What Islam really says about women | Alaa Murabit

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Efser Özer

So on my way here,

Buraya gelirken,

the passenger next to me and I had a very interesting conversation

uçuş boyunca, yanımdaki yolcu ile aramızda

during my flight.

ilginç bir konuşma geçti.

He told me, "It seems like the United States has run out of jobs,

Bana: "Görünüşe göre Birleşik Devletler'de iş kalmamış

because they're just making some up:

çünkü kafalarından iş uyduruyorlar;

cat psychologist, dog whisperer, tornado chaser."

kedi psikologu, köpeklere fısıldayan adam, kasırga avcıları." dedi.

A couple of seconds later, he asked me,

Birkaç saniye sonra, bana sordu:

"So what do you do?"

"Peki sen ne iş yaparsın?"

And I was like, "Peacebuilder?"

Ben de: "Barış elçisiyim?" dedim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Every day, I work to amplify the voices of women

Her gün, kadınların seslerini yükseltmek

and to highlight their experiences

ve barış süreçleri ve çatışma çözümündeki

and their participation in peace processes and conflict resolution,

katkılarını ve deneyimlerini vurgulamak için çalışıyorum

and because of my work,

ve işim gereği

I recognize that the only way to ensure the full participation of women globally

kadınların dünya çapında katılımlarını sağlamanın tek yolu

is by reclaiming religion.

dini aslına döndürmektir.

Now, this matter is vitally important to me.

Bu mesele benim için hayati önem taşıyor.

As a young Muslim woman, I am very proud of my faith.

Genç Müslüman bir kadın olarak, inancımla çok gurur duyuyorum.

It gives me the strength and conviction to do my work every day.

Her gün işimi yapmam için bana güç ve inanç veriyor.

It's the reason I can be here in front of you.

Burada sizin önünüzde olabilmemin nedeni de o.

But I can't overlook the damage that has been done in the name of religion,

Fakat sadece benim değil, tüm büyük dünya inanışları adına yapılan

not just my own, but all of the world's major faiths.

zararları da görmezden gelemem.

The misrepresentation and misuse and manipulation of religious scripture

Dini metinlerin yanlış temsil edilmesi ve suistimal edilmesi

has influenced our social and cultural norms,

sosyal ve kültürel kurallarımızı, yasalarımızı,

our laws, our daily lives,

günlük yaşantılarımızı etkiledi,

to a point where we sometimes don't recognize it.

ve öyle bir noktaya geldi ki artık onları tanımıyoruz.

My parents moved from Libya, North Africa, to Canada

Ailem 1980'li yılların başında Kuzey Afrika, Libya'dan

in the early 1980s,

Kanada'ya geldi

and I am the middle child of 11 children.

ve ben 11 çocuğun ortancasıyım.

Yes, 11.

Evet, 11.

But growing up, I saw my parents,

Fakat büyürken gördüm ki anne ve babam

both religiously devout and spiritual people,

ikisi de mütedeyyin insanlardı,

pray and praise God for their blessings,

bahşettikleri için Allah'a dua ve şükür ediyorlardı

namely me of course, but among others. (Laughter)

yani benim için, tabi diğerleri için de. (Gülüşmeler)

They were kind and funny and patient,

Kibar, komik ve sabırlılardı,

limitlessly patient, the kind of patience that having 11 kids forces you to have.

sınırsız bir sabırdı, 11 çocuk sahibi olunca öyle olmak zorundaydı.

And they were fair.

Ve adaletlilerdi.

I was never subjected to religion through a cultural lens.

Hiçbir zaman geleneksel bir din anlayışına tabi tutulmadım.

I was treated the same,

Nasıl davranmam bekleniyorsa

the same was expected of me.

o şekilde davranıldım.

I was never taught that God judged differently based on gender.

Bana hiçbir zaman Tanrı'nın cinsiyetine göre yargıladığı öğretilmedi.

And my parents' understanding of God as a merciful and beneficial friend

Anne ve babamın Tanrı'yı merhametli ve hayırlı bir arkadaş ve sağlayıcı

and provider shaped the way I looked at the world.

olarak görmeleri dünyaya bakışımı şekillendirdi.

Now, of course, my upbringing had additional benefits.

Tabii ki, yetişme tarzımın daha başka faydaları da oldu.

Being one of 11 children is Diplomacy 101. (Laughter)

11 çocuktan biri olmak Diplomasi 101 demekti. (Gülüşmeler)

To this day, I am asked where I went to school,

Bugüne kadar, hangi okula gittiğim soruldu,

like, "Did you go to Kennedy School of Government?"

mesela: "Kennedy Devlet Okulu'na gittin mi?"

and I look at them and I'm like, "No,

ve ben de onlara bakıp: "Hayır,

I went to the Murabit School of International Affairs."

Uluslararası İlişkiler Murabit Okuluna gittim."

It's extremely exclusive. You would have to talk to my mom to get in.

Çok özel bir okul. Oraya gitmek için annemle konuşmanız gerekiyor.

Lucky for you, she's here.

Şansınıza, o da burada.

But being one of 11 children and having 10 siblings

Fakat 11 çocuktan biri ve 10 kardeşe sahip olmak

teaches you a lot about power structures and alliances.

size güç yapısı ve müttefiklik hakkında çok şey öğretiyor.

It teaches you focus; you have to talk fast or say less,

Size odaklanmayı öğretir; hızlı veya az konuşmalısın

because you will always get cut off.

çünkü daima sözün kesilir.

It teaches you the importance of messaging.

Size mesajlaşmanın önemini öğretir.

You have to ask questions in the right way to get the answers you know you want,

İstediğiniz cevabı almak için soruyu doğru şekilde sormalısınız

and you have to say no in the right way to keep the peace.

ve barışı sağlamak için doğru şekilde hayır demelisiniz.

But the most important lesson I learned growing up

Fakat büyürken öğrendiğim en önemli ders

was the importance of being at the table.

masada olmanın önemiydi.

When my mom's favorite lamp broke, I had to be there when she was trying

Annemin en sevdiği lambası kırıldığında, bunu nasıl ve kimin yaptığını bulmaya

to find out how and by who, because I had to defend myself,

çalışırken yanında olmalıydım çünkü kendimi savunmalıydım

because if you're not, then the finger is pointed at you,

çünkü savunmazsan, parmak size doğrultulur

and before you know it, you will be grounded.

ve haberin olmadan ceza alırsın.

I am not speaking from experience, of course.

Tabii ki, deneyime dayalı konuşmuyorum.

When I was 15 in 2005, I completed high school and I moved

2005 yılında, 15 yaşındayken, liseyi bitirdim ve taşındım.

from Canada -- Saskatoon --

Kanada, Saskatoon'dan

to Zawiya, my parents' hometown in Libya,

Zaviye'ye, çok geleneksel bir şehir olan

a very traditional city.

ailemin Libya'daki şehrine taşındım.

Mind you, I had only ever been to Libya before on vacation,

Unutmayın, daha önce Libya'ya sadece tatil için gittim

and as a seven-year-old girl, it was magic.

ve yedi yaşında bir kız için büyülü bir yerdi.

It was ice cream and trips to the beach and really excited relatives.

Dondurma, sahilde gezi ve çok heyecanlı akrabalar demekti.

Turns out it's not the same as a 15-year-old young lady.

Gördüm ki 15 yaşındaki genç bir bayan için durum aynı değilmiş.

I very quickly became introduced to the cultural aspect of religion.

Hızlı bir şekilde dinin kültürel bir yüzüyle tanıştırıldım.

The words "haram" -- meaning religiously prohibited --

Haram -yani dinde yasak olan-

and "aib" -- meaning culturally inappropriate --

ve ayıp -yani kültürel olarak uygunsuz- kelimeleri

were exchanged carelessly,

yalan yanlış yer değiştirdi

as if they meant the same thing and had the same consequences.

ve sanki aynı şeyi ifade ediyor ve aynı sonuçlara varıyordu.

And I found myself in conversation after conversation with classmates

Ve kendimi sınıf arkadaşlarıyla ve meslektaşlar,

and colleagues, professors, friends, even relatives,

profesörler, arkadaşlar, hatta akrabalarla konuşuyor halde buldum.

beginning to question my own role and my own aspirations.

Benim kendi kurallarımı ve kendi niyetlerimi sorgulamaya başladılar.

And even with the foundation my parents had provided for me,

Ailemin bana sağladığı altyapıya rağmen

I found myself questioning the role of women in my faith.

kendimi inancımdaki kadının rolünü sorgularken buldum.

So at the Murabit School of International Affairs,

Böylece Uluslararası İlişkiler Murabit Okulunda

we go very heavy on the debate,

çok derin tartışmaya girdik.

and rule number one is do your research, so that's what I did,

Bir numaralı kural araştırmanı yapmaktır ve ben de öyle yaptım.

and it surprised me how easy it was

İnancımda politik, ekonomik

to find women in my faith who were leaders,

hatta askeri alanda lider olan, yenilikçi,

who were innovative, who were strong --

güçlü kadınları bulmanın

politically, economically, even militarily.

bu kadar kolay olması beni şaşırttı.

Khadija financed the Islamic movement

Hatice (r.a.), İslami hareketi doğuş döneminde

in its infancy.

finanse etmiş.

We wouldn't be here if it weren't for her.

O olmasaydı burada olmazdık.

So why weren't we learning about her?

Peki neden onu öğrenmiyorduk?

Why weren't we learning about these women?

Neden bu kadınları tanımıyoruz?

Why were women being relegated to positions which predated

Neden kadınlar inancımızın öğretilerinden daha öncesine ait

the teachings of our faith?

konumlara düşürülüyor?

And why, if we are equal in the eyes of God,

Ve eğer Tanrı'nın gözünde eşitsek,

are we not equal in the eyes of men?

erkeklerin gözünde neden değiliz?

To me, it all came back to the lessons I had learned as a child.

Bana göre, mesele çocukken öğrendiklerime dönüyor.

The decision maker, the person who gets to control the message,

Karar verici, mesajı kontrol eden kişi,

is sitting at the table,

masada oturuyor

and unfortunately, in every single world faith,

ve ne yazık ki, her bir dünya inancında

they are not women.

o kişiler kadınlar değil.

Religious institutions are dominated by men

Dini kurumlar erkek egemenliğinde

and driven by male leadership,

ve erkek liderliği ile çalışır

and they create policies in their likeness,

ve istedikleri gibi politika üretiyorlar.

and until we can change the system entirely,

ve biz sistemi baştan aşağı değiştirene kadar

then we can't realistically expect to have full economic

kadınların ekonomik ve politik katılımlarını

and political participation of women.

gerçekçi bir şekilde umamayız.

Our foundation is broken.

Zeminimiz bozuldu.

My mom actually says, you can't build a straight house on a crooked foundation.

Annem der ki, eğik bir zemine düz bir ev inşa edemezsin.

In 2011, the Libyan revolution broke out, and my family was on the front lines.

2011 yılında, Libya devrimi başladı ve ailem ön saflardaydı.

And there's this amazing thing that happens in war,

Ve savaşta şu şaşırtıcı şey olur;

a cultural shift almost, very temporary.

kültürel bir değişim, çok geçici.

And it was the first time that I felt it was not only acceptable

Ve ilk defa, buna katılmanın benim için makul olmasından öte

for me to be involved, but it was encouraged.

yüreklendirilmiş hissettim.

It was demanded.

Bu talep edildi.

Myself and other women had a seat at the table.

Ben ve diğer kadınlar masada bir yer buldu.

We weren't holding hands or a medium.

Birbirimizin veya bir medyumun elini tutmuyorduk.

We were part of decision making.

Karar vermenin bir parçasıydık.

We were information sharing. We were crucial.

Bilgi paylaşımıydık. Önemliydik.

And I wanted and needed for that change to be permanent.

Ve bu değişimin kalıcı olmasını istedim ve buna ihtiyacım vardı.

Turns out, that's not that easy.

Gördük ki o kadar kolay değilmiş.

It only took a few weeks before the women that I had previously worked with

Sadece birkaç hafta sonra daha önce birlikte çalıştığım kadınlar

were returning back to their previous roles,

önceki rollerine geri dönüyorlardı

and most of them were driven by words of encouragement

ve çoğu da savunma olarak kutsal metni kullanan

from religious and political leaders,

dini ve politik liderlerin

most of whom cited religious scripture as their defense.

teşvik sözleriyle buna mecbur bırakıldı.

It's how they gained popular support for their opinions.

Görüşlerine bu şekilde destek buldular.

So initially, I focused on the economic and political empowerment of women.

O yüzden, ilk olarak, kadınların siyasi ve ekonomik olarak güçlenmesine odaklandım.

I thought that would lead to cultural and social change.

Bunun kültürel ve sosyal değişime yol açacağını düşündüm.

It turns out, it does a little, but not a lot.

Birazcık oldu, ama çok değil.

I decided to use their defense as my offense,

Onların savunmasını hücum olarak kullanmaya karar verdim

and I began to cite and highlight Islamic scripture as well.

ve Kutsal kitabı vurgulamaya ve ondan alıntı yapmaya başladım.

In 2012 and 2013, my organization led the single largest

2012 ve 2013 yıllarında,

organizasyonum Libya'daki en yaygın kampanyaya liderlik yaptı.

and most widespread campaign in Libya.

We entered homes and schools and universities, even mosques.

Evlere, okullara ve üniversitelere, hatta camilere gittik.

We spoke to 50,000 people directly,

50.000 kişiyle direkt olarak

and hundreds of thousands more through billboards and television commercials,

ve yüz binlercesi ile de reklam panoları, televizyon ve radyo reklamları

radio commercials and posters.

ve posterler aracılığı ile konuştuk.

And you're probably wondering how a women's rights organization

Ve merak ediyorsunuzdur nasıl olur da bir kadın hakları

was able to do this in communities which had previously opposed

organizasyonu daha önce bizim varlığımıza karşı olan

our sheer existence.

toplumlarda bunu yapabildi.

I used scripture.

Kutsal metni kullandım.

I used verses from the Quran and sayings of the Prophet,

Kur'an'dan ayetler ve Peygamberin sözlerini,

Hadiths, his sayings which are, for example,

onun sözleri olan şu gibi hadisleri kullandım:

"The best of you is the best to their family."

"Sizin en hayırlınız ailesine en iyi davranandır."

"Do not let your brother oppress another."

"Kardeşinin başkasını ezmesine izin verme."

For the first time, Friday sermons led by local community imams

İlk defa, yerel toplum imamlarının yaptığı Cuma vaazlarında

promoted the rights of women.

kadınların hakları anlatıldı.

They discussed taboo issues, like domestic violence.

Aile içi şiddet gibi tabu meselelerini konuştular.

Policies were changed.

İlkeler değişti.

In certain communities, we actually had to go as far

Belli toplumlarda, daha ileri gitmek zorunda kaldık.

as saying the International Human Rights Declaration,

Dedik ki: "Din alimleri tarafından yazılmadığı için

which you opposed because it wasn't written by religious scholars,

Uluslararası İnsan Hakları Bildirgesine karşısınız.

well, those same principles are in our book.

Halbuki, aynı prensipler bizim kitabımızda da var."

So really, the United Nations just copied us.

Gerçekten, Birleşmiş Milletler bizi kopyaladı.

By changing the message, we were able to provide

Mesajı değiştirerek,

Libya'da kadın haklarını destekleyen alternatif bir anlatım sağlayabildik.

an alternative narrative which promoted the rights of women in Libya.

It's something that has now been replicated internationally,

Bu artık uluslararası kopyalanan bir şey

and while I am not saying it's easy -- believe me, it's not.

ve bunun kolay olmadığını söylüyorsam, inanın bana, hiç değil.

Liberals will say you're using religion and call you a bad conservative.

Liberaller dini kullandığınızı ve kötü bir muhafazakar olduğunuzu söyleyecektir.

Conservatives will call you a lot of colorful things.

Muhafazakarlar sizi rengarenk şeylerle çağıracaktır.

I've heard everything from, "Your parents must be extremely ashamed of you" --

"Ailen senden utanç duyuyor olmalı." gibi sözlerden

false; they're my biggest fans --

-yanlış; onlar benim en büyük hayranlarım-

to "You will not make it to your next birthday" --

"Seneye çıkamazsın." gibi sözler duydum

again wrong, because I did.

-yine yanlış, çünkü çıktım.

And I remain

Ve hâlâ kadın

a very strong believer that women's rights and religion are not mutually exclusive.

hakları ve dinin birbirini dışlayan şeyler olmadığına güçlü bir şekilde inanıyorum.

But we have to be at the table.

Fakat masada olmak zorundayız.

We have to stop giving up our position, because by remaining silent,

Pozisyonumuzdan vazgeçmeyi bırakmalıyız çünkü sessiz kalarak

we allow for the continued persecution and abuse of women worldwide.

dünya çapında kadın zulmüne ve istismarına izin veriyoruz.

By saying that we're going to fight for women's rights

Kadın haklarıyla ve

and fight extremism with bombs and warfare,

bomba ve savaşların aşırıcılığıyla mücadele edeceğimizi söyleyerek

we completely cripple local societies which need to address these issues

bu sorunları ele alması gereken yerel toplulukların

tamamen belini bükeriz. Böylece sürdürülebilir hale gelir.

so that they're sustainable.

It is not easy, challenging distorted religious messaging.

Kolay değil, bozulmuş dini algı ile mücadele etmek.

You will have your fair share of insults and ridicule and threats.

Hakaret, alay ve tehditlerden payınıza düşeni alacaksınız.

But we have to do it.

Fakat bunu yapmak zorundayız.

We have no other option than to reclaim the message of human rights,

insan hakları mesajını, inancımızın prensiplerini

the principles of our faith,

ihya etmek için başka seçeneğimiz yok.

not for us, not for the women in your families,

Bizim için değil, ailenizdeki kadınlar için değil,

not for the women in this room,

bu odadaki kadınlar için değil,

not even for the women out there,

dışarıdaki kadınlar için de değil,

but for societies that would be transformed

kadınların katılımıyla dönüşebilecek

with the participation of women.

toplumlar için.

And the only way we can do that,

Ve bunu yapabilmemizin tek yolu,

our only option,

tek seçeneğimiz,

is to be, and remain, at the table.

masada olmak ve orada kalmak.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)