Sam Richards: A radical experiment in empathy

Sam Richards: Empati üzerine radikal bir deneyim

Çeviri: Diba Szamosi Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Öğrencilerim bana sık sık sorarlar:

My students often ask me, "What is sociology?"

"Soyoloji nedir?"

And I tell them it's the study of the way in which human beings are shaped

Ben de onlara, "İnsanoğlunun

görmediği şeyler tarafından

etkilenme şekilleri üzerine yapılan çalışmadır." derim.

by things that they don't see.

And they say, "So, how can I be a sociologist?

Onlar da, "E, ben nasıl sosyolog olabilirim?

How can I understand those invisible forces?"

Bu görünmez güçleri nasıl anlayabilirim?" diye sorarlar.

Ve ben de, "Empati.

And I say, "Empathy.

Start with empathy.

Empatiyle başla.

It all begins with empathy.

Herşey empatiyle başlar.

Take yourself out of your shoes,

Kendin olmaktan çıkıp,

put yourself into the shoes of another person."

başka bir insanın yerine geç." derim.

Here, I'll give you an example.

Buyrun size bir örnek vereyim.

So I imagine my life if, a hundred years ago,

Hayat şöyle olsaydı,

yüz yıl önce,

China had been the most powerful nation in the world

Çin dünyanın en güçlü ulusu olsaydı

and they came to the United States in search of coal.

ve Birleşik Devletlere gelip

kömür arasalardı,

And they found it, and, in fact, they found lots of it right here.

ve bulsalardı, hatta, gerçekten çok fazla kömür bulsalardı.

And pretty soon, they began shipping that coal,

Ve ardından, bu kömürü taşımaya başlasalardı,

tonlarca,

ton by ton,

railcar by railcar, boatload by boatload,

demiryolu araçlarına ve teknelere doldurarak,

Çin'e ya da dünyanın başka bir yerine götürselerdi.

back to China and elsewhere around the world.

Ve böyle yaparak inanılmaz bir zenginliğe ulaşsalardı.

And they got fabulously wealthy in doing so.

And they built beautiful cities

Ve bu kömür desteğiyle

all powered on that coal.

mükemmel şehirler kursalardı.

And back here in the United States,

Ve burada, Birleşik Devlerlerde,

bize ekonomik çaresizlik ve yoksulluk kalsaydı.

we saw economic despair, deprivation.

Tüm gördüğüm bu olsaydı.

This is what I saw.

I saw people struggling to get by,

İnsanların hayatta kalmaya çalıştıklarını görseydim,

not knowing what was what and what was next.

sırada ne olduğunu bilmeksizin uğraştıklarını.

And I asked myself the question:

Ve kendime bunu sorsaydım.

"Nasıl oluyor da biz burada Birleşik Devletlerde böyle yoksul olabiliriz,

How is it possible that we could be so poor here in the United States,

kömür bu kadar değerli bir kaynakken,

because coal is such a wealthy resource; it's so much money?

bunca paraya değerken?

Sonra farketseydim ki,

And I realize:

because the Chinese ingratiated themselves

Çinliler kendilerini Birleşik Devletlerdeki

with a small ruling class here in the United States,

küçük zengin egemen sınıfa kabul ettirmişler.

who stole all of that money and all of that wealth for themselves.

Bu sınıf da, tüm para ve zenginlikten kendileri faydalanıyorlar.

And the rest of us, the vast majority of us,

Geride kalan bizlerse, yani çoğunluk,

struggle to get by.

yaşamaya çalışıyor.

And the Chinese gave this small ruling elite

Ve Çinliler bu küçük egemen elite

loads of military weapons and sophisticated technology

bir sürü askeri silah ve gelişmiş teknoloji sağlayarak

benim gibi insanların

in order to ensure that people like me

would not speak out against this relationship.

bu ortaklığa karşı ses çıkarmamızı engelliyor.

Does this sound familiar?

Bu size bi yerden tanıdık geldi mi?

And they did things like train Americans to help protect the coal.

Ve Amerikalılara kömürü korumaları için

eğitim falan veriyorlar.

And everywhere, there were symbols of the Chinese --

Ve heryer Çince işaretlerle dolu --

everywhere, a constant reminder.

heryer, hep aklımızda olsun diye.

Ve Çin'de

And back in China,

Çin'de ne konuşuluyor?

what do they say in China?

Nothing! They don't talk about us. They don't talk about the coal.

Hiç birşey. Bizimle ilgili konuşmuyorlar. Kömürden bahsetmiyorlar.

Soracak olursanız,

If you ask them,

they'll say, "Well, you know, we need the coal.

"Kömürü bilirsiniz, bizim kömüre ihtiyacımız var.

I mean, come on, I'm not going to turn down my thermostat.

Yani, hadi ama, ısıtıcımı kapatmayı planlamıyorum.

Böyle birşey bekleyemezsin." diyeceklerdir.

You can't expect that."

And so, I get angry, and I get pissed,

Ve ben sinirleniyorum, çok kızıyorum,

as do lots of average people.

diğer herkes de öyle.

Ve karşı koymaya başlıyoruz, işler çirkinleşiyor.

And we fight back, and it gets really ugly.

And the Chinese respond in a very ugly way.

Ve Çinliler de çirkin bir şekilde yanıt veriyor.

And before we know it, they send in the tanks

Ve farkına bile varmadan, tanklar gönderiliyor

and they send in the troops.

ve askeri birlikler geliyor,

And lots of people are dying.

ve onlarca insan ölüyor,

And it's a very, very difficult situation.

ve bu çok, çok zor bir durum.

Can you imagine what you would feel

Peki siz nasıl hissederdiniz,

benim yerimde olsaydınız?

if you were in my shoes?

Bu binadan çıkıp da, dışarda askerlerle dolu

Can you imagine walking out of this building

and seeing a tank sitting out there,

bir tank görmenin nasıl birşey olduğunu

or a truck full of soldiers?

hayal edebiliyor musunuz?

Sadece bir düşünün.

Just imagine what you would feel, because you know why they're here;

Neden burda olduklarını biliyorsunuz, burada neler yaptıklarını biliyorsunuz.

you know what they're doing here.

Ve nefretle dolusunuz, korkuyu hissediyorsunuz.

And you just feel the anger and you feel the fear.

If you can, that's empathy. That's empathy.

Eğer yapabiliyorsanız -- işte bu empatidir.

You've left your shoes, and you've stood in mine.

Kendiniz olmaktan çıkıp, benim yerime girdiniz.

Ve bunu hissettiniz.

And you've got to feel that.

Pekala, bu sadece ısınmaydı.

OK, so that's the warm-up.

Isınma alıştırması.

That's the warm-up.

Now we're going to have the real radical experiment.

Şimdi gerçek radikal bir

deneyim yaşayacağız.

So, for the remainder of my talk, what I want you to do

Şimdi, konuşmamın geri kalan kısmında, sizden istediğim

is put yourselves in the shoes of an ordinary Arab Muslim

kendinizi sıradan bir

Arap Müslümanın yerine koymanız

living in the Middle East --

Orta doğuda yaşayan --

in particular, in Iraq.

bilhassa, Irak'ta.

And so to help you,

Bu size yardım etsin,

perhaps you're a member of this middle-class family in Baghdad.

belki de siz Bağdat'ta bu orta sınıf ailenin bir üyesisiniz --

What you want is the best for your kids.

ve çocuklarınız için en iyisini istiyorsunuz.

You want your kids to have a better life.

Çocukların daha bir hayatı olsun istiyorsunuz.

And you watch the news, you pay attention.

Haberleri izliyor, dikkat ediyorsunuz,

You read the newspaper, you go down to the coffee shop with your friends,

gazete okuyor, arkadaşlarınızla kahveye gidiyorsunuz,

ve dünyanın her yerinden gazetelere göz atıyorsunuz.

you read the newspapers from around the world.

Bazen uydu yayınlarını bile izliyorsunuz,

Sometimes you even watch satellite, CNN, from the United States.

Birleşik Devletler'den CNN.

You have a sense of what the Americans are thinking.

Yani Amerikalıların ne düşündükleriyle ilgili bilginiz var.

Ama gerçekten, sadece daha iyi bir hayat istiyorsunuz.

But really, you just want a better life for yourself.

Tüm istediğiniz bu.

That's what you want.

You're Arab Muslim living in Iraq.

Irak'ta yaşayan Müslüman bir Arapsınız.

Kendiniz için daha iyi bir hayat istiyorsunuz.

You want a better life for yourself.

Şimdi, size yardım edeyim.

So here, let me help you.

Let me help you with some things that you might be thinking.

Düşünüyor olabileceğiniz

bazı şeyleri anlatayım.

Number one:

Bir: Toprağınıza yapılan bu istilanın,

this incursion into your land these past 20 years and before --

geçen 20 yıl ve daha öncesinin,

the reason anyone is interested in your land,

toprağınızla başka birilerinin, özellikle Birleşik Devletlerin ilgilenmesinin tek nedeni

and particularly the United States, is oil.

petrol.

It's all about oil; you know that, everybody knows that.

Hepsi petrolle ilgili, biliyorsunuz, herkes biliyor.

People back in the United States know it's about oil.

Birleşik Devletlerdeki insanlar da biliyor.

It's because somebody else has a design for your resource.

Başka birinin

sizin kaynağınızla ilgili planları var.

It's your resource -- it's not somebody else's.

Ama bu sizin kaynağınız, başkasının değil.

It's your land; it's your resource.

Bu sizin toprağınız, sizin kaynağınız.

Somebody else has a design for it.

Ama başka birinin planları var.

Ve bu planlar ne üzerine biliyor musunuz?

And you know why they have a design?

You know why they have their eyes set on it?

Bunlara neden gözlerini diktiler biliyor musunuz?

Çünkü ekonomik sistemlerinin tamamı

Because they have an entire economic system

bu petrole bağlı --

that's dependent on that oil -- foreign oil,

yabancı petrole,

oil from other parts of the world that they don't own.

dünyanın kendilerine ait olmayan başka bir yerindeki petrole.

And what else do you think about these people?

Ve bu insanlar hakkında başka ne düşünüyorsunuz?

Amerikalılar, zenginler.

The Americans, they're rich.

Come on, they live in big houses, they have big cars.

Kocaman evlerde yaşıyorlar, büyük arabaları var,

sarı saçları, mavi gözleriyle, mutlular.

They all have blond hair, blue eyes. They're happy.

Böyle düşünüyorsunuz. Doğru değil tabi ki,

You think that. It's not true, of course, but that's the media impression.

ama medyanın gösterdiği ve sizin bildiğiniz bu.

And that's what you get.

Büyük şehirleri var,

And they have big cities,

and the cities are all dependent on oil.

ve bu şehirleri petrole bağlı.

And back home, what do you see?

Ve yuvanızda, ne görüyorsunuz?

Poverty, despair, struggle.

Yoksulluk, çaresizlik, mücadele.

Bakın, zengin bir ülkede yaşamıyorsunuz.

Look, you don't live in a wealthy country.

I mean -- this is Iraq.

Burası Irak.

This is what you see.

Gördüğünüz bu.

You see people struggling to get by.

Yaşam mücadelesi veren insanları görüyorsunuz.

Yani, kolay değil, her yerde sefalet görüyorsunuz.

It's not easy; you see a lot of poverty.

Ve bununla ilgili birşeyler hissediyorsunuz.

And you feel something about this.

These people have designs for your resource,

Bu insanların sizin kaynağınızla ilgili planları var,

ve size kalan bu mu?

and this is what you see?

Konuştuğunuz başka şeyleri de görüyorsunuz --

Something else you see that you talk about --

Amerikalılar bunla ilgili konuşmuyor ama sizi konuşuyorsunuz.

Americans don't talk about this, but you do --

İşte bu, dünyanın askerileştirilmesi,

there's this thing, this militarization of the world,

ve bunun tam merkezi Birleşik Devletler.

and it's centered right in the United States.

Ve Birleşik Devletler

And the United States is responsible

dünyanın askeri harcamalarının

for almost one half of the world's military spending.

neredeyse yarısından sorumlu --

dünya nüfusunun yüzde dördü.

Four percent of the world's population!

Ve bunu hissediyorsunuz, her gün görüyorsunuz.

And you feel it; you see it every day.

Bu hayatınızın bir parçası.

It's part of your life.

And you talk about it with your friends.

Ve arkadaşlarınızla bunu konuşuyorsunuz.

Bunu okuyorsunuz.

You read about it.

And back when Saddam Hussein was in power,

Saddam Hüseyin iktidardayken, işlediği suçlar

the Americans didn't care about his crimes.

Amerikalıların umrunda değildi.

When he was gassing the Kurds and gassing Iran,

Kürtlere ve İran'a gaz verirken

onların umrunda değildi.

they didn't care about it.

When oil was at stake,

Petrol riske girince,

somehow, suddenly, things mattered.

her nasılsa, birden bire işler önem kazandı.

And what you see, something else:

Ve sizin gördüğünüz, başka bir şey,

Amerika,

the United States,

the hub of democracy around the world --

dünya demokrasisinin merkezi,

gerçekten de dünya ülkelerinin

they don't seem to really be supporting democratic countries

demokrasisini destekliyormuş gibi görünmüyor.

all around the world.

There are a lot of countries, oil-producing countries,

Dünyada bir çok petrol üreten ülke var,

that aren't very democratic, but supported by the United States.

pek de demokratik değiller, ama Amerika tarafından destekleniyorlar.

Çok tuhaf.

That's odd.

Oh -- these incursions, these two wars,

Bu işgaller, bu iki savaş,

the 10 years of sanctions,

10 yıllık yaptırımlar,

the eight years of occupation,

sekiz yıldır devam eden işgal,

the insurgency that's been unleashed on your people,

halkını sokaklara döken isyanlar,

yüzbinlerce

the tens of thousands, the hundreds of thousands

of civilian deaths?

sivil ölümü,

hepsi petrol yüzünden.

All because of oil.

You can't help but think that.

Düşünmeyi bırakamıyorsunuz.

You talk about it.

Bunu konuşuyorsunuz.

It's in the forefront of your mind, always.

Her zaman aklınızda bu var.

You say, "How is that possible?"

"Nasıl olur?" diyorsunuz.

And this man, he's everyman --

Ve bu adam, aslında herkes --

your grandfather, your uncle,

büyükbabanız, amcanız,

babanız, oğlunuz,

your father, your son, your neighbor,

komşunuz, hocanız, öğrenciniz.

your professor, your student.

Once a life of happiness and joy

Bir zamanlar neşe ve mutluluk,

and suddenly, pain and sorrow.

ve şimdi acı ve ızdırap.

Ülkenizde herkes

Everyone in your country has been touched by the violence,

şiddete maruz kaldı,

katliama, acıya,

the bloodshed, the pain, the horror -- everybody.

korkuya, herkes.

Not a single person in your country has not been touched.

Ülkede bundan kurtulan tek bir

insan bile kalmadı.

Başka birşey daha var.

But there's something else.

There's something else about these people, these Americans who are there.

Bu insanlarla ilgili bir şey daha var,

orada olan Amerikalılarla ilgili.

There's something else about them that you see

Sizin onlarda gördüğünüz -- ama kendilerinin göremediği bir şey daha var.

that they don't see themselves.

Gördüğünüz ne? Onlar Hıristiyanlar.

And what do you see? They're Christians!

They're Christians.

Hıristiyanlar.

They worship the Christian God, they have crosses, they carry Bibles.

Hıristiyan Tanrısına inanıyorlar, haçları var, yanlarında İncil taşıyorlar.

Their Bibles have a little insignia

İncillerinde küçük bir işaret var,

üstlerinde "ABD Ordusu" yazılı.

that says "US Army" on them.

And their leaders, their leaders:

Ve liderleri, liderleri:

before they send their sons and daughters off to war in your country --

kızlarını ve oğullarını savaş için

başka ülkeye göndermeden önce --

ve sebebini siz biliyorsunuz --

and you know the reason --

before they send them off,

onları göndermeden önce

they go to a Christian church, and they pray to their Christian God,

kiliseye gidip, Hıristiyan tanrılarına dualar ettiler,

ve tanrıdan yardım ve koruma istediler.

and they ask for protection and guidance from that god.

Neden?

Why?

Well, obviously, when people die in the war,

Elbette, savaşta ölen insanların,

they are Muslims, they are Iraqis -- they're not Americans.

Müslümanlar, Iraklılar olması için --

Amerikalıların ölmemesi için.

Amerikalıların ölmesini istemezsin. Birliklerimizi koru.

You don't want Americans to die -- "Protect Our Troops."

Ve bu konuda bir şeyler hissediyorsunuz --

And you feel something about that --

tabi ki öyle.

of course you do.

And they do wonderful things.

Ve onlar da harika şeyler yapıyorlar.

You read about it, you hear about it.

Bunları okuyorsunuz, konuşulanları duyuyorsunuz.

They're there to build schools and help people.

Oraya okullar yapıp insanlara yardım etmek için gidiyorlar. Hepsi bu.

That's what they want to do.

Harika şeyler yapıyorlar, ama kötü şeyler de yapıyorlar,

They do wonderful things, but they also do the bad things,

ve bu sizin için farketmiyor.

and you can't tell the difference.

Ve bu adam, Teğmen William Boykin geliyor,

And this guy, you get a guy like Lt. Gen. William Boykin.

Yani bu adam size sizin tanrınızın gerçek olmadığını söylüyor.

Here's a guy who says that your god is a false god.

Your god's an idol; his god is the true god.

Sizin tanrınız bir put, ve kendi tanrısı gerçek olan.

The solution to the problem in the Middle East, according to him,

Orta Doğudaki problemlerin çözümü, bu adama göre,

hepinizin Hıristiyanlığı kabul etmesi --

is to convert you all to Christianity --

kendi dininizden kurtulmanız.

just get rid of your religion.

And you know that. Americans don't read about this guy.

Ve siz bunu biliyorsunuz. Amerikalılar bu adamı tanımıyorlar bile.

Bu adamla ilgili hiç birşey bilmiyor, ama siz biliyorsunuz.

They don't know anything about him, but you do.

You pass it around. You pass his words around.

Konuşuyorsunuz, onun sözlerini taşıyorsunuz.

Yani, işler çok ciddi.

I mean, this is serious. You're afraid.

He was one of the leading commanders in the second invasion of Iraq.

Bu adam Irak'taki ikinci işgalin baş komutanlarından biriydi.

Ve düşünüyorsunuz, "Tanrım, eğer bu adam böyle diyorsa,

And you're thinking, "My God, if this guy is saying that,

then all the soldiers must be saying that."

askerler de aynı şeyi söylerler."

Ve şu sözcük,

And this word here --

George Bush called this war a crusade.

George Bush bu savaşa Haçlı Seferi dedi.

Man, the Americans, they're just like, "Ah, crusade.

Amerikalılar olsa "Haçlı seferi mi,

Her ne haltsa. Bana ne." derler.

Whatever. I don't know what that means."

Ama siz anlamını biliyorsunuz.

You know what it means -- it's a holy war against Muslims.

Müslümanlara karşı yapılan kutsal savaş.

Look, invade, subdue them, take their resources.

Git, işgal et, kontrol altına al, kaynaklarını sömür,

boyun eğmezlerse, öldür.

If they won't submit, kill them.

İşte anlamı bu.

That's what this is about.

And you're thinking, "My God, these Christians are coming to kill us."

Ve aklınızda şu var: "Tanrım, bu Hıristiyanlar bizi öldürmeye geliyor."

Bu korkutucu.

This is frightening.

You feel frightened. Of course you feel frightened.

Korkuyorsunuz. Elbette korkuyorsunuz.

And this man, Terry Jones:

Ve bu adam, Terry Jones:

I mean here's a guy who wants to burn Qurans, right?

İşte bu adam Kuran'ı yakmak istemişti.

Ve Amerikalılar'a göre "Ah, mankafanın teki,

And the Americans: "Ah, he's a knucklehead.

eski bir otel müdürü;

He's a former hotel manager; he's got three dozen members of his church ..."

kilisesinde üç düzine insanı var."

Adama gülüp geçiyorlar. Siz gülüp eçemiyorsunuz.

They laugh him off.

You don't laugh him off, because in the context of everything else,

Çünkü diğer herşeyle birlikte

tüm parçalar oturuyor.

all the pieces fit.

Yani, tabi ki, Amerikalılar böyle görüyor,

Of course this is how Americans think.

ve Orta Doğudaki insanların çoğu, sadece sizinkiler değil,

So people all over the Middle East, not just in your country,

protesto ediyorlar.

are protesting.

Kuran'ı yakmak istiyor, kutsal kitabımızı.

"He wants to burn Qurans, our holy book.

Bu Hıristiyanlar, kim bu Hıristiyanlar?

These Christians -- who are these Christians?

Çok kötüler, aşağılıklar --

They're so evil, they're so mean -- this is what they're about?"

işte aynen böyleler."

This is what you're thinking as an Arab Muslim,

Müslüman bir Arap olarak düşündüğünüz bu,

bir Iraklı olarak.

as an Iraqi.

Of course you're going to think this.

Tabi ki böyle düşüneceksiniz.

And then your cousin says, "Hey coz, check out this website.

Ve kuzeniniz diyor ki

"Hey kuzen, şu websitesine bi bak.

You've got to see this -- Bible Boot Camp.

Bunu görmelisin -- İncil Eğitim Kampı.

Bu Hıristiyanlar kafayı yemiş.

These Christians are nuts!

They're training their little kids to be soldiers for Jesus.

Küçük çocuklarını İsa'nın askeri olmaları için eğitiyorlar.

They take little kids and run them through these things

Ve küçük çocukları alıp bu şeylerin arasında koşturuyorlar

till they teach them how to say, 'Sir! Yes, sir!'

ta ki "Emredersiniz efendim." demeyi öğrenene kadar,

ve bomba atmayı, silah bakım ve kullanımını öğrenene kadar.

and things like 'grenade toss' and 'weapons care and maintenance.'

Ve websitesine bi bakın.

And go to the website -- it says 'US Army' right on it.

Tam üstünde "ABD Ordusu" yazıyor.

I mean, these Christians, they're nuts.

Yani bu Hıristiyanlar, manyaklar. Çocuklarına böyle bir şeyi nasıl yapabilirler?

How can they do this to their little kids?"

Ve websitesini okuyorsun.

And you're reading this website.

And of course, Christians in the United States, or anybody,

Ve tabi ki, Birleşik Devletlerdeki Hıristiyanlara göre

says, "This is some little church in the middle of nowhere."

"Ya bu kimsenin bilmediği bi yerde küçük, minicik bir kilise."

Ama siz bunu bilmiyorsunuz.

You don't know that.

For you, this is like, all Christians.

Size göre, tüm Hıristiyanlar böyle.

It's all over the Web: "Bible Boot Camp."

İnternette heryerde, İncil Eğitim Kampı.

And look at this.

Ve şuna bi bakın,

They even teach their kids --

küçük çocuklarını

they train them in the same way the US Marines train.

ABD Denizcileriyle aynı şekilde eğitiyorlar.

İlginç değil mi?

Isn't that interesting.

And it scares you, and it frightens you.

Ve bu sizi korkutuyor, dehşete düşürüyor.

So these guys, you see them.

Ve gördüğünüz adamlar..

You see, I, Sam Richards -- I know who these guys are.

Biliyorsunuz, ben Sam Richards, bu adamları tanıyorum.

Benim öğrencilerim, arkadaşlarım.

They're my students, my friends; I know what they're thinking.

Ne düşündüklerini biliyorum: "Ne bilirsiniz ki?"

You don't know.

Ama sizin için,

When you see them, they're something else.

daha farklılar, başka birşeyler.

They're something else.

Sizin için anlamları bu.

That's what they are to you.

Birleşik Devletlerde biz böyle görmüyoruz,

We don't see it that way in the United States,

but you see it that way.

ama sizin için öyleler.

So here.

İşte burada.

Of course, you've got it wrong.

Tabi ki yanlış anlıyorsunuz.

You're generalizing. It's wrong.

Genelleme yapıyorsunuz. Yanılılıyorsunuz.

You don't understand the Americans.

Amerikalıları anlamıyorsunuz.

It's not a Christian invasion.

Bu Hıristiyan istilası değil.

We're not just there for oil; we're there for lots of reasons.

Sadece petrol için gelmiyoruz, bir sürü nedenimiz var.

Yanlış düşünüyorsunuz. Anlayamıyorsunuz.

You have it wrong. You've missed it.

Ve tabi ki, çoğunuz isyankarları desteklemiyorsunuz;

And of course, most of you don't support the insurgency;

Amerikalıların öldürülmesini desteklemiyorsunuz;

you don't support killing Americans;

you don't support the terrorists.

teröristleri desteklemiyorsunuz.

Of course you don't. Very few people do.

Tabi ki hayır. Çok az insan yapar bunu.

But -- some of you do.

Bazılarınız destekler.

Ve bu bakış açısıdır.

And this is a perspective.

OK. So now, here's what we're going to do.

Tamam, şimdi, yapacağımız şey bu.

Step outside of your shoes that you're in right now,

Tam şu anda yaşadığınız kişi

olmaktan çıkın

and step back into your normal shoes.

ve kendi normal hayatınıza dönün.

So everyone's back in the room. OK?

Şimdi herkes yeniden bu odada, peki.

Yine radikal bir deneyim geliyor.

Now here comes the radical experiment.

Hepimiz yeniden buradayız.

So we're all back home.

Bu resim: bu kadın,

This photo: this woman --

ah, acısını hissediyorum.

man, I feel her.

Acısını hissediyorum.

I feel her.

O benim kızkardeşim,

She's my sister,

my wife, my cousin, my neighbor.

karım, kuzenim, komşum.

She's anybody to me.

Tanıdığım herhangi biri.

These guys standing there, everybody in the photo --

Orada duran adamlar, fotoğraftaki herkes.

I feel this photo, man.

Fotoğraftaki acıyı duyuyorum.

Şimdi sizden istediğim şu.

So here's what I want you to do.

Let's go back to my first example, of the Chinese.

Çinlilerle ilgili örneğime geri dönelim.

I want you to go there.

Oraya dönmenizi istiyorum.

It's all about coal, and the Chinese are here in the United States.

Herşey kömürle ilgili, ve Çinliler burada Birleşik Devletlerdeler.

What I want you to do is picture her

Sizden istediğim, bu kadını Çinli bir Kadın olarak düşünmeniz,

as a Chinese woman receiving a Chinese flag

Çin bayrağını alıyor

because her loved one has died in America in the coal uprising.

çünkü sevdiği kişi Amerika'da öldü

kömür isyanında.

And the soldiers are Chinese,

Ve askerler de Çinli,

and everybody else is Chinese.

ve geri kalan herkes Çinli.

As an American, how do you feel about this picture?

Bir Amerikalı olarak, bu resim sizi nasıl hissettiriyor?

Sahneyle ilgili ne düşünüyorsunuz?

What do you think about that scene?

OK, try this. Bring it back.

Tamam, şunu deneyin. Geri gelin.

Sahne yine buradaki olsun.

This is the scene here.

It's an American, American soldiers,

Amerika'da, askerler Amerikalı,

American woman who lost her loved one in the Middle East,

Amerikalı kadın sevdiğini kaybetmiş

Orta Doğu'da -- Irak ya da Afganistan'da

in Iraq or Afghanistan.

Şimdi kendiniz olmaktan çıkın,

Now, put yourself in the shoes,

kendinizi tekrar

go back to the shoes of an Arab Muslim living in Iraq.

Irak'ta yaşayan Müslüman bir Arabın yerine koyun.

Ne düşünüyor ve ne hissediyorsunuz

What are you feeling and thinking about this photo,

bu fotoğrafla ilgili,

bu kadınla ilgili?

about this woman?

Tamam.

OK,

now follow me on this,

Şimdi beni takip edin,

because I'm taking a big risk here.

çünkü burada büyük bir risk alıyorum.

Ve sizi de benimle birlikte bu riski almaya çağırıyorum.

And so I'm going to invite you to take a risk with me.

These gentlemen here, they're insurgents.

Buradaki beyler, onlar asiler.

They were caught by the American soldiers, trying to kill Americans.

Amerikalı askerler tarafından yakalandılar,

Amerikalıları öldürmeye çalışırken.

And maybe they succeeded. Maybe they succeeded.

Belki de başarılı oldular. Belki başardılar.

Şimdi kendinizi

Put yourself in the shoes of the Americans who caught them.

onları yakalayan Amerikalıların yerine koyun.

Can you feel the rage?

O nefreti hisssedebiliyor musunuz?

Can you feel that you just want to take these guys

Bu adamları alıp boyunlarını kırma isteğini

and wring their necks?

duyabiliyor musunuz?

Can you go there?

Oraya gidebiliyor musunuz?

It shouldn't be that difficult.

O kadar da zor olmasa gerek.

You just -- oh, man.

Sadece -- of ya.

Now, put yourself in their shoes.

Şimdi kendinizi onların yerine koyun.

Acımasız kattiller mi?

Are they brutal killers

yoksa vatansever savunucular mı?

or patriotic defenders?

Hangisi?

Which one?

Can you feel their anger,

Öfkelerini hissedebiliyor musunuz,

their fear,

korkularını,

their rage

nefretlerini

ülkelerinde olup bitenden dolayı hissettikleri?

at what has happened in their country?

Düşünsenize,

Can you imagine that maybe one of them, in the morning,

Belki de içlerinden biri daha bu sabah

bent down to their child and hugged their child

çocuğuna eğilip, onu kucakladı

and said, "Dear, I'll be back later.

ve dedi ki, "Geri geleceğim canım.

I'm going out to defend your freedom, your lives.

Senin özgürlüğünü, senin hayatını savunmaya gidiyorum.

Kendimizi korumak için gidiyorum,

I'm going out to look out for us,

the future of our country."

ülkemizin geleceğini korumak için."

Bunu düşünebiliyor musunuz?

Can you imagine that?

Can you imagine saying that?

Bunu dediğinizi düşünebiliyor musunuz?

Can you go there?

Oraya gidebiliyor musunuz?

What do you think they're feeling?

Sizce ne hissediyorlar?

You see, that's empathy.

Gördünüz mü, bu empatidir.

Ve anlayabilme.

It's also understanding.

[understand]

Şimdi, şunu sorabilirsiniz,

Now, you might ask,

"OK, Sam, so why do you do this sort of thing?

"Peki, Sam, neden böyle şeyler yapıyorsun?

Why would you use this example of all examples?"

o kadar örnek içinde neden bunu kullandın?"

Cevabım şu, çünkü ... çünkü,

And I say, because.

You're allowed to hate these people.

bu insanlardan nefret etme lüksünüz var.

You're allowed to just hate them with every fiber of your being.

Bu adamlardan nefret edebilirsiniz,

varlığınızın tüm hücreleriyle hem de.

And if I can get you to step into their shoes

Ve eğer sizi kendinizden çıkıp

bu adamların yerine koymanıza ikna edip

and walk an inch -- one tiny inch --

bir adım,

sadece bir adım yürütebilirsem,

hayat boyu diğer tüm alanlarda yapabileceğiniz

then imagine the kind of sociological analysis

that you can do in all other aspects of your life.

sosyolojik analizleri bir düşünsenize!

Sollama şeridinde

You can walk a mile

when it comes to understanding why that person's driving 40 miles per hour

o adamın neden 70 km hızla gittiğini

anlayabilmek için kendiniz olmaktan çıkıp

kilometrelerce yürüyebilirsiniz.

in the passing lane;

or your teenage son;

ya da genç oğlunuzu,

or your neighbor who annoys you by cutting his lawn on Sunday mornings.

ya da pazar sabahı çimleri keserek

sizi rahatsız eden komşunuzu anlamak adına.

Whatever it is, you can go so far.

Konu ne olursa olsun, başarabilirsiniz.

And this is what I tell my students:

Ve öğrencilerime bunu söylüyorum:

step outside of your tiny, little world.

kendi küçük minik dünyalarınızdan çıkın.

Step inside of the tiny, little world of somebody else.

Başka birilerinin minik dünyasına

girmeyi deneyin.

Ve bunu yeniden yapın, tekrar tekrar.

And then do it again

and do it again and do it again.

And suddenly, all these tiny, little worlds,

Ve birden bu küçük minik dünyalar,

they come together in this complex web.

bu karmaşık ağda bir araya gelecektir.

And they build a big, complex world.

Ve büyük karmaşık bir dünya yaratacaktır.

And suddenly, without realizing it,

Ve birden, farkına bile varmadan,

dünyayı farklı bir şekilde görmeye başlayacaksınız.

you're seeing the world differently.

Everything has changed.

Herşey değişmiş olacak.

Everything in your life has changed.

Hayatınızdaki herşey değişecek.

Ve işin aslı işte burada gizli.

And that's, of course, what this is about.

Başka hayatlara girip,

Attend to other lives,

başka açılardan bakmakta.

other visions.

Listen to other people,

Başka insanları dinleyip,

kendinizi aydınlatmakta.

enlighten ourselves.

I'm not saying that I support the terrorists in Iraq.

Size Irak'taki

teroristleri desteklediğimi söylemiyorum,

ama bir sosyolog olarak

But as a sociologist, what I am saying is:

söylediğim şey

I understand.

onları anladığım.

And now perhaps -- perhaps -- you do, too.

Ve şimdi belki de -- belki --siz de anlıyorsunuz.

Teşekkürler.

Thank you.

(Applause)

(Alkışlar)