My Inner Life with Asperger's | Alix Generous | TED Talks

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Zeynep Ç

Today, I want to talk to you about dreams.

Bugün sizlerle hayaller hakkında konuşmak istiyorum.

I have been a lucid dreamer my whole life,

Bütün hayatım boyunca çok renkli hayaller kurdum

and it's cooler than in the movies.

ve filmlerdekilerden daha harika.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Beyond flying, breathing fire,

Uçmanın, alev üflemenin ve yakışıklı erkeklerin

and making hot men spontaneously appear ...

birdenbire ortaya çıkmalarını sağlamanın ötesinde.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I can do things like read and write music.

Müzik okumak ve yazmak gibi şeyler yapabilirim.

Fun fact is that I wrote my personal statement to college

Üniversite için kişisel bildirimi rüyamda

in a dream.

yazdığımsa komik bir gerçek.

And I did accepted. So, yeah.

Ve kabul edildim. Böyle, evet.

I am a very visual thinker.

Çok görsel bir düşünürüm.

I think in pictures, not words.

Resimlerle düşünürüm, kelimelerle değil.

To me, words are more like instincts and language.

Bana göre, kelimeler içgüdüler ve lisan gibidir.

There are many people like me;

Benim gibi pek çok insan var;

Nikola Tesla, for example,

mesela Nikola Tesla,

who could visualize, design, test, and troubleshoot everything --

her şeyi gözünde canlandırıp, tasarlayıp, test edip, hataları giderebiliyordu --

all of his inventions -- in his mind, accurately.

bütün icatlarını -- kafasında, doğru olarak.

Language is kind of exclusive to our species, anyway.

Lisan biraz da bizim türümüze özel zaten.

I am a bit more primitive,

Ben biraz daha ilkelim,

like a beta version of Google Translate.

Google Translate'in beta versiyonu gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

My brain has the ability to hyper-focus on things that interest me.

Beynimin beni ilgilendiren şeylere aşırı derecede odaklanma yeteneği var.

For example, once I had an affair with calculus

Örneğin, bir zamanlar kalkülüsle bazı ünlülerin

that lasted longer than some celebrity marriages.

evliliklerinden daha uzun süren bir ilişkim oldu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

There are some other unusual things about me.

Benimle ilgili başka tuhaf şeyler de var.

You may have noticed that I don't have much inflection

Belki fark ettiniz, sesimde

in my voice.

fazla bir değişim yok.

That's why people often confuse me with a GPS.

Bu sebeple insanlar beni bazen GPS (Küresel konumlandırma sistemi)'le karıştırıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This can make basic communication a challenge, unless you need directions.

Bu durum temel iletişimi zora sokabiliyor, yön bulmaya ihtiyacınız olmadığı sürece.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

A few years ago, when I started doing presentations,

Birkaç yıl önce, sunum yapmaya başladığımda,

I went to get head shots done for the first time.

ilk kez vesikalık resim çektirmeye gittim.

The photographer told me to look flirty.

Fotoğrafçı bana cilveli görünmemi söyledi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I had no idea what she was talking about.

Ne söylediği hakkında en ufak bir fikrim yoktu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

She said, "Do that thing, you know, with your eyes,

Şöyle dedi, "Şöyle yap, bilirsin, gözlerinle,

when you're flirting with guys."

erkeklerle flört ettiğin zaman yaptığın gibi."

"What thing?" I asked.

"Nasıl yani?" diye sordum.

"You know, squint."

"Bilirsin, gözlerini kısarak bak."

And so I tried, really.

Ben de denedim, gerçekten.

It looked something like this.

Bunun gibi bir şeye benzedi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I looked like I was searching for Waldo.

Waldo'yu arıyormuş gibi göründüm.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

There's a reason for this,

Bunun bir nedeni var,

as there is a reason that Waldo is hiding.

Waldo'nun saklanması için bir nedeni olduğu gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I have Asperger's,

Asperger sendromum var,

a high-functioning form of autism

insanlardan beklenen

that impairs the basic social skills one is expected to display.

temel sosyal yetenekleri kısıtlayan, otizmin yüksek fonksiyonlu bir türü.

It's made life difficult in many ways,

Hayatı pek çok şekilde daha zor hâle getiriyor

and growing up, I struggled to fit in socially.

ve büyürken topluma uyum sağlamakta zorlandım.

My friends would tell jokes, but I didn't understand them.

Arkadaşlarım espriler yapardı; fakat onları anlamazdım.

My personal heroes were George Carlin and Stephen Colbert --

Kişisel kahramanlarım George Carlin ve Stephen Colbert'di

and they taught me humor.

ve bana mizahı onlar öğretti.

My personality switched from being shy and awkward

Kişiliğim utangaç ve tuhaf olmaktan,

to being defiant and cursing out a storm.

cüretkâr olmaya ve sövmeye doğru değişti.

Needless to say, I did not have many friends.

Söylemeye gerek yok, çok fazla arkadaşım yoktu.

I was also hypersensitive to texture.

Aynı zamanda dokuya karşı çok hassastım.

The feel of water on my skin was like pins and needles,

Suyun derimde hissettirdikleri karıncalanma gibiydi

and so for years, I refused to shower.

ve bu sebeple yıllarca duş yapmayı reddettim.

I can assure you that my hygiene routine is up to standards now, though.

Ancak şimdi sizi temin ederim, temizlik rutinim normal durumda.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I had to do a lot to get here, and my parents --

Bu noktaya gelmek için çok çaba harcamak zorunda kaldım ve ebeveynlerim --

things kind of got out of control when I was sexually assaulted by a peer,

bir akranım tarafından cinsel tacize uğradığımda işler kontrolden çıktı

and on top of everything, it made a difficult situation worse.

ve bütün bunların üstüne zor bir durumu daha da kötüleştirdi.

And I had to travel 2,000 miles across the country to get treatment,

Tedavi için ülkenin bir ucundan diğer ucuna 2.000 mil yol katetmem gerekti;

but within days of them prescribing a new medication,

ancak bana yeni bir ilaç verildikten birkaç gün sonra,

my life turned into an episode of the Walking Dead.

hayatım Yaşayan Ölü'nün bir bölümü hâline geldi.

I became paranoid, and began to hallucinate

Paranoyak hâle geldim ve çürüyen ölülerin

that rotting corpses were coming towards me.

bana doğru geldiğini görmeye başladım.

My family finally rescued me,

Ailem sonunda beni kurtardı;

but by that time, I had lost 19 pounds in those three weeks,

ama o sürede, o üç haftada 8,5 kilo kaybetmiştim,

as well as developing severe anemia,

aynı zamanda şiddetli bir anemi gelişti

and was on the verge of suicide.

ve intiharın eşiğine geldim.

I transferred to a new treatment center that understood my aversions,

Hoşnutsuzluklarımı, travmamı ve sosyal kaygımı anlayan

my trauma, and my social anxiety,

yeni bir tedavi merkezine transfer oldum.

and they knew how to treat it, and I got the help I finally needed.

Nasıl tedavi edeceklerini biliyorlardı ve sonunda ihtiyacım olan yardımı aldım.

And after 18 months of hard work,

18 aylık yoğun çalışmadan sonra,

I went on to do incredible things.

inanılmaz şeyler yapmak üzere işe koyuldum.

One of the things with Asperger's is that oftentimes,

Genellikle Asperger sendromu yaşayan insanların

these people have a very complex inner life,

çok karmaşık bir iç dünyaları vardır

and I know for myself, I have a very colorful personality,

ve kendimden biliyorum, çok renkli bir kişiliğim var,

rich ideas, and just a lot going on in my mind.

zengin fikirlerim ve aklımda birçok şey var.

But there's a gap between where that stands,

Ancak bunun bulunduğu yerle,

and how I communicate it with the rest of the world.

bunu dünyaya nasıl ilettiğim arasında bir boşluk var.

And this can make basic communication a challenge.

Bu durum temel iletişimi zorlu bir durum haline getirebilir.

Not many places would hire me, due to my lack of social skills,

Sosyal yetersizliğimden dolayı, birçok yer beni işe almazdı,

which is why I applied to Waffle House.

bu yüzden Waffle House'a başvurdum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Waffle House is an exceptional 24-hour diner --

Waffle House, müstesna bir 24 saat açık lokanta.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

thank you --

Teşekkürler.

where you can order your hash browns

Orada tavada patatesinizi, birinin

the many ways that someone would dispose of a human corpse ...

insan cesedini yok edebileceği kadar farklı şekilde sipariş edebilirsiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Sliced, diced, peppered, chunked, topped, capped, and covered.

Dilimlenmiş, küp küp kesilmiş, biberlenmiş, iri parçalı, tepeleme, mantarlı ve üstü kaplı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

As social norms would have it,

Sosyal normlara uygun olarak,

you should only go to Waffle House at an ungodly hour in the night.

Waffle House'a sadece gecenin köründe gitmeniz gerekiyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So one time, at 2 am, I was chatting with a waitress, and I asked her,

Bir keresinde, sabaha karşı 2'de bir garsonla konuşuyordum ve ona şunu sordum,

"What's the most ridiculous thing that's happened to you on the job?"

"İşte başınıza gelen en saçma şey neydi?"

And she told me that one time, a man walked in completely naked.

Bana bir kez bir adamın tamamen çıplak olarak içeri girdiğini söyledi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I said, "Great! Sign me up for the graveyard shift!"

Şöyle dedim, "Harika! Beni gece vardiyasına yazın!"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Needless to say, Waffle House did not hire me.

Söylemeye gerek yok, Waffle House beni işe almadı.

So in terms of having Asperger's, it can be viewed as a disadvantage,

Asperger'e sahip olmak bir dezavantaj olarak görülebilir

and sometimes it is a real pain in the butt,

ve bazen gerçekten büyük sıkıntı verir;

but it's also the opposite.

ama aynı zamanda tam tersidir.

It's a gift, and it allows me to think innovatively.

Bu benim yenilikçi düşünmeme sebep olan bir armağan.

At 19, I won a research competition for my research on coral reefs,

19'umda mercan resifleri üzerine bir incelememle araştırma yarışmasını kazandım

and I ended up speaking

ve bu araştırmamı sunarak

at the UN Convention of Biological Diversity,

BM Biyolojik Çeşitlilik Konvansiyonu'nda

presenting this research.

bir konferans verdim.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

And at 22, I'm getting ready to graduate college,

22 yaşında, üniversiteden mezun olmaya hazırlanıyorum

and I am a co-founder of a biotech company called AutismSees.

ve AutismSees adında bir biyoteknoloji firmasının kurucu ortağıyım.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

But consider what I had to do to get here:

Ama buraya gelmek için neler yapmam gerektiğini bir düşünün:

25 therapists, 11 misdiagnoses, and years of pain and trauma.

25 terapist, 11 yanlış teşhis, yıllar süren acı ve travma.

I spent a lot of time thinking if there's a better way,

Daha iyi bir yolu olup olmadığını düşünmek için çok zaman harcadım

and I think there is: autism-assistive technology.

ve bence var: Otizme destek teknoloji.

This technology could play an integral role

Bu teknoloji, otizm spektrum bozukluğu

in helping people with autistic spectrum disorder,

veya ASD'ye sahip bireylere yardımcı olmada bütünleyici rol oynayabilir.

or ASD.

The app Podium, released by my company, AutismSees,

Şirketim AutismSees tarafından çıkarılan Podium uygulaması, iletişim yeteneklerini

has the ability to independently assess and help develop communication skills.

bağımsız olarak değerlendirme ve geliştirmeye yardım etme kabiliyetine sahip.

In addition to this, it tracks eye contact through camera

Buna ek olarak, kamera ile göz temasını takip eder,

and simulates a public-speaking and job-interview experience.

toplum önünde konuşma ve iş mülakatı deneyimini taklit eder.

And so maybe one day, Waffle House will hire me,

Üzerinde biraz daha çalıştıktan sonra,

belki bir gün Waffle House beni işe alır.

after practicing on it some more.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And one of the great things is that I've used Podium

Harika olan şeylerden biri de, Podium'u bugüne

to help me prepare for today, and it's been a great help.

hazırlanmada yardımcı olması için kullandım ve çok işe yaradı.

But it's more than that.

Ama bundan daha da fazlası.

There's more that can be done.

Daha da fazla şeyler yapılabilir.

For people with ASD --

ASD'ye sahip insanlar için --

it has been speculated that many innovative scientists,

pek çok yenilikçi bilim insanı, araştırmacı, sanatçı

researchers, artists, and engineers have it;

ve mühendisin buna sahip olduğu tahmin ediliyor;

like, for example, Emily Dickinson, Jane Austen, Isaac Newton, and Bill Gates

örneğin, Emily Dickinson, Jane Austen, Isaac Newton ve Bill Gates

are some examples.

örneklerden bazıları.

But the problem that's encountered

Karşılaşılan sorun,

is that these brilliant ideas often can't be shared

iletişim engelleri olduğunda

if there are communication roadblocks.

parlak fikirlerin çoğunlukla paylaşılamaması.

And so, many people with autism are being overlooked every day,

Bu yüzden her gün otizme sahip birçok bireyin farkına varılmıyor

and they're being taken advantage of.

ve istismar ediliyorlar.

So my dream for people with autism is to change that,

Bu sebeple, benim otizme sahip bireyler için hayalim bunu değiştirmek,

to remove the roadblocks that prevent them from succeeding.

onları başarılı olmaktan alıkoyan engelleri kaldırmak.

One of the reasons I love lucid dreaming

Renkli hayaller kurmayı sevmemin nedenlerinden biri,

is because it allows me to be free,

özgür olmama olanak vermesi,

without judgment of social and physical consequences.

sosyal ve fiziksel sonuçlar ile yargılanmadan.

When I'm flying over scenes that I create in my mind,

Kafamda kurduğum sahnelerin üzerinde uçarken

I am at peace.

huzur içindeyim.

I am free from judgment,

Yargılardan muafım

and so I can do whatever I want, you know?

ve istediğim şeyi yapabilirim, anlıyor musunuz?

I'm making out with Brad Pitt, and Angelina is totally cool with it.

Brad Pitt'le sevişiyorum ve Angelina buna hiç karışmıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But the goal of autism-assistive technology is bigger than that,

Otizme destek teknolojinin amacı bundan daha fazla

and more important.

ve daha önemli.

My goal is to shift people's perspective

Amacım insanların otizm

of autism and people with higher-functioning Asperger's

ve yüksek fonksiyonlu Asperger'e sahip bireylere karşı bakışını değiştirmek,

because there is a lot they can do.

çünkü yapabilecekleri çok şey var.

I mean, look at Temple Grandin, for example.

Yani, Temple Grandin'e bakın, örneğin.

And by doing so, we allow people to share their talents with this world

Bunu yaparak, insanların yeteneklerini bu dünyayla paylaşmasına

ve bu dünyayı ileriye götürmesine yardımcı oluyoruz.

and move this world forward.

In addition, we give them the courage to pursue their dreams

Bunun yanında, onlara gerçek dünyada, gerçek zamanlı olarak

in the real world, in real time.

hayallerinin peşinde koşmaları için cesaret veriyoruz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)