"To This Day" ... for the bullied and beautiful | Shane Koyczan

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Wojciech Głąbiński Korekta: Capa Girl

Ale was tu jest.

There's so many of you.

(Laughter)

When I was a kid,

Kiedy byłem chłopcem,

I hid my heart under the bed, because my mother said,

chowałem serce pod łóżkiem, bo mama powtarzała mi

"Jeśli nie będziesz ostrożny, pewnego dnia ktoś ci je złamie".

"If you're not careful, someday someone's going to break it."

Take it from me: Under the bed is not a good hiding spot.

Wierzcie mi, to nie jest dobry schowek.

Wiem, bo moje serce złamano tyle razy,

I know because I've been shot down so many times,

I get altitude sickness just from standing up for myself.

że nabawiłem się lęku wysokości od ciągłego podnoszenia się.

But that's what we were told.

Ale to właśnie nam powtarzano:

"Stand up for yourself."

"Walcz o swoje".

And that's hard to do if you don't know who you are.

Ale to bardzo trudne, jeśli sam nie wiesz, kim jesteś.

We were expected to define ourselves at such an early age,

Tak wcześnie oczekuje się, że się określimy.

and if we didn't do it, others did it for us.

Jeśli sami tego nie zrobimy, inni zrobią to za nas.

Geek. Fatty.

Kujon. Grubas. Zdzira. Gej.

Slut. Fag.

And at the same time we were being told what we were,

A kiedy już zdążyliśmy usłyszeć, kim jesteśmy,

we were being asked,

pytano nas:

"What do you want to be when you grow up?"

"Kim chciałbyś być, jak dorośniesz?"

I always thought that was an unfair question.

Zawsze sądziłem, że to nie w porządku.

To zakłada, że nie możemy zostać sobą.

It presupposes that we can't be what we already are.

We were kids.

Byliśmy dziećmi.

When I was a kid, I wanted to be a man.

Kiedy byłem chłopcem chciałem być mężczyzną.

I wanted a registered retirement savings plan

Chciałem mieć pewną emeryturę i oszczędności,

that would keep me in candy long enough to make old age sweet.

wystarczające na zakup tylu słodyczy, aby osłodzić nimi starość.

(Laughter)

Kiedy byłem chłopcem, chciałem się golić.

When I was a kid, I wanted to shave.

Now, not so much.

Teraz ... Nie za bardzo.

(Laughter)

When I was eight, I wanted to be a marine biologist.

Kiedy miałem 8 lat, chciałem zostać oceanografem.

When I was nine, I saw the movie "Jaws,"

Rok później zobaczyłem film "Szczęki",

and thought to myself, "No, thank you."

ale pomyślałem: "Nie, dziękuję".

(Laughter)

A kiedy miałem 10 lat, moi rodzice odeszli, bo już mnie nie chcieli.

And when I was 10,

I was told that my parents left because they didn't want me.

Rok później, to ja chciałem, żeby zostawiono mnie w spokoju.

When I was 11, I wanted to be left alone.

W wieku lat 12 chciałem umrzeć, a rok później zabić innego dzieciaka.

When I was 12, I wanted to die. When I was 13, I wanted to kill a kid.

When I was 14, I was asked to seriously consider a career path.

W wieku lat 14 zapytano mnie, jak widzę swoją karierę.

I said, "I'd like to be a writer."

Odpowiedziałem: "Chciałbym być pisarzem".

Powiedzieli mi: "Wybierz coś bardziej realnego".

And they said, "Choose something realistic."

So I said, "Professional wrestler."

Ja na to: "Zawodowy zapaśnik".

And they said, "Don't be stupid."

A oni: "Nie wygłupiaj się".

See, they asked me what I wanted to be,

Zapytano mnie, kim chciałbym być,

then told me what not to be.

a potem powiedziano, kim mam nie być.

And I wasn't the only one.

Nie byłem sam.

Wmawiano nam, że musimy stać się kimś,

We were being told that we somehow must become

what we are not, sacrificing what we are

kim nie byliśmy, poświęcając siebie,

to inherit the masquerade of what we will be.

aby dołączyć do maskarady tych, którymi mieliśmy zostać.

Powiedziano mi, żebym przyjął tożsamość

I was being told to accept the identity that others will give me.

narzuconą mi przez innych.

And I wondered, what made my dreams so easy to dismiss?

Zastanawiałem się, dlaczego moje marzenia tak łatwo przekreślić?

Granted, my dreams are shy,

Zgoda, moje marzenia są nieśmiałe,

because they're Canadian.

bo pochodzą z Kanady. (Śmiech)

(Laughter)

Moje marzenia są nieśmiałe i przepraszające.

My dreams are self-conscious and overly apologetic.

They're standing alone at the high school dance,

Stoją samotnie podczas szkolnej dyskoteki

and they've never been kissed.

i nikt ich nigdy nie pocałował.

See, my dreams got called names too.

Moje marzenia też miały przezwiska.

Silly. Foolish.

Śmieszny. Głupkowaty. Niemożliwy.

Impossible.

But I kept dreaming.

Ale ja nie przestawałem marzyć.

I was going to be a wrestler. I had it all figured out.

Wiedziałem, że zostanę zapaśnikiem. Wszystko zaplanowałem.

Miałem mieć przydomek "Śmieciarz".

I was going to be The Garbage Man.

(Laughter)

Mój końcowy rzut miał się nazywać "Zgniatacz Śmieci".

My finishing move was going to be The Trash Compactor.

My saying was going to be, "I'm taking out the trash!"

Moje powiedzonko - "Wyrzucam Śmiecia".

(Laughter)

(Śmiech) (Brawa)

(Applause)

A potem ten gość, Duke "Śmietnik" Droese,

And then this guy, Duke "The Dumpster" Droese,

ukradł mi plan.

stole my entire shtick.

(Laughter)

I was crushed,

Byłem zdruzgotany, jakby mnie zgniotła ubijarka.

as if by a trash compactor.

(Laughter)

I thought to myself, "What now? Where do I turn?"

Myślałem: "Co teraz? Co ja teraz zrobię?"

Poetry.

Poezja.

(Laughter)

Like a boomerang, the thing I loved came back to me.

Jak bumerang, to, co zawsze kochałem, wróciło do mnie.

One of the first lines of poetry I can remember writing

Jedne z pierwszych wersów, jakie napisałem,

was in response to a world that demanded I hate myself.

były odpowiedzią dla świata, który żądał, abym siebie nienawidził.

Między 15 a 18 rokiem życia nienawidziłem siebie za to,

From age 15 to 18, I hated myself

for becoming the thing that I loathed:

że stałem się kimś, kim gardziłem: dręczycielem.

a bully.

When I was 19, I wrote,

Mając 19 lat, napisałem:

"I will love myself despite the ease with which

Będę siebie kochać pomimo mojej skłonności

I lean toward the opposite."

do nienawidzenia siebie".

Standing up for yourself doesn't have to mean

Walka o siebie nie musi oznaczać

embracing violence.

uciekania się do przemocy.

When I was a kid,

Będąc chłopcem,

I traded in homework assignments for friendship,

wymieniałem prace domowe za przyjaźń,

then gave each friend a late slip for never showing up on time,

która zawsze dostawała ode mnie nagane za spóźnienie

and in most cases, not at all.

albo nie przychodziła wcale.

I gave myself a hall pass to get through each broken promise.

Dawałem sobie przepustki na każdą złamaną obietnicę.

And I remember this plan, born out of frustration

Ten plan zrodził się z frustracji, którą wywołał

from a kid who kept calling me "Yogi,"

dzieciak przezywający mnie " miś Yogi".

then pointed at my tummy and said, "Too many picnic baskets."

Wskazał na mój brzuch i powiedział: "Za dużo koszy piknikowych".

Turns out it's not that hard to trick someone,

Niewiele trzeba, by kogoś oszukać.

and one day before class, I said,

Pewnego dnia, przed lekcjami, powiedziałem:

"Yeah, you can copy my homework,"

"Jasne, możesz odpisać moją pracę domową".

and I gave him all the wrong answers that I'd written down the night before.

Podałem mu wszystkie złe odpowiedzi,

przygotowane poprzedniego wieczoru.

He got his paper back expecting a near-perfect score,

Spodziewał się prawie najlepszej oceny.

and couldn't believe it when he looked across the room at me and held up a zero.

A dostał jedynkę. Nie mógł w to uwierzyć.

Nie musiałem wcale pokazywać swojej szóstki,

I knew I didn't have to hold up my paper of 28 out of 30,

but my satisfaction was complete when he looked at me, puzzled,

byłem bardzo zadowolony, gdy spojrzał na mnie zdziwiony,

and I thought to myself, "Smarter than the average bear, motherfucker."

a ja pomyślałem: "Jestem mądrzejszy niż przeciętny miś, gnojku".

(Laughter)

(Śmiech) (Brawa)

(Applause)

This is who I am.

Taki jestem.

This is how I stand up for myself.

W taki sposób walczę o swoje.

When I was a kid,

Będąc chłopcem,

I used to think that pork chops and karate chops were the same thing.

myślałem, że razy karate, to to samo, co zrazy wieprzowe.

I thought they were both pork chops.

Myślałem, że chodzi o to samo.

My grandmother thought it was cute,

A ponieważ moja babcia uważała, że to takie sympatyczne,

and because they were my favorite, she let me keep doing it.

wiedząc, że to moje ulubione danie, pozwalała mi tak myśleć.

Not really a big deal.

Żaden problem.

One day, before I realized fat kids are not designed to climb trees,

Pewnego dnia zrozumiałem, że grubaski nie powinny wspinać się na drzewa.

I fell out of a tree and bruised the right side of my body.

Spadłem i posiniaczyłem sobie całe ciało.

Nie powiedziałem o tym babci w obawie,

I didn't want to tell my grandmother

że mi się dostanie za zabawę w zabronionym miejscu.

because I was scared I'd get in trouble

for playing somewhere I shouldn't have been.

Kilka dni później nauczyciel wf-u zauważył siniaki

The gym teacher noticed the bruise, and I got sent to the principal's office.

i odesłał mnie do dyrektora.

From there, I was sent to another small room with a really nice lady

Stamtąd odesłano mnie do kolejnego pokoju,

gdzie miła pani wypytywała mnie o rodzinę i dom.

who asked me all kinds of questions about my life at home.

Nie miałem powodu kłamać.

I saw no reason to lie.

As far as I was concerned, life was pretty good.

Moim zdaniem, żyło mi się całkiem dobrze.

Powiedziałem, że kiedy jestem smutny, babcia daje mi razy.

I told her, whenever I'm sad, my grandmother gives me karate chops.

(Laughter)

(Śmiech)

Rozpoczęto wywiad środowiskowy

This led to a full-scale investigation,

and I was removed from the house for three days,

i zabrano mnie z domu na trzy dni,

until they finally decided to ask how I got the bruises.

aż do momentu, gdy spytano o przyczynę siniaków.

News of this silly little story quickly spread through the school,

Głupia historyjka szybko rozeszła się po szkole

and I earned my first nickname:

i otrzymałem nowe przezwisko:

Zrazik.

Porkchop.

Do dzisiaj nie cierpię zrazów.

To this day,

I hate pork chops.

I'm not the only kid who grew up this way,

Nie tylko ja dorastałem

surrounded by people who used to say that rhyme

otoczony ludźmi, którzy znali rymowankę

"Kije i kamienie",

about sticks and stones,

as if broken bones hurt more than the names we got called,

tak jakby złamane kości bolały mniej niż wyzwiska,

and we got called them all.

którymi nas przezywano.

So we grew up believing no one would ever fall in love with us,

Dorastaliśmy w przekonaniu, że nikt nas nigdy nie pokocha,

that we'd be lonely forever,

że będziemy wiecznie samotni,

that we'd never meet someone to make us feel like the sun

że nie poznamy nikogo, kto chciałby nas uszczęśliwić.

was something they built for us in their toolshed.

Taki los nam zgotowali.

Nasze zranione serca biły w rytmie bluesa, ale słychać było tylko pustkę.

So broken heartstrings bled the blues,

and we tried to empty ourselves so we'd feel nothing.

Nie mów, że to boli mniej niż załamana kość,

Don't tell me that hurts less than a broken bone,

że życie wewnętrzne jest czymś, co chirurdzy mogą wyciąć.

that an ingrown life is something surgeons can cut away,

Nie może dawać przerzutów? Może.

that there's no way for it to metastasize; it does.

She was eight years old,

Miała osiem lat.

Od pierwszej lekcji w trzeciej klasie przezywano ją "Brzydulą".

our first day of grade three when she got called ugly.

We both got moved to the back of class

Oboje przesiedliśmy się do ostatniej ławki,

so we would stop getting bombarded by spitballs.

gdzie nie dosięgały nas kulki wystrzeliwane ze słomek.

But the school halls were a battleground.

Ale szkolne korytarze były polem bitwy,

We found ourselves outnumbered day after wretched day.

gdzie nas codziennie dziesiątkowano.

We used to stay inside for recess, because outside was worse.

Na przerwach zostawaliśmy w klasie, bo na korytarzu było jeszcze gorzej.

Outside, we'd have to rehearse running away,

Musieliśmy umieć szybko uciekać,

or learn to stay still like statues, giving no clues that we were there.

albo zamierać jak posągi, bo wtedy nas nie zauważali.

In grade five, they taped a sign to the front of her desk

W klasie piątej do ławki przyklejono jej znaczek:

that read, "Beware of dog."

"Uwaga, groźny pies".

To this day,

Do dziś, mimo kochającego męża, nie uważa się za piękną,

despite a loving husband, she doesn't think she's beautiful,

because of a birthmark that takes up a little less than half her face.

przez znamię, które zajmuje trochę mniej niż połowę jej twarzy.

Kids used to say, "She looks like a wrong answer

Dzieciaki mówiły, że wygląda jak pomyłka,

that someone tried to erase, but couldn't quite get the job done."

którą ktoś próbował wymazać i mu nie wyszło.

And they'll never understand that she's raising two kids

Nigdy by nie uwierzyli, że teraz wychowuje dwoje dzieci,

whose definition of beauty begins with the word "Mom,"

których definicja piękna zaczyna się od słowa "Mama".

because they see her heart before they see her skin,

Bo dla nich liczy się jej serce, a nie wygląd.

because she's only ever always been amazing.

Dla nich zawsze była niesamowita.

Był złamaną gałęzią drzewa genealogicznego.

He was a broken branch grafted onto a different family tree,

adopted,

Adoptowany,

not because his parents opted for a different destiny.

ale nie dlatego, że jego rodzice wybrali inne przeznaczenie.

He was three when he became a mixed drink

Miał trzy lata, kiedy stał się połączeniem

of one part left alone and two parts tragedy,

samotności i tragedii.

Zaczął terapię w ósmej klasie.

started therapy in eighth grade,

Jego osobowość uformowały testy i tabletki.

had a personality made up of tests and pills,

lived like the uphills were mountains and the downhills were cliffs,

Żył, tak jakby wzniesienia były górami, a doliny były urwiskami.

four-fifths suicidal, a tidal wave of antidepressants,

Cztery piąte samobójczych, fala pływowa antydepresantów

and an adolescent being called "Popper,"

i dorastanie będąc nazywanym "Stukniętym",

one part because of the pills,

po części przez tabletki,

99 parts because of the cruelty.

a w 99 procentach przez okrucieństwo.

He tried to kill himself in grade 10

Próbował się zabić w klasie dziesiątej,

when a kid who could still go home to Mom and Dad

kiedy dziecko mogące wciąż pójść do domu, do mamy i taty

śmiało powiedzieć mu "daj już spokój".

had the audacity to tell him, "Get over it."

As if depression is something that could be remedied

Tak jakby depresja była czymś,

na co można zaradzić czymkolwiek z apteczki.

by any of the contents found in a first-aid kit.

To this day, he is a stick of TNT lit from both ends,

Do dzisiaj jest jak lont dynamitu podpalony na obu końcach,

could describe to you in detail the way the sky bends

mógłby opisać ci szczegółowo łuki nieba

in the moment before it's about to fall,

na chwilę zanim upadną,

and despite an army of friends who all call him an inspiration,

i pomimo armii przyjaciół, nazywających go inspiracją,

he remains a conversation piece between people who can't understand

podtrzymuje konwersację z ludźmi nie potrafiącymi zrozumieć,

że czasem kończąc z nałogiem zaczyna się walka

sometimes being drug-free has less to do with addiction

and more to do with sanity.

by pozostać przy zdrowych zmysłach.

We weren't the only kids who grew up this way.

Nie byliśmy jedynymi dziećmi dorastającymi w ten sposób.

To this day, kids are still being called names.

Do dziś dzieci nadal są przezywane.

Klasykami:"Cześć, głupku", "Cześć, tchórzu".

The classics were "Hey, stupid," "Hey, spaz."

Wygląda na to, że każda szkoła ma arsenał przezwisk

Seems like every school has an arsenal of names

getting updated every year.

aktualizowanymi każdego roku

And if a kid breaks in a school and no one around chooses to hear,

i gdy dziecko łamie się w szkole, a nikt dookoła nie słyszy,

czy wydają dźwięk?

do they make a sound?

Are they just background noise from a soundtrack stuck on repeat,

Są tylko hałasem w tle powtarzającej się ścieżki dźwiękowej

when people say things like, "Kids can be cruel."

kiedy ludzie mówią rzeczy takie jak jak kiedy ludzie mówią: "Dzieci mogą być okrutne" .

Every school was a big top circus tent,

Każda szkoła była wielkim namiotem cyrkowym,

a kolejność dogryzania szła od akrobatów do treserów lwów,

and the pecking order went from acrobats to lion tamers,

from clowns to carnies, all of these miles ahead of who we were.

od klaunów do sezonowych pracowników, każdy z nich był lepszy od nas.

Byliśmy dziwadłami. Chłopaki ze szczypcami i brodate kobiety,

We were freaks --

lobster-claw boys and bearded ladies,

oddities juggling depression and loneliness,

Dziwactwa, żonglujące depresją i samotnością

playing solitaire, spin the bottle,

grające samotnie w butelkę,

trying to kiss the wounded parts of ourselves and heal,

próbując całować ranne części ciała i zdrowieć,

but at night, while the others slept,

ale w nocy, gdy inni spali

we kept walking the tightrope.

nadal chodziliśmy po linie.

Tak aby się wprawić i owszem, niektórzy spadli.

It was practice, and yes, some of us fell.

But I want to tell them that all of this

Ale chcę im powiedzieć, że to wszystko

is just debris

to ruina, ale w końcu zdecydujemy się ją zburzyć,

left over when we finally decide to smash all the things we thought we used to be,

te wszystkie rzeczy, o których myśleliśmy, że musimy nimi być.

and if you can't see anything beautiful about yourself,

I jeśli nie umiesz dostrzec w sobie piękna,

get a better mirror, look a little closer, stare a little longer,

weź lepsze lustro, przyjrzyj się dłużej,

bo jest w tobie coś, co sprawia, że dalej próbujesz,

because there's something inside you that made you keep trying

mimo wszystkich, którzy kazali ci zrezygnować.

despite everyone who told you to quit.

Swego złamane serce włożyłeś w gips.

You built a cast around your broken heart

and signed it yourself, "They were wrong."

i oznaczyłeś nim siebie. Podpisałeś, "Byli w błędzie".

Because maybe you didn't belong to a group or a clique.

Bo może nie należałeś do paczki.

Maybe they decided to pick you last for basketball or everything.

Może wybierano cię jako ostatniego do koszykówki czy wszystkiego.

Maybe you used to bring bruises and broken teeth to show-and-tell, but never told,

Może musiałeś nosić siniaki i złamane zęby, by wszyscy widzieli, ale nigdy nie powiedziałeś,

because how can you hold your ground

bo jak możesz się trzymać,

if everyone around you wants to bury you beneath it?

jeśli każdy chce cię widzieć na ziemi?

Musisz uwierzyć, że się mylili.

You have to believe that they were wrong.

They have to be wrong.

Muszą się mylić.

Why else would we still be here?

Inaczej czemu tu nadal jesteśmy?

Dorastaliśmy ucząc się dopingować słabszych,

We grew up learning to cheer on the underdog

because we see ourselves in them.

ponieważ widzieliśmy w nich samych siebie.

Wyrośliśmy z korzenia wiary,

We stem from a root planted in the belief

that we are not what we were called.

że nie jesteśmy tymi, którymi nas nazywano.

We are not abandoned cars stalled out and sitting empty on some highway,

Nie jesteśmy zepsutymi samochodami

porzuconymi na środku drogi,

and if in some way we are, don't worry.

a jeśli w pewnym sensie jesteśmy, nie martw się.

Po prostu wyszliśmy na spacer i po benzynę.

We only got out to walk and get gas.

Jesteśmy członkami absolwentów z klasy "dokonaliśmy tego".

We are graduating members from the class of We Made It,

not the faded echoes of voices crying out,

nie cichnącymi echami głosów łkających:

"Names will never hurt me."

"Słowa mnie nie zranią".

Of course they did.

Oczywiście, że zraniły.

But our lives will only ever always continue to be a balancing act

Nasze życia zawsze będą

balansującym aktem,

that has less to do with pain

w którym jest mniej bólu

and more to do with beauty.

i więcej piękna.

(Applause)

(Brawa)