The invisible life hidden beneath Antarctica's ice | Ariel Waldman

Tłumaczenie: Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Can you guess what this is?

Zgadniecie, co to jest?

What if I told you there's a place where the creatures are made of glass?

Co, gdybym powiedziała, że jest miejsce, gdzie istnieją szklane stworzenia?

Or that there are life-forms that are invisible to us,

Albo że istnieją formy życia, które dla nas są niewidoczne,

but astronauts see them all the time?

ale astronauci ciągle je widzą?

These invisible glass creatures aren't aliens on a faraway exoplanet.

Te szklane stworzenia nie są obcymi z odległej egzoplanety.

They're diatoms:

To okrzemki:

photosynthetic, single-celled algae responsible for producing oxygen

fotosyntetyczne jednokomórkowe algi, produkujące tlen,

and helping seed clouds on a planetary scale

pomagające tworzyć chmury na skalę całej planety

and with intricately sculpted, geometric exoskeletons made of --

i mające misternie rzeźbione geometryczne egzoszkielety

yeah, glass.

stworzone właśnie ze szkła.

You can see them in swirls of ocean-surface colors from space.

Widać je z kosmosu w postaci kolorowych kłębów na powierzchni oceanu.

And when they die,

A kiedy umierają,

ich szklane domy toną w głębinach oceanów,

their glass houses sink to the depths of the oceans,

taking carbon out of the air

zabierając węgiel z powietrza

and with them to the grave,

ze sobą do grobu,

accounting for a significant amount of carbon sequestration in the oceans.

przyczyniając się bardzo do sekwestracji węgla w oceanach.

We live on an alien planet.

Mieszkamy na planecie obcych.

Do zbadania pozostaje masa dziwnych istot,

There is so much weird life here on Earth to study,

and so much of it lives at the edges of our world,

z których znaczna część żyje na obrzeżach naszego świata,

of our sight and of our understanding.

niezauważona i niezrozumiana.

One of those edges is Antarctica.

Jednym z obrzeży jest Antarktyda.

Typically, when we think about Antarctica,

Zwykle kiedy myślimy o Antarktydzie,

we think of a place that's barren and lifeless ...

myślimy o miejscu nieurodzajnym i bez życia...

except for a few penguins.

poza kilkoma pingwinami.

But Antarctica should instead be known as a polar oasis of life,

Lecz Antarktyda jest polarną oazą życia,

host to countless creatures that are utterly fascinating.

żywicielką niezliczonych, fascynujących stworzeń.

So why haven't we seen them on the latest nature documentary?

Dlaczego więc nie pokazują ich w filmach przyrodniczych?

Well, they lurk beneath the snow and ice,

Bo czają się poniżej śniegu i lodu,

virtually invisible to us.

i są dla nas niemal niewidoczne.

They're microbes:

To mikroby:

tiny plants and animals living embedded inside of glaciers,

malutkie rośliny i zwierzęta żyjące głęboko w lodowcach,

underneath the sea ice

pod lodem morskim

and swimming in subglacial ponds.

i pływające w jeziorach podlodowcowych.

And they're no less charismatic than any of the megafauna

Nie są mniej charyzmatyczne niż magafauna,

that you're used to seeing in a nature documentary.

którą zwykle obserwujemy w programach przyrodniczych.

But how do you compel people to explore what they can't see?

Ale jak zmusić ludzi do odkrywania tego, czego nie widać?

I recently led a five-week expedition to Antarctica

Niedawno prowadziłam 5-tygodniową wyprawę na Antarktydę,

to essentially become a wildlife filmmaker at the microbial scale.

by nagrać film o życiu drobnoustrojów.

With 185 pounds of gear,

Z 84-kilogramowym sprzętem

I boarded a military aircraft

wsiadłam na pokład wojskowego samolotu

and brought microscopes into the field

i zabrałam mikroskopy w teren,

żeby sfilmować i zbadać mikroskopijne ekstremofile,

to film and investigate these microscopic extremophiles,

so that we can become more familiar with a poorly understood ecosystem

byśmy poznali ten słabo zrozumiany ekosystem,

that we live with here on Earth.

który istnieje na Ziemi obok nas.

To film these invisible creatures in action,

Aby nagrać te niewidoczne istoty w akcji,

I needed to see where they call home --

musiałam zobaczyć ich dom.

I needed to venture under the ice.

Musiałam wskoczyć pod lód.

Every year, the sea ice nearly doubles the entire size of Antarctica.

Każdego roku lód morski podwaja rozmiar Antarktydy.

To get a glimpse below the nine-feet-thick ice,

Aby zajrzeć poniżej warstwy lodu o trzymetrowej grubości,

I climbed down a long, metal tube inserted into the sea ice

zeszłam na dno długiej, metalowej tuby umieszczonej w lodzie morskim,

to witness a hidden ecosystem full of life,

skąd podziwiałam ukryty, pełen życia ekosystem,

while being suspended between the seafloor and the illuminated ceiling of ice.

wisząc pomiędzy dnem morza a świecącym lodowym sufitem.

Here's what that looked like from the outside.

Tak wyglądało to z zewnątrz.

It was just absolutely magical.

Było absolutnie magicznie.

Some of the critters I found were delightful things like seed shrimp

Niektóre znalezione istoty były cudowne, jak małżoraczki

and many more beautiful, geometric diatoms.

i wiele innych pięknych, geometrycznych okrzemek.

I then went farther afield to camp out in the Dry Valleys

Potem udałam się dalej w teren, żeby przez parę tygodni

for a couple of weeks.

obozować w Suchych Dolinach.

98% Antarktydy pokryte jest lodem,

98 percent of Antarctica is covered with ice

and the Dry Valleys are the largest area of Antarctica where you can actually see

a Suche Doliny są największym terenem, gdzie można zobaczyć,

what the continent itself looks like underneath all of it.

jak wygląda kontynent pozbawiony pokrywy lodowej.

I sampled bacteria at Blood Falls,

Pobrałam próbki bakterii z krwawych wodospadów,

a natural phenomenon of a subglacial pond spurting out iron oxide

czyli wypływających z lodowca wód bogatych w tlenek żelaza,

that was thought to be utterly lifeless until a little more than a decade ago.

które jeszcze dekadę temu postrzegano za pozbawione życia.

Weszłam na lodowiec, żeby się w niego wwiercić,

And I hiked up a glacier to drill down into it,

revealing countless, hardcore critters living their best lives

tym samym odkrywając niezliczone, pełne życia istoty

while embedded inside layers of ice.

osadzone w powłoce lodu.

Known as cryoconite holes,

Tak zwane dziury kriokonitowe formują się,

they form when tiny pieces of darkly colored dirt

kiedy malutkie ciemne kawałki osadu

get blown onto the glacier

nawiane na lodowiec

and begin to melt down into soupy holes that then freeze over,

zaczynają wtapiać się w otwory, które przymarzają z wierzchu,

preserving hundreds of dirt pucks inside the glacier,

konserwując setki krążków osadu wewnątrz lodowca.

like little island universes

Jak małe wyspy,

each with its own unique ecosystem.

każda ma własny unikatowy ekosystem.

Some of the critters I found you may recognize,

Niektóre z organizmów pewnie rozpoznajecie,

like this adorable tardigrade --

jak ten cudowny niesporczak.

Uwielbiam je.

I absolutely love them,

Są jak małe żelki z pazurkami.

they're like little gummy bears with claws.

Also known as a water bear,

Zwane również niedźwiedziami wodnymi,

they're famous for possessing superpowers

znane są z supermocy,

that allow them to survive in extreme conditions,

które pozwalają im przetrwać w ekstremalnych warunkach,

including the vacuum of space.

również w przestrzeni kosmicznej.

But you don't need to travel to space or even Antarctica to find them.

Nie trzeba lecieć w kosmos ani na Antarktydę, żeby je znaleźć.

They live in moss all over this planet,

Żyją prawie wszędzie,

od pęknięć w chodnikach po parki.

from sidewalk cracks to parks.

You likely walk right by tons of these invisible animals every day.

Pewnie codziennie mijasz mnóstwo tych niewidocznych zwierząt.

Others may look familiar,

Inne wyglądają znajomo,

but be stranger still, like nematodes.

ale są obce, jak nicienie.

Not a snake nor an earthworm,

Ni to wąż, ni dżdżownica.

nematodes are a creature all of their own.

Nicienie są całkowicie innymi stworzeniami.

They can't regenerate like an earthworm or crawl like a snake,

Nie mogą się odrodzić jak dżdżownica ani pełzać jak wąż,

but they have tiny, dagger-like needles inside their mouths

ale mają malutkie ostre igiełki w otworze gębowym,

na które nadziewają zdobycz i wysysają wnętrzności.

that some of them use to spearfish their prey and suck out the insides.

For every single human on this planet,

Na każdego człowieka

there exist 57 billion nematodes.

przypada 57 miliardów nicieni.

And some of the critters you may not recognize at all

Niektórych istot nie rozpoznacie,

but live out equally fascinating lives,

ale są równie fascynujące:

wrotki ze wspaniałymi koronami, które przypominają odkurzacze Roomba,

such as rotifers with amazing crowns that turn into Roomba-like mouths,

ciliates with digestive systems so transparent that it's almost TMI,

orzęski z przezroczystymi układami trawiennymi

and cyanobacteria that look like party confetti exploded all over a petri dish.

i sinice, które wyglądają jak rozsypane konfetti na płytce Petriego.

A lot of times what we see in popular media

Często to, co widzimy w mediach,

are scanning electron microscope images of microorganisms

to zdjęcia z elektronowych mikroskopów przedstawiające mikroorganizmy,

looking like scary monsters.

które wyglądają jak straszne potwory.

Without seeing them move their lives remain elusive to us

Ponieważ nie widzimy, jak się ruszają, ich życie pozostaje nieuchwytne,

despite them living nearly everywhere we step outside.

mimo że żyją prawie wszędzie.

What's their daily life like?

Jak wygląda ich codzienność?

How do they interact with their environment?

Jak wchodzą w interakcję z otoczeniem?

If you only ever saw a photo of a penguin at a zoo,

Jeśli zobaczylibyście samo zdjęcie pingwina w zoo,

but you never saw one waddle around and then glide over ice,

bez jego chwiejnych kroków i ślizgu po lodzie,

you wouldn't fully understand penguins.

to nie zrozumielibyście w pełni pingwinów.

By seeing microcreatures in motion,

Przez obserwację mikroorganizmów w ruchu

we gain better insights into the lives of the otherwise invisible.

zyskujemy lepszy wgląd w życie w innym razie niewidoczne.

Without documenting the invisible life in Antarctica and our own backyards,

Bez dokumentowania niewidocznego życia na Antarktydzie i w naszych ogrodach,

we don't understand just how many creatures we share our world with.

nie zrozumiemy, z jak wieloma stworzeniami mieszkamy.

And that means we don't yet have the full picture

To znaczy, że wciąż nie mamy pełnego obrazu

of our weird and whimsical home planet.

naszej dziwnej i tajemniczej planety.

Thank you.

Dziękuję.