"To This Day" ... for the bullied and beautiful | Shane Koyczan

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Christel Foncke

Jullie zijn met zovelen.

There's so many of you.

(Laughter)

When I was a kid,

Als kind

I hid my heart under the bed, because my mother said,

verborg ik mijn hart onder het bed, want mama zei:

"Als je niet oppast, komt er een dag dat iemand het breekt.

"If you're not careful, someday someone's going to break it."

Take it from me: Under the bed is not a good hiding spot.

Geloof me vrij: onder het bed ligt het niet goed verborgen.

Ik weet het, want ik ben zo vaak neergesabeld

I know because I've been shot down so many times,

I get altitude sickness just from standing up for myself.

dat ik hoogteziekte krijg van het opkomen voor mezelf.

But that's what we were told.

Maar dat kregen we te horen.

"Stand up for yourself."

Kom op voor jezelf.

And that's hard to do if you don't know who you are.

Dat is lastig als je niet weet wie je bent.

We were expected to define ourselves at such an early age,

We moesten onszelf al zo jong een identiteit geven.

and if we didn't do it, others did it for us.

Als wij het niet deden, deden anderen het voor ons.

Geek. Fatty.

Geek. Dikzak. Slet. Flikker.

Slut. Fag.

And at the same time we were being told what we were,

Ze zeiden ons wat we waren, en vroegen tegelijk:

we were being asked,

Ze zeiden ons wat we waren, en vroegen tegelijk:

"What do you want to be when you grow up?"

"Wat wil je worden als je groot bent?"

I always thought that was an unfair question.

Ik vond dat altijd een oneerlijke vraag.

Ze veronderstelt dat we niet mogen zijn wat we nu al zijn.

It presupposes that we can't be what we already are.

We were kids.

Wij waren kinderen.

When I was a kid, I wanted to be a man.

Toen ik kind was, wilde ik man zijn.

I wanted a registered retirement savings plan

Ik wilde een officieel pensioenplan

that would keep me in candy long enough to make old age sweet.

dat mijn snoepvoorziening zou laten doorlopen voor een zoete oude dag.

(Laughter)

Toen ik kind was, wilde ik me scheren.

When I was a kid, I wanted to shave.

Now, not so much.

Nu niet echt meer.

(Laughter)

When I was eight, I wanted to be a marine biologist.

Toen ik acht was, wilde ik zeebioloog worden.

When I was nine, I saw the movie "Jaws,"

Toen ik negen was, zag ik de film 'Jaws'.

and thought to myself, "No, thank you."

Ik dacht bij mezelf: "Nee, bedankt."

(Laughter)

Toen ik 10 was, zeiden ze dat mijn ouders weg waren omdat ze me niet wilden.

And when I was 10,

I was told that my parents left because they didn't want me.

Toen ik 11 was, wilde ik alleen zijn.

When I was 11, I wanted to be left alone.

Toen ik 12 was, wilde ik doodgaan. Toen ik 13 was, wilde ik een kind doden.

When I was 12, I wanted to die. When I was 13, I wanted to kill a kid.

When I was 14, I was asked to seriously consider a career path.

Toen ik 14 was, vroegen ze me om goed na te denken over een carrièrepad.

I said, "I'd like to be a writer."

Ik zei: "Ik wil schrijver worden."

Ze zeiden: "Maak een realistische keuze."

And they said, "Choose something realistic."

So I said, "Professional wrestler."

Dus zei ik: "Professioneel worstelaar."

And they said, "Don't be stupid."

Ze zeiden: "Doe niet zo dom."

See, they asked me what I wanted to be,

Ze vroegen me wat ik wilde zijn,

then told me what not to be.

en zeiden dan wat ik niet mocht zijn.

And I wasn't the only one.

Ik was niet de enige.

Ze zeiden ons dat we moesten worden

We were being told that we somehow must become

what we are not, sacrificing what we are

wat we niet zijn, en opgeven wat we zijn

to inherit the masquerade of what we will be.

om de maskerade te erven van wat we zullen zijn.

Ik moest de identiteit aanvaarden

I was being told to accept the identity that others will give me.

die anderen me zouden geven.

And I wondered, what made my dreams so easy to dismiss?

Ik vroeg me af: wat maakte mijn dromen zo gemakkelijk weg te sturen?

Granted, my dreams are shy,

Het is waar, mijn dromen zijn verlegen:

because they're Canadian.

ze zijn Canadees. (Gelach)

(Laughter)

Mijn dromen zijn zelfbewust en al te verdedigend.

My dreams are self-conscious and overly apologetic.

They're standing alone at the high school dance,

Ze staan apart op het schoolbal

and they've never been kissed.

en ze zijn nog nooit gekust.

See, my dreams got called names too.

Mijn dromen worden ook uitgescholden.

Silly. Foolish.

Dwaas. Dom. Onmogelijk.

Impossible.

But I kept dreaming.

Maar ik bleef dromen.

I was going to be a wrestler. I had it all figured out.

Ik zou worstelaar worden. Ik had het helemaal voor mekaar.

Ik zou de Vuilnisman worden.

I was going to be The Garbage Man.

(Laughter)

Mijn laatste beweging zou de Vuilnispers worden.

My finishing move was going to be The Trash Compactor.

My saying was going to be, "I'm taking out the trash!"

Mijn lijfspreuk zou zijn: "Ik haal vuilnis op!"

(Laughter)

(Gelach) (Applaus)

(Applause)

Tot die kerel, Vik "Vuilkar" Vinck,

And then this guy, Duke "The Dumpster" Droese,

mijn hele opzet pikte.

stole my entire shtick.

(Laughter)

I was crushed,

Ik was er kapot van, vermorzeld, als door een vuilnispers.

as if by a trash compactor.

(Laughter)

I thought to myself, "What now? Where do I turn?"

Ik dacht bij mezelf: "Wat nu? Waar moet ik heen?"

Poetry.

Poëzie.

(Laughter)

Like a boomerang, the thing I loved came back to me.

Als een boemerang kwam mijn grote liefde terug.

One of the first lines of poetry I can remember writing

Eén van de eerste regels poëzie die ik schreef,

was in response to a world that demanded I hate myself.

was een antwoord op een wereld die me vroeg mezelf te haten.

Tussen mijn 15de en mijn 18de haatte ik mezelf

From age 15 to 18, I hated myself

for becoming the thing that I loathed:

omdat ik geworden was wat ik verafschuwde: een pestkop.

a bully.

When I was 19, I wrote,

Toen ik 19 was, schreef ik:

"I will love myself despite the ease with which

"Ik zal van mezelf houden, ondanks het gemak waarmee ik

I lean toward the opposite."

naar de andere kant neig."

Standing up for yourself doesn't have to mean

Voor jezelf opkomen, hoeft niet gelijk te staan

embracing violence.

met kiezen voor geweld.

When I was a kid,

Tijdens mijn kindertijd

I traded in homework assignments for friendship,

ruilde ik huiswerk voor vriendschap

then gave each friend a late slip for never showing up on time,

en gaf elke vriend een 'te laat'-briefje omdat ze nooit tijdig opdaagden

and in most cases, not at all.

en meestal helemaal niet.

I gave myself a hall pass to get through each broken promise.

Ik gaf mijzelf een vrijbrief om over elke gebroken belofte heen te komen.

And I remember this plan, born out of frustration

Ik herinner me een plan, ontstaan uit frustratie

from a kid who kept calling me "Yogi,"

over een kind dat me 'Yogi' bleef noemen,

then pointed at my tummy and said, "Too many picnic baskets."

op mijn buik wees en zei: "Teveel picknickmanden."

Turns out it's not that hard to trick someone,

Blijkt dat het niet zo moeilijk is om iemand te foppen.

and one day before class, I said,

Op een dag zei ik voor schooltijd:

"Yeah, you can copy my homework,"

"Ja, je mag mijn huiswerk overschrijven."

and I gave him all the wrong answers that I'd written down the night before.

Ik gaf hem alle foute antwoorden

die ik de dag ervoor had opgeschreven.

He got his paper back expecting a near-perfect score,

Hij kreeg het terug en verwachtte een bijna perfecte score.

and couldn't believe it when he looked across the room at me and held up a zero.

Hij geloofde zijn ogen niet toen hij mijn blik zocht in de klas en een nul toonde.

Ik wist dat ik mijn 28 op 30 niet moest tonen,

I knew I didn't have to hold up my paper of 28 out of 30,

but my satisfaction was complete when he looked at me, puzzled,

maar mijn voldoening was compleet toen hij verward naar me keek

and I thought to myself, "Smarter than the average bear, motherfucker."

en ik bedacht: "Slimmer dan de doorsnee beer, rotzak."

(Laughter)

(Gelach) (Applaus)

(Applause)

This is who I am.

Dit ben ik.

This is how I stand up for myself.

Zo kom ik op voor mezelf.

When I was a kid,

Toen ik kind was

I used to think that pork chops and karate chops were the same thing.

dacht ik dat karbonades en karateslagen hetzelfde waren.

I thought they were both pork chops.

Ik dacht dat het allebei karbonades waren.

My grandmother thought it was cute,

Omdat mijn oma dat schattig vond,

and because they were my favorite, she let me keep doing it.

en omdat ik er dol op was, verbeterde ze me niet.

Not really a big deal.

Een akkefietje.

One day, before I realized fat kids are not designed to climb trees,

Op zekere dag, voor ik besefte dat dikkerdjes niet gebouwd zijn om in bomen te klimmen,

I fell out of a tree and bruised the right side of my body.

viel ik uit een boom en kneusde mijn rechterzijde.

Ik wilde het mijn oma niet vertellen

I didn't want to tell my grandmother

omdat ik geen herrie wou omdat ik op verboden terrein speelde.

because I was scared I'd get in trouble

for playing somewhere I shouldn't have been.

Enkele dagen later merkte de gymleraar de kneuzing

The gym teacher noticed the bruise, and I got sent to the principal's office.

en moest ik bij de directeur komen.

From there, I was sent to another small room with a really nice lady

Van daar moest ik naar een kamertje

met een hele lieve mevrouw die me allerlei vragen over mijn leven thuis stelde.

who asked me all kinds of questions about my life at home.

Ik zag geen reden tot liegen.

I saw no reason to lie.

As far as I was concerned, life was pretty good.

Als het van mij afhing, was het leven goed.

Ik vertelde: als ik droevig ben, geeft mijn oma mij karateslagen.

I told her, whenever I'm sad, my grandmother gives me karate chops.

(Laughter)

(Gelach)

Er kwam een grondige inspectie van.

This led to a full-scale investigation,

and I was removed from the house for three days,

Ik mocht drie dagen niet naar huis

until they finally decided to ask how I got the bruises.

tot ze eindelijk besloten te vragen hoe ik aan de kneuzingen kwam.

News of this silly little story quickly spread through the school,

Het nieuws van dit verhaaltje ging al snel rond op school.

and I earned my first nickname:

Ik kreeg mijn eerste bijnaam:

Karbonade.

Porkchop.

Ik haat karbonades nog steeds.

To this day,

I hate pork chops.

I'm not the only kid who grew up this way,

Ik ben niet het enige kind dat zo opgroeide,

surrounded by people who used to say that rhyme

omgeven door mensen die rijmden:

"stokken en stenen breken mijn benen, maar woorden doen geen pijn".

about sticks and stones,

as if broken bones hurt more than the names we got called,

Alsof gebroken benen meer pijn doen dan de scheldwoorden,

and we got called them all.

en we kregen de volle laag.

So we grew up believing no one would ever fall in love with us,

Dus geloofden we dat niemand ooit op ons zou vallen,

that we'd be lonely forever,

dat we gedoemd waren tot eenzaamheid,

that we'd never meet someone to make us feel like the sun

dat we nooit iemand zouden ontmoeten die ons het gevoel zou geven dat ze de zon

was something they built for us in their toolshed.

speciaal voor ons hadden gebouwd in hun schuurtje.

Dus brak de gevoelige snaar en maakten we ons leeg om niets te voelen.

So broken heartstrings bled the blues,

and we tried to empty ourselves so we'd feel nothing.

Zeg me niet dat dat minder pijn doet dan een gebroken been,

Don't tell me that hurts less than a broken bone,

dat een ingegroeid leven iets is dat een chirurg kan wegsnijden,

that an ingrown life is something surgeons can cut away,

dat het nooit uitzaait. Dat gebeurt wél.

that there's no way for it to metastasize; it does.

She was eight years old,

Ze was acht jaar,

op de eerste dag van de derde klas, toen ze haar lelijk noemden.

our first day of grade three when she got called ugly.

We both got moved to the back of class

We werden allebei naar de laatste rij verwezen

so we would stop getting bombarded by spitballs.

om het spuugbombardement te stoppen.

But the school halls were a battleground.

Maar de gangen waren een slagveld.

We found ourselves outnumbered day after wretched day.

We waren dag na rotdag in de minderheid.

We used to stay inside for recess, because outside was worse.

We bleven binnen tijdens de speeltijd want buiten was het erger.

Outside, we'd have to rehearse running away,

Buiten moesten we oefenen in weglopen,

or learn to stay still like statues, giving no clues that we were there.

of stil als een standbeeld leren staan, zonder te laten merken dat we er waren.

In grade five, they taped a sign to the front of her desk

In de vijfde klas plakten ze een bordje op haar bank:

that read, "Beware of dog."

"Pas op voor de hond."

To this day,

Tot op vandaag vindt ze, ondanks een liefhebbende man, dat ze niet mooi is

despite a loving husband, she doesn't think she's beautiful,

because of a birthmark that takes up a little less than half her face.

omwille van een moedervlek die half haar gelaat inneemt.

Kids used to say, "She looks like a wrong answer

De kinderen zegden: "Ze ziet eruit als een fout

that someone tried to erase, but couldn't quite get the job done."

die iemand probeerde weg te gummen, zonder goed resultaat."

And they'll never understand that she's raising two kids

Ze zullen nooit begrijpen dat ze twee kinderen opvoedt

whose definition of beauty begins with the word "Mom,"

wiens definitie van schoonheid met 'mama' begint.

because they see her heart before they see her skin,

Omdat ze haar hart zien eerder dan haar huid,

because she's only ever always been amazing.

omdat zij de enige is die altijd super is.

Hij was een afgebroken tak op een andere familieboom geënt,

He was a broken branch grafted onto a different family tree,

adopted,

geadopteerd,

not because his parents opted for a different destiny.

niet omdat zijn ouders voor een ander lot kozen.

He was three when he became a mixed drink

Hij was drie toen hij een gemengd drankje werd:

of one part left alone and two parts tragedy,

één deel verlatenheid en twee delen tragedie.

In de middenschool ging hij in therapie,

started therapy in eighth grade,

kreeg een persoonlijkheid op basis van tests en pillen,

had a personality made up of tests and pills,

lived like the uphills were mountains and the downhills were cliffs,

leefde alsof bergop een berg was en bergaf een ravijn,

four-fifths suicidal, a tidal wave of antidepressants,

80% zelfmoordneigingen, een zondvloed aan antidepressiva,

and an adolescent being called "Popper,"

een jeugd waarin hij 'Popper' werd genoemd,

one part because of the pills,

voor één deel omwille van de pillen,

99 parts because of the cruelty.

voor 99 delen omwille van de wreedheid.

He tried to kill himself in grade 10

Hij probeerde in het vierde middelbaar zelfmoord te plegen,

when a kid who could still go home to Mom and Dad

toen een kind dat nog naar huis kon gaan,

hem durfde zeggen: "Zet je er overheen."

had the audacity to tell him, "Get over it."

As if depression is something that could be remedied

Alsof depressie iets is dat kon worden verholpen

door de inhoud van een verbandkist.

by any of the contents found in a first-aid kit.

To this day, he is a stick of TNT lit from both ends,

Tot op vandaag is hij een staaf dynamiet met twee aangestoken lontjes,

could describe to you in detail the way the sky bends

die je haarfijn kan uitleggen hoe de hemel buigt

in the moment before it's about to fall,

vlak voor hij op je kop terechtkomt.

and despite an army of friends who all call him an inspiration,

En ondanks een leger vrienden dat hem een inspiratie noemt,

he remains a conversation piece between people who can't understand

blijft hij een gespreksonderwerp voor mensen die niet kunnen snappen

hoe van de drugs afblijven soms minder met verslaving te maken heeft

sometimes being drug-free has less to do with addiction

and more to do with sanity.

als met geestesgezondheid.

We weren't the only kids who grew up this way.

Wij waren niet de enigen met zo'n jeugd.

To this day, kids are still being called names.

Tot op vandaag krijgen kinderen bijnamen.

De klassiekers: 'hey, stomkop', 'hey, spast'.

The classics were "Hey, stupid," "Hey, spaz."

Het lijkt alsof elke school een arsenaal aan bijnamen heeft

Seems like every school has an arsenal of names

getting updated every year.

dat elk jaar een update krijgt.

And if a kid breaks in a school and no one around chooses to hear,

Als een kind instort op school en niemand het wil horen,

maakt het dan geluid?

do they make a sound?

Are they just background noise from a soundtrack stuck on repeat,

Zijn ze maar achtergrondlawaai van een soundtrack

when people say things like, "Kids can be cruel."

die vastgelopen is op "Kinderen kunnen wreed zijn"?

Every school was a big top circus tent,

Elke school was een reusachtige circustent,

en de pikorde liep van acrobaten tot leeuwentemmers,

and the pecking order went from acrobats to lion tamers,

from clowns to carnies, all of these miles ahead of who we were.

van clowns tot karnavalslui, torenhoog verheven boven ons.

Wij waren freaks -- jongens met kreeftenscharen en dames met baarden,

We were freaks --

lobster-claw boys and bearded ladies,

oddities juggling depression and loneliness,

rariteiten die worstelden met depressie en eenzaamheid,

playing solitaire, spin the bottle,

die solitaire speelden en 'flessendraaien',

trying to kiss the wounded parts of ourselves and heal,

waarbij we onze gewonde onderdelen met een kus wilden genezen.

but at night, while the others slept,

Maar 's nachts, als de anderen sliepen,

we kept walking the tightrope.

bleven we op een slappe koord dansen.

Je moest oefenen, en ja, sommigen vielen eraf.

It was practice, and yes, some of us fell.

But I want to tell them that all of this

Maar ik wil hen zeggen dat dit alles

is just debris

maar puin is dat overblijft als we eindelijk vermorzelen

left over when we finally decide to smash all the things we thought we used to be,

wat we dachten dat we vroeger waren.

and if you can't see anything beautiful about yourself,

Als je niets moois aan jezelf kan zien,

get a better mirror, look a little closer, stare a little longer,

zoek dan een betere spiegel, kijk wat beter, staar wat langer.

Want er zit iets in jou waardoor je bleef proberen,

because there's something inside you that made you keep trying

ondanks al wie je aanzette tot opgeven.

despite everyone who told you to quit.

Je hebt je hart in het gips gedaan en voor jezelf getekend:

You built a cast around your broken heart

and signed it yourself, "They were wrong."

"Ze hadden het fout."

Because maybe you didn't belong to a group or a clique.

Want misschien zat je niet in een kliek,

Maybe they decided to pick you last for basketball or everything.

misschien kozen ze je als laatste voor basket en zo.

Maybe you used to bring bruises and broken teeth to show-and-tell, but never told,

Misschien had je builen en gebroken tanden als bewijs, maar zei je niks,

because how can you hold your ground

want hoe kan je je terrein verdedigen

if everyone around you wants to bury you beneath it?

als iedereen je eronder wil?

Je moet geloven dat ze het fout hadden.

You have to believe that they were wrong.

They have to be wrong.

Ze moeten het fout hebben.

Why else would we still be here?

Waarom zouden we hier anders nog zijn?

Wij leerden te juichen voor de underdog

We grew up learning to cheer on the underdog

because we see ourselves in them.

omdat we onszelf erin herkennen.

Wij stammen af van een wortel geplant

We stem from a root planted in the belief

that we are not what we were called.

in de overtuiging dat we niet zijn wat ze ons noemen.

We are not abandoned cars stalled out and sitting empty on some highway,

Wij zijn geen achtergelaten autowrakken

die leeg op de snelweg staan,

and if in some way we are, don't worry.

en zelfs als het zo is, geen paniek: we komen alleen buiten voor een luchtje en wat benzine.

en zelfs als het zo is, geen paniek: we komen alleen buiten voor een luchtje en wat benzine.

We only got out to walk and get gas.

We zijn afgestudeerden in de richting 'We hebben het gehaald',

We are graduating members from the class of We Made It,

not the faded echoes of voices crying out,

geen vergane echo's van stemmen die roepen

"Names will never hurt me."

"Scheldwoorden raken me niet."

Of course they did.

Natuurlijk raakten ze ons.

But our lives will only ever always continue to be a balancing act

Maar ons leven zal gewoon altijd

een evenwichtsspel zijn

that has less to do with pain

dat minder met pijn heeft te maken

and more to do with beauty.

dan met schoonheid.

(Applause)

(Applaus)