Julian Treasure: Shh! Sound health in 8 steps

Translator: YSLU MA translators 2010-2012 Reviewer: Varduhi Apoyan

The Hindus say, "Nada brahma,"

Հինդուսները ասում են "Nada brahma", որը

one translation of which is, "The world is sound."

թարգմանվում է` «Աշխարհը ձայն է»:

And in a way, that's true, because everything is vibrating.

Ինչ որ տեղ դա ճիշտ է, քանի որ ամեն ինչ շարժման մեջ է:

In fact, all of you as you sit here right now are vibrating.

Իրականում, այժմ այստեղ բոլոր նստածներդ շարժման մեջ եք:

Every part of your body is vibrating at different frequencies.

Ձեր մարմնի ամեն մի մասը տատանվում է տարբեր հաճախականությամբ:

So you are, in fact, a chord --

Փաստորեն դուք ակորդ եք,

each of you an individual chord.

ձեզնից յուրաքնչյուրը անհատական ակորդ է:

One definition of health may be

Առողջության բնորոշումը կարող է լինել այն,

that that chord is in complete harmony.

որ այդ ակորդը ամբողջությամբ ներդաշնակ է:

Your ears can't hear that chord;

Ձեր ականջները չեն կարող լսել այդ ակորդները,

they can actually hear amazing things. Your ears can hear 10 octaves.

իրականում դրանք կարող են լսել զարմանալի բաներ: Ձեր ականջները կարող են լսել 10 օկտավա:

Incidentally, we see just one octave.

Ի միջի այլոց, մենք տեսնում ենք միայն մեկ օկտավա:

Your ears are always on -- you have no ear lids.

Ձեր ականջները միշտ լսում են, դրանք երբեք չեն փակվում:

They work even when you sleep.

Դրանք լսում են, անգամ երբ դուք քնած եք:

The smallest sound you can perceive

Ամենաչնչին ձայնը, որը դուք կարող եք ընկալել,

moves your eardrum just four atomic diameters.

անցնում է ձեր թմբկաթաղանթով ընդամենը 4 ատոմային տրամագծով:

The loudest sound you can hear

Ամենաբարձր ձայնը, որ դուք կարող եք լսել,

is a trillion times more powerful than that.

դրանից տրիլիոն անգամ ավեի հզոր է:

Ears are made not for hearing,

Ականջները ոչ թե պարզապես ձայնը զգալու,

but for listening.

այլ լսելու համար են:

Listening is an active skill,

Լսելը ակտիվ հմտություն է,

whereas hearing is passive, listening is something that we have to work at --

մինչդեռ պարզապես ձայնը զգալը` պասիվ: Լսողությունը մի բան է, որի վրա մենք պետք է աշխատենք,

it's a relationship with sound.

դա ձայնի հետ փոխհարաբերությունն է:

And yet it's a skill that none of us are taught.

Այդուհանդերձ դա ունակություն է, որը մեզ ոչ ոք չի սովորեցնում:

For example, have you ever considered that there are listening positions,

Օրինակ, երբևէ պատկերացրե՞լ եք, որ կան լսողոական դիրքեր,

places you can listen from?

մասեր, որտեղից դուք կարող եք լսել:

Here are two of them.

Ահա դրանցից երկուսը:

Reductive listening is listening "for."

Ռեդուկտիվ լսողության դեպքում լսում եք «համար»:

It reduces everything down to what's relevant

Այն կրճատում է ամեն ինչ` թողնելով միայն ամենակարևորը,

and it discards everything that's not relevant.

և այն բաց է թողնում այն ամենը, ինչ կարևոր չէ:

Men typically listen reductively.

Տղամարդիկ սովորաբար ռեդուկտիվ տարբերակով են լսում:

So he's saying, "I've got this problem."

Ասենք մեկը ասում է. «Ես այս խնդիրն ունեմ»,

He's saying, "Here's your solution. Thanks very much. Next."

մյուսն ասում է. «Ահա լուծումը: Շատ շնորհակալ եմ, հաջորդը»:

That's the way we talk, right guys?

Ահա այսպես ենք մենք խոսում, չէ՞:

Expansive listening, on the other hand,

Մյուս կողմից էքսպանսիվ լսողության ժամանակ

is listening "with," not listening "for."

լսում ես «հետ», ոչ թե «համար»:

It's got no destination in mind --

Այն որևէ մաս չունի ուղեղում,

it's just enjoying the journey.

այն ուղղակի վայելում է ճանապարհորդությունը:

Women typically listen expansively.

Կանայք սովորաբար էքսպանսիվ տարբերակով են լսում:

If you look at these two, eye contact, facing each other,

Եթե դուք նայեք այս երկուսին, տեսողական կոնտակտ, որոնք միմյանց են նայում,

possibly both talking at the same time.

հավանաբար երկուսն էլ միառժամանակ են խոսում:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Men, if you get nothing else out of this talk,

Տղամարդիկ, եթե դուք այս խոսակցությունից ոչինչ չեք ստանա,

practice expansive listening,

օգտագործեք էքսպանսիվ լսողությունը

and you can transform your relationships.

և դուք կարող եք փոփոխություն հաղորդել ձեր հարաբերություններին:

The trouble with listening is that so much of what we hear

Լսողության խնդիրն այն է, որ մեր լսածի մեծ մասը աղմուկ է,

is noise, surrounding us all the time.

որ շրջապատում է մեզ ամենուր:

Noise like this, according to the European Union,

Ըստ Եվրոպական միության` այսպիսի աղմուկը

is reducing the health and the quality of life

վատացնում է Եվրոպայի բնակչության

of 25 percent

25 տոկոսի առողջությունը

of the population of Europe.

և կյանքի որակը:

Two percent of the population of Europe --

Եվրոպայի բնակչության 2 տոկոսի`

that's 16 million people --

այսինքն 16 միլիոն մարդու

are having their sleep devastated

քունը խանգարված է

by noise like that.

նման աղմուկի պատճառով:

Noise kills

Եվրոպայում աղմուկը

200,000 people a year in Europe.

տարեկան սպանում է 200000 մարդ:

It's a really big problem.

Սա իսկապես մեծ խնդիր է:

Now, when you were little, if you had noise and you didn't want to hear it,

Հիմա… Երբ դուք փոքր էիք և չէիք ցանկանում աղմուկ լսել,

you'd stick your fingers in your ears and hum.

դուք մատներով փակում էիք ձեր ականջները, և բվվոց:

These days, you can do a similar thing, it just looks a bit cooler.

Մեր օրերում նույն բանը կարող եք անել, պարզապես ամեն ինչ ավելի է կատարելագործվել:

It looks a bit like this.

Այն մոտավորապես այսպիսի տեսք ունի:

The trouble with widespread headphone use

Ականջակալների համատարած օգտագործումը իրոք առաջ է քաշում

is it brings three really big health issues.

առողջական երեք խնդիրներ:

The first really big health issue is a word that Murray Schafer coined:

Առաջինը, որն իսկապես մեծ խնդիր է, հանդիսանում մի բառ,

"schizophonia."

որը Մըրայ Շեֆրը անվանեց շիզոֆոնիա:

It's a dislocation

Սա ձեր տեսածի

between what you see and what you hear.

և լսածի միջև խախտումն է:

So, we're inviting into our lives

Այսպիսով մենք մեր կյանք ենք հրավիրում մարդկանց ձայներ,

the voices of people who are not present with us.

որոնք մեզ օտար են:

I think there's something deeply unhealthy

Ես կարծում եմ անառողջ բան կա նրանում,

about living all the time in schizophonia.

որ մենք ամբողջ ժամանակ ապրում ենք շիզոֆոնիայում:

The second problem that comes with headphone abuse

Երկրորդ խնդիրը, որին հանգեցնում է ականջակալների չարաշահումը,

is compression.

խտացումն է:

We squash music to fit it into our pocket

Մենք մի կերպ տեղավորում ենք երաժշտությունը մեր գրպանում,

and there is a cost attached to this.

ինչը իր հետևանքներն է թողնում:

Listen to this -- this is an uncompressed piece of music.

Լսեք, սա չխտացված երաժշտություն է:

(Music)

(Երաժշտություն):

And now the same piece of music with 98 percent of the data removed.

Իսկ այժմ նույն երաժշտությունը. 98%-ով տվյալները հեռացվում են:

(Music)

(Երաժշտություն):

I do hope that some of you at least

Ես հույս ունեմ, որ ձեզանից գոնե ոմանք կարող են զգալ

can hear the difference between those two.

այդ երկուսի միջև տարբերությունը:

There is a cost of compression.

Խտացվածության աստիճան կա:

It makes you tired and irritable to have to make up all of that data.

Այն նյարդայնացնում և ջղայնացնում է ձեզ, երբ փորձում եք հասկանալ ամբողջ տվյալները:

You're having to imagine it.

Դուք ստիպված եք պատկերացնել դա:

It's not good for you in the long run.

Լավ չէ, եթե դա երկար է տևում:

The third problem with headphones is this: deafness --

Ականջակալների հետ կապված երրորդ խնդիրը հետևյալն է` խլություն`

noise-induced hearing disorder.

աղմուկից առաջացած լսողության խախտում:

Ten million Americans already have this for one reason or another,

Տաս միլիոն ամերիկացի արդեն ունի այս խնդիրը այս կամ այն պատճառով,

but really worryingly,

բայց սա, իրոք, մտահոգիչ է,

16 percent --

ամերիկացի անչափահասների 16 տոկոսը`

roughly one in six -- of American teenagers

ուղիղ 6ից մեկը,

suffer from noise-induced hearing disorder

տառապում է աղմուկից առաջացած լսողական անկայունությունից,

as a result of headphone abuse.

որն ականջակալների չարաշահման հետևանք է:

One study at an American university

Ամերիկյան համալսարաններից մեկում անցկացված ուսումնասիրությունից պարզվել է,

found that 61 percent of college freshmen

որ առաջին կուրսեցիների 61 տոկոսը

had damaged hearing

վնասել են իրենց լսողությունը

as a result of headphone abuse.

ականջակալների չարաշահման հետևանքով:

We may be raising an entire generation of deaf people.

Միգուցե մենք խուլ մարդկանց սերունդ ենք մեծացնում:

Now that's a really serious problem.

Դա արդեն լուրջ հարց է:

I'll give you three quick tips to protect your ears

Ես ձեզ երեք պարզ խորհուրդ կտամ, որպեսզի պաշտպանեք ձեր ականջները

and pass these on to your children, please.

և փոխանցեք դա ձեր երեխաներին, խնդրում եմ:

Professional hearing protectors are great;

Պրոֆեսիոնալ պաշտպանիչ ականջակալները հիանալի են:

I use some all the time.

Ես դրանցից միշտ օգտագործում եմ:

If you're going to use headphones, buy the best ones you can afford

Եթե դուք պատրաստվում եք ականջակալներ օգտագործել, գնեք ամենալավ տարբերակները, որոնք դուք կարող եք ձեզ թույլ տալ,

because quality means you don't have to have it so loud.

քանի որ որակը փաստում է, որ դուք ստիպված չեք լինի այդքան բարձր լսել:

If you can't hear somebody talking to you in a loud voice,

Եթե դուք չեք կարող լսել, որ ինչ որ մեկը ձեզ հետ բարձր է խոսում,

it's too loud.

ապա աղմուկը շատ է:

And thirdly, if you're in bad sound,

Եվ երրորդ, եթե դուք տհաճ ձայներ եք լսում,

it's fine to put your fingers in your ears or just move away from it.

լավ կլինի, եթե դուք ձեռքերով փակեք ձեր ականջները կամ ուղղակի հեռանաք այդտեղից:

Protect your ears in that way.

Այդպես պաշտպանեք ձեր ականջները:

Let's move away from bad sound and look at some friends that I urge you to seek out.

Եկեք մի փոքր հեռու գնանք վատ ձայներից և ուշադրություն դարձնենք մի քանի ընկերների, որոնց ես ձեզ կոչ եմ անում ձեռք բերել:

WWB:

ՔՋԹ`

Wind, water, birds --

քամի, ջուր, թռչուններ,

stochastic natural sounds

պատահական բնական ձայներ`

composed of lots of individual random events,

ստեղծված տարբեր եզակի պատահական իրավիճակներից,

all of it very healthy,

որոնք բոլորն էլ շատ առողջարար են,

all of it sound that we evolved to over the years.

բոլոր ձայները, որ մեզ ուղղեկցել են տարիներ շարունակ:

Seek those sounds out; they're good for you and so it this.

Փնտրեք այդ ձայները: Դրանք ձեզ համար օգտակար են, և դա այդպես է:

Silence is beautiful.

Լռությունը գեղեցիկ է:

The Elizabethans described language

Էլիզաբեթցիները լեզուն նկարագրել են

as decorated silence.

որպես «զարդարված լռություն»:

I urge you to move away from silence with intention

Ես ձեզ խորհուրդ եմ տալիս հեռանալ լռությունից այն միտումով,

and to design soundscapes just like works of art.

որ ստեղծեք արվեստի գործերի նման ձայնային պատկերներ:

Have a foreground, a background, all in beautiful proportion.

Ստեղծեք ձեր առաջին պլանը, ետին պլանը, ամեն ինչ իր չափի մեջ:

It's fun to get into designing with sound.

Ձայնը ստեղծելուց միայն հաճույք ես ստանում:

If you can't do it yourself, get a professional to do it for you.

Եթե դուք ինքներդ չեք կարող, դիմեք մասնագետին, ով կանի դա ձեզ համար:

Sound design is the future,

Ձայնի ձևումը ապագան է,

and I think it's the way we're going to change the way the world sounds.

և իմ կարծիքով այս կերպ մենք փոխելու ենք այն, թե ինչպես է աշխարհը լսում

I'm going to just run quickly through eight modalities,

Ես ուղղակի ուզում եմ հակիրճ ներկայացնել 8 մեթոդ,

eight ways sound can improve health.

8 տարբերակ, որոնց օգնությամբ ձայնը կարող է բարելավել առողջությունը:

First, ultrasound: we're very familiar with it from physical therapy;

Առաջինը` ուլտրաձայն. մենք դրան քաջ ծանոթ ենք ֆիզիկական թերապիայից,

it's also now being used to treat cancer.

այսօր այն նաև օգտագործվում է քաղցկեղը բուժելու համար:

Lithotripsy -- saving thousands of people a year from the scalpel

Լիթոթրիփսյա ` տարեկան փրկում է հազարավոր մարդկանց վիրադանակից`

by pulverizing stones with high-intensity sound.

մանրացնելով քարերը ձայնային բարձր ինտենսիվությամբ:

Sound healing is a wonderful modality.

Ձայնի միջոցով բուժելը հիանալի մեթոդ է:

It's been around for thousands of years.

Այն հայտնի է հազարավոր տարիներ:

I do urge you to explore this.

Ես համառորեն ձեզ խորհուրդ եմ տալիս փորձել դա:

There are great things being done there, treating now autism,

Այնտեղ հիանալի հաջողությունների են հասնում, արդեն բուժում են աուտիզմը,

dementia and other conditions.

տկարամտությունը և այլ հիվանդություններ:

And music, of course. Just listening to music is good for you,

Եվ երաժշտություն, իհարկե: Ուղղակի երաժշտություն լսելը լավ է ձեզ համար,

if it's music that's made with good intention,

եթե դա երաժշտություն է, որը լավ մտադրությամբ է ստեղծված,

made with love, generally.

և ընդհանրապես, ստեղծված է սիրով:

Devotional music, good -- Mozart, good.

Աստվածային երաժշտությունը լավ է` Մոցարտ, լավ է:

There are all sorts of types of music

Կան երաժշտության բազմաթիվ տեսակներ,

that are very healthy.

որոնք առողջարար են:

And four modalities where you need to take some action

Եվ չորս մեթոդներ, որոնց համար դուք պետք է քայլեր ձեռնարկեք

and get involved.

և դրանց մասնակիցը դառնաք:

First of all, listen consciously.

Նախ և առաջ, ուշադիր լսեք:

I hope that that after this talk you'll be doing that.

Հուսով եմ այս հանդիպումից հետո դուք դա կանեք:

It's a whole new dimension to your life and it's wonderful to have that dimension.

Այն ձեր կյանքում լիովին նոր էջ է բացում, և հիանալի է անցնել այդ էտապը:

Secondly, get in touch with making some sound --

Երկրորդ, զգացեք ձեր և ձայնի միջև կապը,

create sound.

ստեղծեք ձայնը:

The voice is the instrument we all play,

Մեր ձայնը գործիք է, որով մենք նվագում ենք,

and yet how many of us are trained in using our voice? Get trained;

և, այդուհանդերձ, մեզանից քանիսի՞ն են սովորեցրել օգտագործել մեր ձայնը: Վարժվե'ք:

learn to sing, learn to play an instrument.

Սովորե'ք երգել: Սովորե'ք որևէ գործիք նվագել:

Musicians have bigger brains -- it's true.

Երաժիշտների ուղեղը մեծ է, դա ճիշտ է:

You can do this in groups as well.

Դուք նաև խմբերում կարող եք դա անել:

It's a fantastic antidote to schizophonia;

Դա շիզոֆոնիայի համար հիանալի հակաթույն է.

to make music and sound in a group of people,

երաժշտություն և ձայն ստեղծել մարդկանց խմբում,

whichever style you enjoy particularly.

որ երաժշտական ոճից որ դուք առավել բավականություն եք ստանում:

And let's take a stewarding role for the sound around us.

Եվ եկեք մեզ շրջապատող ձայների մեջ վերակացուի դերում լինենք:

Protect your ears? Yes, absolutely.

Պաշտպանե՞լ ականջները, այո, իհարկե:

Design soundscapes to be beautiful around you

Գեղեցիկ երաժշտական պատկերներ ստեղծեք ձեր շուրջը,

at home and at work.

տանը, աշխատավայրում:

And let's start to speak up

Եվ եկեք թույլ չտանք մարդկանց

when people are assailing us

վրա տան իրենց աղմուկով,

with the noise that I played you early on.

որ քիչ առաջ լսեցինք:

So I'm going to leave you with seven things you can do right now

Այսպիսով ես գնում եմ` թողնելով 7 տարբերակ, որոնցով դուք հենց հիմա

to improve your health with sound.

կարող եք բարելավել ձեր առողջությունը ձայնի միջոցով:

My vision is of a world that sounds beautiful

Իմ գաղափարը գեղեցիկ ձայներով կյանքի մասին է,

and if we all start doing these things,

և եթե մենք իրականացնենք այս ամենը,

we will take a very big step in that direction.

ապա մենք կանենք դեպի այս ուղին տանող առաջին մեծ քայլերը:

So I urge you to take that path.

Այսքանով ես ձեզ խորհուրդ եմ տալիս անցնել այդ ուղին:

I'm leaving you with a little more birdsong, which is very good for you.

Ես գնում եմ` առաջարկելով ձեզ ունկնդրել մի գեղեցիկ թռչնի ձայն, շատ օգտակար է ձեզ համար:

I wish you sound health.

Մաղթում եմ ձեզ առո'ղջ լսողություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ)