How New Technology Helps Blind People Explore the World | Chieko Asakawa | TED Talks

Translator: Trang Nguyen Phuong Reviewer: Da Nguyen

You might think there are many things that I can't do

Các bạn có thể cho rằng có nhiều việc tôi không thể làm được

because I cannot see.

bởi vì tôi bị khiếm thị.

That's largely true.

Phần lớn thì cũng đúng

Actually, I just needed to have a bit of help

Thực ra lúc nãy tôi phải nhờ hỗ trợ

to come up to the stage.

mới lên được sân khấu

But there is also a lot that I can do.

Nhưng tôi cũng có thể làm được nhiều thứ.

This is me rock climbing for the first time.

Đây là lần đầu tiên tôi tập leo núi.

Actually, I love sports and I can play many sports,

Thú thật, tôi yêu thích thể thao và có thể chơi được nhiều môn,

like swimming, skiing, skating, scuba diving, running and so on.

như là bơi, trượt tuyết, trượt băng, lặn, chạy bộ, v..v..

But there is one limitation:

Tuy nhiên có một hạn chế là

somebody needs to help me.

cần phải có người hỗ trợ tôi.

I want to be independent.

Tôi muốn tự thân vận động.

I lost my sight at the age of 14 in a swimming pool accident.

Tôi mất khả năng thị giác năm lên 14 do một tai nạn ở hồ bơi.

I was an active, independent teenager,

Hồi đó tôi là một thiếu nữ năng động và tự lập,

and suddenly I became blind.

và đùng một cái, tôi bị mù.

The hardest thing for me was losing my independence.

Điều khó khăn nhất với tôi tôi đã mất đi sự tự lập.

Things that until then seemed simple became almost impossible to do alone.

Những thứ trước đó tưởng chừng dễ dàng, giờ tôi không thể nào làm một mình.

For example, one of my challenges was textbooks.

Ví dụ, một trong những khó khăn của tôi là sách giáo khoa.

Back then, there were no personal computers,

Thời điểm đó chưa có máy tính cá nhân,

no Internet, no smartphones.

không Internet hay điện thoại thông minh.

So I had to ask one of my two brothers to read me textbooks,

Cho nên tôi nhờ một trong hai cậu em trai đọc sách hộ,

and I had to create my own books in Braille.

và tôi phải tự viết lại những quyển sách ấy bằng chữ nổi.

Can you imagine?

Mọi người hình dung ra không?

Of course, my brothers were not happy about it,

Dĩ nhiên mấy đứa em trai tôi không thích điều đó tí nào,

and later, I noticed they were not there whenever I needed them.

và sau đó, tôi để ý là chúng chẳng bao giờ có mặt khi tôi cần.

(Laughter)

(Cười)

I think they tried to stay away from me.

Tôi nghĩ là tụi nó cố né tránh tôi.

I don't blame them.

Tôi không hề trách tụi nó.

I really wanted to be freed from relying on someone.

Tôi thật sự muốn thoát khỏi cảnh phải phụ thuộc vào ai đó.

That became my strong desire to ignite innovation.

Điều đó trở thành khát khao mạnh mẽ muốn khơi dậy một điều khác biệt.

Jump ahead to the mid-1980s.

Chuyển sang thời kỳ giữa những năm 1980

I got to know cutting-edge technologies

Tôi bắt đầu biết đến công nghệ tiên tiến

and I thought to myself,

và tôi tự hỏi

how come there is no computer technology

tại sao không có một công nghệ máy tính nào

để tạo ra những quyển sách bằng chữ nổi?

to create books in Braille?

These amazing technologies must be able to also help people

Những thứ công nghệ tiên tiến đó cũng nên giúp đỡ những người

with limitations like myself.

bị khiếm khuyết như tôi mới phải.

That's the moment my innovation journey began.

Từ giây phút đó, hành trình đổi mới của tôi bắt đầu.

I started developing digital book technologies,

Tôi bắt đầu phát triển công nghệ sách điện tử,

such as a digital Braille editor, digital Braille dictionary

ví dụ như là phần mềm biên tập chữ nổi, từ điển chữ nổi điện tử

and a digital Braille library network.

và mạng lưới thư viện chữ nổi điện tử.

Today, every student who is visually impaired can read textbooks,

Ngày nay, mỗi học sinh bị suy giảm thị lực có thể đọc sách giáo khoa

by using personal computers and mobile devices,

trên máy tính cá nhân và các thiết bị di động,

in Braille or in voice.

được viết bằng chữ nổi hay nghe qua giọng nói

This may not surprise you,

Có lẽ các bạn sẽ không mấy ngạc nhiên

since everyone now has digital books in their tablets in 2015.

vì ở năm 2015 này, ai cũng có sách điện tử trên máy tính bảng.

But Braille went digital many years before digital books,

Nhưng chữ nổi được kỹ thuật số nhiều năm trước khi có sách điện tử,

already in the late 1980s, almost 30 years ago.

vào cuối những năm 1980, tức gần 30 năm trước.

Strong and specific needs of the blind people

Những nhu cầu cấp thiết và cụ thể của người khiếm thị,

made this opportunity to create digital books way back then.

là cơ hội để tạo ra những quyển sách điện tử lúc trước.

And this is actually not the first time this happened,

Thực sự đây không phải lần đầu chuyện này xảy ra,

because history shows us accessibility ignites innovation.

vì lịch sử cho thấy khả năng tiếp cận là khởi nguồn cho sự đổi mới.

The telephone was invented while developing a communication tool

Điện thoại được phát minh khi đang phát triển một công cụ liên lạc

for hearing impaired people.

dành cho người khiếm thính.

Some keyboards were also invented to help people with disabilities.

Vài loại bàn phím cũng được phát minh để giúp những người khuyết tật.

Now I'm going to give you another example from my own life.

Giờ tôi sẽ cho các bạn một ví dụ từ chính cuộc đời tôi.

In the '90s, people around me started talking about the Internet

Vào thập niên 90, mọi người xung quanh tôi bắt đầu nói về Internet

and web browsing.

và việc lướt web.

I remember the first time I went on the web.

Tôi vẫn nhớ lần đầu tôi truy cập web

I was astonished.

Tôi rất sửng sốt.

I could access newspapers at any time and every day.

Tôi có thể đọc báo bất cứ lúc nào và hằng ngày.

I could even search for any information by myself.

Thậm chí tôi có thể tự tìm bất cứ thông tin nào.

I desperately wanted to help the blind people have access to the Internet,

Tôi cực kỳ mong muốn có thể giúp người mù tiếp cận với Internet,

and I found ways to render the web into synthesized voice,

và tôi tìm cách để làm web thành giọng nói tổng hợp

which dramatically simplified the user interface.

để có thể đơn giản hóa đáng kể giao diện người dùng.

This led me to develop the Home Page Reader in 1997,

Điều này dẫn đến việc tôi phát triển Home Page Reader vào năm 1997.

first in Japanese and later, translated into 11 languages.

lúc đầu bằng tiếng Nhật và sau đó được dịch sang 11 thứ tiếng.

When I developed the Home Page Reader,

Khi tôi phát triển Home Page Reader,

I got many comments from users.

tôi nhận được rất nhiều phản hồi từ người dùng.

One that I strongly remember said,

Có một nhận xét mà tôi nhớ rất rõ,

"For me, the Internet is a small window to the world."

"Với tôi, Internet giống như cửa sổ nhìn ra thế giới."

It was a revolutionary moment for the blind.

Đó quả là khoảnh khắc mang tính cách mạng đối với người mù.

The cyber world became accessible,

Thế giới ảo nay đã có thể tiếp cận được

and this technology that we created for the blind has many uses,

và công nghệ mà chúng tôi tạo ra cho người mù có rất nhiều công dụng,

way beyond what I imagined.

vượt xa hơn những gì tôi tưởng tượng,

It can help drivers listen to their emails

Nó có thể giúp những người tài xế nghe được email của họ

or it can help you listen to a recipe while cooking.

hay nó có thể giúp bạn vừa nghe một công thức vừa nấu ăn

Today, I am more independent,

Hiện tại thì tôi đã độc lập hơn rồi,

but it is still not enough.

nhưng thế vẫn chưa đủ.

For example, when I approached the stage just now, I needed assistance.

Ví dụ như lúc lên sân khấu mới nãy thôi, tôi phải cần đến hỗ trợ.

My goal is to come up here independently.

Mục tiêu của tôi là lên đây một cách hoàn toàn độc lập.

And not just here.

Và không chỉ là ở trên này.

My goal is to be able to travel and do things that are simple to you.

Mục tiêu của tôi là có thể đi du lịch và làm những thứ rất đỗi dễ dàng với bạn.

OK, now let me show you the latest technologies.

Được rồi, giờ tôi sẽ cho bạn xem những công nghệ mới nhất.

This is a smartphone app that we are working on.

Đây là một ứng dụng điện thoại thông minh mà chúng tôi đang nghiên cứu.

(Video) Electronic voice: 51 feet to the door, and keep straight.

(Video) Giọng máy: đi thêm 51 feet là đến cửa, và tiếp tục đi thẳng

EV: Take the two doors to go out. The door is on your right.

GM: Đi thêm 2 cửa để ra ngoài. Cửa nằm ở phía bên phải.

EV: Nick is approaching. Looks so happy.

GM: Nick đang đến gần. Trông rất vui vẻ.

Chieko Asakawa: Hi, Nick!

Chieko (CA): Chào, Nick!

(Laughter)

Nick: Chào, Chieko!

CA: Where are you going? You look so happy.

CA: Đang đi đâu đó? Trông cậu rất vui.

Nick: Oh -- well, my paper just got accepted.

N: À, bài làm của tôi mới được chấp nhận ấy mà.

CA: That's great! Congratulations.

CA: Tuyệt quá! Chúc mừng nha!

Nick: Thanks. Wait -- how'd you know it was me, and that I look happy?

N: Cảm ơn. Chờ đã-- Sao cô biết là tôi và tôi đang vui?

(Chieko and Nick laugh)

(cười)

Man: Hi.

Người lạ: Chào

(Laughter)

(cười)

CA: Oh ... hi.

CA: À...Chào.

EV: He is not talking to you, but on his phone.

GM: Anh ấy không nói với bạn mà đang gọi điện thoại.

EV: Potato chips.

GM: Khoai tây chiên.

EV: Dark chocolate with almonds.

GM: Socola đen hạnh nhân

EV: You gained 5 pounds since yesterday; take apple instead of chocolate.

GM: Hôm qua bạn tăng 5 cân rồi; nên chọn mua táo hơn là socola.

(Laughter)

(cười)

EV: Approaching.

GM: Bạn gần đến.

EV: You arrived.

GM: Bạn đến nơi rồi

CA: Now ...

CA: Hiện giờ...

(Applause)

(vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn mọi người

So now the app navigates me

Hiện giờ ứng dụng đó chỉ đường cho tôi.

by analyzing beacon signals and smartphone sensors

bằng cách phân tích các tín hiệu chỉ đường và những thiết bị cảm ứng trên điện thoại,

and permits me to move around indoor and outdoor environments

cho phép tôi có thể đi lại trong không gian trong nhà hay ngoài trời,

all by myself.

tất cả đều tự làm lấy.

But the computer vision part that showed who is approaching,

Nhưng phần quan sát máy tính cho thấy ai đang tiến đến,

in which mood -- we are still working on that part.

và đang có tâm trạng gì -- chúng tôi vẫn còn đang nghiên cứu.

And recognizing facial expressions is very important for me to be social.

Việc nhận ra biểu cảm trên mặt rất quan trọng để giúp tôi hòa nhập.

So now the fusions of technologies are ready to help me

Vậy nên những giao thoa công nghệ giờ đã sẵn sàng hỗ trợ tôi

see the real world.

thấy được thế giới đúng như thực.

We call this cognitive assistance.

Chúng tôi gọi nó là thiết bị hỗ trợ nhận biết.

It understands our surrounding world

Nó am hiểu thế giới xung quanh

and whispers to me in voice or sends a vibration to my fingers.

và nói thầm cho tôi hay truyền rung chấn lên những ngón tay tôi.

Cognitive assistance will augment missing or weakened abilities --

Thiết bị hỗ trợ nhận biết sẽ tăng cường những khả năng đã bị mất hoặc bị suy giảm

in other words, our five senses.

nói cách khác là 5 giác quan của chúng ta.

This technology is only in an early stage,

Công nghệ này chỉ mới ở giai đoạn đầu,

but eventually, I'll be able to find a classroom on campus,

nhưng sau cùng thì tôi sẽ có thể tìm được phòng học trong trường đại học

enjoy window shopping

thỏa sức đi ngắm nghía hàng hóa

or find a nice restaurant while walking along a street.

hay tìm một nhà hàng ngon khi đang đi bộ trên đường.

It will be amazing if I can find you on the street before you notice me.

Sẽ rất tuyệt nếu tôi nhận ra bạn trên đường trước cả khi bạn thấy tôi.

It will become my best buddy, and yours.

Nó sẽ trở thành người bạn tốt nhất của tôi và của các bạn nữa.

So, this really is a great challenge.

Vậy nên, đây quả là một thử thách lớn lao.

It is a challenge that needs collaboration,

Một thử thách cần đến sự cộng tác,

which is why we are creating an open community

đó là lý do tại sao chúng ta đang tạo ra một cộng đồng mở

to accelerate research activities.

để đẩy nhanh các hoạt động nghiên cứu.

Just this morning, we announced the open-source fundamental technologies

Vừa sáng nay thôi chúng tôi đã công bố những công nghệ nguồn mở nền tảng

you just saw in the video.

mà bạn mới thấy trên video.

The frontier is the real world.

Ranh giới chính là thế giới thật.

The blind community is exploring this technical frontier

Cộng đồng người mù đang khám phá ranh giới công nghệ này

and the pathfinder.

và người dẫn đường.

I hope to work with you to explore the new era,

Hi vọng có thể cùng các bạn khám phá kỷ nguyên mới

and the next time that I'm on this stage,

và lần sau đứng trên sân khấu này,

through technology and innovation,

nhờ công nghệ và cải tiến,

I will be able to walk up here

tôi sẽ có thể bước lên đây

all by myself.

một mình.

Thank you so much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều

(Applause)

(vỗ tay)