The brain may be able to repair itself -- with help | Jocelyne Bloch

Translator: Adem Gashi Reviewer: Helena Bedalli

So I'm a neurosurgeon.

Jam një neurokirurge

And like most of my colleagues,

Dhe si shumica e kolegëve të mi,

I have to deal, every day, with human tragedies.

duhet të merrem, çdo ditë, me tragjeditë njerëzore.

I realize how your life can change from one second to the other

E kuptoj se si jeta juaj mund të ndryshojë nga një sekondë në tjetrën

after a major stroke or after a car accident.

pas një ishemie të forte ose pas një aksidenti me makinë.

And what is very frustrating for us neurosurgeons

Dhe ajo që është shumë shqetësuese për ne neurokirurgët

is to realize that unlike other organs of the body,

është që të kuptojmë se ndryshe nga organet e tjera të trupit,

the brain has very little ability for self-repair.

truri ka shumë pak aftësi për vetë-riparim apo gjenerim.

And after a major injury of your central nervous system,

Dhe pas një dëmtimi të madh të sistemit nervor qendror,

the patients often remain with a severe handicap.

pacientët shpesh mbeten me një handikap të rëndë.

Dhe kjo është ndoshta arsyeja pse unë kam zgjedhur

And that's probably the reason why I've chosen

to be a functional neurosurgeon.

të jem një neurokirurge funksionale.

What is a functional neurosurgeon?

Çfarë është një neurokirurg funksional?

It's a doctor who is trying to improve a neurological function

Eshtë mjek që përpiqet për të përmirësuar një funksion neurologjik

through different surgical strategies.

nëpërmjet strategjive të ndryshme kirurgjikale.

Ju keni dëgjuar me siguri e një nga ato më të famshmet

You've certainly heard of one of the famous ones

called deep brain stimulation,

quhet stimulim i thellë të trurit,

where you implant an electrode in the depths of the brain

ku implantohet një elektrodë në thellësitë e trurit

in order to modulate a circuit of neurons

në mënyrë që të modulohet një rrjet neuronesh

to improve a neurological function.

për të përmirësuar një funksion neurologjik.

It's really an amazing technology

Është me të vërtetë një teknologji e mahnitshme

in that it has improved the destiny of patients

që ka përmirësuar fatin e pacientëve

with Parkinson's disease,

me sëmundjen e Parkinsonit,

with severe tremor, with severe pain.

me dridhje të rënda, me dhimbje të forta.

However, neuromodulation does not mean neuro-repair.

Megjithatë, Neuromodulation nuk do të thotë riparim-nervor.

And the dream of functional neurosurgeons

Dhe ëndrra e neurokirurgëve funksionale

is to repair the brain.

ështe që ta riparojnë trurin.

I think

Unë mendoj

that we are approaching this dream.

se ne po i afrohemi kësaj ëndrre.

And I would like to show you

Dhe unë do të doja t'ju tregoj

that we are very close to this.

se jemi shumë afër kësaj.

And that with a little bit of help,

Dhe se me pak ndihmë,

the brain is able to help itself.

truri është në gjendje që ta riparojë vetveten.

So the story started 15 years ago.

Kjo histori nisi 15 vjet më parë.

At that time, I was a chief resident

Në atë kohë, unë isha shefe e stazhiereve

working days and nights in the emergency room.

dhe punoja ditë e natë në dhomën e emergjencës.

I often had to take care of patients with head trauma.

Shpesh duhej të kujdesesha për pacientët me trauma në kokë.

You have to imagine that when a patient comes in with a severe head trauma,

Duhet të imagjinoni se kur një pacient vjen në me një traume të rënde të kokës,

his brain is swelling

truri i tij është duke u ënjtur

and he's increasing his intracranial pressure.

dhe presioni i tij intracranial është në rritje.

And in order to save his life,

Për të shpëtuar jetën e tij,

you have to decrease this intracranial pressure.

duhet që t'i ulni presionin intracranial.

And to do that,

Dhe për ta bërë këtë

you sometimes have to remove a piece of swollen brain.

ndonjëherë duhet hequr një pjesë e trurit të fryrë.

So instead of throwing away these pieces of swollen brain,

Pra, në vend që ti hedhim këto pjesë të trurit të fryrë,

we decided with Jean-François Brunet,

ne kemi vendosur me Jean-François Brunet,

who is a colleague of mine, a biologist,

i cili është një koleg i imi biolog,

to study them.

për ti studiuar ato.

What do I mean by that?

Çfarë dua të them me këtë?

We wanted to grow cells from these pieces of tissue.

Ne donim të kultivonim qeliza nga këto pjesë të indeve.

It's not an easy task.

Growing cells from a piece of tissue

Të rrisësh qeliza nga një copë indesh

is a bit the same as growing very small children

është sikur të rrisësh fëmijë shumë të vegjël

out from their family.

jasht nga familja e tyre.

So you need to find the right nutrients,

Kështu ju duhet të gjeni ushqyesit e duhur,

the warmth, the humidity

si ngrohtësia, lagështia,

and all the nice environments to make them thrive.

si dhe një mjedis të përshtatshëm për t'i bërë ato të lulëzojnë.

So that's exactly what we had to do with these cells.

Pra, kjo është pikërisht ajo që duhet të bënim me këto qeliza.

And after many attempts,

Dhe pas shumë përpjekjeve,

Jean-François did it.

Jean-François e bëri atë.

And that's what he saw under his microscope.

Dhe kjo është ajo që ai pa në mikroskopin tij.

And that was, for us, a major surprise.

Dhe kjo ishte, për ne, një surprizë e madhe.

Why?

Pse?

Because this looks exactly the same as a stem cell culture,

Për shkak se ky duket i njëjtë si një kulturë e qelizave staminale,

with large green cells surrounding small, immature cells.

me qeliza të mëdha të gjelbra përreth qelizave të vogla të papjekura.

Ju mund të mbani mend nga lënda e biologjisë

And you may remember from biology class

that stem cells are immature cells,

se qelizat staminale janë qelizat e papjekura,

able to turn into any type of cell of the body.

në gjendje të kthehen në çdo lloj qelize e trupit.

The adult brain has stem cells, but they're very rare

Truri i rritur ka qeliza staminale, por ata janë shumë të rralla

and they're located in deep and small niches

dhe ata janë të vendosura në guva të thella dhe të vogla

in the depths of the brain.

në thellësitë e trurit.

So it was surprising to get this kind of stem cell culture

Prandaj ishte e habitshme të gjeje këtë lloj të kulturës staminale

from the superficial part of swollen brain we had

në pjesën sipërfaqësore të trurit të fryrë

in the operating theater.

në sallen e operacionit.

And there was another intriguing observation:

Dhe aty ishte një tjetër vëzhgim intrigues:

Regular stem cells are very active cells --

Qelizat staminale të rregullta janë qeliza shumë aktive -

cells that divide, divide, divide very quickly.

ndahen shumë e shumë herë me shumë shpejtësi.

And they never die, they're immortal cells.

Dhe kurrë nuk vdesin, ato janë qeliza të pavdekshme.

But these cells behave differently.

Por këto qeliza silleshin ndryshe.

They divide slowly,

Ato ndaheshin ngadalë,

and after a few weeks of culture,

dhe pas disa javë të kultivimit,

they even died.

ato edhe vdiqën.

So we were in front of a strange new cell population

Pra, u gjendëm përpara një popullate të re të çuditshme qelizash

that looked like stem cells but behaved differently.

që dukeshin si qeliza staminale por që silleshin ndryshe.

And it took us a long time to understand where they came from.

Dhe na u desh një kohë e gjatë për të kuptuar se nga erdhën ato.

They come from these cells.

Ata vijnë nga këto qeliza.

These blue and red cells are called doublecortin-positive cells.

Këto qeliza blu dhe të kuqe janë quajtur qeliza doublecortin-pozitive.

All of you have them in your brain.

Të gjithë ju i keni ato në trurin tuaj.

They represent four percent of your cortical brain cells.

Ata përfaqësojnë katër për qind të qelizave në korteksin e trurit.

They have a very important role during the development stage.

Ata kanë një rol shumë të rëndësishëm gjatë fazës së zhvillimit.

When you were fetuses,

Kur ne kemi qenë fetuse,

they helped your brain to fold itself.

ato ndihmuan trurin tonë të krijojë rrudha.

But why do they stay in your head?

Por, pse qëndrojnë akoma në kokën tuaj?

This, we don't know.

Këtë, ne nuk e dimë.

We think that they may participate in brain repair

Ne mendojmë se ata mund të marrin pjesë në riparimin e trurit

because we find them in higher concentration

sepse ne i gjetëm në përqendrim më të lartë

në afërsi të lezioneve të trurit.

close to brain lesions.

But it's not so sure.

Por nuk është aq e sigurt.

But there is one clear thing --

Por këtu një gjë është e qartë -

that from these cells,

se nga këto qeliza,

we got our stem cell culture.

kemi marrë kulturën tonë të qelizave staminale.

And we were in front of a potential new source of cells

Dhe kemi qenë përpara një burimi të mundshëm të ri qelizash

to repair the brain.

për të riparuar trurin.

And we had to prove this.

Dhe duhej që ta vërtetonim këtë.

So to prove it,

Për të vërtetuar këtë,

we decided to design an experimental paradigm.

kemi vendosur të hartojmë një paradigmë eksperimentale.

The idea was to biopsy a piece of brain

Ideja ishte që të bënim biopsi të një pjese të trurit

in a non-eloquent area of the brain,

në një zonë jo-domethënse të trurit,

and then to culture the cells

dhe pastaj ti kultivonim këto qeliza

pikërisht në mënyrën se si Jean-François e bëri atë në laboratorin e tij.

exactly the way Jean-François did it in his lab.

And then label them, to put color in them

Dhe pastaj për ti etiketuar ato, e për të vënë ngjyrë në to

in order to be able to track them in the brain.

në mënyrë që të ishim në gjendje për ti gjetur ato në tru.

And the last step was to re-implant them

Dhe hapi i fundit ishte për t'i ri-implantuar ato

in the same individual.

në të njëjtën individ.

We call these

Ne i quajmë këto

autologous grafts -- autografts.

grafte autologe - autografts.

So the first question we had,

Pra, pyetja e parë që kishim,

"What will happen if we re-implant these cells in a normal brain,

C'do të ndodhë nëse do të ri-implantojmë këto qeliza në një tru normal,

and what will happen if we re-implant the same cells

dhe çfarë do të ndodhë nëse ri-implantojme të njëjtat qeliza

in a lesioned brain?"

në një tru të lezionuar?

Thanks to the help of professor Eric Rouiller,

Falë ndihmës së profesorit Eric Rouiller,

we worked with monkeys.

ne punuam me majmunët.

So in the first-case scenario,

Pra, në rastin e parë,

we re-implanted the cells in the normal brain

ne i ri-implantuam qelizat në një tru normal

and what we saw is that they completely disappeared after a few weeks,

dhe ajo që pamë është se ato u zhdukën plotësisht pas disa javësh,

as if they were taken from the brain,

sikur t'i kishin hequr nga truri,

they go back home,

dhe sikur t'i kishin kthyer në shtëpi,

the space is already busy,

vendi ishte i mbushur,

they are not needed there, so they disappear.

ata më nuk ishin të nevojshme atje, kështu që ato u zhdukën.

In the second-case scenario,

Në rastin e dytë,

we performed the lesion,

ne bëmë një hapje,

we re-implanted exactly the same cells,

ne ri-implantuam të njëjtat qeliza,

and in this case, the cells remained --

dhe në këtë rast, qelizat mbetën

and they became mature neurons.

dhe ato u bënë qeliza të pjekura.

And that's the image of what we could observe under the microscope.

Dhe ky është imazhi i asaj që ne mund të vëzhgonim në mikroskop.

Those are the cells that were re-implanted.

Këto janë qelizat që ne i kemi ri-futur.

And the proof they carry,

Dhe prova që ato mbajnë,

these little spots, those are the cells that we've labeled

këto pika të vogla janë qelizat që ne i kemi etiketuar

in vitro, when they were in culture.

in vitro, kur ata ishin në kultivim.

But we could not stop here, of course.

Por ne nuk u ndalëm këtu, natyrisht.

Do these cells also help a monkey to recover after a lesion?

A e ndihmuan këto qeliza një majmun për tu shëruar pas një plage?

So for that, we trained monkeys to perform a manual dexterity task.

Për këtë, trajnuam majmunët për të kryer një detyrë manuale me shkathtësi.

They had to retrieve food pellets from a tray.

Ata kishin për të tërhequr copa ushqimi nga një tabaka.

They were very good at it.

Ata ishin shumë të zotë për këtë.

And when they had reached a plateau of performance,

Dhe kur ata e kishin perfeksionuar këtë,

we did a lesion in the motor cortex corresponding to the hand motion.

ne i bëmë një plagë në korteksin motorik që korrespondon me lëvizjet e dorës.

So the monkeys were plegic,

Kështu majmunët ishin plegjik,

they could not move their hand anymore.

ata nuk mund të lëviznin më dorën.

And exactly the same as humans would do,

Dhe pikërisht njësoj sic do të bënin njerëzit,

they spontaneously recovered to a certain extent,

ata spontanisht funksiononin deri në një masë të caktuar,

exactly the same as after a stroke.

tamam si pas një ishemie.

Patients are completely plegic,

Pacientët janë krejtësisht të paralizuar,

and then they try to recover due to a brain plasticity mechanism,

dhe pastaj përpiqen për të rimarrë veten në sajë të plasticitetit të trurit,

they recover to a certain extent,

ata shërohen pjesërisht në një masë të caktuar,

exactly the same for the monkey.

njësoj si te majmunët.

So when we were sure that the monkey had reached his plateau

Pra, kur ne ishim të sigurt se majmunët kishin arritur një nivel

of spontaneous recovery,

të shërimit spontan,

we implanted his own cells.

ne futëm qelizat e tij.

So on the left side, you see the monkey that has spontaneously recovered.

Pra, në anën e majtë, ju shihni majmun që është shëruar në mënyrë spontane.

He's at about 40 to 50 percent of his previous performance

Ai është rreth 40 deri 50 për qind të performancës së tij të mëparshme

before the lesion.

para goditjes.

He's not so accurate, not so quick.

Ai nuk është aq i saktë dhe i shpejtë.

And look now when we re-implant the cells:

Dhe shikoni tani, kur ne jemi duke futur qelizat:

Two months after re-implantation, the same individual.

Dy muaj pas ri-implantimit të qelizave, i njëjti individ.

(Applause)

(Duartrokitje)

It was also very exciting results for us, I tell you.

Ishin rezultate shumë emocionuese për ne.

Since that time, we've understood much more about these cells.

Që nga ajo kohë, kemi kuptuar shumë më tepër rreth këtyre qelizave.

Ne e dimë se mund t'i prezervojme ato në temperatura shumë të ulta,

We know that we can cryopreserve them,

we can use them later on.

mund ti përdorim ato më vonë.

We know that we can apply them in other neuropathological models,

Ne dimë se mund ti aplikojme ato në modele të tjera neuropatologjike,

like Parkinson's disease, for example.

si sëmundja e Parkinsonit, për shembull.

But our dream is still to implant them in humans.

Por, ëndrra jonë është ende ti implantojme ato tek njerëzit.

And I really hope that I'll be able to show you soon

Dhe me të vërtetë shpresoj se do të jem në gjendje t'ju tregoj juve së shpejti

that the human brain is giving us the tools to repair itself.

se truri i njeriut po na jep mjetet për të riparuar vetveten.

Thank you.

Ju falemnderit.

(Applause)

(Duartrokitje)

Bruno Giussani: Jocelyne, this is amazing,

Bruno Giussani: Jocelyne, kjo është e mahnitshme,

and I'm sure that right now, there are several dozen people in the audience,

dhe unë jam i sigurt se tani, ketu janë disa dhjetra njerëz në audiencë,

ndoshta edhe shumica,

possibly even a majority,

who are thinking, "I know somebody who can use this."

të cilët janë duke menduar, "Unë di dikë që mund t'i hyjë në punë kjo. "

I do, in any case.

Mua, në çdo rast.

And of course the question is,

Dhe natyrisht, pyetja është,

what are the biggest obstacles

cilat janë pengesat më të mëdha

before you can go into human clinical trials?

para se ju mund të shkoni në provat klinike të njeriut?

Jocelyne Bloch: The biggest obstacles are regulations. (Laughs)

Jocelyne Bloch: Pengesat më të mëdha jane rregullat (Qesh)

Pra, nga këto rezultate të mrekullueshme, ju duhet të plotësoni

So, from these exciting results, you need to fill out

about two kilograms of papers and forms

rreth dy kilogramë letra dhe formulare

to be able to go through these kind of trials.

për të qenë në gjendje të fillojnë këto lloje të kërkimesh.

BG: Which is understandable, the brain is delicate, etc.

BG: E cila është e kuptueshme, truri është delikat, etj

JB: Yes, it is, but it takes a long time

JB: Po, kjo është e vërtetë, por ajo merr një kohë të gjatë

and a lot of patience and almost a professional team to do it, you know?

dhe duhet shume durim dhe një ekip profesional për të bërë atë!

BG: If you project yourself --

BG: Nëse e imagjinon veten

having done the research

të kesh bërë kërkimet

and having tried to get permission to start the trials,

dhe, mbasi ke marrë leje për të filluar provat,

if you project yourself out in time,

nëse imagjinon veten në kohë,

how many years before somebody gets into a hospital

sa vjet duhen para se dikush që shkon në një spital

and this therapy is available?

dhe kjo terapi të jetë në dispozicion?

JB: So, it's very difficult to say.

JB: Eshtë shumë e vështirë për të thënë.

It depends, first, on the approval of the trial.

Kjo varet, së pari, në miratimin e provave.

Will the regulation allow us to do it soon?

Do të na lejojë legjislacioni për të bërë atë së shpejti?

And then, you have to perform this kind of study

Dhe pastaj, ju duhet ta kryeni këtë lloj të studimi

in a small group of patients.

në një grup të vogël pacientësh.

So it takes, already, a long time to select the patients,

Pra, merr tashmë një kohë të gjatë për të zgjedhur pacientët,

do the treatment

për të bërë trajtimin

and evaluate if it's useful to do this kind of treatment.

dhe për të vlerësuar nëse është e dobishme për të bërë këtë lloj trajtimi.

And then you have to deploy this to a multicentric trial.

Dhe pastaj duhet të vendosni testimin në disa qendra.

You have to really prove first that it's useful

Ju duhet ta vërtetoni që së pari të jetë e dobishme

before offering this treatment up for everybody.

para se të ofrojme këtë trajtim për të gjithë.

BG: And safe, of course. JB: Of course.

BG: Dhe pa rrezik, sigurisht. JOB: Natyrisht.

BG: Jocelyne, thank you for coming to TED and sharing this.

BG: Jocelyne, ju falenderojmë që keni ardhur në TED për të na treguar këtë.

BG: Thank you.

(Applause)

BG: Ju falemnderit.

(Duartrokitje)