Isaac Lidsky: What reality are you creating for yourself? | TED

Translator: salome tsomaia Reviewer: Levan Lashauri

When Dorothy was a little girl,

პატარაობისას დოროთი,

she was fascinated by her goldfish.

თავის ოქროს თევზზე გიჟდებოდა.

მამამ აუხსნა, რომ თევზები წყალში

Her father explained to her that fish swim by quickly wagging their tails

კუდის სწრაფი ქნევით გადაადგილდებიან.

to propel themselves through the water.

მან კი ყოყმანის გარეშე უპასუხა:

Without hesitation, little Dorothy responded,

"Yes, Daddy, and fish swim backwards by wagging their heads."

"დიახ, მამა, უკუღმა კი თავის ქნევით ცურავენ."

(Laughter)

(სიცილი)

მის გონებაში, ეს ისეთივე ჭეშმარიტება იყო, როგორც ნებისმიერი სხვა.

In her mind, it was a fact as true as any other.

Fish swim backwards by wagging their heads.

მას სჯეროდა,

She believed it.

რომ თევზები უკუღმა თავის სწრაფი ქნევით ცურავენ.

Our lives are full of fish swimming backwards.

ჩვენი ცხოვრება სავსეა უკუღმა მოცურავე თევზებით.

ვვარაუდობთ და არასწორი ლოგიკური დასკვნები გამოგვაქვს.

We make assumptions and faulty leaps of logic.

We harbor bias.

ვართ მიკერძოებულები.

დარწმუნებულები ვართ, რომ ჩვენ მართლები ვართ, სხვები კი ცდებიან.

We know that we are right, and they are wrong.

We fear the worst.

ყველაზე უარესის გვეშინია.

We strive for unattainable perfection.

ვიბრძვით მიუღწეველი სრულყოფილებისთვის.

We tell ourselves what we can and cannot do.

საკუთარ თავებს ვუწესებთ რა შეგვიძლია და რა - არა.

In our minds, fish swim by in reverse frantically wagging their heads

არადა ვერც კი ვამჩნევთ, რომ ჩვენ გონებაში

თევზები უკუღმა თავის გაშმაგებული ქნევით ცურავენ.

and we don't even notice them.

ჩემ შესახებ 5 ფაქტს გეტყვით,

I'm going to tell you five facts about myself.

რომელთაგან ერთი სიცრუეა.

One fact is not true.

One: I graduated from Harvard at 19 with an honors degree in mathematics.

პირველი: 19 წლისამ წარჩინებით დავამთავრე ჰარვარდის მათემათიკის ფაკულტეტი.

Two: I currently run a construction company in Orlando.

მეორე: ამჟამად ვფლობ სამშენებლო კომპანიას ორლანდოში.

Three: I starred on a television sitcom.

მესამე: ვმონაწილეობდი კომედიურ ტელესერიალში.

Four: I lost my sight to a rare genetic eye disease.

მეოთხე: თვალის იშვიათი გენეტიკური დაავადებით მხედველობა დავკარგე.

Five: I served as a law clerk to two US Supreme Court justices.

მეხუთე: აშშ-ს უზენაესი სასამართლოს ორ მოსამართლესთან იურიდიულ მდივნად ვმუშაობდი.

Which fact is not true?

ამათგან რომელია მცდარი?

Actually, they're all true.

სინამდვილეში ყველა სიმართლეა.

Yeah. They're all true.

დიახ, ყველა სიმართლეა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

At this point, most people really only care about the television show.

ამ დროს ადამიანთა უმეტესობა მხოლოდ ტელეშოუთი ინტერესდება.

(Laughter)

(სიცილი)

I know this from experience.

ეს გამოცდილებიდან ვიცი.

OK, so the show was NBC's "Saved by the Bell: The New Class."

მოკლედ, ეს იყო "ენ ბი სი"-ს შოუ "ზარით გადარჩენილები: ახალი კლასი"

And I played Weasel Wyzell,

და მე ვიზელ ვაიზელის როლს ვთამაშობდი,

who was the sort of dorky, nerdy character on the show,

რომელიც შოუს სულელი და მოსაწყენი პერსონაჟი იყო,

which made it a very major acting challenge

რომლის თამაშიც, 13 წლის ბიჭისთვის,

საკმაოდ დიდი გამოწვევა იყო.

for me as a 13-year-old boy.

(Laughter)

(სიცილი)

ჩემს სიბრმავეში შეგეპარათ ეჭვი? რატომ მაინცდამაინც ამაში?

Now, did you struggle with number four, my blindness?

Why is that?

ეს იმიტომ რომ ე.წ. უნარშეზღუდულებზე

We make assumptions about so-called disabilities.

რაღაცეებს ვვარაუდობთ ხოლმე.

As a blind man, I confront others' incorrect assumptions

მე როგორც ბრმა ადამიანი, ყოველდღიურად ვაწყდები

about my abilities every day.

ვარაუდებს ჩემ უნარშეზღუდულობაზე.

My point today is not about my blindness, however.

თუმცა, მე დღეს არა ჩემ სიბრმავეზე,

It's about my vision.

არამედ ჩემ ხედვაზე ვისაუბრებ.

Going blind taught me to live my life eyes wide open.

სიბრმავემ ფართოდ გახელილი თვალებით ცხოვრება

It taught me to spot those backwards-swimming fish

და ჩვენივე გამოგონილი

that our minds create.

უკუღმა მცურავი თევზების შემჩნევა მასწავლა.

Going blind cast them into focus.

სიბრავემ ეს ყველაფერი ფოკუსში მოაქცია.

რა შეგრძნება გეუფლებათ, როცა ხედავთ?

What does it feel like to see?

ის მყისიერი და პასიურია.

It's immediate and passive.

You open your eyes and there's the world.

ახელთ თვალებს და ხედავთ სამყაროს.

Seeing is believing. Sight is truth.

დანახვა რწმენაა, მხედველობა კი ჭეშმარიტება.

Right?

არა?

სწორედ, რომ ასე ვფიქრობდი.

Well, that's what I thought.

Then, from age 12 to 25, my retinas progressively deteriorated.

შემდეგ, 12-დან 25 წლამდე თვალის ბადურა უფრო და უფრო დამიზიანდა.

მხედველობა სულ უფრო მეტად ანომალიური გახდა

My sight became an increasingly bizarre

და სარკეებიან სიცილის ოთახს დაემსგავსა.

carnival funhouse hall of mirrors and illusions.

The salesperson I was relieved to spot in a store

გამყიდველი, რომლის მაღაზიაში შემჩნევა შვებას მგვრიდა,

სინამდვილეში მანეკენი აღმოჩნდებოდა.

was really a mannequin.

Reaching down to wash my hands,

ხელების დასაბანად რომ ვიხრებოდი,

I suddenly saw it was a urinal I was touching, not a sink,

შეხებისას ფორმის მიხედვით ვხვდებოდი,

when my fingers felt its true shape.

რომ ნიჟარის ნაცვლად პისუარს ვეხებოდი.

ფოტოსურათს, რომელიც ხელში მეჭირა მეგობარი აღმიწერდა,

A friend described the photograph in my hand,

and only then I could see the image depicted.

და მხოლოდ ამის შემდეგ შემეძლო მისი დანახვა.

Objects appeared, morphed and disappeared in my reality.

ჩემ სინამდვილეში საგნები ჩნდებოდა, იცვლებოდა და ქრებოდა.

რაც დასანახად რთული და დამქანცველი იყო.

It was difficult and exhausting to see.

I pieced together fragmented, transitory images,

ფრაგმენტულ გამოსახულებებს ერთმანეთს ვუერთებდი

consciously analyzed the clues,

და ვაანალიზებდი მინიშნებებს.

searched for some logic in my crumbling kaleidoscope,

ჩემ დაბზარულ კალეიდოსკოპში ლოგიკის პოვნას ვცდილობდი,

until I saw nothing at all.

სანამ საბოლოოდ არ დავბრმავდი.

I learned that what we see

მივხვდი, რომ ის რასაც ვხედავთ

is not universal truth.

ერთადერთი ჭეშმარიტება არაა.

It is not objective reality.

ეს არ არის ობიექტური სინამდვილე.

რასაც ვხედავთ, ეს არის უნიკალური, პირადი, ვირტუალური სინამდვილე,

What we see is a unique, personal, virtual reality

that is masterfully constructed by our brain.

რომლსაც ჩვენი ტვინი ოსტატურად აფორმირებს.

Let me explain with a bit of amateur neuroscience.

მოდით ეს ცოტაოდენი ნეირომეცნიერებით ავხსნათ.

Your visual cortex takes up about 30 percent of your brain.

თქვენი მხედველობის ქერქი ტვინის დაახლოებით 30 % იკავებს.

That's compared to approximately eight percent for touch

ეს შევადაროთ მგრძნობელობის დაახლოებით 8 %-იან უბანს

და სმენის 2-3%-იანს.

and two to three percent for hearing.

ყოველ წამს, თქვენს თვალებს ტვინისთვის

Every second, your eyes can send your visual cortex

as many as two billion pieces of information.

2 მილიარდი ინფორმაციული ერთეულის მიწოდება შეუძლია.

The rest of your body can send your brain only an additional billion.

სხეულის დანარჩენ ნაწილს კი, მხოლოდ დამატებითი მილიარდის.

So sight is one third of your brain by volume

ანუ მხედველობა მოცულობით, ტვინის 1/3 იკავებს

and can claim about two thirds of your brain's processing resources.

და თქვენი ტვინის სამუშაო რესურსების 2/3 იყენებს.

შესაბამისად გასაკვირი არაა,

It's no surprise then

that the illusion of sight is so compelling.

რომ ოპტიკური ილუზია ასეთი დაუძლეველია.

But make no mistake about it: sight is an illusion.

თუმცა, არ შეცდეთ: მხედველობა არის კიდეც ილუზია.

Here's where it gets interesting.

ყველაზე საინტერესო ისაა,

To create the experience of sight,

რომ მხედველობის განცდის შესაქმნელად,

your brain references your conceptual understanding of the world,

თქვენი ტვინი იხმობს და აკავშირებს, სამყაროს თქვენეულ კონცეპტუალურ აღქმას.

other knowledge, your memories, opinions, emotions, mental attention.

ასევე ცოდნას, მოგონებებს, მოსაზრებებს, ემოციებსა და ინტერესებს.

All of these things and far more are linked in your brain to your sight.

თქვენ ტვინში ეს და ბევრი სხვა რაღაც დაკავშირებულია მხედველობასთან.

ეს კავშირები ორმხრივია და ჩვეულებრივ ქვეცნობიერად ვლინდება.

These linkages work both ways, and usually occur subconsciously.

So for example,

ასე მაგალითად:

what you see impacts how you feel,

ის რასაც ხედავთ, თქვენს შეგრძნებებზე მოქმედებს,

and the way you feel can literally change what you see.

თქვენმა გრძნობებმა კი, შეიძლება რეალურად შეცვალოს ის რასაც ხედავთ.

Numerous studies demonstrate this.

ამას უამრავი კვლევა ადასტურებს.

მაგალითად, თუკი ვინმე ვიდეოში

If you are asked to estimate

the walking speed of a man in a video, for example,

მოსიარულე მამაკაცის სიჩქარის შეფასებას გთხოვთ,

your answer will be different if you're told to think about cheetahs or turtles.

თქვენი პასუხი განსხვავებული იქნება იმის მიხედვით

ამ დროს ავაზაზე დაგაფიქრებენ, თუ კუზე.

თუ ეს-ესაა ივარჯიშეთ მაღლობი უფრო ციცაბოდ გამოჩნდება

A hill appears steeper if you've just exercised,

and a landmark appears farther away

და თუკი მძიმე ჩანთას ატარებთ,

if you're wearing a heavy backpack.

დანიშნულების ადგილი უფრო შორს მოგეჩვენებათ.

We have arrived at a fundamental contradiction.

ჩვენ ფუნდამენტურ შეუსაბამობამდე მივედით.

რასაც ხედავთ, ეს თქვენი ტვინის მიერ შექმნილი სინამდვილეა,

What you see is a complex mental construction of your own making,

but you experience it passively

მაგრამ თქვენ ამას, თქვენ გარშემო არსებული სამყაროს

as a direct representation of the world around you.

პირდაპირ გამოხატულებად აღიქვამთ.

You create your own reality, and you believe it.

თქვენ იქმნით საკუთარ სინამდვილეს და შემდეგ იჯერებთ.

მეც მჯეროდა ჩემი სინამდვილის, სანამ არ დაიმსხვრა.

I believed mine until it broke apart.

The deterioration of my eyes shattered the illusion.

მხედველობის გაუარესებამ ილუზიები დამიმსხვრია.

You see, sight is just one way

იცით, მხედველობა

ჩვენი სინამდვილის შექმნის მხოლოდ ერთ-ერთი გზაა.

we shape our reality.

We create our own realities in many other ways.

თუმცა რელობას, ბევრი სხვა გზებითაც ვქმნით.

მაგალითისთვის შიში ავიღოთ.

Let's take fear as just one example.

Your fears distort your reality.

შიშები გიმახინჯებთ სინამდვილეს.

Under the warped logic of fear, anything is better than the uncertain.

შიშის დამახინჯებული ლოგიკით, გაურკვევლობას ნებისმიერი რამ სჯობს.

შიში სიცარიელეს ავსებს,

Fear fills the void at all costs,

passing off what you dread for what you know,

იმას რისიც გეშინიათ, თქვენ ცოდნად გასაღებთ.

offering up the worst in place of the ambiguous,

გაურკვევლობის ნაცვლად, ყველაზე უარესს გაჩვენებთ.

substituting assumption for reason.

ვარაუდებს მიზეზებად გიქცევთ.

Psychologists have a great term for it: awfulizing.

ფსიქოლოგებმა მშვენიერი ტერმინი მოუფიქრეს: კოშმარიზება (awfulizing).

(Laughter)

(სიცილი)

Right?

არა?

Fear replaces the unknown with the awful.

შიში უცნობ მოვლენებს, კოშმარით ანაცვლებს.

შიში თვითრეალიზებულია.

Now, fear is self-realizing.

როცა საჭიროა, რომ საკუთარ თავს გარედან კრიტიკულად შეხედოთ,

When you face the greatest need

to look outside yourself and think critically,

fear beats a retreat deep inside your mind,

შიში ღრმად აღწევს თქვენ გონებაში,

shrinking and distorting your view,

ავიწროვებს და ამახინჯებს თქვენს ხედვას.

drowning your capacity for critical thought

თქვენი კრიტიკული აზროვნების უნარს

დამანგრეველი ემოციების ნიაღვარში ძირავს.

with a flood of disruptive emotions.

When you face a compelling opportunity to take action,

როდესაც მოქმედებისთვის საუკეთესო შესაძლებლობებს ხედავთ,

fear lulls you into inaction,

შიში უმოქმედობისკენ გიბიძგებთ

enticing you to passively watch its prophecies fulfill themselves.

და გაიძულებთ პასიურად უყუროთ, როგორ სრულდება მისი წინასწარმეტყველებები.

When I was diagnosed with my blinding disease,

როდესაც დაბრმავების დიაგნოზი დამისვეს,

ვიცოდი რომ ეს, ჩემს ცხოვრებას გაანადგურებდა.

I knew blindness would ruin my life.

Blindness was a death sentence for my independence.

სიბრმავე ჩემი დამოუკიდებლობის სასიკვდილო განაჩენი იყო.

It was the end of achievement for me.

ეს ჩემთვის წარმატებების დასასრული იყო.

Blindness meant I would live an unremarkable life,

სიბრმავე ნიშნავდა,

რომ უინტერესო ცხოვრება მელოდა,

small and sad,

and likely alone.

საბრალო და სევდიანი და სავარაუდოდ მარტო.

I knew it.

მე ეს ვიცოდი.

This was a fiction born of my fears, but I believed it.

ეს ჩემი შიშებისგან იყო შეთხზული, მაგრამ მე ამის მჯეროდა.

It was a lie, but it was my reality,

ეს იყო სიცრუე, თუმცა ჩემი სინამდვილე.

just like those backwards-swimming fish in little Dorothy's mind.

ისევე როგორც დოროთის გონებაში უკუღმა მცურავი თევზები.

If I had not confronted the reality of my fear,

თუ ჩემს შიშების სინამდვილეს არ შევებრძოლებოდი,

მასში ცხოვრება მომიწევდა.

I would have lived it.

I am certain of that.

ამაში დარწმუნებული ვარ.

So how do you live your life eyes wide open?

მაშ, როგორ უნდა ვიცხოვროთ ფართოდ გახელილი თვალებით?

It is a learned discipline.

ამას შესწავლა სჭირდება.

It can be taught. It can be practiced.

ამის სწავლება და გამოყენება შესაძლებელია.

I will summarize very briefly.

ძალიან მოკლედ შევაჯამებ.

ყველაფერში,

Hold yourself accountable

ყოველ გაფიქრებასა, თუ ყოველ წამში

for every moment, every thought,

იგრძენით პასუხისმგებლობა.

every detail.

გაიხედეთ შიშის იქით.

See beyond your fears.

Recognize your assumptions.

ამოიცანით თქვენი ვარაუდები.

Harness your internal strength.

გამოიყენეთ შინაგანი ძალა.

Silence your internal critic.

დაახშვეთ შინაგანი კრიტიკა.

Correct your misconceptions about luck and about success.

შეიცვალეთ არასწორი შეხედულებები იღბალსა და წარმატებაზე

Accept your strengths and your weaknesses, and understand the difference.

მიიღეთ თქვენი ძლიერი და სუსტი მხარეები და დაინახეთ განსხვავებები.

Open your hearts

გული გაუღეთ

to your bountiful blessings.

ღვთის გულუხვ წყალობას.

Your fears, your critics,

თქვენი შიშები, თქვენი კრიტიკოსები,

your heroes, your villains --

თქვენი გმირები და არამზადები,

they are your excuses,

ყველაფერი გამოგონილი საბაბია,

rationalizations, shortcuts,

თავის მართლებები, მარტივი გზის ძიება

და დანებებაა.

justifications, your surrender.

ეს ფიქციაა, რომელსაც სინამდვილედ აღიქვამთ.

They are fictions you perceive as reality.

განიზრახეთ მათ მიღმა დანახვა.

Choose to see through them.

Choose to let them go.

განოზრახეთ მათგან გათავისუფლება.

თქვენ ხართ საკუთარი სინამდვილის შემქმნელები

You are the creator of your reality.

With that empowerment comes complete responsibility.

და ამ უფლებასთან ერთად, პასუხისმგებლობაც გეკისრებათ.

I chose to step out of fear's tunnel into terrain uncharted and undefined.

მე ვარჩიე შიშის გვირაბიდან დაუდგენელ და ბუნდოვან ტერიტორიაზე გადმობიჯება.

I chose to build there a blessed life.

გადავწყვიტე იქ ამეწყო ბედნიერი ცხოვრება.

შორს ვარ მარტოობისგან,

Far from alone,

ჩემს ლამაზ ცხოვრებას ვატარებ დოროთისთან,

I share my beautiful life with Dorothy,

ჩემ მშვენიერ ცოლთან და სამ ტყუპთან,

my beautiful wife,

რომლებსაც "თრიფსკის" ვეძახით

with our triplets, whom we call the Tripskys,

და ოჯახის ყველაზე ბოლო გამოშვებასთან,

and with the latest addition to the family,

უსაყვარლეს კლემენტაინთან.

sweet baby Clementine.

What do you fear?

თქვენ რისი გეშინიათ?

What lies do you tell yourself?

თქვენ რითი იტყუებთ თავს?

How do you embellish your truth and write your own fictions?

როგორ ილამაზებთ სინამდვილეს და იგონებთ თხზულებებს?

What reality are you creating for yourself?

როგორ სინამდვილეს იქმნით თქვენთვის?

თქვენს კარიერასა და პირად ცხოვრებაში, ასევე ურთიერთობებში

In your career and personal life, in your relationships,

და თქვენს სულსა და გულში

and in your heart and soul,

your backwards-swimming fish do you great harm.

უკუღმა მცურავი თევზები დიდ ზიანს გაყენებთ.

They exact a toll in missed opportunities and unrealized potential,

ისინი გაზღვევინებენ გაშვებულ შანსებს და გამოუყენებელ შესაძლებლობებს

და უმწეობას და უნდობლობას ბადებენ თქვენში,

and they engender insecurity and distrust

where you seek fulfillment and connection.

როცა თვითრეალიზებისა და კავშირებისთვის იღწვით.

I urge you to search them out.

მოგიწოდებთ მიაკვლიოთ მათ.

Helen Keller said that the only thing worse than being blind

ჰელენ კელერმა თქვა, რომ ერთადერთი რამ, რაც სიბრმავეზე უარესია,

is having sight but no vision.

მხედველობა, მაგრამ ხედვის არ ქონაა.

For me, going blind was a profound blessing,

ჩემთვის დაბრმავება დიდი წყალობა აღმოჩნდა,

because blindness gave me vision.

რადგან სიბრმავემ ხედვა შემძინა.

I hope you can see what I see.

ვიმედოვნებ თქვენც ხედავთ იმას რასაც მე.

Thank you.

გმადლობთ.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

Bruno Giussani: Isaac, before you leave the stage, just a question.

ბრუნო ჯუსანი: ისააკ, ერთი კითხვა ვიდრე სცენას დატოვებდე.

This is an audience of entrepreneurs, of doers, of innovators.

ეს აუდიტორია მეწარმეების, საქმოსნების და ინოვატორებისგან შედგება.

You are a CEO of a company down in Florida,

შენ ფლორიდაში კომპანიის გენერალური დირექტორი ხარ

and many are probably wondering,

და ალბათ ბევრს აინტერესებს

how is it to be a blind CEO?

როგორია ბრმა გენერალურ დირექტორად ყოფნა?

What kind of specific challenges do you have, and how do you overcome them?

რა სახის სირთულეებს აწყდები და რანაირად ართმევ თავს?

Isaac Lidsky: Well, the biggest challenge became a blessing.

ისააკ ლიდსკი: ყველაზე დიდი სირთულე წყალობად მექცა.

I don't get visual feedback from people.

მე მათ რეაქციებს ვერ ვხედავ.

(Laughter)

(სიცილი)

ბ.ჯ: რა აყალმაყალია? ი.ლ: აჰა.

BG: What's that noise there? IL: Yeah.

So, for example, in my leadership team meetings,

მაგალითად მმართველების გუნდის შეხვედრებზე,

I don't see facial expressions or gestures.

მათ გამომეტყველებებს და ჟესტებს ვერ ვხედავ.

I've learned to solicit a lot more verbal feedback.

ამიტომ უფრო მეტი ვერბალური რეაქციის მოთხოვნა ვისწავლე.

I basically force people to tell me what they think.

ადამიანებს ვაიძულებ გამოთქვან თავიანთი მოსაზრებები.

და სწორედ ამის გამო აღვნიშნე,

And in this respect,

it's become, like I said, a real blessing for me personally and for my company,

რომ სიბრმავე ჩემთვის და ჩემი კომპანიისთვის ნამდვილ წყალობად იქცა,

რადგან ჩვენ გაცილებით უფრო სიღმისეულად ვკონტაქტობთ.

because we communicate at a far deeper level,

we avoid ambiguities,

თავს ვარიდებთ ორაზროვნებას

და რაც ყველაზე მთავარია, ჩემმა გუნდმა იცის რომ მათი აზრი მნიშვნელოვანია.

and most important, my team knows that what they think truly matters.

ბ.ჯ: ისააკ, მადლობა TED-ში სტუმრობისთვის. ი.ლ: მადლობა ბრუნო.

BG: Isaac, thank you for coming to TED. IL: Thank you, Bruno.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)