Jacqueline Novogratz on an escape from poverty

Translator: Irina Pahlevanyan Reviewer: Kristine Sargsyan

I've been working on issues of poverty for more than 20 years,

Ես զբաղվում եմ աղքատության խնդիրներով ավելի քան քսան տարի,

and so it's ironic that the problem that and question that I most grapple with

ուստի հեգնական է, որ այն հիմնախնդիրը և հարցը, որոնց հետ ես ամենից շատ առնչվում եմ

is how you actually define poverty. What does it mean?

իրականում բնորոշել որպես աղքատություն: Ի՞նչ է սա նշանակում:

So often, we look at dollar terms --

Շատ հաճախ մենք դա նայում ենք դոլարային արտահայտությամբ`

people making less than a dollar or two or three a day.

մարդիկ, որոնք վաստակում են օրական մեկ, երկու կամ երեք դոլարից պակաս:

And yet the complexity of poverty really has to look at

Բայց մինչ այդ աղքատության բարդությունը ստիպու է դիտարկել

income as only one variable.

եկամուտը որպես միակ փոփոխական

Because really, it's a condition about choice,

Որովհետև իսկապես դա ընտրության վերաբերյալ պայման է

and the lack of freedom.

և ազատության պակաս:

And I had an experience that really deepened and elucidated for me

Եվ ես ունեցա մի փորձ, որ լրիվ խորացրեց և լուսավորեց իմ

the understanding that I have.

ընկալումները դրա վերաբերյալ:

It was in Kenya, and I want to share it with you.

Դա Քենիայում էր, և ես ուզում եմ կիսվել ձեզ հետ:

I was with my friend Susan Meiselas, the photographer,

Ես իմ ընկեր, լուսանկարիչ Սյուզան Մեյզելասի հետ էի

in the Mathare Valley slums.

Մաթարե հովտի ետնախորշերում:

Now, Mathare Valley is one of the oldest slums in Africa.

Հիմա, Մաթարե հովիտն Աֆրիկայի ամենահին ետնախորշերն են

It's about three miles out of Nairobi,

Այն մոտավորապես երեք մղոն հեռու է Նայրոբիից

and it's a mile long and about two-tenths of a mile wide,

և այն ունի մեկ մղոն երկարություն և մոտ մեկ հինգերորդ մղոն լայնություն

where over half a million people

որտեղ ավելի քան կես միլիոն մարդ

live crammed in these little tin shacks,

խցկված ապրում են այդ թիթեղյա հյուղերում

generation after generation, renting them,

սերնդեսերունդ վարձում դրանք

often eight or 10 people to a room.

հաճախ ութ կամ տաս մարդ մի սենյակում:

And it's known for prostitution, violence, drugs:

Եվ այն հայտնի է մարմնավաճառությամբ, բռնությամբ, թմրադեղերով,

a hard place to grow up.

որպես ծանր տեղ մանկություն անցկացնելու համար:

And when we were walking through the narrow alleys,

Եվ երբ մենք քայլում էինք նեղ արահետներով,

it was literally impossible not to step in the

բառացիորեն անհնար էր շրջանցել

raw sewage and the garbage alongside the little homes.

աղբն ու կոյուղու թափոնները փոքրիկ տների երկայնքով:

But at the same time it was also

Բայց միևնույն ժամանակ նաև

impossible not to see the human vitality,

անհնար էր չտեսնել մարդկանց կենսունակությունը,

the aspiration and the ambition of the people who live there:

այնտեղ ապրող մարդկանց ձգտումներն ու նկրտումները:

women washing their babies, washing their clothes, hanging them out to dry.

Կանայք, որոնք լողացնում էին երեխաներին, իրենց հագուստն էին լվանում և փռում չորանալու:

I met this woman, Mama Rose,

Ես հանդիպեցի այս կնոջը, Մամա Ռոզա,

who has rented that little tin shack for 32 years,

ով արդեն 32 տարի վարձակալում է այս թիթեղյա տնակը

where she lives with her seven children.

որտեղ նա ապրում է իր յոթ զավակների հետ:

Four sleep in one twin bed,

Չորսը քնում են մի երկտեղանոց մահճակալի վրա

and three sleep on the mud and linoleum floor.

իսկ երեքը` լինոլեումով ծածկված հողածեփ հատակին:

And she keeps them all in school by selling water from that kiosk,

Եվ նա ապահովում է բոլորի կրթությունը դպրոցում` ջուր վաճառելով այն կրպակից,

and from selling soap and bread from the little store inside.

և օճառ ու հաց վաճառելով ներսի փոքր խանութում:

It was also the day after the inauguration,

Դա ի դեպ նախագահի երդմնակալությունից մեկ օր անց էր

and I was reminded how Mathare is still connected to the globe.

և ինձ հիշեցրին, թե ինչպես է Մաթարեն դեռ կապված աշխարհի հետ:

And I would see kids on the street corners,

Եվ ես տեսա փողոցի անկյուններում երեխաներ

and they'd say "Obama, he's our brother!"

որ ասում էին. "Օբամա, նա մեր եղբայրն է":

And I'd say "Well, Obama's my brother, so that makes you my brother too."

Իսկ ես ասում էի "Օբաման իմ եղբայրն է, ուստի մենք նույնպես եղբայրներ ենք":

And they would look quizzically, and then be like, "High five!"

Նրանք նայում էին հարցական և հետո ասում "Բարձր հինգ":

And it was here that I met Jane.

Եվ ես այստեղ հանդիպեցի Ջեյնին:

I was struck immediately by the kindness and the gentleness in her face,

Ինձ միանգամից գրավեցին նրա դեմքի բարությունն ու մեղմությունը,

and I asked her to tell me her story.

և ես խնդրեցի նրան պատմել ինձ իր պատմությունը:

She started off by telling me her dream. She said, "I had two.

Նա սկսեց պատմել իր երազանքից: Նա ասաց. "Ես ունեի երկու երազանք:

My first dream was to be a doctor,

Իմ առաջին երազանքն էր դառնալ բժիշկ

and the second was to marry a good man

և երկրորդը` ամուսնանալ լավ տղամարդու հետ,

who would stay with me and my family,

ով կմնար ինձ և իմ ընտանիքի հետ:

because my mother was a single mom,

Քանզի իմ մայրը միայնակ է եղել,

and couldn't afford to pay for school fees.

և չի կարողացել վճարել մեր ուսման/դպրոցի վարձը:

So I had to give up the first dream, and I focused on the second."

Այսպիսով ես դադարեցի երազել առաջինի մասին և կենտրանացա երկրորդ երազանքիս վրա:

She got married when she was 18, had a baby right away.

Նա ամուսնացել է 18 տարեկանում և հենց այդ ժամանակ էլ երեխա ունեցել:

And when she turned 20, found herself pregnant with a second child,

Եվ քսան տարեկանում երկրորդ անգամ հղիացել,

her mom died and her husband left her -- married another woman.

նրա մայրը մահացել է, իսկ ամուսինը թողել նրան և ամուսնացել մեկ ուրիշի հետ:

So she was again in Mathare, with no income, no skill set, no money.

Այսպիսով նա կրկին Մաթարեում էր, առանց եկամտի, առանց որևէ հմտության և անփող:

And so she ultimately turned to prostitution.

Եվ նա ի վերջո սկսեց զբաղվել մարմնավաճառությամբ:

It wasn't organized in the way we often think of it.

Դա հաճախ այնպես կազմակերպված չէ, ինչպես որ մենք ենք կարծում:

She would go into the city at night with about 20 girls,

Նա պետք է գնար գիշերով քաղաք մոտ քսան աղջիկների հետ

look for work, and sometimes come back with a few shillings,

աշխատանք փնտրելու և երբեմն վերադառնում էր մի քանի շիլինգով,

or sometimes with nothing.

իսկ երբեմն էլ` ձեռնունայն:

And she said, "You know, the poverty wasn't so bad. It was the humiliation

Նա ասում էր. "Գիտեք, աղքատությունը այդքան էլ վատ չէր: Ամենավատը նսեմացումն ու

and the embarrassment of it all."

ամոթն էր ամեն ինչից":

In 2001, her life changed.

2001թ. նրա կյանքը փոխվեց:

She had a girlfriend who had heard about this organization, Jamii Bora,

Նա ուներ մի ընկերուհի, ով լսել էր այն կազմակերպության մասին, Ջամի Բորա,

that would lend money to people no matter how poor you were,

որ մարդկանց պարտքով գումար է տալիս անկախ նրանից, թե որքան աղքատ է մարդը,

as long as you provided a commensurate amount in savings.

այնքան ժամանակով, քանի դեռ նրանք տրամադրում են համապատասխան գումար խնայողության տեսքով:

And so she spent a year to save 50 dollars,

Եվ ահա նա մեկ տարվա ընթացքում կուտակեց հիսուն դոլար,

and started borrowing, and over time she was able to buy a sewing machine.

և սկսեց պարտք վերցնել և որոշ ժամանակ անց կարողացավ գնել իրեն կարի մեքենա:

She started tailoring.

Նա սկսում է դերձակություն անել:

And that turned into what she does now,

Եվ դա դարձավ իր հիմնական զբաղմունքը, որ մինչև հիմա անում է

which is to go into the secondhand clothing markets,

նա գնում է օգտագործված հագուստի շուկա,

and for about three dollars and 25 cents she buys an old ball gown.

և մոտավորապես երեք դոլար 25 ցենտով ձեռք բերում հին երեկոյան զգեստ

Some of them might be ones you gave.

Դրանցից որոշը գուցե և ձեր տվածն է:

And she repurposes them with frills and ribbons,

Եվ նա ձևափոխում է դրանք ժանյակներով և ժապավեննորով,

and makes these frothy confections that she sells to women

և ստեղծում այս թեթև արտադրանքն ու վաճառում կանանց,

for their daughter's Sweet 16 or first Holy Communion --

ովքեր գնում են իրենց դստեր տասնվեցամյակի կամ Սուրբ տոնի առթիվ`

those milestones in a life that people want to celebrate

կյանքի այն կարևոր պահերի համար, որոնք մարդիկ ցանկանում են նշել

all along the economic spectrum.

մնացած տնտեսական սպեկտրի հետ մեկտեղ:

And she does really good business. In fact, I watched her

Եվ նա իրականում լավ գործ ունի: Ես նույնիսկ նկատեցի նրան

walk through the streets hawking. And before you knew it,

փողոցում քայլելով վաճառելիս: Եվ չհասցրեցի նայել, երբ

there was a crowd of women around her, buying these dresses.

նրա շուրջ կանանց ամբոխ հավաքվեց, ովքեր գնում էին այդ զգեստները:

And I reflected, as I was watching her sell the dresses,

Եվ ես մտածում էի, քանի դեռ նայում էի նրան հագուստ վաճառելիս

and also the jewelry that she makes,

ինչպես նաև զարդեղեն, որ ինքն էր պատրաստում,

that now Jane makes more than four dollars a day.

որ հիմա Ջեյնը վաստակում է օրեկան չորս դոլարից ավել:

And by many definitions she is no longer poor.

Եվ շատ բնորոշուներով նա այլևս աղքատ չէր:

But she still lives in Mathare Valley.

Բայց նա դեռևս ապրում էր Մաթարեի հովտում:

And so she can't move out.

Եվ նա չէր կարող տեղափոխվել:

She lives with all of that insecurity,

Նա ապրում էր այդ ամբողջ անապահովության մեջ

and in fact, in January, during the ethnic riots,

և փաստացի, հունվարին, էթնիկ բախումների ժամանակ,

she was chased from her home and had to find a new shack

նա դուրս էր հանվել իր տնից և ստիպված էր գտնել նոր տնակ

in which she would live.

որտեղ նա կարող էր ապրել:

Jamii Bora understands that and understands

Ջամի Բորայում հասկանում են դա: Եվ հասկանում,

that when we're talking about poverty,

որ երբ մենք խոսում ենք աղքատության մասին,

we've got to look at people all along the economic spectrum.

մենք նայում ենք մարդկանց տնտեսական ամբողջ սպեկտրով:

And so with patient capital from Acumen and other organizations,

Եվ Աքյումենի ու այլ կազմակերպությունների նվիրատվական կապիտալով

loans and investments that will go the long term with them,

վարքերով և նորդրումներվ, որ պետք է երկարաժամկետ տրամադրվեն նրանց

they built a low-cost housing development,

նրանք կառուցել են էժանագին բնակելի թաղամասեր

about an hour outside Nairobi central.

Նայրոբիի կենտրոնից մեկ ժամ հեռավորության վրա:

And they designed it from the perspective of

Եվ ստեղծել այն

customers like Jane herself,

հաճախորդի տեսանկյունից ելնելով, ինչպես հենց ինքը Ջեյնն է,

insisting on responsibility and accountability.

պահանջելով նրանցից պատասխանատվություն և հաշվետվողականություն:

So she has to give 10 percent of the mortgage --

Այսպիսով նա պետք է տար հիփոթեքի տաս տոկոսը`

of the total value, or about 400 dollars in savings.

ամբողջ գումարի կամ մոտ 400 դոլար խնայողություններից:

And then they match her mortgage to what she paid in rent for her little shanty.

Որից հետո նրանք կհամեմատեն նրա տված հիփոթեքը իր տնակի վարձի հետ

And in the next couple of weeks, she's going to be

Եվ հաջորդ մի քանի շաբաթվա ընթացքում , նա կհայտնվի

among the first 200 families to move into this development.

առաջին 200 ընտանիքների շարքում, ով կտեղափողվի այս թաղամաս:

When I asked her if she feared anything,

Երբ ես հարցրեցի, թե արդյոք նա որևէ բանից վախենում է

or whether she would miss anything from Mathare,

կամ ինչն է կարոտելու Մաթարեում,

she said, "What would I fear

նա պատասխանեց. "Ինչի՞ց կարող է վախենամ

that I haven't confronted already?

որ դեռևս չեմ հանդիպել":

I'm HIV positive. I've dealt with it all."

Ես ՁԻԱՀ վարակակիր եմ: Ես անցել եմ այս ամենի միջով":

And she said, "What would I miss?

Եվ նա ասաց. " Ի՞նչ եմ կարոտելու:

You think I will miss the violence or the drugs? The lack of privacy?

Կարծում եք կարոտելու եմ բռնությունը կամ թմրադեղե՞րը: Առանձնանալու բացակայությու՞նը:

Do you think I'll miss not knowing if my children are going to come home

Մտածու՞մ եք որ կկարոտեմ այն անորոշությունը, թե արդյոք երեխաներս

at the end of the day?" She said "If you gave me 10 minutes

օրվա վերջում տուն կհասնեն": Նա ասաց. "Եթե դուք ինձ տաս րոպե տրամադրեք

my bags would be packed."

իմ ճամպրուկները պատրաստ կլինեն":

I said, "Well what about your dreams?"

Ես հարցրեցի." Իսկ ի՞նչ կասես քո երազանքների մասին":

And she said, "Well, you know,

նա պատասխանեց."Գիտեք,

my dreams don't look exactly like I thought they would when I was a little girl.

իմ երազանքները չեն նմանվում իմ երեխա եղած ժամանակ ունեցած երազանքներին,

But if I think about it, I thought I wanted a husband,

բայց երբ ես մտածում եմ, որ ուզում էի ամուսին

but what I really wanted was a family

իրականում ուզում էի ընտանիք

that was loving. And I fiercely love my children, and they love me back."

սիրող ընտանիք: Ես խելակորույս սիրում եմ իմ զավակներին, և նրանք էլ` ինձ":

She said, "I thought that I wanted to be a doctor,

Նա ասաց."Ես մտածում էի, որ ուզում եմ բժիշկ դառնալ

but what I really wanted to be was somebody

բայց իրականում ես ուզում էի դառնալ մեկը,

who served and healed and cured.

ով ծառայում է մյուսներին, բուժում և ապաքինում նրանց:

And so I feel so blessed with everything that I have,

Ես ինձ զգում եմ օրհնված այն ամենով, որ ունեմ,

that two days a week I go and I counsel HIV patients.

որ շաբաթական երկու անգամ ես գնում և խորհուրդ եմ տալիս ՁԻԱՀ-վարակակիրներին:

And I say, 'Look at me. You are not dead.

Եվ ես ասում եմ. "Նայեք ինձ: Դուք մահացած չեք:

You are still alive. And if you are still alive you have to serve.'"

Դուք դեռևս կենդանի եք: Եթե դուք դեռ կենդանի եք դուք պետք է ծառայեք":

And she said, "I'm not a doctor who gives out pills.

Եվ նա ասաց. "Ես բժիշկ չեմ, որ բաժանում է հաբեր

But maybe me, I give out something better

Բայց գուցե ես տալիս եմ ինչ-որ ավելի լավ բան

because I give them hope."

քանզի ես հույս եմ ներշնչում նրանց":

And in the middle of this economic crisis,

Եվ տնտեսական այս ճգնաժամի մեջտեղում,

where so many of us are inclined to pull in

երբ մեզանից շատերը հակված են կանգ առնել

with fear, I think we're well suited to

վախից, կարծում եմ, մենք պատրաստ ենք

take a cue from Jane and reach out,

օրինակ վերցնել Ջեյնից և ձեռք մեկնել,

recognizing that being poor doesn't mean being ordinary.

գիտակցելով, որ աղքատ լինելը չի նշանակում լինել հասարակ:

Because when systems are broken,

Քանզի, երբ համակարգերը փշրվում են,

like the ones that we're seeing around the world,

այն, ինչ մենք տեսնում ենք հիմա ամբողջ աշխարհով մեկ:

it's an opportunity for invention and for innovation.

սա հայտնագործությունների և նորարարությունների հնարավորություն է:

It's an opportunity to truly build a world

Սա հնարավորություն է աշխարհը ճիշտ կառուցելու

where we can extend services and products

որտեղ մենք կարող ենք հասցնել ծառայություններ և ապրանքներ

to all human beings, so that they can

բոլոր մարդկանց, որպեսզի նրանք կարողանան

make decisions and choices for themselves.

ինքնուրույն որոշումներ կայացնել և ընտրություն կատարել:

I truly believe it's where dignity starts.

Ես լիովին հավատում եմ, որ հենց այստեղ է սկսվում արժանապատվությունը:

We owe it to the Janes of the world.

Մենք աշխարհում պարտավոր ենք Ջեյնին

And just as important, we owe it to ourselves.

Եվ նույնքան կարևոր, մենք պարտավոր ենք ինքներս մեզ:

Thank you.

Շնորհակալություն

(Applause)

Ծափահարություն