Julian Treasure: Shh! Sound health in 8 steps

Julian Treasure: Şşt! 8 adımda ses sağlığı

Çeviri: Emir Özer Gözden geçirme: Sancak Gülgen

The Hindus say, "Nada brahma,"

Hindular der ki, "Nada brahma,"

one translation of which is, "The world is sound."

bunun bir anlamı, "Dünya sestir."

And in a way, that's true, because everything is vibrating.

Ve, bir bakıma, bu doğrudur, çünkü her şey titreşir.

In fact, all of you as you sit here right now are vibrating.

Aslında, burada oturan her biriniz şu anda titreşmektesiniz.

Every part of your body is vibrating at different frequencies.

Vücudunuzun her bir parçası farklı frekanslarda titreşmekte.

So you are, in fact, a chord --

Aslında siz , bir akor

each of you an individual chord.

hepiniz ayrı birer akortsunuz.

One definition of health may be

Sağlığın bir tanımı da belki

that that chord is in complete harmony.

bu akorun tam bir uyum içinde olmasıdır.

Your ears can't hear that chord;

Sizin kulaklarınız bu akoru duymaz.

they can actually hear amazing things. Your ears can hear 10 octaves.

Aslında çok harika şeyler duyabilirler. Sizin kulaklarınız 10 oktava kadar duyabilir.

Incidentally, we see just one octave.

Aklıma gelmişken , sadece bir oktav görebiliyoruz.

Your ears are always on -- you have no ear lids.

Kulaklarınız her zaman çalışıyor. Kulak kapağınız yok.

They work even when you sleep.

Siz uykudayken bile çalışıyorlar.

The smallest sound you can perceive

Algılayabileceğiniz en düşük ses

moves your eardrum just four atomic diameters.

kulak zarınızı sadece dört atom çapında hareket ettirir.

The loudest sound you can hear

Duyabileceğiniz en yüksek ses

is a trillion times more powerful than that.

bundan bir trilyon kat daha güçlü.

Ears are made not for hearing,

Kulaklar duymak için yaratılmamıştır,

but for listening.

fakat dinlemek için yaratılmıştır.

Listening is an active skill,

Dinlemek aktif bir yetenektir.

whereas hearing is passive, listening is something that we have to work at --

Duymak pasif olsa dahi , dinlemek üzerinde calışmamızı gerektiren birşeydir.

it's a relationship with sound.

Ses ile ilişkidedir.

And yet it's a skill that none of us are taught.

Ve henüz hiçbirimize öğretilmeyen bir yetenek bu.

For example, have you ever considered that there are listening positions,

Örneğin, farklı açılardan dinleyebileceğiniz

places you can listen from?

dinleme pozisyonları olduğunun farkına vardınız mı ?

Here are two of them.

İşte bunlardan iki tanesi.

Reductive listening is listening "for."

İndirgeyici dinleme "dinlemek" için.

It reduces everything down to what's relevant

Herşeyi alakalı olana indirgiyor,

and it discards everything that's not relevant.

ve alakasız olan herşeyi çıkartıyor.

Men typically listen reductively.

Erkekler genellikle indirgeyici dinleme yaparlar.

So he's saying, "I've got this problem."

Yani o diyor ki, "Benim problemim var"

He's saying, "Here's your solution. Thanks very much. Next."

O da diyor ki, " İşte senin çözümün. Çok teşekkürler. Sıradaki."

That's the way we talk, right guys?

Bu bizim konuşma şeklimiz, değil mi beyler?

Expansive listening, on the other hand,

Genişleyici dinleme, diğer tarafta,

is listening "with," not listening "for."

"ile" dinleme, dinlemek "için" dinleme değil.

It's got no destination in mind --

Akılda bir hedefi yok.

it's just enjoying the journey.

Sadece yolculuğun keyfini sürüyor.

Women typically listen expansively.

Bayanlar genellikle genişleyici dinleme yaparlar.

If you look at these two, eye contact, facing each other,

Eğer bu ikisine bakarsanız, göz temaslarını, yüz yüze gelmelerine,

possibly both talking at the same time.

muhtemelen ikisi de aynı anda konuşmaktalar.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Men, if you get nothing else out of this talk,

Beyler, eğer bu konuşmadan bir şey elde edemiyorsanız,

practice expansive listening,

genişletilmiş dinlemeyi çalışın,

and you can transform your relationships.

ve ilişkilerinizi dönüştürün.

The trouble with listening is that so much of what we hear

Dinleme ile ilgili sorununun büyük bir kısmı,

is noise, surrounding us all the time.

etrafımızı kuşatan, duyduğumuz gürültü.

Noise like this, according to the European Union,

Böyle bir gürültü, Avrupa Birliği' ne göre,

is reducing the health and the quality of life

Avrupa nüfusunun

of 25 percent

yaşam sağlığı ve kalitesini

of the population of Europe.

yüzde 25 azaltmakta.

Two percent of the population of Europe --

Avrupa müfusunun yüzde ikilik kısmı --

that's 16 million people --

ki bu 16 milyon insan demek --

are having their sleep devastated

bu tür gürültüler nedeniyle

by noise like that.

uykuları mahvoluyor.

Noise kills

Her sene 200,000 insan

200,000 people a year in Europe.

gürültü nedeniyle ölmekte.

It's a really big problem.

Bu gerçekten büyük bir problem.

Now, when you were little, if you had noise and you didn't want to hear it,

Küçükken gürültü duyduğunuzda ve işitmek istemediğinizde

you'd stick your fingers in your ears and hum.

parmaklarınızlar kulaklarınızı kapatırdınız.

These days, you can do a similar thing, it just looks a bit cooler.

Şimdilerde aynı şeyin benzerini yapabiliyorsunuz , tek fark biraz havalı olması.

It looks a bit like this.

Bu biraz şuna benziyor.

The trouble with widespread headphone use

Yaygınlaşan kulaklık kullanımı

is it brings three really big health issues.

3 büyük sağlık problemini getiriyor.

The first really big health issue is a word that Murray Schafer coined:

İlk ve büyük öneme sahip bir deyim Murray Schafer tarafından uyduruldu:

"schizophonia."

"schizophania" ("sesleri kaynağından ayırma")

It's a dislocation

Duyduğunuz ile gördüğünüz arasındaki

between what you see and what you hear.

bozukluk.

So, we're inviting into our lives

Bundan dolayı, bizimle birlikte olmayan insanların seslerini

the voices of people who are not present with us.

kendi yaşamımıza davet ediyoruz.

I think there's something deeply unhealthy

Bence her zaman schizophonia yaşamanın altında

about living all the time in schizophonia.

derinde sağlıksız bir şey var.

The second problem that comes with headphone abuse

Kulaklık kullanmanın ikinci kötü tarafı ise

is compression.

sıkıştırma.

We squash music to fit it into our pocket

Cebimize girsin diye müziği sıkıştırıyoruz.

and there is a cost attached to this.

ve buna bağlı olarak bunun bir maliyeti var.

Listen to this -- this is an uncompressed piece of music.

Şunu dinleyin. Bu sıkıştırılmamış bir parça müzik.

(Music)

(Müzik)

And now the same piece of music with 98 percent of the data removed.

Ve şimdiyse aynı müzik parçasının yüzde 98 verisinin çıkarılmış hali.

(Music)

(Müzik)

I do hope that some of you at least

En azından bir kaçınızın

can hear the difference between those two.

arasındaki farkı duyabildiğini umuyorum.

There is a cost of compression.

Sıkıştırmanın bir bedeli var.

It makes you tired and irritable to have to make up all of that data.

Bu verileri meydana getirmek için sizi yorgun ve asabi yapar.

You're having to imagine it.

O'nu hayal etmelisiniz.

It's not good for you in the long run.

Uzun dönemde sizin için iyi değil.

The third problem with headphones is this: deafness --

Kulaklıklarla ilgili üçüncü problem ise : sağırlık --

noise-induced hearing disorder.

gürültü bazlı duyma bozukluğu.

Ten million Americans already have this for one reason or another,

10 milyon Amerikalı çoktan bu probleme sahip, bu veya başka bir nedenden ötürü,

but really worryingly,

fakat gerçekten endişelendirici ki,

16 percent --

yüzde 16,

roughly one in six -- of American teenagers

Amerikan gençlerinde kabaca altı kişiden biri,

suffer from noise-induced hearing disorder

kulaklık kullanımının bir sonucu olarak

as a result of headphone abuse.

gürültü bazlı duyma bozukluğundan zarar görmekte.

One study at an American university

Amerikan Üniversitesindeki bir çalışma göstermektedir ki

found that 61 percent of college freshmen

birinci sınıf öğrencilerinin yüzde 61' i

had damaged hearing

yanlış kulaklık kullanımı sebebiyle

as a result of headphone abuse.

duyma rahatsızlığı yaşamaktadır.

We may be raising an entire generation of deaf people.

Belki de tümü sağır bir nesil yetiştiriyoruz.

Now that's a really serious problem.

Şimdilerde bu gerçekten ciddi bir problem.

I'll give you three quick tips to protect your ears

Kulaklarınızı korumak için size üç hızlı numara vereceğim,

and pass these on to your children, please.

ve lütfen bunu çocuklarınıza da gösterin.

Professional hearing protectors are great;

Profesyonel kulak koruyucuları mükemmel;

I use some all the time.

ben bunları her zaman kullanıyorum.

If you're going to use headphones, buy the best ones you can afford

Eğer kulaklık alacaksanız, alabildiğinizin en iyisini alın,

because quality means you don't have to have it so loud.

çünkü kalite demek yüksek sesli dinlemek demek değildir.

If you can't hear somebody talking to you in a loud voice,

Eğer birisi size yüksek sesle konuşurken duymuyorsanız,

it's too loud.

çok yüksek sesli demektir.

And thirdly, if you're in bad sound,

Ve üçüncü olarak, eğer kötü sesin içindeyseniz,

it's fine to put your fingers in your ears or just move away from it.

en iyisi parmaklarınızı kulağınıza koymak veya hemen oradan uzaklaşmak.

Protect your ears in that way.

Kulaklarınızı bu şekilde koruyun.

Let's move away from bad sound and look at some friends that I urge you to seek out.

Haydi kötü sesten uzaklaşalım ve arayıp bulmanızı istediğim birkaç arkadaşa bakalım.

WWB:

WWB:

Wind, water, birds --

Rüzgar , su , kuşlar --

stochastic natural sounds

rastgele doğa sesleri

composed of lots of individual random events,

rasgele gerçekleşen olaylardan bestelenir

all of it very healthy,

hepsi oldukça sağlıklıdır,

all of it sound that we evolved to over the years.

hepsi yıllar içinde evrim geçirdi.

Seek those sounds out; they're good for you and so it this.

Bu sesleri arayın ; sizin için iyiler.

Silence is beautiful.

Sessizlik güzeldir.

The Elizabethans described language

Elizabethan dönemine ait insanlar dil'i

as decorated silence.

süslü sessizlik olarak tanımlıyordu.

I urge you to move away from silence with intention

Sizi sessizlikten bir amaç için uzaklaşmaya davet ediyorum

and to design soundscapes just like works of art.

ve ses ortamlarını sanat işiymiş gibi tasarlamaya.

Have a foreground, a background, all in beautiful proportion.

Önplanınız olsun , arkaplanınız olsun , hepsi güzel oranlarda olsun.

It's fun to get into designing with sound.

Ses ile tasarım oldukça eğlenceli.

If you can't do it yourself, get a professional to do it for you.

Eğer siz yapamıyorsanız sizin için yapıcak bir profesyonel bulun.

Sound design is the future,

Ses tasarımı gelecektir ,

and I think it's the way we're going to change the way the world sounds.

ve bana göre biz dünyanın seslerini değiştireceğiz.

I'm going to just run quickly through eight modalities,

Hızlıca sekiz usullerin üstünden geçiceğim,

eight ways sound can improve health.

sekiz yolla ses , sağlığınızı iyileştirebilir.

First, ultrasound: we're very familiar with it from physical therapy;

İlkolarak, ultrason : fizik tedaviden oldukça tanıdık.

it's also now being used to treat cancer.

Şimdilerde kanseri tedavi etmek için kullanılıyor.

Lithotripsy -- saving thousands of people a year from the scalpel

Litotripsi -- her yıl binlerce insanı bıçak altına yatmaktan kurtarıyor,

by pulverizing stones with high-intensity sound.

taşları yüksek-yoğunluklu ses kullanarak toz haline getiriyor.

Sound healing is a wonderful modality.

Sesle tedavi mükemmel bir usuldür.

It's been around for thousands of years.

Binlerce yıldır etrafımızda bulunan bir şey.

I do urge you to explore this.

Sizi bunu araştırmaya çağrıyorum.

There are great things being done there, treating now autism,

Şu anda çok büyük şeyler başarılmakta ,

dementia and other conditions.

otizm , demans ve benzeri hastalıklara çare bulmakta.

And music, of course. Just listening to music is good for you,

Ve müzik, tabiki. Sadece müzik dinlemek bile sizin için yararlı,

if it's music that's made with good intention,

eğer bu müzik iyi niyetlerle yapılmış ise,

made with love, generally.

aşk ile, genellikle.

Devotional music, good -- Mozart, good.

İlahi müzik, iyidir. Mozart, iyidir.

There are all sorts of types of music

Burada birçok çeşit müzik var

that are very healthy.

ki bunlar çok sağlıklı.

And four modalities where you need to take some action

Ve harekete geçmeniz gereken ve işin içine girmeniz gereken

and get involved.

dört usul.

First of all, listen consciously.

İlk olarak, bilinçli olarak dinleyin.

I hope that that after this talk you'll be doing that.

Bu konuşmadan sonra bunu yapacağınızı ümit ediyorum.

It's a whole new dimension to your life and it's wonderful to have that dimension.

Hayatınız için yeni bir boyut, ve bu boyuta sahip olmak müthiş bir şey.

Secondly, get in touch with making some sound --

İkinci olarak, birkaç ses çıkarmak için iletişim halinde olun.

create sound.

Sesi yaratın.

The voice is the instrument we all play,

Ses hepimizin kullandığı bir enstrüman,

and yet how many of us are trained in using our voice? Get trained;

ve şimdiye kadar hangimiz sesimizi kullanmanın eğitimini aldık? Eğitimini alın.

learn to sing, learn to play an instrument.

Şarkı söylemeyi öğrenin. Enstrüman çalmayı öğrenin.

Musicians have bigger brains -- it's true.

Müzisyenlerin beyni daha büyüktür -- bu doğru.

You can do this in groups as well.

Bunu aynı zamanda grup olarak da yapabilirsiniz.

It's a fantastic antidote to schizophonia;

Sesleri kaynağından ayırmanın müthiş bir yolu,

to make music and sound in a group of people,

bir grup insanla müzik ve ses yapmak,

whichever style you enjoy particularly.

özellikle hangi stilden hoşlanıyor olursa olsun.

And let's take a stewarding role for the sound around us.

Ve şimdi etrafımızdaki ses için önemli bir rol oynayalım.

Protect your ears? Yes, absolutely.

Kulaklarınızı koruyun? Evet, kesinlikle.

Design soundscapes to be beautiful around you

Ses ortamlarını güzel olucak şekilde tasarlıyın

at home and at work.

evinizde ve işinizde.

And let's start to speak up

Ve insanlar bize , daha önce ki gürültü gibi

when people are assailing us

sözlü saldırıda bulunduklarında

with the noise that I played you early on.

konuşmaya başlayalım.

So I'm going to leave you with seven things you can do right now

Şuanda sizi ,sesle sağlığınızı kazanmak için yapabileceğiniz

to improve your health with sound.

yedi şeyle bırakıyorum.

My vision is of a world that sounds beautiful

Benim vizyonum güzel duyulan bir dünya,

and if we all start doing these things,

ve eğer hepimiz bunları yapmaya başlarsak,

we will take a very big step in that direction.

bu yolda çok büyük bir adım atmış oluruz.

So I urge you to take that path.

Bundan dolayı sizi bu yolu izlemeye çağrıyorum.

I'm leaving you with a little more birdsong, which is very good for you.

Sizi biraz daha kuş sesiyle bıakıyorum, ki bu sizin için oldukça iyi.

I wish you sound health.

Umarım sağlık duyarsınız.

(Applause)

(Alkış)