Jennifer Pahlka: Coding a better government

Translator: Liridon Shala Reviewer: Robert Lokaj

So a couple of years ago I started a program

Disa vite më parë fillova një programë

to try to get the rockstar tech and design people

për ti mësuar yjet e rokut dhe njerëzit e dizajnit

to take a year off

që të marrin nga një vitë pushim

and work in the one environment

dhe të punojnë në një ambient

that represents pretty much everything they're supposed to hate;

në të cilin kanë gjdogjë që atë duhet ta urrejnë;

we have them work in government.

i kemi ata për të punuar në qeveri.

The program is called Code for America,

Programi quhet kodi për Amerikën,

and it's a little bit like a Peace Corps for geeks.

dhe është pak sikurse një pjesë e trupës për të dituritë.

We select a few fellows every year

Ne zgjedhim disa bashkëqytetar gjdo vitë

and we have them work with city governments.

dhe i lem ata të punojnë me qeverin e qytetit.

Instead of sending them off into the Third World,

Në vend se ti dergojmë ata jasht diku në boten e tretë,

we send them into the wilds of City Hall.

ne i dergojmë ata në qytetin e dreqitë.

And there they make great apps, they work with city staffers.

Dhe atje ata zhvillojnë aplikacione të shkelqyeshme, ata punojnë me stafine qytetit.

But really what they're doing is they're showing what's possible

Mirpo

with technology today.

me teknologjin e soditë.

So meet Al.

Pra takojeni Al.

Al is a fire hydrant in the city of Boston.

Al është një zjarrëfikës në qytetin e Boston-it.

Here it kind of looks like he's looking for a date,

Këtu duket se ai po kërkon për ndonje takim,

but what he's really looking for is for someone to shovel him out when he gets snowed in,

mirpo ajo që me të vërtet ai po kërkon është dikë që ta nxjerr me lopatë jasht dëbores,

because he knows he's not very good at fighting fires

sepse ai e din se nuk është edhe aq i mirë tek luftetarët e zjarrit

when he's covered in four feet of snow.

kur ai është i mbuluar në katër metra me borë.

Now how did he come to be looking for help

Tani si erdhi ai që të kërkoj për ndihmë

in this very unique manner?

në këtë menyrë shumë unike?

We had a team of fellows in Boston last year

Ne patem një ekip bashkëqytetarës në Boston vitin e kaluarë

through the Code for America program.

nepërmjet kodit për programin e Amerikës.

They were there in February, and it snowed a lot in February last year.

Ata ishin atje në Shkurt, dhe ra borë shumë shkurtin e kaluarë.

And they noticed that the city never gets

Dhe ata e vën re se qyteti kurr

to digging out these fire hydrants.

nuk del jasht këtyre zjarrëfksave hidrantë.

But one fellow in particular,

Mirpo një bashkëqytetarë në veqanti,

a guy named Erik Michaels-Ober,

një njeri i quajtur Erik Michels-Ober,

noticed something else,

vëri re diqka tjetër,

and that's that citizens are shoveling out sidewalks

dhe ai qytetarë që është duke hequr me lopatë jasht trotuarit

right in front of these things.

mu në mes të këtyre gjërave.

So he did what any good developer would do,

Pra ai bëri atë që gjdo zhvilluesi i mirë do ta bënte,

he wrote an app.

ai shkruajti një aplikacionë.

It's a cute little app where you can adopt a fire hydrant.

Është një aplikacion u bukur ku mund ta adaptoshë një zjarrëfikës hidrantë.

So you agree to dig it out when it snows.

Pra ju jeni pajtuar të gërmoni kur është borë.

If you do, you get to name it,

Nese jo, atëher ju duhet ta emroni atë,

and he called the first one Al.

dhe ai e ftoi të parin Al.

And if you don't, someone can steal it from you.

Dhe nëse ju nuk dëshironi, atëher dikush do t'a vjedh për juve.

So it's got cute little game dynamics on it.

Pra fito një llojë loje dinamike në të.

This is a modest little app.

Ky është një aplikacionë modestë.

It's probably the smallest

Ndoshta është më i vogëli

of the 21 apps that the fellows wrote last year.

prej 21 aplikacioneve që bashkëqytetarët kanë shkruar vitin e kaluarë.

But it's doing something

Mirpo është duke bërë diqka

that no other government technology does.

që asnjë teknologji tjetër e qeverisë nuk e ka berë.

It's spreading virally.

Është duke u shprendarë viralishtë.

There's a guy in the I.T. department of the City of Honolulu

Është një qunë në departamentin e informatikës në qytetin e Honolulu

who saw this app and realized

i cili e pa këtë apilkacion dhe zbuloi

that he could use it, not for snow,

se mund ta përdorëte këtë jo vetem për borë,

but to get citizens to adopt tsunami sirens.

mirpo për ti adaptuar qytetarët që ta përdorin për sirenat e cunamit.

It's very important that these tsunami sirens work,

Është shumë e rendësishme që këto sirena të cunamit të funksionijnë,

but people steal the batteries out of them.

mirpo njerëzit i'a vjedhin baterit e tyre.

So he's getting citizens to check on them.

Por ai po u tregon qytetarëve ti kontrollojnë ato.

And then Seattle decided to use it

Dhe pastaj të vendos ti përdorin ato

to get citizens to clear out clogged storm drains.

për ti berë qytetarët ti pastrojnë kanalet e bllokuara.

And Chicago just rolled it out

Dhe Chicago sapo ka filluar ta zbatoj

to get people to sign up to shovel sidewalks when it snows.

që ti marrë njerëzit të regjistrohen për lopata kur bie borë.

So we now know of nine cities

Pra tani ne i njohim nëntë qytete

that are planning to use this.

që janë duke planifikuar ta përdorin këtë.

And this has spread just frictionlessly,

Dhe ky sapo është shprendarë fraksionalishtë

organically, naturally.

origjinalisht, natyrëshem.

If you know anything about government technology,

Nëse dini ndonjëgjë rreth teknologjisë së qeversië,

you know that this isn't how it normally goes.

ju e dini se kjo nuk është ashtu siq normalisht shkonë.

Procuring software usually takes a couple of years.

Prokurimi i softuerëve zakonisht shkonë për disa vite.

We had a team that worked on a project in Boston last year

Ne kishim një ekip i cili punoi në njëprojekt në Boston vitin e kaluarë

that took three people about two and a half months.

i cili i mori tre njerëz rreth dy muaj e gjysm.

It was a way that parents could figure out

Ishte një menyrë e cila u'a lejonte prindërve që ta gjenin

which were the right public schools for their kids.

se cila shkollë publike ishte e duhurë për fëmijet e tyre.

We were told afterward that if that had gone through normal channels,

Neve na ishte treguar pastaj, se po te kishit kaluar nepër kanalet normale,

it would have taken at least two years

do t'ju kishte marrur së paku dy vite

and it would have cost about two million dollars.

dhe do t'ju kushtonte rreth dy miljonë dollarë.

And that's nothing.

Dhe kjo nuk është asgjë.

There is one project in the California court system right now

Është një projektë në gjygjinë e Karlifonisë tani

that so far cost taxpayers

i cili deri më tani u ka kushtuar taksapaguesve

two billion dollars,

dy miljardë dollarë,

and it doesn't work.

dhe nuk funksionon.

And there are projects like this

Dhe ka projekte të këtilla

at every level of government.

në gjdo nivel të qeverisë.

So an app that takes a couple of days to write

Pra një aplikacion i cili merrë dy ose tre ditë për ta shkruarë

and then spreads virally,

dhe më pastaj shprendahet viralishtë

that's sort of a shot across the bow

pra ky është një qellim që arrihet

to the institution of government.

tek institucjonet e qeverisë.

It suggests how government could work better --

Sygjeron se si qeveria mund të funksiononte më mirë ---

not more like a private company,

jo më shumë sikurse një kompani private,

as many people think it should.

siq shumë njerëz mendoj se duhet të jetë.

And not even like a tech company,

Madje jo as sikruse një kompani teknologjije,

but more like the Internet itself.

mirpo më tepër sikurse interneti vetë.

And that means permissionless,

Dhe kjo do të thotë me leje,

it means open, it means generative.

ka kuptimin të jetë e hapur, gjenerative.

And that's important.

Dhe kjo është me rendësi.

But what's more important about this app

Mirpo qfarë është më me rëndësi për këtë aplikacion

is that it represents how a new generation

është se si e prezenton një gjeneratë të re

is tackling the problem of government --

duke i përcjellur problemet e qeverisë --

not as the problem of an ossified institution,

jo sikruse një problem i pazgjidhur institucjonalë,

but as a problem of collective action.

mirpo si një problem i përbashkët.

And that's great news,

Dhe ai është lajmë i mirë,

because, it turns out, we're very good at collective action

sepse, duket se ne jemi shumë të mirë tek punët e përbashkëta

with digital technology.

me teknologjin digjitale.

Now there's a very large community of people

Tani është një komuniteti i madhë njerëzish

that are building the tools that we need

të cilët po ndërtojnë vegëlat të cilat na duhen neve

to do things together effectively.

për ti berë gjërat së bashku në menyrë eficiente.

It's not just Code for America fellows,

Nuk është vetem kodi për bashkëqytetarët Amerikanë,

there are hundreds of people all over the country

janë me mijera njerëz rreth e qarkë shtetit

that are standing and writing civic apps

të cilët po qëndrojnë dhe po shkruajnë aplikacione civile

every day in their own communities.

gjdo ditë në komunitetet e tyre.

They haven't given up on government.

Nuk kanë dhën dorëheqje në qeveritë e tyre.

They are frustrated as hell with it,

Janë të flustruar si treqi më të,

but they're not complaining about it,

mirpo nuk janë duke u ankuar rreth tijë,

they're fixing it.

ata po e përmisojnë atë.

And these folks know something

Dhe këta djema dinë diqka

that we've lost sight of.

që ne nuk e dimë.

And that's that when you strip away all your feelings

Dhe ajo është kur ju i hiqni të gjitha ndjenjat

about politics and the line at the DMV

rreth politikës dhe linjes tek DMV

and all those other things

dhe të gjitha këto gjërat tjera

that we're really mad about,

për të cilat të gjithë ne jemi të zemruarë,

government is, at its core,

qeveria është, tek vlera e sajë,

in the words of Tim O'Reilly,

në boten e Tim O'Reilly,

"What we do together that we can't do alone."

"Atë që ne e bejmë së bashku, ne nuk mund ta bejmë të vetëm."

Now a lot of people have given up on government.

Tani shumë njerëz kanë dhenë dorëheqje në qeveri.

And if you're one of those people,

Dhe nëse nuk jeni njëri nga ta,

I would ask that you reconsider,

Do t'ju pyesja të ri-konsideronit,

because things are changing.

spese gjërat po ndryshojnë.

Politics is not changing;

Politika nuk po ndryshonë;

government is changing.

qeveria po ndryshonë.

And because government

Dhe sepse qeveria

ultimately derives its power from us --

ultimatikisht dërgon fuqinë nga ne --

remember "We the people?" --

mos harroni " Ne njerëzot? --

how we think about it

se si mendojmë rreth sajë

is going to effect how that change happens.

do të ketë efekt tek ai ndryshim që ndodhë.

Now I didn't know very much about government when I started this program.

Unë nuk ka diturë shumë gjëra për qeverin para se të filloja këtë programë.

And like a lot of people,

Dhe sikurse shumë njerëz,

I thought government was basically about getting people elected to office.

Unë mendoja se qeveria ishte faktikisht sesi njerëzit zgjidheshin për në zyre.

Well after two years, I've come to the conclusion

Mirpo pas dy viteve, unë erdha në kolkluzjonë

that, especially local government,

që se veqanarisht qeveria lokale,

is about opossums.

është e paaktivizuarë.

This is the call center for the services and information line.

Kjo është qendra e thirrëjeve për shërbime dhe informacione.

It's generally where you will get

Në përgjëthsi ju do të keni këtë

if you call 311 in your city.

kur ju thirrni 311 në qytetin tuaj.

If you should ever have the chance

Nese do kishi shancën që ndonjëher

to staff your city's call center,

të zgjidhëni stafin e qendrës së thirrjes për qytetin tuaj,

as our fellow Scott Silverman did as part of the program --

siq bashkëqytetari ynë Scott Silverman bëri si pjesë e programit---

in fact, they all do that --

në faktë,ata të gjithë e bejnë --

you will find that people call government

ju do ta gjeni se njerëzit thërrasin qeverinë

with a very wide range of issues,

me një varjacjon shumë të gjër të problemeve,

including having an opossum stuck in your house.

përfshirë edhe posedimin e një mos-funksionimi në shtëpinë tuaj.

So Scott gets this call.

Pra Scott merrë këtë thirrje.

He types "Opossum" into this official knowledge base.

Ai shkruan "mosfunksionimin" në këtë bazë të informacioneve në zyre.

He doesn't really come up with anything. He starts with animal control.

Ai me të vërtet nuk gjen asgjë. Ai fillonë me kontrollimin e kafëshve.

And finally, he says, "Look, can you just open all the doors to your house

Dhe përfundimisht, ai thot, "shiqo a mundeni ti hapni të gjitha dyertë e shtëpis suaj

and play music really loud

dhe të ndizni muziken me zë shumë të lartë

and see if the thing leaves?"

dhe të shihni nëse ajo gjëja iken?"

So that worked. So booya for Scott.

Pra ajo funksionoi. Pra booya për Scott.

But that wasn't the end of the opossums.

Mirpo ky nuk ishte fundi i problemit.

Boston doesn't just have a call center.

Boston nuk ka vetem një qendër të thirrjeve.

It has an app, a Web and mobile app,

Ka një aplikacionë, një ueb dhe një aplikacionë mobilë,

called Citizens Connect.

të quajtur Lidhja me qytetarët 'Citizens Connect'.

Now we didn't write this app.

Ne nuk e shkruam këtë aplikacionë.

This is the work of the very smart people

Kjo është një punë e njerëzve shumë të menqur

at the Office of New Urban Mechanics in Boston.

tek zyra e New Urban Mechanics në Bostonë.

So one day -- this is an actual report -- this came in:

Pra një ditë -- ky është një raport --kjo erdhi në:

"Opossum in my trashcan. Can't tell if it's dead.

"problemi në shporten time. Smund ta themi nëese është i përfunduar.

How do I get this removed?"

Si ta heqim qafe këtë?"

But what happens with Citizens Connect is different.

Mirpo qfar ndodh me Lidhja me qytetarët nese është ndryshe.

So Scott was speaking person-to-person.

Pra Scott ishte duke folur përson me përson.

But on Citizens Connect everything is public,

Mirpo në në Lidhja me qytetarët gjdogjë është në publikë,

so everybody can see this.

pra gjdokush mund ta sheh këtë.

And in this case, a neighbor saw it.

Dhe në rastë se ndonjë kusheri e pa atë.

And the next report we got said,

Dhe raporti tjetër që morrem tha,

"I walked over to this location,

"Unë kalova mbi këtë stacionë,

found the trashcan behind the house.

gjeta shporten mbara shtëpis.

Opossum? Check. Living? Yep.

Probmei? Kontrollo. Jetesa? Po.

Turned trashcan on its side. Walked home.

Vendose shporten në vendin e saj. Eca për në shtëpi

Goodnight sweet opossum."

Naten e mirë i bukuri problem."

(Laughter)

(Qeshen)

Pretty simple.

Shumë thjeshtë.

So this is great. This is the digital meeting the physical.

Pra ky është i mirë. Ky është takimi digjital me atë fizikë.

And it's also a great example

Gjithashtu është një shembull i mirë

of government getting in on the crowd-sourcing game.

i hyrëjes së qeverisë në lojën e grupit.

But it's also a great example of government as a platform.

Mirpo është një shembull i mirë i qeverisë si një platformë.

And I don't mean necessarily

Dhe nuk mendoj në kuptimin e nevojëshmërisë

a technological definition of platform here.

një definicjonë i platformës teknologjike këtu.

I'm just talking about a platform for people

Unë vetem po flas për një platëform për njerëzit

to help themselves and to help others.

që ti nidhmojnë vetveten e tyre dhe të tjerët.

So one citizen helped another citizen,

Pra një qytetarë i ndihmoi një qytetari tjetër,

but government played a key role here.

mirpo qeveria luajti një rolë të veqantë këtu.

It connected those two people.

I ka lidhurë këta dy njerëz.

And it could have connected them with government services if they'd been needed,

Dhe mund ti kishte lidhur ata me shërbimet e qeverisë nese ato ishinë të nevojëshme,

but a neighbor is a far better and cheaper alternative

mirpo një kusheri është shumë më i mirë dhe një alternativë

to government services.

për shërbimet e qeverisë.

When one neighbor helps another,

Kur një kusherinë i ndihmonë një tjetëri,

we strengthen our communities.

ne e forcojmë komunitetinë tonë.

We call animal control, it just costs a lot of money.

Ne e quajmë kontrollimi i kafshëve, vetem kushton një malë me para.

Now one of the important things we need to think about government

Askush nga gjërat e rëndësishme ne duhet të mendojmë për qeverinë tonë

is that it's not the same thing as politics.

që nuk është po e njejta gjë sikurse politika.

And most people get that,

Dhe shumica e njerëzve mendoj njësoi,

but they think that one is the input to the other.

mirpo ata mendojnë se njëra është hyrje për tjetëren.

That our input to the system of government

Që hyrja jonë për sistemin e qeverisë

is voting.

është votimi.

Now how many times have we elected a political leader --

Tani, sa herë kemi zgjedhur një lidër politikë --

and sometimes we spend a lot of energy

dhe disa herë kemi shpenzuar shumë energji

getting a new political leader elected --

për ta zgjedhur një lider të ri politikë --

and then we sit back and we expect government

dhe pastaj ulemi dhe presim që qeveria

to reflect our values and meet our needs,

të reflektoi vlera tona dhe të atakoj kërkesa tona,

and then not that much changes?

dhe pastaj nuk është se behët ndonjë ndryshum i madhë?

That's because government is like a vast ocean

Ajo është sepse qeveria është sikruse oqeani i pamasë

and politics is the six-inch layer on top.

dhe politika është një krah gjashtë inqesh në krye.

And what's under that

Dhe qfar ka përfundi saj

is what we call bureaucracy.

është ajo që ne e quajmë byrokraci.

And we say that word with such contempt.

Ne themi se bota me përbuzje të tilla.

But it's that contempt

Mirpo është ajo përbuzje

that keeps this thing that we own

që e mbanë këtë gjën që ne e posedojmë

and we pay for

dhe paguajmë që

as something that's working against us, this other thing,

diqka që është kundrejtë neve, ajo gjëja tjetër,

and then we're disempowering ourselves.

dhe pastaj na këthehet kundër nesh.

People seem to think politics is sexy.

Njerëzit duke se mendojnë se politika është seksi.

If we want this institution to work for us,

Nëse dëshirojmë që ky institucjonë të funksionon për ne,

we're going to have to make bureaucracy sexy.

ne duhet ta bejmë byrokracinë seksi.

Because that's where the real work of government happens.

Sepse ajo është menyra reale sesi qeveri funksiononë.

We have to engage with the machinery of government.

Ne duhet të bashkëveprojmë me mekaniken e qeverisë.

So that's OccupytheSEC movement has done.

Që ajo OccupythSEC ka shkuarë.

Have you seen these guys?

I keni parë këtë djema?

It's a group of concerned citizens

Është një grup i qytetarëve të brengosur

that have written a very detailed

që ne kemi shkruar një raport detal

325-page report

me 325 faqe

that's a response to the SEC's request for comment

ajo është përgjigjëja për SEC' kërkesa për

on the Financial Reform Bill.

reformat e faturave financiare.

That's not being politically active,

Ajo nuk është të qenit politikishtë aktivë,

that's being bureaucratically active.

ajo është të qenit byrokratikishtë aktivë.

Now for those of us who've given up on government,

Tani për këta prej neve që kanë dhën dorëheqje në qeverinë,

it's time that we asked ourselves

është koha që ta pyesim vetveten

about the world that we want to leave for our children.

për botën të cilen dëshirojmë t'ju lëm fëmijeve tanë.

You have to see the enormous challenges

Ju duhet të shihni sfidat e panumërta

that they're going to face.

që ata duhet të takojnë.

Do we really think we're going to get where we need to go

A mendojmë ne se do të shkojmë atje ku ne duhet të shkojmë

without fixing the one institution

pa e rregulluar një institucjonë të vetem

that can act on behalf of all of us?

i cili mund të veproj mbi të gjithë ne?

We can't do without government,

Ne nuk mund ta bejmë pa qeverinë,

but we do need it

mirpo ne duhet ta bejmë

to be more effective.

për të qen më efektivë.

The good news is that technology is making it possible

Lajmi i mirë është se teknologjia po e benë të mundëshme

to fundamentally reframe

tek korniza e bazamentit

the function of government

funksioni i qeverisë

in a way that can actually scale

në një menyr e cila mund të ndryshoj

by strengthening civil society.

duke e forcuar shoqërin civile.

And there's a generation out there that's grown up on the Internet,

Dhe është një gjeneratë e terë e cila po rritet në Internet,

and they know that it's not that hard

dhe ata e dinë se nuk është edhe aqë e vështirë

to do things together,

për ti berë gjërat së bashku,

you just have to architect the systems the right way.

duhet vetem ta arqitektojmë sistemin në menyrën e duhur.

Now the average age of our fellows is 28,

Tani mosha mesatare e bashkëqytetarve tanë është 28,

so I am, begrudgingly,

pra unë jam më i moshuari,

almost a generation older than most of them.

pothuajse një gjeneratë më e vjetër se shumica prej tyre.

This is a generation

Kjo është një gjeneratë

that's grown up taking their voices pretty much for granted.

e cila po rritet duke i marrur zerat e tyre pothaujse të garantuar.

They're not fighting that battle that we're all fighting

Ata nuk po e luftojnë atë betej të cilen ne të gjithë jemi duke e luftuar

about who gets to speak;

rreth asaj që kush duhet të flasë.

they all get to speak.

ata të gjithë mund të flasinë.

They can express their opinion

Ata mund të shfaqin opinionet e tyre

on any channel at any time,

në ndonjë kanalë në secilen orë,

and they do.

dha ashtu e bejnë.

So when they're faced with the problem of government,

Pra kurdo herë që takojnë një problem të qeverisë,

they don't care as much

nuk mërziten sa

about using their voices.

rreth asaj të zërit të tyre.

They're using their hands.

Ata po përdorin duart e tyre.

They're using their hands

Ata po përdorin duart e tyre

to write applications that make government work better.

për të shkruar aplikacione të cilat do ta bejnë qeverin të punoj më mirë.

And those applications let us use our hands

dhe këto aplikacione na mundësojnë neve ti përdorim duart tona

to make our communities better.

për ta berë komunitetin tonë më të mirë.

That could be shoveling out a hydrant, pulling a weed,

Ata mund ta nxierrin jasht një hidrant,

turning over a garbage can with an opossum in it.

ta kthejnë një garazh me një zgjidhje të problemi në të.

And certainly, we could have been shoveling out those fire hydrants all along,

Dhe sigurisht që ne mund ti kishim zgjidhur këto probleme me kohë.

and many people do.

dhe shumë njerëz e bejnë.

But these apps are like little digital reminders

Mirpo këto aplikacione janë sikurse disa kujtime të vogla digjitale

that we're not just consumers,

që ne nuk jemi vetem konsumatorë,

and we're not just consumers of government,

dhe ne nuk jemi vetem konsumatorë të qeverisë,

putting in our taxes and getting back services.

ti vendosim taksat tonë që të na kthehen shërbimet e tyre.

We're more than that,

Ne jemi më tepër se ajo,

we're citizens.

ne jemi qytetarë

And we're not going to fix government

Dhe ne nuk do ta përmisojmë qeverinë

until we fix citizenship.

gjërsa të rregullojmë qytetriminë.

So the question I have for all of you here:

Pra pyetja që kam unë këto për të gjith juve është:

When it comes to the big, important things

Kur vie puna për një gjë të madhe, një gjë te rendësishme

that we need to do together,

që na nevotet për ta berë së bashku,

all of us together,

të gjithë ne së bashku,

are we just going to be a crowd of voices,

do të jemi vetem një zë i turmes,

or are we also going to be

apo gjithashtu ne do të jemi

a crowd of hands?

një dorë e grupit?

Thank you.

Faliminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)