The invisible life hidden beneath Antarctica's ice | Ariel Waldman

Çeviri: Burak Güler Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

Can you guess what this is?

Bunun ne olduğunu tahmin edebilir misiniz?

What if I told you there's a place where the creatures are made of glass?

Ya size camdan yaratıkların olduğu bir yer var desem?

Or that there are life-forms that are invisible to us,

Ya da bizim göremediğimiz yaşam formları olduğunu

but astronauts see them all the time?

ama astronotların onları hep gördüğünü?

These invisible glass creatures aren't aliens on a faraway exoplanet.

Bu görünmez cam yaratıklar uzak gezegenlerdeki uzaylılar değiller.

They're diatoms:

Onlar su yosunları:

photosynthetic, single-celled algae responsible for producing oxygen

fotosentetik, tek hücreli yosun oksijen üretiminden sorumlu,

and helping seed clouds on a planetary scale

gezegensel ölçekte bulut tohumlarına yardım eden

and with intricately sculpted, geometric exoskeletons made of --

ve karmaşık olarak şekillenmiş geometrik dış kabuk, hammaddesi --

yeah, glass.

cam, elbette.

Uzaydan, okyanus yüzeyinde renkli girdaplar yaptıklarını görebilirsiniz.

You can see them in swirls of ocean-surface colors from space.

And when they die,

Öldüklerinde ise

their glass houses sink to the depths of the oceans,

onların cam girdapları okyanusların dibine batar,

taking carbon out of the air

havadaki karbonu alarak

and with them to the grave,

onlarla birlikte dibe gömülür.

accounting for a significant amount of carbon sequestration in the oceans.

Okyanuslarda meydana gelen önemli miktarda karbonun ayrışmasından sorumludur.

We live on an alien planet.

Yabancı bir gezegende yaşıyoruz.

There is so much weird life here on Earth to study,

Dünya'da araştırmak için çok fazla tuhaf hayat var

and so much of it lives at the edges of our world,

ve bunların çoğu dünyamızın,

of our sight and of our understanding.

görüşümüzün ve anlayışımızın uçlarında yaşıyorlar.

One of those edges is Antarctica.

Bu uç kısımlardan birisi Antartika'dır.

Typically, when we think about Antarctica,

Ne zaman Antartika'yı düşünsek çoğunlukla

we think of a place that's barren and lifeless ...

verimsiz, birkaç penguen haricinde

except for a few penguins.

yaşam olmayan bir yer sanarız.

But Antarctica should instead be known as a polar oasis of life,

Ama Antarktika sayısız canlıya ev sahipliği yapan

son derece büyüleyici bir kutupsal yaşam vahası olarak bilinmeli.

host to countless creatures that are utterly fascinating.

So why haven't we seen them on the latest nature documentary?

Öyleyse neden güncel doğa belgesellerinde onları görmedik?

Well, they lurk beneath the snow and ice,

Pekala, kar ve buzun altında

virtually invisible to us.

adeta bize görünmemek için saklanıyorlar.

They're microbes:

Onlar mikroplar:

tiny plants and animals living embedded inside of glaciers,

buzulların içine gömülü, deniz buzulunun altında

underneath the sea ice

ve buzul üstündeki göletlerde yaşayan

and swimming in subglacial ponds.

küçük hayvanlar ve bitkiler.

And they're no less charismatic than any of the megafauna

Ve de doğa belgesellerinde görmeye alışkın olduğunuz

that you're used to seeing in a nature documentary.

büyük faunadakilerden daha az çekici değiller.

But how do you compel people to explore what they can't see?

Peki insanları göremedikleri şeyleri keşfetmeye nasıl zorlarsınız?

I recently led a five-week expedition to Antarctica

Kısa zaman önce Antarktika'da özünde mikrobiyal ölçekte

to essentially become a wildlife filmmaker at the microbial scale.

bir yaban filmi yapımcısı olmak amacıyla 5 haftalık keşif gezisine liderlik ettim.

With 185 pounds of gear,

85 kiloluk teçhizat ile birlikte

I boarded a military aircraft

askeri uçağa atladım

and brought microscopes into the field

ve mikroskobik ekstremofilleri kaydetmek ve araştırmak için

to film and investigate these microscopic extremophiles,

mikroskoplar ile birlikte alana indim,

so that we can become more familiar with a poorly understood ecosystem

böylece Dünya'da birlikte yaşadığımız

yeterince anlaşılmamış ekosistemle daha içli dışlı olabiliriz.

that we live with here on Earth.

To film these invisible creatures in action,

Bu görünmez canlıları hareket halinde çekebilmek için

I needed to see where they call home --

onların nereye ev dediklerini görmem --

I needed to venture under the ice.

buzun altına girmem gerekiyordu.

Every year, the sea ice nearly doubles the entire size of Antarctica.

Her yıl, deniz buzu Antarktika'nın tüm büyüklüğünü iki katına çıkarır.

To get a glimpse below the nine-feet-thick ice,

Üç metrelik buzun altına göz atmak

I climbed down a long, metal tube inserted into the sea ice

ve gizli ekosistemin tüm hayatına tanık olmak için

to witness a hidden ecosystem full of life,

deniz tabanı ile buzun aydınlık tavanı arasında asılı kalırken

while being suspended between the seafloor and the illuminated ceiling of ice.

deniz buzuna yerleştirilmiş, uzun bir metal tüpten aşağı indim.

Here's what that looked like from the outside.

İşte dışardan nasıl göründüğü.

It was just absolutely magical.

Kesinlikle büyüleyiciydi.

Some of the critters I found were delightful things like seed shrimp

Bulduğum bazı varlıklar ostrakodlar

and many more beautiful, geometric diatoms.

ve çok daha güzel olan geometrik su yosunları gibi hoş şeylerdi.

I then went farther afield to camp out in the Dry Valleys

Daha sonra, birkaç haftalığına kuru vadilerde kamp yapmak için

for a couple of weeks.

daha da uzaklara gittim.

98 percent of Antarctica is covered with ice

Antarktika'nın yüzde 98'i buz ile kaplanmış

and the Dry Valleys are the largest area of Antarctica where you can actually see

ve Kuru Vadiler, kıtanın aslında tüm buzun altında

what the continent itself looks like underneath all of it.

nasıl göründüğünü görebileceğiniz en büyük alandır.

I sampled bacteria at Blood Falls,

Kan Şelaleleri'nden, 10 yıldan biraz fazladır

a natural phenomenon of a subglacial pond spurting out iron oxide

tamamıyla cansız olduğu düşünülen demir oksit fışkırtan

that was thought to be utterly lifeless until a little more than a decade ago.

bir su altı göleti olan doğa harikasından bakteri örneği aldım.

And I hiked up a glacier to drill down into it,

Bir buzulun içine inmek,

revealing countless, hardcore critters living their best lives

buz katmanlarının arasında gömülü şekilde yaşayan pek çok ekstrem varlıkları

while embedded inside layers of ice.

ortaya çıkarmak için yukarı tırmandım.

Known as cryoconite holes,

Kriyokonit delikleri olarak bilinen

they form when tiny pieces of darkly colored dirt

küçük koyu renkli toprak parçalarından oluşan

get blown onto the glacier

buzulun üstüne püsküren

and begin to melt down into soupy holes that then freeze over,

ve sonra donup kalacağı sulu deliklerde eriyerek akmaya başlayan

preserving hundreds of dirt pucks inside the glacier,

buzulun içinde toprak disklerinin yüzlercesini bulunduran

like little island universes

küçük ada evrenleri gibi

each with its own unique ecosystem.

her biri kendi eşsiz ekosistemiyle birlikte.

Some of the critters I found you may recognize,

Bulduğum bazı yaratıkları belki tanıyabilirsiniz,

like this adorable tardigrade --

tıpkı bu şirin tardigrade gibi --

I absolutely love them,

ben kesinlikle ona bayılıyorum,

they're like little gummy bears with claws.

pençeli küçük jelibon ayılar gibiler.

Also known as a water bear,

Su ayısı olarak da bilinirler,

they're famous for possessing superpowers

süper güçlere sahip oldukları için ünlüdürler,

that allow them to survive in extreme conditions,

bu onların ekstrem şartlarda hayatta kalmalarını sağlar,

including the vacuum of space.

uzay boşluğu da buna dahil.

But you don't need to travel to space or even Antarctica to find them.

Fakat bunlar bulmak için ne uzaya ne de Antarktika'ya gitmenize gerek var.

They live in moss all over this planet,

Kaldırım çatlaklarından parklara kadar,

from sidewalk cracks to parks.

gezegenin her yerinde yosun içinde yaşarlar.

You likely walk right by tons of these invisible animals every day.

Her gün muhtemelen tonlarca görünmez hayvanın yanından yürüyorsunuz.

Others may look familiar,

Diğerleri tanıdık görünebilir,

but be stranger still, like nematodes.

lakin yuvarlak solucanlar gibi hala yabanclı olanlar da var.

Not a snake nor an earthworm,

Ne yılan ne de toprak solucanı,

nematodes are a creature all of their own.

yuvarlak solucanlar kendi başlarına birer yaratık.

They can't regenerate like an earthworm or crawl like a snake,

Toprak solucanları gibi kendilerini yenileyemez veya yılan gibi sürünemezler,

but they have tiny, dagger-like needles inside their mouths

ama bazılarının ağızlarının içinde, avlarını zıpkınla avlamak

that some of them use to spearfish their prey and suck out the insides.

ve iç kısımlarını emmek için kullandıkları ince ve hançer gibi iğneleri vardır.

For every single human on this planet,

Bu gezegendeki her insan başına

there exist 57 billion nematodes.

57 milyar adet yuvarlak solucan bulunur.

And some of the critters you may not recognize at all

Ve bazı yaratıkları hiç tanıyamayabilirsiniz

but live out equally fascinating lives,

yine de aynı derecede büyüleyici hayatlar yaşarlar,

such as rotifers with amazing crowns that turn into Roomba-like mouths,

süpürge gibi bir ağıza dönüşen şaşırtıcı taca sahip olan tekerlekli hayvanlar gibi

ciliates with digestive systems so transparent that it's almost TMI,

sindirim sistemli silliler gibi o kadar transparan ki sizi rahatsız edecek

and cyanobacteria that look like party confetti exploded all over a petri dish.

ve parti konfetisi petri kabında patlamış gibi görünen siyanobakteri.

A lot of times what we see in popular media

Birçok kez popüler medyada gördüklerimiz

are scanning electron microscope images of microorganisms

elektron mikroskobu tarafından taranmış korkunç canavarlar gibi görünen

looking like scary monsters.

mikro organizma fotoğrafları.

Without seeing them move their lives remain elusive to us

Dışarıda ayak attığımız her yerin dibinde yaşamalarına rağmen

despite them living nearly everywhere we step outside.

hareket ettiklerini görmeden hayatları bizim için anlaşılmaz kalıyor.

What's their daily life like?

Günlük hayatları nasıl?

How do they interact with their environment?

Kendi çevreleri ile nasıl etkileşimde bulunuyorlar?

If you only ever saw a photo of a penguin at a zoo,

Eğer sadece hayvanat bahçesinde bir penguen fotoğrafı görüp

but you never saw one waddle around and then glide over ice,

paytak paytak yürüken ve buzun üzerinde süzülürken görmeseydiniz

you wouldn't fully understand penguins.

penguenleri tam olarak anlamayacaktınız.

By seeing microcreatures in motion,

Mikro yaratıkları hareket halinde görerek

we gain better insights into the lives of the otherwise invisible.

başka türlü bize görünmez olacak yaşamlarının iç yüzünü daha iyi anlıyoruz.

Without documenting the invisible life in Antarctica and our own backyards,

Antarktika'daki görünmez yaşamı ve kendi arka bahçelerimizi belgelemeden

we don't understand just how many creatures we share our world with.

dünyamızı kaç yaratıkla paylaştığımızı anlamıyoruz.

And that means we don't yet have the full picture

Bu da demek oluyor ki garip ve tuhaf dünyamızın

of our weird and whimsical home planet.

tam görüntüsüne henüz sahip değiliz.

Thank you.

Teşekkür ederim.