Optical illusions show how we see | Beau Lotto

3,116,305 views ・ 2009-10-08

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Eelkje ten Kate Nagekeken door: Rudolf Penninkhof
00:13
I want to start with a game. Okay?
0
13525
2626
Ik wil beginnen met een spelletje.
00:16
And to win this game,
1
16175
2395
En om dit spelletje te winnen,
00:18
all you have to do is see the reality that's in front of you
2
18594
2889
hoef je alleen maar de werkelijkheid hier voor je neus te zien
00:21
as it really is, all right?
3
21507
1992
zoals hij werkelijk is. Goed?
00:23
So we have two panels here, of colored dots.
4
23523
2587
Oké, we hebben hier twee panelen
met gekleurde stippen.
00:27
And one of those dots is the same in the two panels.
5
27006
4325
En één van deze stippen
op beide panelen. Oké?
00:33
And you have to tell me which one.
6
33530
2048
En jullie moeten me vertellen welke.
00:35
Now, I narrowed it down
7
35602
1448
Laten we ons beperken tot
00:37
to the gray one, the green one, and, say, the orange one.
8
37074
4671
de grijze, de groene, en, eeh, de oranje.
00:41
So by a show of hands, we'll start with the easiest one.
9
41769
3063
Oké., steek je hand op -- we beginnen met de makkelijkste --
00:44
Show of hands: how many people think it's the gray one?
10
44856
2714
Steek je hand op: wie denken er allemaal dat het de grijze is?
00:48
Really? Okay.
11
48594
1542
Echt? Oké.
00:50
How many people think it's the green one?
12
50160
2974
En wie denken er allemaal dat het de groene is?
00:54
And how many people think it's the orange one?
13
54737
2434
En wie denken er allemaal dat het de oranje is?
00:59
Pretty even split.
14
59035
1885
Behoorlijk gelijk verdeeld.
01:02
Let's find out what the reality is.
15
62483
2267
Laten we kijken hoe het echt is.
01:04
Here is the orange one.
16
64774
1820
Hier is de oranje.
01:07
(Laughter)
17
67873
1436
(Gelach)
01:10
Here is the green one.
18
70160
1324
Hier is de groene.
01:13
And here is the gray one.
19
73372
2001
En hier is de grijze.
01:16
(Laughter)
20
76872
3264
(Gelach)
01:20
So for all of you who saw that, you're complete realists.
21
80160
2799
Iedereen die dat zag: je bent een complete realist.
01:23
All right?
22
83428
1173
01:24
(Laughter)
23
84625
1511
(Gelach)
01:26
So this is pretty amazing, isn't it?
24
86160
1771
Verbazingwekkend hè?
01:27
Because nearly every living system
25
87955
1802
Want bijna elk levend wezen
01:29
has evolved the ability to detect light in one way or another.
26
89781
3908
heeft op de een of andere manier het vermogen om licht te zien ontwikkeld.
01:33
So for us, seeing color
27
93713
1841
dus voor ons is kleuren zien een van de simpelste dingen die onze hersenen doen.
01:35
is one of the simplest things the brain does.
28
95578
2310
01:37
And yet, even at this most fundamental level,
29
97912
2801
Maar zelfs op dit meest fundamentele niveau
01:40
context is everything.
30
100737
2619
is context alles.
01:43
What I'm going to talk about is not that context is everything,
31
103380
3181
Waar ik over wil praten is niet dat context alles is,
01:46
but why context is everything.
32
106585
2025
maar waaróm context alles is.
01:48
Because it's answering that question
33
108634
2216
Want het antwoord op die vraag vertelt ons niet alleen
01:50
that tells us not only why we see what we do,
34
110874
3544
waarom we zien wat we zien
01:54
but who we are as individuals,
35
114442
1694
maar ook wie we zijn als individu
01:56
and who we are as a society.
36
116160
1881
en wie we zijn als samenleving.
01:59
But first, we have to ask another question,
37
119649
2063
Maar eerst moeten we een andere vraag stellen,
02:01
which is, "What is color for?"
38
121736
1508
en dat is, "Waarom is er kleur?"
02:03
And instead of telling you, I'll just show you.
39
123268
2215
En in plaats van dat te vertellen laat ik het jullie nu zien.
02:05
What you see here is a jungle scene,
40
125507
2629
Wat je hier zien is een jungle-scène
02:08
and you see the surfaces according to the amount of light
41
128160
2784
En jullie zien de oppervlakten aan de hand van de hoeveelheid
02:10
that those surfaces reflect.
42
130968
1665
licht die deze oppervlaktes reflecteren.
02:12
Now, can any of you see the predator that's about to jump out at you?
43
132657
4383
Is er iemand die het roofdier kan zien dat klaarstaat om ons te overrompelen?
02:17
And if you haven't seen it yet, you're dead, right?
44
137064
3024
En als je het nog niet hebt gezien, ben je dood.
(Gelach)
02:20
(Laughter)
45
140112
1001
02:21
Can anyone see it? Anyone? No?
46
141137
2338
Is er iemand die het zien kan? Iemand? Nee?
02:23
Now let's see the surfaces
47
143499
1469
Ok, laten we nu de oppervlaktes bekijken aan de hand van de kwaliteit van licht die ze reflecteren.
02:24
according to the quality of light that they reflect.
48
144992
2854
02:27
And now you see it.
49
147870
1541
En nu zie je het.
02:30
So, color enables us to see
50
150489
2265
Dus kleur zorgt dat wij de overeenkomsten
02:32
the similarities and differences between surfaces,
51
152778
2426
en verschillen tussen oppervlakten kunnen zien,
02:35
according to the full spectrum of light that they reflect.
52
155228
3046
aan de hand van het volledige lichtspectrum wat ze reflecteren.
02:38
But what you've just done
53
158298
1461
Maar wat jullie zonet gedaan hebben is, in vele opzichten, wiskundig onmogelijk.
02:39
is in many respects mathematically impossible.
54
159783
3040
02:42
Why?
55
162847
1247
Waarom? Omdat we, zoals Berkeley ons vertelt,
02:44
Because, as Berkeley tells us,
56
164118
1430
02:45
we have no direct access to our physical world,
57
165572
2563
geen directe toegang tot onze fysieke wereld hebben,
02:48
other than through our senses.
58
168159
1977
anders dan via onze zintuigen.
02:50
And the light that falls onto our eyes
59
170160
1815
En het licht wat in onze ogen valt
02:51
is determined by multiple things in the world,
60
171999
2262
wordt bepaald door verscheidene dingen in de wereld --
02:54
not only the color of objects,
61
174285
1851
niet alleen de kleur van objecten,
02:56
but also the color of their illumination,
62
176160
1976
maar ook de kleur van hun glans,
02:58
and the color of the space between us and those objects.
63
178160
2809
en de kleur van de ruimte tussen ons en deze objecten.
03:00
You vary any one of those parameters,
64
180993
2253
Als je één van deze parameters verandert,
03:03
and you'll change the color of the light that falls onto your eye.
65
183270
3522
verander je de kleur van het licht dat in je ogen valt.
03:08
This is a huge problem,
66
188308
1184
Dit is een enorm probleem omdat het betekent
03:09
because it means that the same image
67
189516
2969
dat één en dezelfde afbeelding een oneindige hoeveelheid
03:12
could have an infinite number of possible real-world sources.
68
192509
3521
mogelijke bronnen in de werkelijkheid kan hebben.
03:16
Let me show you what I mean.
69
196054
1341
Ik zal jullie laten zien wat ik bedoel. Stel je voor dat dit je netvlies is.
03:17
Imagine that this is the back of your eye, okay?
70
197419
2833
En dit zijn twee projecties van de wereld.
03:20
And these are two projections from the world.
71
200276
2500
03:22
They're identical in every single way.
72
202800
2463
Ze zijn volledig identiek.
03:25
Identical in shape, size, spectral content.
73
205287
4032
Dezelfde vorm, afmeting, spectrale inhoud.
03:29
They are the same, as far as your eye is concerned.
74
209343
2769
Voor zover je oog kan zien zijn ze hetzelfde.
03:33
And yet they come from completely different sources.
75
213158
4094
En toch komen ze van compleet verschillende bronnen.
03:38
The one on the right comes from a yellow surface,
76
218380
4501
Die aan de rechterkant
komt van een geel oppervlak,
03:42
in shadow, oriented facing the left,
77
222905
2405
in de schaduw, van links gezien,
03:45
viewed through a pinkish medium.
78
225334
2872
met een doorzichtig roze vlak ervoor
03:48
The one on the left comes from an orange surface,
79
228230
3244
Die aan de linkerkant komt van een oranje oppervlak,
03:51
under direct light, facing to the right,
80
231498
2183
met directe belichting, van rechts gezien,
03:53
viewed through sort of a bluish medium.
81
233705
1984
Met een blauwachtig vlak ervoor.
03:55
Completely different meanings,
82
235713
2175
Volledig verschillende betekenissen
03:57
giving rise to the exact same retinal information.
83
237912
3277
leiden tot exact gelijke informatie op het netvlies.
04:01
And yet it's only the retinal information that we get.
84
241213
3317
En toch krijgen we alleen maar die informatie
op ons netvlies.
04:05
So how on Earth do we even see?
85
245240
3282
Dus hoe kunnen we überhaupt het verschil zien?
04:08
So if you remember anything in this next 18 minutes,
86
248546
3207
Als je iets onthoudt van de komende 18 minuten,
04:11
remember this:
87
251777
1246
onthoud dan dit: Dat het licht wat op je ogen valt,
04:13
that the light that falls onto your eye,
88
253047
1942
04:15
sensory information, is meaningless,
89
255013
2423
zintuigelijke informatie, betekenisloos is.
04:17
because it could mean literally anything.
90
257460
2118
Want het zou letterlijk wat dan ook kunnen betekenen.
04:20
And what's true for sensory information is true for information generally.
91
260158
3545
En wat geldt voor zintuigelijke informatie geldt voor informatie in het algemeen.
04:23
There's no inherent meaning in information.
92
263727
2033
Er zit geen inherente betekenis in informatie.
04:25
It's what we do with that information that matters.
93
265784
2413
Het is wat we met die informatie doen wat belangrijk is.
04:28
So, how do we see? Well, we see by learning to see.
94
268895
3723
Maar hoe zien we dan? We zien door te leren kijken.
04:32
The brain evolved the mechanisms for finding patterns,
95
272642
3539
Onze hersenen hebben mechanismen ontwikkeld voor het vinden van patronen,
04:36
finding relationships in information,
96
276205
2040
het vinden van onderlinge relaties binnen informatie,
04:38
and associating those relationships with a behavioral meaning,
97
278269
4198
en het associëren van deze relaties
met een betekenis voor ons gedrag
04:42
a significance, by interacting with the world.
98
282491
2865
een belang, door interactie met de wereld.
04:45
We're very aware of this
99
285380
1755
We zijn ons hier zeer van bewust
04:47
in the form of more cognitive attributes, like language.
100
287159
2829
in de vorm van meer cognitieve eigenschappen, zoals taal.
04:50
I'm going to give you some letter strings,
101
290012
2033
Ik ga jullie een paar letterreeksen laten zien. En ik wil dat jullie ze hardop voorlezen,
04:52
and I want you to read them out for me, if you can.
102
292069
2493
als jullie kunnen.
04:54
Audience: "Can you read this?"
103
294586
1665
Publiek: "Can you read this?"
04:57
"You are not reading this."
104
297092
2044
"You are not reading this."
04:59
"What are you reading?"
105
299590
1446
"What are you reading?"
05:01
Beau Lotto: "What are you reading?" Half the letters are missing, right?
106
301060
3384
Beau Lotto: "What are you reading?" De helft van de letters mist.
05:04
There's no a priori reason
107
304468
1309
Er is geen specifieke reden waarom er een "H"
05:05
why an "H" has to go between that "W" and "A."
108
305801
2492
tussen die "W" en "A" moet staan.
05:08
But you put one there. Why?
109
308317
1555
Maar jullie zetten er één neer. Waarom?
05:09
Because in the statistics of your past experience,
110
309896
2356
Omdat in de statistieken van je ervaring tot nu toe
05:12
it would have been useful to do so.
111
312276
1694
het praktisch was om dat te doen. Dus doe je het opnieuw.
05:13
So you do so again.
112
313994
1441
05:15
And yet you don't put a letter after that first "T."
113
315459
2677
Maar je zet geen letter na de eerste "T."
05:18
Why? Because it wouldn't have been useful in the past.
114
318160
2864
Waarom? Omdat het in het verleden niet praktisch zou zijn geweest.
05:21
So you don't do it again.
115
321048
2088
Dus doe je het niet nog een keer.
05:23
So, let me show you how quickly our brains can redefine normality,
116
323160
3869
Ik zal jullie laten zien hoe snel onze hersenen normaliteit kunnen herdefiniëren,
05:27
even at the simplest thing the brain does, which is color.
117
327053
2730
zelfs met het simpelste wat de hersenen doen, kleur herkennen.
05:29
So if I could have the lights down up here.
118
329807
2634
Kan iemand het licht op het toneel dimmen?
05:32
I want you to first notice that those two desert scenes are physically the same.
119
332465
3799
Ten eerste wil ik dat jullie zien dat deze twee woestijnlandschappen fysiek hetzelfde zijn.
De een is simpelweg een spiegelbeeld van de ander. Goed?
05:36
One is simply the flipping of the other.
120
336288
2177
05:40
Now I want you to look at that dot
121
340244
2310
Nu wil ik dat jullie naar de stip
05:42
between the green and the red.
122
342578
2557
tussen het groen en het rood kijken. O.K.?
05:45
And I want you to stare at that dot. Don't look anywhere else.
123
345159
2977
En ik wil dat jullie naar die stip blijven staren, en nergens anders naar.
05:48
We're going to look at it for about 30 seconds,
124
348160
2206
En dat gaan we zo'n 30 seconden volhouden,
wat nogal saai is in een 18 minuten lange voordracht.
05:50
which is a bit of a killer in an 18-minute talk.
125
350390
2442
05:52
(Laughter)
126
352856
1293
(Gelach)
Maar ik wil jullie graag laten leren.
05:54
But I really want you to learn.
127
354173
1594
05:55
And I'll tell you -- don't look anywhere else --
128
355791
2301
En ik zal jullie vertellen -- blijven staren --
05:58
I'll tell you what's happening in your head.
129
358116
2055
en ik zal jullie vertellen wat er binnenin jullie hoofd gebeurt.
06:00
Your brain is learning,
130
360195
1267
Je hersens zijn aan het leren. Ze zijn aan het leren dat de rechterkant van hun gezichtsveld
06:01
and it's learning that the right side of its visual field
131
361486
2728
rood belicht wordt;
06:04
is under red illumination;
132
364238
1293
06:05
the left side of its visual field is under green illumination.
133
365555
2927
de linkerkant van het gezichtsveld word groen belicht.
06:08
That's what it's learning. Okay?
134
368506
2886
Dat is wat ze aan het leren zijn. Oké?
06:11
Now, when I tell you, I want you to look at the dot between the two desert scenes.
135
371416
4679
En dan wil ik dat jullie nu, als ik het zeg, naar de stip tussen de twee woestijnlandschappen kijken.
06:16
So why don't you do that now?
136
376119
2015
Oké, kijk maar.
06:18
(Laughter)
137
378158
3360
(Gelach)
06:21
Can I have the lights up again?
138
381542
1903
Kan iemand de lichten weer aandoen?
06:23
I take it from your response they don't look the same anymore, right?
139
383469
3466
Ik maak uit jullie reactie op dat ze er niet meer hetzelfde uitzien. Klopt dat?
06:26
(Applause)
140
386959
1177
(Applaus)
06:28
Why? Because your brain is seeing that same information
141
388160
2976
Waarom? Omdat jullie hersenen de informatie zien
06:31
as if the right one is still under red light,
142
391160
2687
alsof de rechter nog steeds rood belicht wordt,
06:33
and the left one is still under green light.
143
393871
2158
en de linker nog steeds groen belicht wordt.
Dat is jullie nieuwe normaal.
06:36
That's your new normal.
144
396053
1365
06:37
Okay? So, what does this mean for context?
145
397442
2006
Wat betekent dit voor context?
06:39
It means I can take two identical squares,
146
399472
2334
Het betekent dat ik deze twee identieke vierkanten
06:41
put them in light and dark surrounds,
147
401830
1820
in lichte en donkere omgevingen kan plaatsen.
06:43
and the one on the dark surround looks lighter than on the light surround.
148
403674
3485
En dat nu degene met de donkere omgeving lichter lijkt dan die met de lichte omgeving.
Het is zijn niet zozeer de lichte en donkere omgeving die hier van belang zijn.
06:47
What's significant is not simply the light and dark surrounds that matter.
149
407183
3584
06:50
It's what those light and dark surrounds meant for your behavior in the past.
150
410791
3645
Belangrijk is wat deze lichte en donkere omgeving in het verleden voor je gedrag hebben betekend.
06:54
So I'll show you what I mean.
151
414460
1397
Ik zal jullie laten zien wat ik bedoel. Hier hebben we
06:55
Here we have that exact same illusion.
152
415881
1983
precies dezelfde illusie.
06:57
We have two identical tiles on the left,
153
417888
2126
Twee identieke tegels,
07:00
one in a dark surround, one in a light surround.
154
420038
2286
links één met een donkere omgeving en één met een lichte omgeving
07:02
And the same thing over on the right.
155
422348
2079
En aan de rechterkant hetzelfde.
07:04
Now, I'll reveal those two scenes,
156
424451
2851
Wat ik nu ga doen is deze twee beelden inspecteren.
07:07
but I'm not going to change anything within those boxes,
157
427326
2668
Maar ik ga niets veranderen binnen deze vakken,
behalve hun betekenis.
07:10
except their meaning.
158
430018
1151
07:11
And see what happens to your perception.
159
431193
2313
En laten we kijken wat er met jullie perceptie gebeurt.
07:13
Notice that on the left
160
433530
1606
Je ziet dat aan de linkerkant
07:15
the two tiles look nearly completely opposite:
161
435160
2765
de twee tegels bijna tegenovergesteld lijken:
07:17
one very white and one very dark, right?
162
437949
3091
één heel erg wit en de ander heel erg donker.
Ja? Terwijl, aan de rechterkant,
07:21
Whereas on the right, the two tiles look nearly the same.
163
441064
3275
de tegels er bijna hetzelfde uitzien.
07:24
And yet there is still one on a dark surround,
164
444363
2238
Terwijl er nog steeds één een donkere, en de ander een lichte omgeving heeft.
07:26
and one on a light surround.
165
446625
1365
07:28
Why?
166
448014
1151
Waarom? Omdat als de tegel in die schaduw
07:29
Because if the tile in that shadow were in fact in shadow,
167
449189
3947
echt in de schaduw zou liggen
07:33
and reflecting the same amount of light to your eye
168
453160
2429
en dezelfde hoeveelheid licht in je ogen zou reflecteren
07:35
as the one outside the shadow,
169
455613
1768
als degene buiten de schaduw
07:37
it would have to be more reflective -- just the laws of physics.
170
457405
3397
hij meer zou moeten reflecteren -- gewoon de wetten van de natuurkunde.
07:40
So you see it that way.
171
460826
1518
Dus zie je het zo.
07:42
Whereas on the right, the information is consistent
172
462368
2658
Terwijl aan de rechterkant de informatie consistent is
07:45
with those two tiles being under the same light.
173
465050
2683
met het beeld van twee tegels onder hetzelfde licht.
07:47
If they're under the same light reflecting the same amount of light to your eye,
174
467757
3833
Als ze hetzelfde licht krijgen, en dezelfde hoeveelheid licht
naar je oog weerkaatsen
07:51
then they must be equally reflective.
175
471614
1785
dan moeten ze evenveel reflecteren.
07:53
So you see it that way.
176
473423
1263
Dus zie je het zo.
07:54
Which means we can bring all this information together
177
474710
2526
Hetgeen betekent dat we al deze informatie samen kunnen voegen
07:57
to create some incredibly strong illusions.
178
477260
2048
om een paar ongelofelijk sterke illusies te creëren.
07:59
This is one I made a few years ago.
179
479332
1804
Dit is er een die ik een paar jaar geleden heb gemaakt.
08:01
And you'll notice you see a dark brown tile at the top,
180
481160
3313
Bovenaan zie je een donkerbruine tegel,
08:04
and a bright orange tile at the side.
181
484497
2479
en aan de zijkant een feloranje tegel.
08:07
That is your perceptual reality.
182
487000
1730
Dat is je perceptuele werkelijkheid. De fysieke werkelijkheid is
08:08
The physical reality is that those two tiles are the same.
183
488754
2964
dat deze twee tegels hetzelfde zijn.
08:14
Here you see four gray tiles on your left,
184
494160
2976
Hier zie je vier grijze tegels aan de linkerkant,
08:17
seven gray tiles on the right.
185
497160
2512
zeven grijze tegels aan de rechterkant.
08:19
I'm not going to change those tiles at all,
186
499696
2057
Ik verander er helemaal niks aan.
08:21
but I'm going to reveal the rest of the scene.
187
501777
2167
Maar ik ga de rest van het plaatje laten zien.
08:23
And see what happens to your perception.
188
503968
1958
En kijk wat er gebeurt met je perceptie.
08:26
The four blue tiles on the left are gray.
189
506521
3509
De vier blauwe tegels links zijn grijs.
08:30
The seven yellow tiles on the right are also gray.
190
510054
3653
De zeven gele tegels rechts zijn óók grijs.
08:33
They are the same. Okay?
191
513731
1881
Ze zijn hetzelfde.
08:35
Don't believe me? Let's watch it again.
192
515636
2038
Geloven jullie met niet? Laten we nog een keer kijken.
08:39
What's true for color is also true for complex perceptions of motion.
193
519558
4254
Wat waar is voor kleur is net zo waar voor de complexe perceptie van beweging.
08:43
So, here we have --
194
523836
2809
Hier hebben we --
08:46
let's turn this around -- a diamond.
195
526669
3264
Laten we dit omdraaien -- een diamant.
08:51
And what I'm going to do is, I'm going to hold it here,
196
531160
2620
En wat ik ga doen is dat ik hem hier vasthoud,
08:53
and I'm going to spin it.
197
533804
1846
en rond laat draaien.
08:56
And for all of you, you'll see it probably spinning this direction.
198
536991
3144
En jullie zijn hem waarschijnlijk allemaal deze kant om draaien.
09:00
Now I want you to keep looking at it.
199
540159
2612
Nu wil ik dat jullie er naar blijven kijken.
09:02
Move your eyes around, blink, maybe close one eye.
200
542795
2500
Beweeg jullie ogen, knipper, misschien dat je één oog dicht kunt doen.
09:05
And suddenly it will flip, and start spinning the opposite direction.
201
545319
3817
En opeens begint hij de andere kant op te draaien.
09:09
Yes? Raise your hand if you got that. Yes?
202
549160
3172
Ja? Steek je hand omhoog als je het gezien hebt. Ja?
09:12
Keep blinking.
203
552356
1207
Blijf knipperen. Elke keer dat je knippert verandert hij van richting. Oké?
09:13
Every time you blink, it will switch.
204
553587
2585
09:16
So I can ask you, which direction is it rotating?
205
556196
2597
Dus ik kan jullie vragen, welke kant draait hij om?
09:20
How do you know?
206
560317
1270
Hoe weet je dat?
09:22
Your brain doesn't know, because both are equally likely.
207
562300
3110
Je hersenen weten het niet. Omdat allebei de alternatieven evenzeer mogelijk zijn.
09:25
So depending on where it looks,
208
565434
1538
Dus afhankelijk van waar je kijkt verandert de richting
09:26
it flips between the two possibilities.
209
566996
3329
tussen de twee mogelijkheden.
09:30
Are we the only ones that see illusions?
210
570349
1924
Zijn wij de enige die illusies zijn?
09:32
The answer to this question is no.
211
572297
1839
Het antwoord op deze vraag is nee.
09:34
Even the beautiful bumblebee,
212
574160
1719
Zelfs de prachtige hommel
09:35
with its mere one million brain cells,
213
575903
2874
met slecht één miljoen hersencellen,
09:38
which is 250 times fewer cells than you have in one retina,
214
578801
3015
250 keer minder cellen dan wat jullie in je netvlies hebben,
09:41
sees illusions, does the most complicated things
215
581840
2828
ziet illusies, doet de meest gecompliceerde dingen
09:44
that even our most sophisticated computers can't do.
216
584692
2444
die zelfs onze meest geavanceerde computers niet kunnen doen.
09:47
So in my lab we work on bumblebees,
217
587501
1856
In mijn laboratorium werken we dus met hommels.
09:49
because we can completely control their experience,
218
589381
2489
Omdat we hun beleving compleet kunnen bepalen,
09:51
and see how it alters the architecture of their brain.
219
591894
2533
en zien hoe die beleving de architectuur van hun hersenen verandert.
En dit doen we in onze zogenaamde Bee Matrix.
09:54
We do this in what we call the Bee Matrix.
220
594451
2101
09:56
Here you have the hive.
221
596576
1274
Hier zien jullie het nest. In het midden, die grote hommel,
09:57
You can see the queen bee, the large bee in the middle.
222
597874
2595
dat is de koningin. Eromheen zie je al haar dochters, de eitjes.
10:00
Those are her daughters, the eggs.
223
600493
1626
En ze gaan heen en weer tussen het nest
10:02
They go back and forth between this hive and the arena, via this tube.
224
602143
3615
en de arena, via deze buis.
10:09
You'll see one of the bees come out here.
225
609002
2587
En hier zien jullie één van de hommels naar buiten komen.
10:11
You see how she has a little number on her?
226
611613
2094
Zien jullie dat ze een klein nummertje op haar rug heeft?
10:14
There's another one coming out, she also has a number on her.
227
614160
2936
En daar komt er nog één. Zij heeft en ander nummertje.
10:17
Now, they're not born that way, right?
228
617585
2271
Zo zijn ze natuurlijk niet geboren.
10:19
We pull them out, put them in the fridge, and they fall asleep.
229
619880
3015
We halen ze uit het nest, stoppen ze in de koelkast, en dan vallen ze in slaap.
10:22
Then you can superglue little numbers on them.
230
622919
2293
En dan kun je met secondenlijm kleine nummertjes op ze plakken.
(Gelach)
10:25
(Laughter)
231
625236
1183
10:26
And now, in this experiment they get a reward if they go to the blue flowers.
232
626443
3693
In het experiment wat je hier ziet krijgen ze een beloning als ze naar de blauwe bloemen gaan.
10:30
They land on the flower,
233
630160
1193
En ze landen op de bloem. Ze steken hun tong er in,
10:31
stick their tongue in there, called a proboscis, and drink sugar water.
234
631377
3509
de proboscis zoals die heet, en ze drinken suikerwater.
10:34
She's drinking a glass of water that's about that big to you and I,
235
634910
3158
Nu drinkt ze een glas of water wat er voor ons ongeveer zo groot uit zou zien,
10:38
will do that about three times, then fly.
236
638092
3634
en dat doet ze drie keer, en daarna vliegt ze weg.
10:44
And sometimes they learn not to go to the blue,
237
644066
2278
Soms leren ze ook om niet naar de blauwe bloemen te gaan,
10:46
but to go where the other bees go.
238
646368
1768
maar om dezelfde plek op te zoeken als de andere bijen.
10:48
So they copy each other.
239
648160
1214
Dus ze doen elkaar na. Ze kunnen tot vijf tellen. Ze kunnen gezichten herkennen.
10:49
They can count to five. They can recognize faces.
240
649398
2286
10:51
And here she comes down the ladder.
241
651708
1961
En hier komt ze van de ladder af.
10:53
And she'll come into the hive, find an empty honey pot,
242
653693
2581
En dan gaat ze naar het nest, zoekt een lege honingcel,
10:56
and throw up, and that's honey.
243
656298
2057
en geeft over, en dat is honing.
10:58
(Laughter)
244
658379
1151
(Gelach)
10:59
Now remember, she's supposed to be going to the blue flowers,
245
659554
4810
Oké, onthoud -- (Gelach)
-- het is de bedoeling dat ze naar de blauwe bloemen gaat.
11:04
but what are these bees doing in the upper right corner?
246
664388
2627
Maar wat zijn die bijen daar rechts boven in de hoek aan het doen?
11:07
It looks like they're going to green flowers.
247
667039
2489
Het ziet er naar uit dat ze naar de groene bloemen vliegen.
11:09
Now, are they getting it wrong?
248
669552
2806
Hebben ze het mis?
11:12
And the answer to the question is no. Those are actually blue flowers.
249
672382
3492
En het antwoord op de vraag is nee. In werkelijkheid zijn het blauwe bloemen.
11:15
But those are blue flowers under green light.
250
675898
3563
Maar we laten ze zien met groene belichting.
11:19
So they're using the relationships between the colors to solve the puzzle,
251
679485
3732
Dus ze gebruiken de onderlinge relatie tussen de kleuren om de puzzel op te lossen.
11:23
which is exactly what we do.
252
683241
2071
Wat precies hetzelfde is als wat wij doen.
11:25
So, illusions are often used,
253
685336
2331
Dus illusies worden vaak gebruikt,
11:27
especially in art, in the words of a more contemporary artist,
254
687691
3611
vooral in de kunst, zoals een meer hedendaagse kunstenaar het zegt,
11:31
"to demonstrate the fragility of our senses."
255
691326
2460
"om de kwetsbaarheid van onze zintuigen zichtbaar te maken"
11:33
Okay, this is complete rubbish.
256
693810
2324
Oké. Dat is complete onzin.
11:36
The senses aren't fragile. And if they were, we wouldn't be here.
257
696158
3950
Onze zintuigen zijn niet kwetsbaar. Als ze dat waren zouden we nu hier niet zitten.
Kleuren vertellen ons juist iets heel anders,
11:40
Instead, color tells us something completely different,
258
700132
2899
11:43
that the brain didn't actually evolve to see the world the way it is.
259
703055
3368
namelijk dat onze hersenen niet zijn geëvolueerd om de wereld te zien zoals hij is.
11:46
We can't.
260
706447
1211
Dat kunnen we niet. In plaats daarvan hebben onze hersenen geleerd de wereld te zien
11:47
Instead, the brain evolved to see the world
261
707682
2412
11:50
the way it was useful to see in the past.
262
710118
3018
zoals het praktisch was in het verleden.
11:53
And how we see is by continually redefining normality.
263
713160
4171
We zien door voortdurend de norm te herdefiniëren.
11:59
So, how can we take this incredible capacity of plasticity of the brain
264
719650
6872
Hoe kunnen we met deze
ongelofelijke capaciteit en vormbaarheid van onze hersenen
12:06
and get people to experience their world differently?
265
726546
2524
mensen hun wereld anders laten beleven?
12:09
Well, one of the ways we do it in my lab and studio
266
729094
2697
Een van de manieren die we in mijn laboratorium en atelier gebruiken
12:11
is we translate the light into sound,
267
731815
3238
is het vertalen van licht in geluid
12:15
and we enable people to hear their visual world.
268
735077
3074
en we maken het mogelijk voor mensen om hun visuele wereld te horen.
12:19
And they can navigate the world using their ears.
269
739160
2658
En ze hun weg te laten vinden met hun oren.
12:22
Here's David on the right, and he's holding a camera.
270
742425
3356
Hier rechts zie je David, hij heeft een camera vast.
12:25
On the left is what his camera sees.
271
745805
1730
Hier links zie je wat de camera ziet.
12:27
And you'll see there's a faint line going across that image.
272
747559
3008
En je ziet een lijn, een vage lijn die recht door het beeld loopt.
12:30
That line is broken up into 32 squares.
273
750591
2409
Die lijn is verdeeld in 32 vierkantjes.
12:33
In each square, we calculate the average color.
274
753024
2327
In elk vierkant berekenen we de gemiddelde kleur.
12:35
And then we just simply translate that into sound.
275
755375
2381
En dan vertalen we dat simpelweg naar geluid.
12:37
And now he's going to turn around,
276
757780
3233
En nu gaat hij zich omdraaien
zijn ogen dichtdoen
12:41
close his eyes,
277
761037
2860
12:43
and find a plate on the ground with his eyes closed.
278
763921
3262
en een bord op de grond zoeken, met zijn ogen dicht.
12:47
(Continuous sound)
279
767207
1224
12:50
(Sound changes momentarily)
280
770164
1328
12:52
(Sound changes momentarily)
281
772302
1350
12:55
(Sound changes momentarily)
282
775143
2230
12:59
(Sound changes momentarily)
283
779580
1837
13:03
(Sound changes momentarily)
284
783286
1837
13:05
Beau Lotto: He finds it. Amazing, right?
285
785773
1941
Hij vind het. Ongelofelijk hè?
13:07
So not only can we create a prosthetic for the visually impaired,
286
787738
3063
Dus we kunnen niet alleen protheses voor mensen met een visuele handicap maken,
13:10
but we can also investigate
287
790825
2483
we kunnen ook onderzoeken hoe mensen
13:13
how people literally make sense of the world.
288
793332
2696
de wereld beleven en begrijpen via hun zintuigen.
13:16
But we can also do something else.
289
796052
1635
Maar er is nog iets wat we kunnen doen. We kunnen ook muziek maken met kleuren.
13:17
We can also make music with color.
290
797711
3088
13:20
So, working with kids,
291
800823
1676
We hebben een aantal kinderen
13:22
they created images,
292
802523
1793
afbeeldingen laten maken
13:24
thinking about what might the images you see
293
804340
2116
en ze laten bedenken hoe de beelden die je ziet
13:26
sound like if we could listen to them.
294
806480
1824
zouden klinken als je er naar zou kunnen luisteren.
13:28
And then we translated these images.
295
808328
1808
En toen hebben we deze beelden vertaald.
13:30
And this is one of those images.
296
810160
1976
Dit is een van die afbeeldingen.
13:32
And this is a six-year-old child composing a piece of music
297
812160
2976
En dit is een zesjarige die een compositie maakt
13:35
for a 32-piece orchestra.
298
815160
2976
voor een 32-delig orkest.
13:38
And this is what it sounds like.
299
818160
2001
En zo klinkt het.
13:40
(Electronic representation of orchestral music)
300
820185
6678
14:06
So, a six-year-old child. Okay?
301
846749
2267
Gedaan door een zes jaar oud kind. Niet te geloven.
14:09
Now, what does all this mean?
302
849040
2117
En wat betekent dit allemaal?
14:12
What this suggests is that no one is an outside observer of nature, okay?
303
852753
4340
Wat dit suggereert is dat niemand een objectieve beschouwer
van de natuur is. Goed?
14:17
We're not defined by our central properties,
304
857117
2065
We worden niet gedefiniëerd door onze centrale eigenschappen,
14:19
by the bits that make us up.
305
859206
1664
door de stukjes waarvan we gemaakt zijn.
14:20
We're defined by our environment and our interaction with that environment,
306
860894
3674
We worden gedefiniëerd door onze omgeving en onze interactie met die omgeving --
14:24
by our ecology.
307
864592
1652
door onze ecologie.
14:26
And that ecology is necessarily relative, historical and empirical.
308
866268
6032
En deze ecologie is noodzakelijkerwijs relatief,
historisch en empirisch.
Waarmee ik wil afsluiten is het volgende.
14:34
So, what I'd like to finish with is this over here.
309
874205
4261
14:38
Because what I've been trying to do is really celebrate uncertainty.
310
878490
3261
Want wat ik heb geprobeerd te doen is de onzekerheid vieren.
14:41
Because I think only through uncertainty is there potential for understanding.
311
881775
3761
Want ik denk dat we alleen door zekerheid een mogelijkheid hebben om te begrijpen.
14:45
So, if some of you are still feeling a bit too certain,
312
885560
2868
Dus, als sommige van jullie zich nog steeds iets te zeker voelen,
14:48
I'd like to do this one.
313
888452
1542
wil ik het volgende doen.
14:50
So, if we have the lights down.
314
890018
2414
Kan iemand het licht uitdoen?
14:52
And what we have here --
315
892456
4882
Wat we hier hebben --
14:58
Can everyone see 25 purple surfaces on your left,
316
898546
4770
Kan iedereen 25 paarse vlakken zien
aan de linkerkant,
15:03
and 25, call it yellowish, surfaces on your right?
317
903340
4192
en 25 geelachtige vlakken aan de rechterkant?
15:07
So now, what I want to do,
318
907556
1314
Oké, wat ik nu wil doen:
15:08
I'm going to put the middle nine surfaces here
319
908894
3017
Ik ga de negen middelste vlakken
15:11
under yellow illumination,
320
911935
1627
met geel belichten
15:13
by simply putting a filter behind them.
321
913586
2006
door er een filter achter te zetten.
Goed. Jullie kunnen zien dat dat het licht verandert
15:18
Now you can see that changes the light that's coming through there, right?
322
918054
3971
wat er doorheenschijnt. Oké?
15:22
Because now the light is going through a yellowish filter
323
922049
3081
Want nu komt het licht eerst door een geelachtig filter
en daarna door een paarsachtig filter.
15:25
and then a purplish filter.
324
925154
1547
15:26
I'm going to do the opposite on the left here.
325
926725
4311
Nu ga ik het tegenovergestelde doen hier aan de linkerkant.
15:31
I'm going to put the middle nine under a purplish light.
326
931060
5667
Ik ga de negen middelste vlakken met paars belichten.
15:38
Now, some of you will have noticed that the consequence
327
938160
4537
Sommigen van jullie zal het opvallen dat de het gevolg hiervan is dat
15:42
is that the light coming through those middle nine on the right,
328
942721
3063
dat het licht wat door de middelste negen vlakken aan de rechterkant,
15:45
or your left, is exactly the same as the light
329
945808
2808
links voor jullie,
exact hetzelfde is als het licht wat door de
15:48
coming through the middle nine on your right.
330
948640
2692
negen middelste vlakken aan jullie rechterkant schijnt.
15:51
Agreed? Yes?
331
951356
2585
Mee eens? Ja?
15:53
Okay. So they are physically the same.
332
953965
2549
Oké. Dus ze zijn fysiek hetzelfde.
15:56
Let's pull the covers off.
333
956538
2638
Laten we de voorplaten eraf halen.
16:02
Now remember --
334
962160
1341
Onthoud dat je weet
16:05
you know that the middle nine are exactly the same.
335
965864
3719
dat de negen vlakken in het midden exact hetzelfde zijn.
16:09
Do they look the same?
336
969607
1219
Zien ze er hetzelfde uit? Nee.
16:12
No.
337
972462
1155
16:13
The question is, "Is that an illusion?"
338
973641
1955
De vraag is, "Is dit een illusie?"
16:15
And I'll leave you with that.
339
975620
1407
En daarmee laat ik jullie achter.
16:17
So, thank you very much.
340
977051
1205
Bedankt!
16:18
(Laughter)
341
978280
1165
16:19
(Applause)
342
979469
2691
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7