Isaac Lidsky: What reality are you creating for yourself? | TED

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Yunus ASIK

When Dorothy was a little girl,

Dorothy küçük bir kızken,

she was fascinated by her goldfish.

japon balığı onu büyülüyordu.

Her father explained to her that fish swim by quickly wagging their tails

Babası ona, balıkların suda ileri gidebilmeleri için, kuyruklarını hızla

to propel themselves through the water.

salladıklarını söyledi.

Without hesitation, little Dorothy responded,

Dorothy, tereddüt etmeden, şöyle dedi,

"Yes, Daddy, and fish swim backwards by wagging their heads."

"Evet baba, geriye doğru yüzmek için de kafalarını sallarlar."

(Laughter)

(Kahkahalar)

In her mind, it was a fact as true as any other.

Zihninde, bu da diğer olgular kadar doğru bir olguydu.

Fish swim backwards by wagging their heads.

Balık, kafasını sallayarak geriye doğru yüzer.

She believed it.

Buna inanmıştı.

Our lives are full of fish swimming backwards.

Hayatlarımız, geriye doğru yüzen balıklarla doludur.

We make assumptions and faulty leaps of logic.

Varsayımlar ve hatalı mantık sıçramaları yapıyoruz.

We harbor bias.

Ön yargı besliyoruz.

We know that we are right, and they are wrong.

Bizler doğruyuz, onlar yanlış.

We fear the worst.

En kötüsünden korkuyoruz.

We strive for unattainable perfection.

Ulaşılmaz mükemmellik için uğraşıyoruz.

We tell ourselves what we can and cannot do.

Yapıp yapamayacaklarımızı söylüyoruz.

In our minds, fish swim by in reverse frantically wagging their heads

Zihnimizde, balıklar kafalarını çılgınca sallayarak ters yüzüyorlar

and we don't even notice them.

ve onları fark etmiyoruz.

I'm going to tell you five facts about myself.

Size, kendim hakkında beş durum söyleyeceğim.

One fact is not true.

Bir tanesi doğru değil.

One: I graduated from Harvard at 19 with an honors degree in mathematics.

Bir: 19 yaşımda, Harvard'dan, matematikten yüksek onur alarak mezun oldum.

Two: I currently run a construction company in Orlando.

İki: Şu anda Orlando'da bir inşaat şirketi işletiyorum.

Three: I starred on a television sitcom.

Üç: Bir televizyon dizisinde yer aldım.

Four: I lost my sight to a rare genetic eye disease.

Dört: Nadir, genetik bir göz hastalığından ötürü kör oldum.

Five: I served as a law clerk to two US Supreme Court justices.

Beş: İki ABD Yüksek Mahkeme yargıcına hukuk danışmanlığı yaptım.

Which fact is not true?

Hangi durum doğru değil?

Actually, they're all true.

Aslında, hepsi doğru.

Yeah. They're all true.

Evet, hepsi doğru.

(Applause)

(Alkış)

At this point, most people really only care about the television show.

Bu noktada, çoğu insan yalnızca televizyon şovuyla ilgileniyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I know this from experience.

Bunu tecrübelerimden biliyorum.

OK, so the show was NBC's "Saved by the Bell: The New Class."

Evet, şov, NBC'nin "Saved by the Bell: The New Class" (Zil Çalınca: Yeni Sınıf)

adlı şovuydu.

And I played Weasel Wyzell,

Ben de Weasel Wyzell'i oynamıştım;

who was the sort of dorky, nerdy character on the show,

şovda aptal, modası geçmiş türden bir karakterdi

which made it a very major acting challenge

ve bu da, 13 yaşındaki hâlim için

for me as a 13-year-old boy.

oldukça büyük bir görevdi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now, did you struggle with number four, my blindness?

Şimdi, dört numara olan, körlük durumunu düşündünüz mü?

Why is that?

Neden?

We make assumptions about so-called disabilities.

Sözde engeller hakkında bahaneler üretiriz.

As a blind man, I confront others' incorrect assumptions

Ben, kör birisi olarak, her gün insanların, becerilerimle ilgili

about my abilities every day.

yanlış düşünceleriyle yüzleşiyorum.

My point today is not about my blindness, however.

Ancak bugünkü konu, benim körlüğüm değil.

It's about my vision.

Konu, benim görüşüm.

Going blind taught me to live my life eyes wide open.

Kör olmak bana, gözlerim açık bir hayat yaşamayı öğretti.

It taught me to spot those backwards-swimming fish

Zihnimizin ürettiği, o ters yüzen balıkların

that our minds create.

farkına varmayı öğretti.

Going blind cast them into focus.

Kör olmak onları odak hâline getirdi.

What does it feel like to see?

Görmek nasıl hissettiriyor?

It's immediate and passive.

Dolaysız ve pasif.

You open your eyes and there's the world.

Gözlerini açıyorsunuz ve dünya orada.

Seeing is believing. Sight is truth.

Görmek inanmaktır. Görüş doğrudur.

Right?

Öyle değil mi?

Well, that's what I thought.

Evet, ben de böyle düşünmüştüm.

Then, from age 12 to 25, my retinas progressively deteriorated.

Sonra, 12 yaşımdan 25'ime kadar, retinalarım gittikçe kötüleşti.

My sight became an increasingly bizarre

Görüşüm gitgide aynalar ve illüzyonlarla dolu

carnival funhouse hall of mirrors and illusions.

garip bir karnaval salonuna dönüştü.

The salesperson I was relieved to spot in a store

Bir dükkânda fark ettiğim satışçı,

was really a mannequin.

gerçekte bir mankendi.

Reaching down to wash my hands,

Ellerimi yıkamak için uzandığım

I suddenly saw it was a urinal I was touching, not a sink,

zaman, parmaklarımla şekli fark ettiğimde anladım ki,

when my fingers felt its true shape.

o bir lavabo değil bir pisuvardı.

A friend described the photograph in my hand,

Bir arkadaşım elimdeki fotoğrafı bana anlattı

and only then I could see the image depicted.

ve ben ancak bu şekilde anlatılanı gördüm.

Objects appeared, morphed and disappeared in my reality.

Benim gerçekliğimde nesneler görünüyor, şekil değiştiriyor ve yok oluyordu.

It was difficult and exhausting to see.

Görmesi zor ve yorucuydu.

I pieced together fragmented, transitory images,

Parçalı, geçici görüntüleri bir araya getiriyordum,

consciously analyzed the clues,

bilinçli olarak ipuçlarını inceliyor,

searched for some logic in my crumbling kaleidoscope,

hiçbir şey görmeyene dek, dağınık dürbünün içerisinde

until I saw nothing at all.

bir mantık arıyordum.

I learned that what we see

Öğrendim ki; gördüğümüz şey,

is not universal truth.

evrensel doğru değildir.

It is not objective reality.

Nesnel gerçeklik değildir.

What we see is a unique, personal, virtual reality

Gördüğümüz şey eşsiz, kişisel, hakiki gerçekliktir ve bu da

that is masterfully constructed by our brain.

beynimiz tarafından ustaca inşa edilir.

Let me explain with a bit of amateur neuroscience.

Size biraz amatörce, nöroloji anlatayım.

Your visual cortex takes up about 30 percent of your brain.

Görme merkeziniz, beyninizin neredeyse yüzde 30'unu kaplar.

That's compared to approximately eight percent for touch

Yani bu, neredeyse, dokunmanın yüzde 8'ine ve işitmenin de

and two to three percent for hearing.

yüzde ikisi ya da üçüne denk geliyor.

Every second, your eyes can send your visual cortex

Gözleriniz, her saniye, görme merkezinize

as many as two billion pieces of information.

iki milyar kadar bilgi parçası gönderir.

The rest of your body can send your brain only an additional billion.

Vücudun geri kalanı beyne yalnızca fazladan bir milyar bilgi gönderir.

So sight is one third of your brain by volume

Yani görüş, hacimsel olarak beyninizin üçte biridir ve beyninizin

and can claim about two thirds of your brain's processing resources.

işlem kaynaklarının neredeyse üçte ikisinde hak iddia edebilir.

It's no surprise then

Yani, görüş illüzyonunun

that the illusion of sight is so compelling.

inandırıcı olması şaşırtıcı değildir.

But make no mistake about it: sight is an illusion.

Ancak yanılmayalım: Görüş bir illüzyondur.

Here's where it gets interesting.

İşler burada ilginçleşiyor.

To create the experience of sight,

Beyniniz, görüş yaratmak için dünyayı, diğer

your brain references your conceptual understanding of the world,

bilgileri, anılarınızı, fikirleri, duyguları, aklı

other knowledge, your memories, opinions, emotions, mental attention.

anlama biçiminizi referans alır.

All of these things and far more are linked in your brain to your sight.

Tüm bunlar ve daha fazlası, beyninizde görüşünüzle bağlantılıdır.

These linkages work both ways, and usually occur subconsciously.

Bu bağlar iki yolla çalışır ve genelde bilinç altında gerçekleşir.

So for example,

Yani, örneğin;

what you see impacts how you feel,

gördüğünüz şey hissinizi etkiler ve

and the way you feel can literally change what you see.

hissetme biçiminiz de, gördüğünüz şeyi değiştirebilir.

Numerous studies demonstrate this.

Sayısız çalışma bunu gösteriyor.

If you are asked to estimate

Örneğin, bir videoda koşan bir adamın

the walking speed of a man in a video, for example,

hızını tahmin etmeniz istendiğinde, çitaları ya da kaplumbağaları

your answer will be different if you're told to think about cheetahs or turtles.

düşünmeniz söylenirse, cevabınız farklı olur.

A hill appears steeper if you've just exercised,

Henüz antrenman yaptıysanız, bir tepe daha dik görünür

and a landmark appears farther away

ve eğer ağır bir sırt çantası taşıyorsanız,

if you're wearing a heavy backpack.

belirli bir yer daha uzak görünür.

We have arrived at a fundamental contradiction.

Temel bir çelişkiye vardık.

What you see is a complex mental construction of your own making,

Gördüğünüz şey, kendinizin ürettiği karmaşık, zihinsel bir yapı,

but you experience it passively

fakat onu pasif biçimde, çevrenizdeki

as a direct representation of the world around you.

dünyanın bir yansıması olarak tecrübe ediyorsunuz.

You create your own reality, and you believe it.

Kendi gerçekliğinizi yaratıyor ve ona inanıyorsunuz.

I believed mine until it broke apart.

Benimki yok olana dek ben de inanmıştım.

The deterioration of my eyes shattered the illusion.

Gözlerimin bozulması, illüzyonu parçaladı.

You see, sight is just one way

Görüyorsunuz; görüş, gerçekliğimizi

we shape our reality.

biçimlendirmenin bir yolu.

We create our own realities in many other ways.

Gerçekliğimizi başka biçimlerde de yaratıyoruz.

Let's take fear as just one example.

Örneğin, korkuyu ele alalım.

Your fears distort your reality.

Korkularınız, gerçekliğinizi bozar.

Under the warped logic of fear, anything is better than the uncertain.

Korkunun çarpık mantığı altında, her şey belirsizlikten iyidir.

Fear fills the void at all costs,

Korku, ne olursa olsun, boşluğu doldurur,

passing off what you dread for what you know,

bildiğiniz şeyden korkmanızı sağlar,

offering up the worst in place of the ambiguous,

belirsizlik anında en kötüsünü sunar,

substituting assumption for reason.

sebep için, sanı üretir.

Psychologists have a great term for it: awfulizing.

Psikologlar bunu "kötüleştirmek" olarak adlandırıyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Right?

Doğru, değil mi?

Fear replaces the unknown with the awful.

Korku, bilinmeyenin yerine kötüyü koyar.

Now, fear is self-realizing.

Evet, korku, kendini gerçekleştirir.

When you face the greatest need

Dışarıya bakıp eleştirel olarak

to look outside yourself and think critically,

düşünme ihtiyacı duyduğunuzda; korku, zihninizin

fear beats a retreat deep inside your mind,

derinliklerinde bir geri çekilme hissi yaratır,

shrinking and distorting your view,

görüşünüzü daraltır ve bozar,

drowning your capacity for critical thought

eleştirel düşünce kapasitenizi,

with a flood of disruptive emotions.

yıkıcı bir duygu seli ile bastırır.

When you face a compelling opportunity to take action,

Bir eylemde bulunmak için zorlu bir fırsatla karşılaştığınızda,

fear lulls you into inaction,

korku sizi eylemsizliğe iter,

enticing you to passively watch its prophecies fulfill themselves.

kendi kehanetlerinin gerçekleşmesini pasifçe izlemeniz için sizi kışkırtır.

When I was diagnosed with my blinding disease,

Bana körlük teşhisi konduğu zaman,

I knew blindness would ruin my life.

körlüğün hayatımı mahvedeceğini biliyordum.

Blindness was a death sentence for my independence.

Körlük, özgürlüğümün idam hükmüydü.

It was the end of achievement for me.

Benim için başarının sonuydu.

Blindness meant I would live an unremarkable life,

Körlük; sıradan, küçük ve üzücü bir hayat

small and sad,

yaşayacağım anlamına geliyordu

and likely alone.

ve muhtelemen yalnız.

I knew it.

Biliyordum.

This was a fiction born of my fears, but I believed it.

Bu, korkularımdan doğan bir kurguydu, ama ben ona inandım.

It was a lie, but it was my reality,

Bu bir yalandı, fakat benim gerçekliğimdi,

just like those backwards-swimming fish in little Dorothy's mind.

tıpkı küçük Dorothy'nin zihnindeki, ters yüzen balıklar gibi.

If I had not confronted the reality of my fear,

Korkumun gerçekliğiyle yüzleşmeseydim

I would have lived it.

onu yaşardım.

I am certain of that.

Bundan eminim.

So how do you live your life eyes wide open?

Peki, hayatınızı, gözlerinizi açarak nasıl yaşarsınız?

It is a learned discipline.

Bu öğrenilmiş bir disiplindir.

It can be taught. It can be practiced.

Öğretilebilir. Uygulanabilir.

I will summarize very briefly.

Kısaca anlatacağım.

Hold yourself accountable

Her andan, her düşünceden,

for every moment, every thought,

her detaydan kendinizi

every detail.

sorumlu tutun.

See beyond your fears.

Korkularınızın ötesini görün.

Recognize your assumptions.

Varsayımlarınızın farkına varın.

Harness your internal strength.

İçsel gücünüzü kullanın.

Silence your internal critic.

İç eleştirinizi susturun.

Correct your misconceptions about luck and about success.

Şans ve başarı hakkındaki yanlış fikirlerinizi düzeltin.

Accept your strengths and your weaknesses, and understand the difference.

Güçlerinizi ve zayıflıklarınızı kabul edip farkı görün.

Open your hearts

Cömert iyiliklere

to your bountiful blessings.

kalbinizi açın.

Your fears, your critics,

Korkularınız, eleştirileriniz,

your heroes, your villains --

kahramanlarınız, düşmanlarınız --

they are your excuses,

bunlar sizin bahaneleriniz,

rationalizations, shortcuts,

mantığa uydurmanız, kestirme yollarınız,

justifications, your surrender.

gerekçeleriniz, pes edişiniz.

They are fictions you perceive as reality.

Bunlar, gerçeklik olarak algıladığınız kurgular.

Choose to see through them.

Onların ardını görmeyi seçin.

Choose to let them go.

Gitmelerine izin verin.

You are the creator of your reality.

Gerçekliğinizin yaratıcısı sizsiniz.

With that empowerment comes complete responsibility.

Bu güçle birlikte, büyük bir sorumluluk gelir.

I chose to step out of fear's tunnel into terrain uncharted and undefined.

Ben korku tünelinden çıktım, bilinmeyen ve tanımlanmayan bölgeyi seçtim.

I chose to build there a blessed life.

Orada mutlu bir yaşam inşa etmeyi seçtim.

Far from alone,

Yalnızlığın ötesinde,

I share my beautiful life with Dorothy,

güzel yaşamımı Dorothy ile,

my beautiful wife,

güzel eşimle,

with our triplets, whom we call the Tripskys,

Tripskys adını verdiğimiz üçüzlerimizle ve

and with the latest addition to the family,

ailenin yeni üyesi, tatlı bebek Clementine

sweet baby Clementine.

ile paylaşıyorum.

What do you fear?

Neyden korkuyorsunuz?

What lies do you tell yourself?

Kendinize ne yalanlar söylüyorsunuz?

How do you embellish your truth and write your own fictions?

Doğrunuzu nasıl süslüyor, kurgularınızı nasıl yazıyorsunuz?

What reality are you creating for yourself?

Kendiniz için hangi gerçekliği yaratıyorsunuz?

In your career and personal life, in your relationships,

Kariyerinizde, kişisel hayatınızda, ilişkilerinizde,

and in your heart and soul,

kalbinizde ve ruhunuzda;

your backwards-swimming fish do you great harm.

ters yüzen balıklarınız size zarar veriyor.

They exact a toll in missed opportunities and unrealized potential,

Kaçırılan fırsatlar ve fark edilmemiş potansiyeller için bir bedel ödüyorlar

and they engender insecurity and distrust

ve bütünlük, bağlantı aradığınız yerlerde,

where you seek fulfillment and connection.

güvensizlik ve zarar yaratıyorlar.

I urge you to search them out.

Bunları keşfetmeniz için ısrar ediyorum.

Helen Keller said that the only thing worse than being blind

Helen Keller, görme yeteneği sahibi olup görüş sahibi olamamanın,

is having sight but no vision.

kör olmaktan daha kötü olduğunu söyler.

For me, going blind was a profound blessing,

Bana göre, kör olmak, çok derin bir lütuf,

because blindness gave me vision.

çünkü körlük bana görüş verdi.

I hope you can see what I see.

Umarım gördüğüm şeyi görebiliyorsunuzdur.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

Bruno Giussani: Isaac, before you leave the stage, just a question.

Bruno Guissani: Isaac, gitmeden önce, bir sorum var.

This is an audience of entrepreneurs, of doers, of innovators.

Burada aktif, yatırım yapan girişimcilerden oluşan bir seyirci var.

You are a CEO of a company down in Florida,

Florida'da bir şirketin CEO'su sensin

and many are probably wondering,

ve çoğu insan muhtemelen merak ediyordur;

how is it to be a blind CEO?

kör bir CEO olmak nasıl bir şey?

What kind of specific challenges do you have, and how do you overcome them?

Yaşadığın zorluklar neler ve nasıl üstesinden geliyorsun?

Isaac Lidsky: Well, the biggest challenge became a blessing.

Isaac Lidsky: Pekâlâ, en büyük zorluk, bir lütuf hâline dönüştü.

I don't get visual feedback from people.

İnsanlardan görsel geri bildirim almıyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

BG: What's that noise there? IL: Yeah.

BG: Bir ses duydum sanki? IL: Evet.

So, for example, in my leadership team meetings,

Yani, örneğin; liderlik takımı toplantılarımda,

I don't see facial expressions or gestures.

yüz ifadeleri ya da hareketlerini görmüyorum.

I've learned to solicit a lot more verbal feedback.

Daha çok, sözlü geri bildirim istemeyi öğrendim.

I basically force people to tell me what they think.

İnsanları, ne düşündüklerini söylemeye zorluyorum.

And in this respect,

Bu bağlamda, söylediğim gibi;

it's become, like I said, a real blessing for me personally and for my company,

bu hem kişisel olarak hem de şirketim açısından gerçek bir lütuf,

because we communicate at a far deeper level,

çünkü daha derin bir seviyede iletişim kuruyoruz,

we avoid ambiguities,

anlaşmazlıktan kaçınıyoruz ve

and most important, my team knows that what they think truly matters.

en önemlisi, takımım, onların ne düşündüğünün

gerçekten önemli olduğunu biliyor.

BG: Isaac, thank you for coming to TED. IL: Thank you, Bruno.

BG: Isaac, TED'e geldiğin için sağ ol. IL: Teşekkürler, Bruno.

(Applause)

(Alkışlar)