How New Technology Helps Blind People Explore the World | Chieko Asakawa | TED Talks

Çeviri: kutay dimitoka Gözden geçirme: Tuğçe AYAR

You might think there are many things that I can't do

Göremediğim için, yapamadığım bir çok şeyin olduğunu

because I cannot see.

düşünüyor olabilirsiniz.

That's largely true.

Büyük ölçüde doğrudur.

Actually, I just needed to have a bit of help

Aslında, bu aşamaya gelebilmek için

to come up to the stage.

sadece çok az bir yardıma ihtiyaç duydum.

But there is also a lot that I can do.

Fakat yapabildiğim birçok şey de var.

This is me rock climbing for the first time.

Bu benim, ilk kaya tırmanışım.

Actually, I love sports and I can play many sports,

Aslında, spora bayılırım ve bir çok sporu yapabilirim de

like swimming, skiing, skating, scuba diving, running and so on.

Yüzme, kayak, paten, dalgıçlık, koşmak gibi..

But there is one limitation:

Fakat bir limit var:

somebody needs to help me.

birilerinin bana yardım etmesi gerekiyor.

I want to be independent.

Bağımsız olmak istiyorum.

I lost my sight at the age of 14 in a swimming pool accident.

Görme yeteneğimi yüzme havuzundaki bir kazada 14 yaşında kaybettim.

I was an active, independent teenager,

Aktif ve bağımsız bir genç kızdım

and suddenly I became blind.

ve aniden kör oldum.

The hardest thing for me was losing my independence.

Benim için en zor şey bağımsızlığımı kaybetmek olmuştu.

Things that until then seemed simple became almost impossible to do alone.

O zamana kadar basit görünen şeyler neredeyse tek başına yapılamaz olmuştu.

For example, one of my challenges was textbooks.

Ders kitaplarımdaki zorluklar buna bir örnektir.

Back then, there were no personal computers,

Geriye dönersek, kişisel bilgisayarlar,

no Internet, no smartphones.

internet ve akıllı telefonlar yoktu.

So I had to ask one of my two brothers to read me textbooks,

İki ağabeyimden birisine ders kitaplarımı bana okumalarını talep etmek zorundaydım,

and I had to create my own books in Braille.

ve kendi kitaplarım için körler alfabesini (Braille) yaratmak zorunda kaldım.

Can you imagine?

Hayal edebiliyor musunuz ?

Of course, my brothers were not happy about it,

Elbette, benim ağabeylerim bu durum hakkında mutlu değillerdi,

and later, I noticed they were not there whenever I needed them.

ve sonra, onların her ihtiyacım olduğunda orada olmayacaklarını farkettim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I think they tried to stay away from me.

Onların benden uzak durmaya çalıştığını düşündüm.

I don't blame them.

Onları suçlayamam.

I really wanted to be freed from relying on someone.

Gerçekten birisine bağımlı olmamayı istiyordum.

That became my strong desire to ignite innovation.

Bu güçlü keşif (inovasyon) yapma arzum haline geldi.

Jump ahead to the mid-1980s.

1980' lerin ortalarına gidersek.

I got to know cutting-edge technologies

Son teknolojiye sahiptim

and I thought to myself,

ve kendi kendime düşündüm,

how come there is no computer technology

Braille yazılmış kitaplara bilgisayar teknolojisi

to create books in Braille?

olmadan nasıl ulaşabiliriz.

These amazing technologies must be able to also help people

Bu inanılmaz teknolojiler benim gibi limitleri olan

with limitations like myself.

insanlara da yardım edebilmeli idi.

That's the moment my innovation journey began.

O anda benim keşif yolculuğum başladı.

I started developing digital book technologies,

Dijital Braille editör, dijital Braille sözlük,

such as a digital Braille editor, digital Braille dictionary

ve dijital bir Braille kütüphane ağı

and a digital Braille library network.

gibi dijital kitap teknolojilerini geliştirmeye başladım.

Today, every student who is visually impaired can read textbooks,

Günümüzde, görme yeteğini bozuk her öğrenci kişisel bilgisayarları

by using personal computers and mobile devices,

ve mobil cihazları kullanarak Braille yazılmış veya seslendirilmiş

in Braille or in voice.

kitapları okuyabilir.

This may not surprise you,

2015 yılında herkesin tabletlerinde dijital kitaplar olduğundan

since everyone now has digital books in their tablets in 2015.

belki de bu sizin için şaşırtıcı değil.

But Braille went digital many years before digital books,

Fakat Braille dijital kitaplardan yıllar önce dijitale geçti,

already in the late 1980s, almost 30 years ago.

1980 yılların sonunda o hazırdı, neredeyse 30 yıl önce.

Strong and specific needs of the blind people

Kör insanların güçlü ve özel ihtiyaçları

made this opportunity to create digital books way back then.

o zamanlar dijital kitabın yaratılma fırsatını yarattı

And this is actually not the first time this happened,

Ve aslında bu ilk kez olmuyordu

because history shows us accessibility ignites innovation.

Tarih erişebilirlik keşiflerini bize göstermektedir.

The telephone was invented while developing a communication tool

Telefon duyma engelli insanlar için bir iletişim aracı

for hearing impaired people.

geliştirme sürecinde keşfedildi.

Some keyboards were also invented to help people with disabilities.

Bazı klavyeler de engelli insanlara yardım için keşfedildi.

Now I'm going to give you another example from my own life.

Şimdi size kendi hayatımdan başka bir örnek vereceğim.

In the '90s, people around me started talking about the Internet

90' larda, çevremdeki insanlar benimle Internet

and web browsing.

ve ağ tarayıcı hakkında konuşmaya başladırlar.

I remember the first time I went on the web.

Internete girdiğim ilk zamanı hatırlıyorum.

I was astonished.

Şaşırmıştım.

I could access newspapers at any time and every day.

Günün herhangi bir zamanında gazetelere ulaşabiliyordum.

I could even search for any information by myself.

Hatta herhangi bir bilgi için kendi başıma arama bile yapabiliyordum.

I desperately wanted to help the blind people have access to the Internet,

Görme engelli insanların internet erişimine sahip olmasına yardımcı olmak konusunda yoğun bir istek duydum

and I found ways to render the web into synthesized voice,

ve web' i sentetik bir sese dönüştürmek için yollar buldum.

which dramatically simplified the user interface.

ki bu kullanıcı arayüzünü oldukça basitleştiriyordu.

This led me to develop the Home Page Reader in 1997,

Bu 1997' de "Ana Sayfa Okuyucuyu" geliştirmeme öncülük etti.

first in Japanese and later, translated into 11 languages.

ilk olarak Japonca ve daha sonra 11 dile çevrildi.

When I developed the Home Page Reader,

"Ana Sayfa Okuyucuyu" geliştirirken,

I got many comments from users.

kullanıcılardan bir çok yorum aldım.

One that I strongly remember said,

Bunlardan birini çok iyi hatırlıyorum,

"For me, the Internet is a small window to the world."

"Benim için internet dünya için küçük bir penceredir."

It was a revolutionary moment for the blind.

O görme özürlüler için devrim niteliğinde bir andı.

The cyber world became accessible,

Siber dünya ulaşılabilir hale gelmişti,

and this technology that we created for the blind has many uses,

ve görme engellilere çok faydası olması için yarattığımız bu teknoloji

way beyond what I imagined.

hayal ettiğimin ötesinde bir yoldu.

It can help drivers listen to their emails

Bu teknoloji sürücülere maillerini dinleyebilmesine

or it can help you listen to a recipe while cooking.

veya yemek yaparken bir tarifin dinlenebilmesine yardımcı olabilmektedir.

Today, I am more independent,

Bugün, daha fazla özgürüm,

but it is still not enough.

fakat hala o yetersiz.

For example, when I approached the stage just now, I needed assistance.

Örnek olarak, sahneye yaklaşırken, yardıma ihtiyaç duydum.

My goal is to come up here independently.

Amacım buraya özgürce gelmekti.

And not just here.

Sadece burada da değil

My goal is to be able to travel and do things that are simple to you.

Amacım seyahat edebilmek ve sizin için basit olan şeyleri de yapabilmektir.

OK, now let me show you the latest technologies.

Şimdi size en son teknolojileri göstermeme izin verin

This is a smartphone app that we are working on.

Bu üzerinde çalışmakta olduğumuz akıllı telefon uygulaması.

(Video) Electronic voice: 51 feet to the door, and keep straight.

(Video) Elektronik ses: Kapıya 51 feet (~15m) düz devam edin.

EV: Take the two doors to go out. The door is on your right.

EV: Dışarıya çıkmak için 2 kapı geçin. Kapı sağınızdadır.

EV: Nick is approaching. Looks so happy.

EV: Nick yaklaşıyor. Çok mutlu gözüküyor.

Chieko Asakawa: Hi, Nick!

Chieko Asakawa: Merhaba Nick!

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: Where are you going? You look so happy.

CA: Nereye gidiyorsun ? Mutlu görünüyorsun.

Nick: Oh -- well, my paper just got accepted.

Nick: Oh, Benim makalem yeni kabul oldu.

CA: That's great! Congratulations.

CA: Bu harika! Tebrikler.

Nick: Thanks. Wait -- how'd you know it was me, and that I look happy?

Nick: Teşekkürler. Bekle -- benim olduğumu ve mutlu göründüğümü nasıl bildin ?

(Chieko and Nick laugh)

(Chieko ve Nick güler)

Man: Hi.

Adam: Merhaba

(Laughter)

(Gülüşmeler)

CA: Oh ... hi.

CA: Merhaba

EV: He is not talking to you, but on his phone.

EV: O seninle konuşmuyor fakat o telefonda

EV: Potato chips.

EV: Patates cipsi

EV: Dark chocolate with almonds.

EV: Bademli siyah çikolata

EV: You gained 5 pounds since yesterday; take apple instead of chocolate.

EV: Dünden beri 5 pounds (~2.26kg) aldın çikolata yerine elma al.

(Laughter)

(Gülüşmler)

EV: Approaching.

EV: Yaklaşıyorsun

EV: You arrived.

EV: Vardın

CA: Now ...

CA: Şimdi

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you.

Teşekkürler

So now the app navigates me

Böylece uygulama yol gösterici işaretleri

by analyzing beacon signals and smartphone sensors

ve akıllı telefon sensörleri kullanarak beni yönlendirir

and permits me to move around indoor and outdoor environments

ve tek başıma iç ve dış ortamda

all by myself.

dolaşabilmeme imkan tanır.

But the computer vision part that showed who is approaching,

Fakat yaklaşmayı gösteren bilgisayarın görsel parçası

in which mood -- we are still working on that part.

hazır değil, hala onun üzerinde çalışıyoruz.

And recognizing facial expressions is very important for me to be social.

Ve yüz ifadelerinin algılanması sosyal olabilmem için çok önemlidir.

So now the fusions of technologies are ready to help me

Günümüzde birleşen teknolojiler gerçek dünyayı görmem için

see the real world.

bana yardım etmeye hazır.

We call this cognitive assistance.

Biz buna bilişsel yardım diyoruz.

It understands our surrounding world

O bizi çevreleyen dünyayı anlar

and whispers to me in voice or sends a vibration to my fingers.

ve bana fısıldar veya parmaklarıma bir titreşim gönderir.

Cognitive assistance will augment missing or weakened abilities --

Bilişsel yardımcı yeteneklerdeki kaybı veya zayıflığı diğer bir deyişle

in other words, our five senses.

beş duyumuzu arttıracaktır.

This technology is only in an early stage,

Bu teknoloji çok erken bir safhada,

but eventually, I'll be able to find a classroom on campus,

fakat sonunda, kampüste bir sınıfı bulabileceğim,

enjoy window shopping

Vitrinlere bakarak alışveriş edebileceğim,

or find a nice restaurant while walking along a street.

veya bir sokakta yürürken iyi bir restoran bulabileceğim.

It will be amazing if I can find you on the street before you notice me.

Eğer sokakta siz beni farketmeden önce sizi görürsem harika olacaktır.

It will become my best buddy, and yours.

O benim ve sizin en iyi yoldaşınız haline gelecektir.

So, this really is a great challenge.

Bu gerçekten büyük bir zorluktur.

It is a challenge that needs collaboration,

İşbirliği gerektiren bir zorluk

which is why we are creating an open community

ki bu nedenle araştırma faaliyetlerini hızlandırmak için

to accelerate research activities.

açık bir toplum yaratıyoruz.

Just this morning, we announced the open-source fundamental technologies

Daha bu sabah, Video' da gördüğünüz açık kaynak temel teknolojilerinin

you just saw in the video.

duyurusunu yaptık.

The frontier is the real world.

Sınır gerçek dünyadır.

The blind community is exploring this technical frontier

Görme özürlüler topluluğu teknik sınırları ve yol göstericileri

and the pathfinder.

keşfediyor.

I hope to work with you to explore the new era,

Umuyorum ki sizinle çalışarak yeni çağı keşfederiz

and the next time that I'm on this stage,

ve gelecek sefer bu sahnede

through technology and innovation,

teknoloji ve buluşla

I will be able to walk up here

tek başıma

all by myself.

buraya çıkabilirim

Thank you so much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)