Julian Treasure: Shh! Sound health in 8 steps

Tłumaczenie: Sebastian Misiewicz Korekta: Marcin Cwikla

The Hindus say, "Nada brahma,"

Hindusi mówią, "Nada brahma",

one translation of which is, "The world is sound."

tłumaczone na "Świat to dźwięk".

And in a way, that's true, because everything is vibrating.

To prawda, wszystko drga.

In fact, all of you as you sit here right now are vibrating.

Wszyscy siedzący tutaj drgają.

Every part of your body is vibrating at different frequencies.

Każda część ciała drga na różnych częstotliwościach.

So you are, in fact, a chord --

Jesteśmy akordem,

each of you an individual chord.

każdy z Was jest akordem.

One definition of health may be

Definicją zdrowia może być

that that chord is in complete harmony.

akord w kompletnej harmonii.

Your ears can't hear that chord;

Nie słyszymy tych akordów.

they can actually hear amazing things. Your ears can hear 10 octaves.

Ucho rejestruje 10 oktaw.

Incidentally, we see just one octave.

Jednak słyszymy tylko jedną oktawę.

Your ears are always on -- you have no ear lids.

Uszy ciągle słuchają. Nie mają powiek.

They work even when you sleep.

Pracują nawet podczas snu.

The smallest sound you can perceive

Najmniejszy słyszalny dźwięk porusza

moves your eardrum just four atomic diameters.

bębenek o 4 jednostki atomowe.

The loudest sound you can hear

Najgłośniejszy słyszalny dźwięk jest

is a trillion times more powerful than that.

miliard razy silniejszy.

Ears are made not for hearing,

Uszy nie są stworzone do słyszenia,

but for listening.

a do słuchania.

Listening is an active skill,

Słuchanie to aktywna umiejętność.

whereas hearing is passive, listening is something that we have to work at --

Słyszenie jest pasywne, słuchanie jest pracochłonne.

it's a relationship with sound.

Jest relacją z dźwiękiem,

And yet it's a skill that none of us are taught.

nieuczoną przez nikogo umiejętnością.

For example, have you ever considered that there are listening positions,

Rozważaliście istnienie pozycji słuchacza,

places you can listen from?

miejsc, z których można słuchać?

Here are two of them.

Tutaj są dwie z nich.

Reductive listening is listening "for."

Słuchanie redukcyjne to słuchanie czegoś.

It reduces everything down to what's relevant

Redukuje wszystko do tego, co ważne,

and it discards everything that's not relevant.

a wyrzuca to, co nieistotne.

Men typically listen reductively.

Mężczyźni słuchają redukcyjnie.

So he's saying, "I've got this problem."

Mówią: "Mam problem".

He's saying, "Here's your solution. Thanks very much. Next."

Mówią: "Oto rozwiązanie. Dziękuję. Następne."

That's the way we talk, right guys?

Tak rozmawiamy.

Expansive listening, on the other hand,

Słuchanie ekspansywne

is listening "with," not listening "for."

to słuchanie "kogoś", nie słuchanie "czegoś".

It's got no destination in mind --

Brak w nim celu.

it's just enjoying the journey.

Cieszy się samą podróżą.

Women typically listen expansively.

Kobiety słuchają ekspansywnie.

If you look at these two, eye contact, facing each other,

Te dwie, kontakt wzrokowy, twarzą do siebie,

possibly both talking at the same time.

mówią w tym samym czasie.

(Laughter)

(śmiech)

Men, if you get nothing else out of this talk,

Mężczyźni, wyciągnijcie z tej prezentacji

practice expansive listening,

praktykowanie ekspansywnego słuchania

and you can transform your relationships.

by ulepszyć swoje związki.

The trouble with listening is that so much of what we hear

Problem ze słuchaniem to dochodzący

is noise, surrounding us all the time.

hałas, otaczający nas cały czas.

Noise like this, according to the European Union,

Hałas, odwołując się do Unii Europejskiej,

is reducing the health and the quality of life

obniża jakość życia i zdrowie

of 25 percent

25 procent populacji

of the population of Europe.

w Europie.

Two percent of the population of Europe --

Dwóm procent populacji europejskiej,

that's 16 million people --

tj. 16 milionom ludzi,

are having their sleep devastated

taki hałas dewastuje sen.

by noise like that.

taki hałas dewastuje sen.

Noise kills

W Europie hałas zabija

200,000 people a year in Europe.

200000 ludzi w roku.

It's a really big problem.

To jest wielki problem.

Now, when you were little, if you had noise and you didn't want to hear it,

Dzieci, gdy słyszą hałas wkładają

you'd stick your fingers in your ears and hum.

palce do uszu i buczą.

These days, you can do a similar thing, it just looks a bit cooler.

Starsi mogą tak samo,

It looks a bit like this.

wygląda to fajniej, tak jak to.

The trouble with widespread headphone use

Sprawa ze słuchawkami powoduje

is it brings three really big health issues.

trzy duże problemy zdrowotne.

The first really big health issue is a word that Murray Schafer coined:

Pierwszym, jak nazwała go Murray Schafer:

"schizophonia."

"schizofonia".

It's a dislocation

Jest to dyslokacja pomiędzy

between what you see and what you hear.

tym, co widzimy i słyszymy.

So, we're inviting into our lives

Zapraszamy do życia głosy

the voices of people who are not present with us.

ludzi, którzy nie są wśród nas.

I think there's something deeply unhealthy

Jest coś bardzo niezdrowego

about living all the time in schizophonia.

w ciągłym życiu w schizofonii.

The second problem that comes with headphone abuse

Drugi problem to

is compression.

kompresja.

We squash music to fit it into our pocket

Ściskamy muzykę, by zmieściła się do kieszeni.

and there is a cost attached to this.

Jest koszt z tym związany.

Listen to this -- this is an uncompressed piece of music.

Posłuchajcie nieskompresowanej muzyki.

(Music)

(Muzyka)

And now the same piece of music with 98 percent of the data removed.

Teraz to samo z 98 procentowym zubożeniem danych.

(Music)

(Muzyka)

I do hope that some of you at least

Mam nadzieję, że część

can hear the difference between those two.

z Was usłyszała różnicę.

There is a cost of compression.

Jest koszt kompresji.

It makes you tired and irritable to have to make up all of that data.

Męczy i irytuje to uzupełnianie danych.

You're having to imagine it.

Jesteśmy zmuszeni to wymyślać.

It's not good for you in the long run.

Nie jest to zdrowe na dłuższą metę.

The third problem with headphones is this: deafness --

Trzeci problem to głuchota

noise-induced hearing disorder.

spowodowana hałasem.

Ten million Americans already have this for one reason or another,

10 milionów Amerykanów już

but really worryingly,

ją ma, jednak niepokojące

16 percent --

16 procent, w przybliżeniu

roughly one in six -- of American teenagers

jeden na sześć amerykańskich nastolatków

suffer from noise-induced hearing disorder

ma zaburzenia słuchu wywołane hałasem

as a result of headphone abuse.

jako wynik nadużywania słuchawek.

One study at an American university

Badanie Amerykańskich uczonych

found that 61 percent of college freshmen

wykazało, że 61% nowych studentów

had damaged hearing

ma uszkodzony słuch

as a result of headphone abuse.

przez nadużywanie słuchawek.

We may be raising an entire generation of deaf people.

Możemy wychować całe pokolenie głuchych ludzi.

Now that's a really serious problem.

Jest to bardzo poważny problem.

I'll give you three quick tips to protect your ears

Dam Wam trzy porady, jak chronić słuch,

and pass these on to your children, please.

przekażcie je swoim dzieciom.

Professional hearing protectors are great;

Zatyczki są znakomite.

I use some all the time.

Używam ich cały czas.

If you're going to use headphones, buy the best ones you can afford

Używajcie słuchawek najdroższych, na jakie Was stać,

because quality means you don't have to have it so loud.

dzięki jakości nie są za głośne.

If you can't hear somebody talking to you in a loud voice,

Jeżeli nie słyszysz jak ktoś do ciebie

it's too loud.

mówi są za głośne.

And thirdly, if you're in bad sound,

Po trzecie, w hałasie wkładajcie

it's fine to put your fingers in your ears or just move away from it.

palce do uszu i oddalcie się.

Protect your ears in that way.

Ochraniajcie uszy w ten sposób.

Let's move away from bad sound and look at some friends that I urge you to seek out.

Przejdźmy do przyjaźniejszych dźwięków.

WWB:

WWP:

Wind, water, birds --

Wiatr, woda, ptaki...

stochastic natural sounds

stochastyczne naturalnie dźwięki

composed of lots of individual random events,

składające się z wielu indywidualnych zdarzeń,

all of it very healthy,

każde z nich są zdrowe,

all of it sound that we evolved to over the years.

dźwięki przy których rozwijaliśmy się.

Seek those sounds out; they're good for you and so it this.

Szukajcie ich, są dobre.

Silence is beautiful.

Cisza jest piękna.

The Elizabethans described language

Ludzie ery elżbietańskiej opisali

as decorated silence.

język jako udekorowaną ciszę.

I urge you to move away from silence with intention

Odejdźcie od ciszy z zamiarem

and to design soundscapes just like works of art.

i twórzcie dźwięki jak sztukę.

Have a foreground, a background, all in beautiful proportion.

Z pierwszym planem, tłem, pięknymi proporcjami.

It's fun to get into designing with sound.

Fajnie jest tworzyć dźwiękiem.

If you can't do it yourself, get a professional to do it for you.

Nie potrafisz tego robić, niech profesjonalista to zrobi.

Sound design is the future,

Tworzenie dźwięków to przyszłość,

and I think it's the way we're going to change the way the world sounds.

jest do droga do zmiany, jak świat brzmi.

I'm going to just run quickly through eight modalities,

Przejdę przez 8 warunków,

eight ways sound can improve health.

sposobów, jak dźwięk może polepszyć zdrowie.

First, ultrasound: we're very familiar with it from physical therapy;

Pierwszy, ultradźwięki: znajomy z fizjoterapii.

it's also now being used to treat cancer.

Teraz używany do leczenia raka.

Lithotripsy -- saving thousands of people a year from the scalpel

Litotrypsja - oszczędza tysiącom ludzi operacji

by pulverizing stones with high-intensity sound.

poprzez rozbijanie kamieni zintensyfikowanym dźwiękiem.

Sound healing is a wonderful modality.

Uzdrawianie dźwiękiem to wspaniały sposób,

It's been around for thousands of years.

w pobliżu przez tysiąclecia.

I do urge you to explore this.

Zalecam zapoznanie się z tym.

There are great things being done there, treating now autism,

Leczą tak autyzm,

dementia and other conditions.

demencje i inne dolegliwości.

And music, of course. Just listening to music is good for you,

Słuchanie muzyki jest dobre dla nas,

if it's music that's made with good intention,

jeżeli jest wykonana w dobrych

made with love, generally.

intencjach, z miłością.

Devotional music, good -- Mozart, good.

Muzyka religijna, Mozart.

There are all sorts of types of music

Jest wiele typów muzyki,

that are very healthy.

które są zdrowe.

And four modalities where you need to take some action

Cztery sposoby potrzebujące zaangażowania.

and get involved.

Cztery sposoby potrzebujące zaangażowania.

First of all, listen consciously.

Słuchajcie świadomie.

I hope that that after this talk you'll be doing that.

Po tej prezentacji powinniście tak słuchać.

It's a whole new dimension to your life and it's wonderful to have that dimension.

Jest to nowy wymiar w życiu.

Secondly, get in touch with making some sound --

Po drugie, róbcie dźwięki.

create sound.

Twórzcie brzmienie.

The voice is the instrument we all play,

Głosem gramy wszyscy, ale

and yet how many of us are trained in using our voice? Get trained;

ilu z nas uczono go używać? Nauczcie się.

learn to sing, learn to play an instrument.

Nauczcie się śpiewać, grać na instrumencie.

Musicians have bigger brains -- it's true.

Muzycy mają większe mózgi - to prawda.

You can do this in groups as well.

Można to robić grupowo,

It's a fantastic antidote to schizophonia;

Jest to fantastyczne antidotum na schizofonię

to make music and sound in a group of people,

by tworzyć muzykę i dźwięki w grupie,

whichever style you enjoy particularly.

w dowolnym stylu.

And let's take a stewarding role for the sound around us.

Zarządzajmy dźwiękiem wokół nas.

Protect your ears? Yes, absolutely.

Ochraniać uszy? Absolutnie.

Design soundscapes to be beautiful around you

Twórz piękne otoczenie dźwięków

at home and at work.

w domu i pracy.

And let's start to speak up

Mówmy, gdy ludzie

when people are assailing us

atakują nas dźwiękiem,

with the noise that I played you early on.

który pokazałem wcześniej.

So I'm going to leave you with seven things you can do right now

Zostawiam Was z siedmioma rzeczami

to improve your health with sound.

by polepszyć zdrowie dźwiękiem.

My vision is of a world that sounds beautiful

Moja wizja to świat brzmiący pięknie,

and if we all start doing these things,

jeżeli zaczniemy robić te rzeczy,

we will take a very big step in that direction.

zrobimy wielki krok ku temu.

So I urge you to take that path.

Zachęcam was do obrania tej drogi.

I'm leaving you with a little more birdsong, which is very good for you.

Pozostawiam was z dźwiękiem ptaka.

I wish you sound health.

Życzę wam zdrowia.

(Applause)

(Oklaski)