Conception to birth -- visualized | Alexander Tsiaras

Alexander Tsiaras: Döllenmeden Doğuma -- görsel

Çeviri: Diba Szamosi Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I was offered a position as associate professor of medicine

Yale Üniversitesi Tıp Fakültesinde Tıp Doçenti ve

and chief of scientific visualization

bilimsel vizüalizasyon şefi olarak

at Yale University

kalmam için

in the department of medicine.

bir teklif almıştım.

And my job was to write many of the algorithms and code

Ve işim NASA'nın astronotları derin uzay uçuşlarına hazırlarken

for NASA to do virtual surgery

sanal ameliyat gerçekleştirebilmesi için

in preparation for the astronauts going into deep-space flight,

algoritmalar ve kodlar yazmaktı

so they could be kept in robotic pods.

böylece robotik bölmelerinden çıkmaları gerekmeyecekti.

One of the fascinating things about what we were working on

Üzerine çalıştığımız şeyin en büyüleyici yanlarından biri

bizim yeni teknolojilerle tanışıyor ve onları kullanıyor olmamızdı,

is that we were seeing, using new scanning technologies,

daha önce hiç görmediğimiz şeyler --

things that had never been seen before.

yani sadece hastalık tedavisinde değil,

Not only in disease management,

but also things that allowed us to see things about the body

vücutla ilgili görmemizi sağladıkları şeyler de

that just made you marvel.

sizi hayretlere düşürürdü.

I remember one of the first times we were looking at collagen.

İlk defa kolajeni incelediğimiz anı hatırlıyorum.

And your entire body, everything --

Ve tüm vücudunuz, herşey --

your hair, skin, bone, nails --

saçınız, cildiniz, kemikler, tırnaklarınız --

everything is made of collagen.

herşey kolajenden oluşuyor.

And it's a kind of rope-like structure that twirls and swirls like this.

O da ipliksi bir yapıya sahip

ve kıvrılıp duruyor.

Kolajenin yapısının değiştiği tek yer ise

And the only place that collagen changes its structure

gözünüzün korneası.

is in the cornea of your eye.

Gözünüzde,

In your eye, it becomes a grid formation,

ağsı bir yapıya bürünüyor,

and therefore, it becomes transparent, as opposed to opaque.

ve böylece, donuk olmanın tam aksine transparan hale geliyor.

So perfectly organized a structure,

Öylesine mükemmel düzenli bir yapı ki,

it was hard not to attribute divinity to it.

bu işte tanrının parmağının olmadığını söylemek zorlaşıyor.

Because we kept on seeing this in different parts of the body.

Vücuda ait böyle şeyleri tekrar tekrar

görebiliyorduk.

One of the opportunities I had

Bir defasında, Ulusal Sağlık Kurumuyla beraber

was one person was working on a really interesting

çok ilginç bir mikromanyetik rezonans görüntüleme makinesi

micromagnetic resonance imaging machine with the NIH.

üzerinde çalışan biri ile tanışma fırsatım oldu.

And what we were going to do

Beraber yapacağımız şey

was scan a new project

yeni bir proje ile

on the development of the fetus from conception to birth

bu tür yeni teknolojileri kullanarak, fetüsün döllenmeden doğuma

dek gelişim aşamalarını görüntülemekti.

using these new technologies.

So I wrote the algorithms and code,

Ben algoritma kodlarını yazdım,

and he built the hardware -- Paul Lauterbur --

o - Paul Lauterbur - da yazılımı kurdu.

then went onto win the Nobel Prize for inventing the MRI.

sonrasında MRI icadıyla Nobel Ödülünü de aldık.

I got the data.

Veriler bende.

And I'm going to show you a sample of the piece,

Ve şimdi size bunun küçük bir örneğini göstereceğim,

"From Conception to Birth."

"Döllenmeden Doğuma."

(Music)

(Müzik)

[From Conception to Birth]

Video yazısı: "Döllenmeden Doğuma"

[Oocyte]

Ovosit

[Sperm]

Sperm

[Egg Inseminated]

Döllenen yumurta

[24 Hours: Baby's first division]

24 Saat: Bebeğin ilk bölünmesi

[The fertilized ovum divides a few hours after fusion...]

Döllenmiş yumurta birleşmeden bir kaç saat sonra bölünüyor...

[And divides anew every 12 to 15 hours.]

Ve her 12 - 15 saatte bir terar bölünüyor.

İlk Embriyo

[Early Embryo]

Vitellüs kesesi hala bebeği besliyor.

[Yolk sack still feeding baby.]

[25 Days: Heart chamber developing.]

25 Gün: Kalp gelişiyor

[32 Days: Arms & hands are developing]

32 Gün: Kollar ve eller gelişiyor

[36 Days: Beginning of the primitive vertebrae]

36 Gün: Vertabranın gelişimi başlıyor

[These weeks are the period of the most rapid development

Bu haftalar fetüsün en hızlı geliştiği dönemdir.

of the fetus.]

[If the fetus continues to grow at this speed for the entire 9 months,

Eğer fetüs 9 aylık süreçte bu hızda gelişmeye devam etseydi

it would be 1.5 tons at birth.]

doğumda 1,5 tona ulaşırdı.

[45 Days]

45 Gün

Embriyonun kalbi anneninkinden iki kat hızlı atıyor.

[Embryo's heart is beating twice as fast as the mother's.]

[51 Days]

51 Gün

[Developing retina, nose and fingers]

52 Gün: Retina, burun ve parmakların gelişimi

Fetüsün rahimdeki devamlı hareketi

[The fetus' continual movement in the womb

is necessary for muscular and skeletal growth.]

iskelet ve kas oluşumu için gerekli.

[12 Weeks: Indifferent penis]

12 Hafta: Cinsel organın oluşumu --

[Girl or boy yet to be determined]

kız ya da erkek olduğu henüz belli oluyor

[8 Months]

8 Ay

[Delivery: The expulsion stage]

Doğum: Dışarı çıkış anı

[The moment of birth]

Doğum Anı

(Alkışlar)

(Applause)

Alexander Tsiaras: Teşekkürler.

Alexander Tsiaras: Thank you.

Ama gördüğünüz gibi,

But as you can see,

when you actually start working on this data,

bu veriler üstünde çalışmaya başladığınızda

bunun nasıl muhteşem olduğunu görüyorsunuz.

it's pretty spectacular.

And as we kept on scanning more and more,

Görüntülememiz ilerledikçe,

working on this project,

bu projede çalışmak,

böylesine inanılmaz mekaniğe sahip

looking at these two simple cells

o iki hücreye bakmak

that have this unbelievable machinery that will become the magic of you.

sizi büyüleyiveriyor.

And as we kept on working on this data,

Ve bu çalışmaya devam ettikçe,

looking at small clusters of the body,

vücudun küçük parçalarına bakıp anladık ki,

these little pieces of tissue

blastositten gelen bu küçük

that were the trophoblasts coming off of the blastocyst,

trofoblast doku parçalarının

kendisini uterusun kenarından içeri itmesi,

all of a sudden burrowing itself into the side of the uterus,

ve "Kalmaya geldim." demesi bir mucize.

saying, "I'm here to stay."

Having conversation and communications

Ve aniden östrojenle bir iletişim başlıyor

with the estrogens, the progesterones,

ve progesteronlar

saying, "I'm here to stay, plant me,"

"Kalmaya geldim, beni yaşat" diyerek

inanılmaz trilinear bir fetüsü

building this incredible trilinear fetus

44 gün içerisinde

that becomes, within 44 days, something that you can recognize,

farkedilebilir hale getiriyorlar,

and then at nine weeks is really kind of a little human being.

ve 9 haftada

artık minik bir insan gibi oluyor.

The marvel of this information:

Bu bilgideki mucize:

How do we actually have this biological mechanism

Nasıl oluyor da vücudumuzda tüm bunları yapabilecek

bir biyolojik mekanizmayı

inside our body

to actually see this information?

yaşatıyoruz?

I'm going to show you something pretty unique.

Size çok özel bir şey göstereceğim,

Bu 25 haftalık bir insan kalbi.

Here's a human heart at 25 days.

Sadece iki şerit.

It's just basically two strands.

And like this magnificent origami,

Ve bu kusursuz bir origami gibi

cells are developing at one million cells per second at four weeks,

hücreler gelişiyor

dört hafta boyunca saniyede bir milyon hücre ile,

as it's just folding on itself.

kendi kendine katlanıyor.

Within five weeks, you start to see the early atrium and the early ventricles.

Beş hafta içinde, ilk atriyum ve venrtikülü görebilirsiniz.

Altı haftada, katlanmalar şimdi başlıyor.

Six weeks, these folds are now beginning

kalbin içindeki papillayla

with the papilla on the inside of the heart

tamamen gelişmiş bir kalbe ulaşana kadar

actually being able to pull down each one of those valves in your heart

her bir valfi kalbin içine doğru

until you get a mature heart --

çekmeye devam edecek --

and then basically the development of the entire human body.

ve tam bir insan vücudu oluşana kadar.

Her genetik yapının içindeki

The magic of the mechanisms inside each genetic structure

mekanizmadaki büyü

saying exactly where that nerve cell should go --

her sinir hücresinin tam olarak nereye gideceğini söylüyor --

the complexity of these,

bu matematiksel modellerin karmaşıklığı

the mathematical models of how these things are indeed done

ve tüm bunların nasıl yapıldığı

insanın anlayabileceğinin ötesindedir.

are beyond human comprehension.

Bir matematikçi olmama rağmen,

Even though I am a mathematician,

bizi oluştururken

I look at this with marvel

of how do these instruction sets not make these mistakes

bu yapıların nasıl kurulduğuna

hiç hata yapmayışlarına

as they build what is us?

büyülenerek bakıyorum.

It's a mystery, it's magic, it's divinity.

Bu bir gizem, bu bir büyü, ilahi birşey bu.

Then you start to take a look at adult life.

Ve sonra yetişkin hayatlarına bakıyorsunuz.

Take a look at this little tuft of capillaries.

Şu kılcal damar gruplarına bir bakın.

It's just a tiny sub-substructure, microscopic.

Çok küçük alt-alt yapılar, mikroskobik.

But basically by the time you're nine months and you're given birth,

Ama dokuz aylıkken, yeni doğduğunuzda,

you have almost 60,000 miles of vessels inside your body.

vücudunuzdaki damarlar 60.000 mil

uzunluğuna ulaşıyor.

And only one mile is visible.

Ve bunun sadece bir milini görebiliyorsunuz.

59,999 miles

59.999 mil

that are basically bringing nutrients and taking waste away.

besin getiriyor ve atıkları taşıyor.

The complexity of building that within a single system

Tüm bunların sadece bir sistem içinde oluşturulmasındaki karmaşıklık

is, again, beyond any comprehension or any existing mathematics today.

yine bizim algılarımızın

ya da günümüz matematiğinin ötesinde.

And then instructions set,

Ve tüm bu talimatlar

from the brain to every other part of the body --

beyinden vücudun diğer bütün bölümlerine gidiyor --

şu kıvrımların karmaşıklığına bakın.

look at the complexity of the folding.

Where does this intelligence

Bir kıvrımın daha çok bilgi

of knowing that a fold can actually hold more information,

tutabileceği bilgisi nereden geliyor?

bu arada bebeğin beyin gelişimini izliyorsunuz --

so as you actually watch the baby's brain grow.

And this is one of the things we're doing.

ve bu da bizim şimdi yaptığımız şeylerden biri.

We're launching two new studies

Bebeklerin doğumdan sonraki beyin gelişimlerini inceleyen

of scanning babies' brains from the moment they're born.

iki yeni çalışma başlatıyoruz.

Every six months until they're six years old,

Altı yaşına gelene kadar her altı ayda bir --

we're going to be doing about 250 children,

ve bunu aslında yaklaşık 250 çocukla yapacağız --

watching exactly how the gyri and the sulci of the brains fold

beyin kıvrımlarındaki girinti ve çıkıntıların nasıl oluştuğunu

to see how this magnificent development

ve bu muhteşem gelişimin anılara

ve biz biz yapan mucizeye nasıl dönüştüğünü izleyeceğiz.

actually turns into memories and the marvel that is us.

And it's not just our own existence,

Ve bu sadece varoluşumuz değil,

but how does the woman's body understand

nasıl oluyor da bir kadın vücudu

kendi kendini yaratan genetik yapıyla başlayıp

to have genetic structure that not only builds her own,

daha sonra aslında yürüyen

but then has the understanding

that allows her to become

mobil bir immünolojik

a walking immunological, cardiovascular system

ve kardiyovasküler sisteme dönüşerek

that basically is a mobile system

bir çocuğu mucizeyle yetiştirip besleyebileceğini

that can actually nurture,

anlamasını sağlayacak bilgiye sahip oluyor?

treat this child with a kind of marvel

that is beyond, again, our comprehension --

ve bu yine bizim algılayabildiğimizn ötesinde --

varolmanın büyüsü, yani biz.

the magic that is existence, that is us?

Teşekkür ederim.

Thank you.

(Applause)

(Alkışlar)