götürebileceğimiz dünya

to all human beings, so that they can

ki insanlar orada

make decisions and choices for themselves.

kendileri için kararlar alabilsinler ve seçimler yapabilsinler.

I truly believe it's where dignity starts.

Onurluluğun burada başladığına gönülden inanıyorum.

We owe it to the Janes of the world.

Biz onu bu dünyadaki Jane'lere borçluyuz.

And just as important, we owe it to ourselves.

Ve onun kadar önemli olarak, onu kendimize borçluyuz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)