Optical illusions show how we see | Beau Lotto

Translator: Pongsakorn Puavaranukroh Reviewer: Sritala Dhanasarnsombut

I want to start with a game. Okay?

ผมอยากจะเริ่มด้วยการเล่นเกม

And to win this game,

วิธีที่จะชนะเกมนี้

all you have to do is see the reality that's in front of you

สิ่งที่ต้องทำคือ ดูความจริงที่อยู่ตรงหน้าคุณ

as it really is, all right?

อย่างที่คุณเห็น โอเคไหมครับ?

So we have two panels here, of colored dots.

เรามีกระดาน 2 อัน ที่มีจุดสีต่างๆ

And one of those dots is the same in the two panels.

และจะมีจุดสีหนึ่งที่เหมือนกัน ทั้งในสองกระดาน

And you have to tell me which one.

และคุณต้องบอกผมว่าเป็นสีไหน

Now, I narrowed it down

ผมช่วยตัดตัวเลือกให้เหลือแค่

to the gray one, the green one, and, say, the orange one.

จุดสีเทา สีเขียว หรือสีส้ม

So by a show of hands, we'll start with the easiest one.

ที่นี้ให้ยกมือขึ้นเวลาตอบนะครับ มาเริ่มกันเลย

Show of hands: how many people think it's the gray one?

ใครบ้างที่คิดว่าเป็นสีเทา? ให้ยกมือขึ้น

Really? Okay.

จริงหรือนี่? โอเค

How many people think it's the green one?

ใครที่คิดว่าเป็นสีเขียว?

And how many people think it's the orange one?

ใครที่คิดว่าเป็นสีส้ม?

Pretty even split.

มีคนเลือกพอๆ กัน

Let's find out what the reality is.

ทีนี้มาดูเฉลยกัน

Here is the orange one.

นี่เป็นสีส้ม

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Here is the green one.

อันนี้สีเขียว

And here is the gray one.

และนี่เป็นสีเทา

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

So for all of you who saw that, you're complete realists.

สำหรับคนที่ดูออก คุณเป็นพวกสัจนิยมตัวจริง

All right?

ใช่ไหมครับ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

So this is pretty amazing, isn't it?

นี่มันน่าทึ่งจริงๆ เห็นด้วยไหมครับ?

Because nearly every living system

เพราะว่าสิ่งมีชีวิตเกือบทุกชนิด

has evolved the ability to detect light in one way or another.

ได้มีวิวัฒนาการให้มีความสามารถ ในการรับรู้แสงไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง

So for us, seeing color

สำหรับมนุษย์ การมองเห็นสี

is one of the simplest things the brain does.

เป็นงานง่ายๆ ที่สมองเราทำได้

And yet, even at this most fundamental level,

แม้แต่ในความสามารถพื้นๆ นี้

context is everything.

ก็ยังขึ้นอยู่กับบริบทแวดล้อม

What I'm going to talk about is not that context is everything,

ที่ผมจะพูดไม่ใช่เรื่องเกี่ยวกับ ความสำคัญของบริบท

but why context is everything.

แต่เป็นเรื่องที่ว่าทำไมบริบทจึงสำคัญ

Because it's answering that question

เพราะว่ามันไม่เพียงจะช่วยตอบคำถามที่ว่า

that tells us not only why we see what we do,

ทำไมเราจึงมองเห็นสิ่งที่เราทำ

but who we are as individuals,

แต่ยังรวมถึงเราเป็นใครในระดับปัจเจก

and who we are as a society.

รวมถึงเราเป็นใครในระดับสังคม

But first, we have to ask another question,

แต่ก่อนอื่น เราต้องถามอีกคำถามหนึ่งก่อน

which is, "What is color for?"

ซึ่งคือ "สีต่างๆ มีไว้เพื่ออะไร?"

And instead of telling you, I'll just show you.

แทนที่จะเล่า ผมจะแสดงให้คุณดูรูปแทน

What you see here is a jungle scene,

ที่คุณเห็นอยู่นี้เป็นฉากป่าดงดิบแห่งหนึ่ง

and you see the surfaces according to the amount of light

คุณจะเห็นลักษณะพื้นผิวต่างๆ ตามปริมาณของแสง

that those surfaces reflect.

ที่พื้นผิวนั้นสะท้อนออกมา

Now, can any of you see the predator that's about to jump out at you?

ทีนี้ คุณมองเห็นสัตว์นักล่าไหม? ที่มันพร้อมจะกระโจนเข้าใส่คุณ

And if you haven't seen it yet, you're dead, right?

ถ้าคุณไม่เห็น คุณก็ตาย จริงไหม?

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Can anyone see it? Anyone? No?

มีใครเห็นมันไหม? ไม่มีเลยเหรอครับ?

Now let's see the surfaces

ทีนี้ดูลักษณะพื้นผิวต่างๆ

according to the quality of light that they reflect.

ที่แสงสะท้อนออกมาในเชิงคุณภาพ

And now you see it.

ตอนนี้คุณเห็นมันแล้ว

So, color enables us to see

สีสันทำให้เรามองเห็นถึง

the similarities and differences between surfaces,

ความคล้ายและความต่าง ระหว่างพื้นผิวต่างๆ

according to the full spectrum of light that they reflect.

ตามสเปกตรัมของแสงที่มันสะท้อนออกมา

But what you've just done

แต่สิ่งที่คุณเพิ่งทำไปนั้น

is in many respects mathematically impossible.

ในหลายๆ แง่มุมแล้ว มันเป็นไปไม่ได้ในทางคณิตศาสตร์

Why?

ทำไมล่ะ?

Because, as Berkeley tells us,

ก็เพราะว่า อย่างที่เบิร์กลีย์บอกเรา

we have no direct access to our physical world,

เราไม่สามารถเข้าถึงโลกกายภาพได้โดยตรง

other than through our senses.

ถ้าปราศจากประสาทสัมผัสต่างๆ ของเรา

And the light that falls onto our eyes

แสงที่ตกกระทบสู่ตาเรา

is determined by multiple things in the world,

ถูกกำหนดโดยหลายปัจจัยภายนอก

not only the color of objects,

ไม่ใช่กำหนดจากแค่เพียงสีของตัววัตถุ

but also the color of their illumination,

แต่ยังรวมถึงสีสันของทัศนวิสัยรอบๆด้วย

and the color of the space between us and those objects.

และสีสันของสิ่งที่อยู่ระหว่างเรากับวัตถุ

You vary any one of those parameters,

ถ้าคุณเปลี่ยนตัวแปรเหล่านั้นไปสักอย่าง

and you'll change the color of the light that falls onto your eye.

มันก็จะเปลี่ยนแสงสีที่คุณจะเห็นไปด้วย

This is a huge problem,

นี่เป็นปัญหาใหญ่

because it means that the same image

เพราะว่ามันหมายความว่า ภาพอย่างเดียวกัน

could have an infinite number of possible real-world sources.

อาจเกิดจากต้นกำเนิดได้นับไม่ถ้วน

Let me show you what I mean.

ผมจะแสดงให้ดูว่าผมหมายถึงอะไร

Imagine that this is the back of your eye, okay?

นึกภาพว่านี่เป็นจอประสาทตาของคุณ

And these are two projections from the world.

และนี่เป็นสองภาพที่ฉายมากจากโลกภายนอก

They're identical in every single way.

พวกมันเหมือนกันทุกประการ

Identical in shape, size, spectral content.

ในแง่ของรูปร่าง ขนาด สเปกตรัมของสี

They are the same, as far as your eye is concerned.

มันเหมือนกัน เท่าที่ตาคุณรับรู้

And yet they come from completely different sources.

แต่พวกมันมาจากต้นกำนิดที่ต่างกัน

The one on the right comes from a yellow surface,

อันที่อยู่ทางขวา มาจากพื้นผิวสีเหลือง

in shadow, oriented facing the left,

อยู่ในเงา หันออกด้านซ้าย

viewed through a pinkish medium.

มองผ่านตัวกลางสีชมพู

The one on the left comes from an orange surface,

ส่วนอันที่ซ้ายมือมาจากพื้นผิวสีส้ม

under direct light, facing to the right,

อยู่ในที่สว่าง หันออกด้านขวา

viewed through sort of a bluish medium.

มองผ่านตัวกลางสีน้ำเงิน

Completely different meanings,

นัยยะต่างกันโดยสิ้นเชิง

giving rise to the exact same retinal information.

แต่ให้ข้อมูลแก่จอประสาทตาในแบบเดียวกัน

And yet it's only the retinal information that we get.

และเราก็รับรู้ได้เพียงแค่ข้อมูล จากจอประสาทตาเท่านั้น

So how on Earth do we even see?

แล้วเรามองเห็นสิ่งต่างๆ ได้อย่างไร?

So if you remember anything in this next 18 minutes,

ถ้าคุณจะได้อะไรติดไปจากการพูดของผมในวันนี้

remember this:

จำไว้อย่างหนึ่งว่า :

that the light that falls onto your eye,

แสงที่ตกกระทบตาของคุณ

sensory information, is meaningless,

ข้อมูลจากการมองเห็น นั้นไม่มีความหมายใดๆ

because it could mean literally anything.

เพราะมันสามารถหมายถึงอะไรก็ได้

And what's true for sensory information is true for information generally.

สิ่งที่เกิดกับข้อมูลจากประสาทสัมผัส ก็เป็นจริงสำหรับข้อมูลอื่นทั่วไป

There's no inherent meaning in information.

ข้อมูลโดยตัวมันเองไม่ได้มีความหมายอะไร

It's what we do with that information that matters.

แต่สิ่งที่สำคัญคือเราเอาข้อมูลนั้นไปทำอะไรต่างหาก

So, how do we see? Well, we see by learning to see.

แล้วเราเห็นสิ่งต่างๆ อย่างไร? เราเห็นโดยการเรียนรู้ที่จะเห็น

The brain evolved the mechanisms for finding patterns,

สมองเราได้พัฒนากลไกในการมองหารูปแบบต่างๆ

finding relationships in information,

มองหาความสัมพันธ์จากในข้อมูล

and associating those relationships with a behavioral meaning,

และนำความสัมพันธ์ที่พบนั้น มาจับคู่ให้ความหมายในเชิงพฤติกรรม

a significance, by interacting with the world.

หาความสำคัญของมัน และมีปฏิสัมพันธ์กับโลกรอบๆ ตัว

We're very aware of this

เราตระหนักถึงเรื่องนี้เป็นอย่างมาก

in the form of more cognitive attributes, like language.

ในแบบของคุณลักษณะที่เกี่ยวกับ กระบวนการรับรู้ เช่นเดียวกับภาษา

I'm going to give you some letter strings,

ผมจะให้คุณดูตัวอักษร 2-3 แถว ให้คุณช่วยอ่านให้ผมหน่อย

and I want you to read them out for me, if you can.

ถ้าคุณทำได้

Audience: "Can you read this?"

ผู้ชม : "Can you read this?" (คุณอ่านนี่ได้ไหม?)

"You are not reading this."

"You are not reading this." (คุณไม่ได้กำลังอ่านมัน)

"What are you reading?"

"What are you reading?" (คุณกำลังอ่านอะไร?)

Beau Lotto: "What are you reading?" Half the letters are missing, right?

โบ ล็อตโต :"What are you reading?" ครึ่งหนึ่งของตัวอักษรหายไปใช่ไหม?

There's no a priori reason

มันไม่ได้มีเหตุผลว่า

why an "H" has to go between that "W" and "A."

ทำไม "H" ถึงต้องไปอยู่ ระหว่าง "W" และ "A"

But you put one there. Why?

แต่คุณก็ใส่มันไปตรงนั้น ทำไมน่ะเหรอ?

Because in the statistics of your past experience,

ก็เพราะว่าประสบการณ์ในอดีตของคุณ

it would have been useful to do so.

มันอาจมีประโยชน์ที่จะทำเช่นนั้น

So you do so again.

ดังนั้นคุณจึงทำมันอีก

And yet you don't put a letter after that first "T."

นอกจากนี้คุณยังไม่ใส่ตัวอักษรลงไป หลัง "T" ตัวแรก

Why? Because it wouldn't have been useful in the past.

ทำไมนะเหรอ? ก็เพราะว่ามันไม่มีประโยชน์ จากประสบการณ์ของคุณ

So you don't do it again.

ดังนั้นคุณจึงยังคงไม่ทำมัน

So, let me show you how quickly our brains can redefine normality,

ผมจะแสดงให้คุณดูว่าสมองเราสามารถ ปรับตัวไปสู่ค่าปกติค่าใหม่ได้เร็วแค่ไหน

even at the simplest thing the brain does, which is color.

แม้แต่ในเรื่องของสี ซึ่งเป็น เรื่องสุดธรรมดา

So if I could have the lights down up here.

ช่วยปิดไฟบนเวทีหน่อยครับ

I want you to first notice that those two desert scenes are physically the same.

ผมขอให้คุณสังเกตดู ภาพทะเลทรายทั้งสองว่าเหมือนกัน

One is simply the flipping of the other.

ซึ่งภาพหนึ่งเป็นภาพสะท้อนของอีกภาพ

Now I want you to look at that dot

ทีนี้ผมอยากให้คุณมองไปที่จุด

between the green and the red.

ระหว่างสีเขียวกับสีแดง

And I want you to stare at that dot. Don't look anywhere else.

จ้องไปที่จุดจุดนั้น อย่างมองไปที่อื่น

We're going to look at it for about 30 seconds,

นานประมาณ 30 วินาที

which is a bit of a killer in an 18-minute talk.

ซึ่งนานจริงๆ เพราะผมยิ่งมีเวลาพูดไม่ค่อยจะพออยู่

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

But I really want you to learn.

แต่ผมอยากให้คุณได้เรียนรู้

And I'll tell you -- don't look anywhere else --

-- อย่าเพิ่งละสายตาจากจุดนะครับ --

I'll tell you what's happening in your head.

ผมจะบอกคุณว่าเกิดอะไรขึ้นในสมองคุณ

Your brain is learning,

สมองคุณกำลังเรียนรู้ว่า

and it's learning that the right side of its visual field

ลานสายตาด้านขวา

is under red illumination;

อยู่ใต้แหล่งกำเนิดแสงสีแดง

the left side of its visual field is under green illumination.

ลานสายตาด้านซ้ายอยู่ใต้แหล่งกำเนิด แสงสีเขียว

That's what it's learning. Okay?

นี่คือสิ่งที่สมองกำลังเรียนรู้

Now, when I tell you, I want you to look at the dot between the two desert scenes.

ทีนี้ผมขอให้คุณลองมองไปที่จุด ที่อยู่ระหว่างทะเลทรายทั้งสอง

So why don't you do that now?

เอาเลยครับ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Can I have the lights up again?

ช่วยเปิดไฟบนเวทีหน่อยครับ

I take it from your response they don't look the same anymore, right?

ผมเดาจากปฏิกิริยาของพวกคุณว่า ภาพทะเลทรายดูไม่เหมือนกันอีกต่อไป ใช่ไหม?

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Why? Because your brain is seeing that same information

ทำไมล่ะ? ก็เพราะว่าสมองคุณมองเห็นว่า ชุดข้อมูลชุดเดียวกัน

as if the right one is still under red light,

ราวกับว่ารูปขวามือยังคงอยู่ใต้แสงสีแดง

and the left one is still under green light.

และรูปซ้ายมือยังอยู่ใต้แสงสีเขียว

That's your new normal.

นั่นเป็นค่าปกติอันใหม่ของคุณ

Okay? So, what does this mean for context?

นี่มันมีความหมายอย่างไร กับบริบทแวดล้อม?

It means I can take two identical squares,

มันมีความหมายว่า ผมสามารถ นำสี่เหลี่ยมที่เหมือนกัน 2 อัน

put them in light and dark surrounds,

นำมันไปวางบนพื้นหลังที่มีสีอ่อนหรือเข้ม

and the one on the dark surround looks lighter than on the light surround.

อันที่มีสีเข้มล้อมรอบจะดูมีโทนสีอ่อนกว่า อีกอันที่มีสีอ่อนล้อมรอบ

What's significant is not simply the light and dark surrounds that matter.

สิ่งสำคัญไม่เพียงแค่ว่า สีที่ล้อมรอบเป็นสีอ่อนหรือเข้ม

It's what those light and dark surrounds meant for your behavior in the past.

แต่รวมถึงว่าสีที่ล้อมรอบสีอ่อนหรือเข้ม มีความหมายกับคุณในอดีตอย่างไร

So I'll show you what I mean.

ผมจะแสดงให้ดูว่าผมหมายถึงอะไร

Here we have that exact same illusion.

เรายังคงใช้ภาพชุดเดิม

We have two identical tiles on the left,

ภาพซ้ายมือ ซึ่งมีแผ่นสีเหลี่ยม 2 อัน

one in a dark surround, one in a light surround.

อันนึงล้อมรอบด้วยสีเข้ม อีกอันล้อมรอบด้วยสีอ่อน

And the same thing over on the right.

ภาพขวามือก็เช่นเดียวกัน

Now, I'll reveal those two scenes,

ที่ผมจะทำต่อไปก็คือ เผยให้เห็นฉากหลังทั้งสองข้าง

but I'm not going to change anything within those boxes,

แต่ผมจะไม่ไปเปลี่ยนแปลงอะไร กับภาพที่อยู่ในกรอบสี่เหลี่ยม

except their meaning.

ยกเว้นความหมายของภาพ

And see what happens to your perception.

แล้วดูว่าเกิดอะไรขึ้นกับการรับรู้ของคุณ

Notice that on the left

สังเกตว่าภาพด้านซ้ายมือ

the two tiles look nearly completely opposite:

สี่เหลี่ยมทั้งสองอันดูราวกับ มีสีที่แทบจะตรงข้ามกันเลย

one very white and one very dark, right?

อันหนึ่งขาวมาก อีกอันเกือบดำ

Whereas on the right, the two tiles look nearly the same.

ขณะที่ภาพด้านขวามือ สี่เหลี่ยมทั้งสองดูเกือบจะเหมือนกัน

And yet there is still one on a dark surround,

ถึงกระนั้น พวกมันยังคงถูกล้อมรอบด้วยสีเข้ม

and one on a light surround.

Why?

ทำไมล่ะ?

Because if the tile in that shadow were in fact in shadow,

ก็เพราะว่า ถ้าสี่เหลี่ยมนั้นอยู่ใต้เงา ถ้าเกิดต้องไปอยู่ใต้เงาจริงๆ

and reflecting the same amount of light to your eye

และสะท้อนแสงเข้าสู่ตาคุณในปริมาณที่เท่ากับ

as the one outside the shadow,

อันที่อยู่นอกเงา

it would have to be more reflective -- just the laws of physics.

มันควรต้องมีการสะท้อนแสงออกมามากกว่า --ตามกฎของฟิสิกส์

So you see it that way.

คุณจึงเห็นมันออกมาเป็นแบบนั้น

Whereas on the right, the information is consistent

ขณะที่ภาพขวามือนั้น ข้อมูลจะเป็นว่า

with those two tiles being under the same light.

สี่เหลี่ยมทั้งสองอันอยู่ภายใต้แสงไฟอันเดียวกัน

If they're under the same light reflecting the same amount of light to your eye,

ถ้ามันอยู่ใต้แสงแบบเดียวกัน มันก็ควรจะสะท้อนแสงเข้าสู่ตาในปริมาณเท่าๆ กัน

then they must be equally reflective.

ดังนั้นพวกมันต้องมีการสะท้อนแสงที่เท่าๆกัน

So you see it that way.

ดังนั้นคุณจึงเห็นพวกมันเกือบจะเหมือนกัน

Which means we can bring all this information together

ซึ่งหมายความว่าเราสามารถนำข้อมูลทั้งหมดมารวมกัน

to create some incredibly strong illusions.

เพื่อสร้างภาพลวงตาที่น่าทึ่งได้

This is one I made a few years ago.

อันนี้เป็นงานที่ผมทำเมื่อสองสามปีก่อน

And you'll notice you see a dark brown tile at the top,

คุณจะเห็นช่องสีเหลี่ยมสีน้ำตาลที่อยู่ด้านบน

and a bright orange tile at the side.

และช่องสีเหลี่ยมสีส้มอ่อนที่อยู่ด้านข้าง

That is your perceptual reality.

นั้นเป็นความจริงในการรับรู้ของคุณ

The physical reality is that those two tiles are the same.

แต่ในทางกายภาพนั้น ทั้งสองอันมีสีที่เหมือนกัน

Here you see four gray tiles on your left,

คุณเห็นแผ่นสี่เหลี่ยมสีเทา 4 อันทางด้านซ้าย

seven gray tiles on the right.

7 อันทางด้านขวา

I'm not going to change those tiles at all,

ผมจะไม่ทำอะไรแผ่นสีเหลี่ยมพวกนั้น

but I'm going to reveal the rest of the scene.

แต่ผมจะเผยให้เห็นถึง ฉากรอบๆ แผ่นสี่เหลี่ยมเหล่านั้น

And see what happens to your perception.

ดูว่าเกิดอะไรขึ้นกับการรับรู้ของคุณ

The four blue tiles on the left are gray.

แผ่นสี่เหลี่ยมสีน้ำเงิน 4 อันด้านซ้าย มีสีเทา

The seven yellow tiles on the right are also gray.

แผ่นสีเหลี่ยมสีเหลือง 7 อันด้านขวา ก็มีสีเทา

They are the same. Okay?

พวกมันดูเหมือนกัน เห็นไหม?

Don't believe me? Let's watch it again.

ไม่เชื่อผมเหรอ? ลองดูอีกทีก็ได้

What's true for color is also true for complex perceptions of motion.

สิ่งที่เป็นจริงสำหรับสีสันก็เป็นจริงสำหรับ การรับรู้ที่ซับซ้อนเช่นการเคลื่อนไหวเช่นกัน

So, here we have --

ทีนี้เรามี

let's turn this around -- a diamond.

วัตถุทรงสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด

And what I'm going to do is, I'm going to hold it here,

ผมจะถือมันไว้อย่างนี้

and I'm going to spin it.

แล้วก็หมุนมัน

And for all of you, you'll see it probably spinning this direction.

ทุกคนจะเห็นว่ามันจะหมุนไปทิศทางนี้

Now I want you to keep looking at it.

ผมขอให้คุณจ้องมันไว้

Move your eyes around, blink, maybe close one eye.

กลอกตาไปมา กระพริบตา จะปิดตาข้างนึงก็ได้

And suddenly it will flip, and start spinning the opposite direction.

ทันใดนั้นมันจะพลิกกลับ เริ่มหมุนไปอีกด้าน

Yes? Raise your hand if you got that. Yes?

ใช่ไหม? ยกมือขึ้นถ้าคุณเห็นเช่นที่ว่า

Keep blinking.

กระพริบตาต่อไป

Every time you blink, it will switch.

ทุกครั้งที่กระพริบตามันจะเปลี่ยนทิศหมุน

So I can ask you, which direction is it rotating?

ผมถามคุณว่า ตอนนี้มันกำลังหมุนไปทิศไหน?

How do you know?

คุณรู้ได้อย่างไร?

Your brain doesn't know, because both are equally likely.

สมองคุณไม่รู้หรอก เพราะว่ามันเป็นไปได้เท่าๆ กัน

So depending on where it looks,

มันขึ้นอยู่กับว่าเรามองไปที่ไหน

it flips between the two possibilities.

มันพลิกกลับไปมาระหว่างความเป็นไปได้ทั้งสองด้าน

Are we the only ones that see illusions?

แล้วมีเพียงมนุษย์ที่เห็นภาพลวงตาใช่ไหม?

The answer to this question is no.

คำตอบคือ ไม่

Even the beautiful bumblebee,

แม้แต่ในผึ้งตัวน้อย

with its mere one million brain cells,

ที่มีเซลล์สมองเพียง 1 ล้านเซลล์

which is 250 times fewer cells than you have in one retina,

ซึ่งน้อยกว่าเซลล์จอประสาทตาถึง 250 เท่า

sees illusions, does the most complicated things

พวกมันก็เห็นภาพลวงตา ทำสิ่งซับซ้อนที่สุด

that even our most sophisticated computers can't do.

ที่แม้แต่คอมพิวเตอร์ที่ดีที่สุดก็ยังทำไม่ได้

So in my lab we work on bumblebees,

ที่ห้องทดลองผม ทำการศึกษาพวกผึ้ง

because we can completely control their experience,

เพราะว่าเราสามารถควบคุม ประสบการณ์ของพวกมันได้อย่างสมบูรณ์

and see how it alters the architecture of their brain.

แล้วดูว่ามันทำให้สมองของพวกมันเปลี่ยนไปอย่างไรบ้าง

We do this in what we call the Bee Matrix.

เราทำการทดลองนี้ในสิ่งที่เราเรียกว่า "Bee Matrix"

Here you have the hive.

ซึ่งเรามีรังผึ้ง

You can see the queen bee, the large bee in the middle.

คุณจะเห็นนางพญาผึ้ง ผึ้งตัวใหญ่ๆ ที่อยู่ตรงกลาง

Those are her daughters, the eggs.

นั่นเป็นลูกๆ ของเธอ และไข่

They go back and forth between this hive and the arena, via this tube.

พวกมันไปมาระหว่างรังผึ้ง และสนามทดลองผ่านทางท่อแบบนี้

You'll see one of the bees come out here.

คุณจะเห็นผึ้งตัวหนึ่งออกมาจากท่อ

You see how she has a little number on her?

เห็นไหมว่ามันมีเบอร์ติดบนตัวด้วย?

There's another one coming out, she also has a number on her.

ผึ้งอีกตัวก็กำลังออกมา มันก็มีเบอร์ติดอยู่เช่นกัน

Now, they're not born that way, right?

มันไม่ได้มีมาแต่เกิดใช่ไหม? เบอร์พวกนั้น

We pull them out, put them in the fridge, and they fall asleep.

เราเอาผึ้งออกมา ใส่ในตู้เย็น จนมันหลับ

Then you can superglue little numbers on them.

แล้วเราจะสามารถติดเบอร์ลงบนตัวพวกมันได้

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

And now, in this experiment they get a reward if they go to the blue flowers.

ในการทดลองนี้ผึ้งจะได้รางวัล ถ้าพวกมันไปที่ดอกไม้สีฟ้า

They land on the flower,

เมื่อพวกมันมาถึงดอกไม้นั้น ก็จะยื่นลิ้นเข้าไปในนั้น

stick their tongue in there, called a proboscis, and drink sugar water.

โดยอวัยวะคล้ายหลอดดูด เพื่อดูดน้ำหวาน

She's drinking a glass of water that's about that big to you and I,

ผึ้งตัวนี้กำลังดูดน้ำหวานที่มีขนาดใหญ่เกือบเท่าตัวมัน

will do that about three times, then fly.

มันจะทำทั้งหมดสามคร้้งแล้วบินกลับ

And sometimes they learn not to go to the blue,

บางครั้งพวกมันก็เรียนรู้ว่าไม่ควรไปที่ดอกสีฟ้า

but to go where the other bees go.

แต่ให้ไปยังดอกไม้ที่ผึ้งตัวอื่นๆไป

So they copy each other.

พวกมันทำตามกัน

They can count to five. They can recognize faces.

พวกมันสามารถนับเลขได้ถึง 5 มันสามารถจดจำหน้ากันได้

And here she comes down the ladder.

ผึ้งตัวนี้กำลังลงมาตามทาง

And she'll come into the hive, find an empty honey pot,

มันจะกลับไปที่รัง หาโพรงที่ยังว่างอยู่

and throw up, and that's honey.

แล้วก็อาเจียนออกมา กลายเป็นน้ำผึ้ง

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Now remember, she's supposed to be going to the blue flowers,

จำได้ไหมครับว่า มันควรจะไปที่ดอกไม้สีฟ้า

but what are these bees doing in the upper right corner?

แต่ผึ้งพวกนี้กำลังทำอะไรอยู่ตรงมุมขวาบน?

It looks like they're going to green flowers.

ดูเหมือนพวกมันจะไปที่ดอกไม้สีเขียว

Now, are they getting it wrong?

พวกมันเข้าใจอะไรผิดอยู่หรือเปล่า?

And the answer to the question is no. Those are actually blue flowers.

คำตอบคือ ไม่ใช่ ดอกไม้พวกนั้นจริงๆ เป็นสีฟ้า

But those are blue flowers under green light.

แต่เป็นดอกไม้สีฟ้าภายใต้แสงสีเขียว

So they're using the relationships between the colors to solve the puzzle,

พวกมันกำลังใช้ความสัมพันธ์ของสีต่างๆ ในการจัดการปัญหา

which is exactly what we do.

ซึ่งก็เหมือนๆ กับที่พวกเราทำ

So, illusions are often used,

ภาพลวงตาถูกนำมาใช้บ่อยๆ

especially in art, in the words of a more contemporary artist,

โดยเฉพาะในงานศิลป์ จากคำกล่าวของศิลปินร่วมสมัยคนหนึ่ง

"to demonstrate the fragility of our senses."

"เพื่อที่จะแสดงให้เห็นถึงความเปราะบางของ ประสาทสัมผัสของเรา"

Okay, this is complete rubbish.

โอเค นี่มันเป็นเรื่องไร้สาระ

The senses aren't fragile. And if they were, we wouldn't be here.

ประสาทสัมผัสไม่ได้เปราะบาง เพราะถ้าเป็นจริง พวกเราคงไม่ได้มาอยู่ที่นี่เป็นแน่

Instead, color tells us something completely different,

ในทางตรงกันข้าม สีบอกเราถึงบางอย่าง ที่ต่างออกไปเป็นคนละเรื่อง

that the brain didn't actually evolve to see the world the way it is.

เรื่องที่ว่าสมองไม่ได้พัฒนามา เพื่อมองโลกอย่างที่มันเป็นจริงๆ

We can't.

เราทำเช่นนั้นไม่ได้

Instead, the brain evolved to see the world

แต่สมองพัฒนามาเพื่อที่จะเห็นโลก

the way it was useful to see in the past.

ในแบบที่มันเคยมีประโยชน์กับเรา จากประสบการณ์ในอดีต

And how we see is by continually redefining normality.

การมองเห็นของเราเกิดจากความต่อเนื่อง ในการให้นิยามใหม่ๆ ของสภาวะปกติ

So, how can we take this incredible capacity of plasticity of the brain

แล้วเราจะนำความสามารถ ในการแปรเปลี่ยนไปได้อย่างมากมายของสมอง

and get people to experience their world differently?

แล้วทำให้ผู้คนรับรู้โลกอย่างแตกต่างกันได้อย่างไร?

Well, one of the ways we do it in my lab and studio

หนึ่งในหลายๆ วิธีที่เราทำในห้องทดลอง

is we translate the light into sound,

ก็คือ เราแปลงแสงให้กลายเป็นเสียง

and we enable people to hear their visual world.

ทำให้ผู้คนสามารถได้ยินเสียง จากโลกของการมองเห็น

And they can navigate the world using their ears.

พวกเขาสามารถสำรวจโลกโดยการใช้หูของพวกเขา

Here's David on the right, and he's holding a camera.

นี่คือเดวิด เขากำลังถือกล้องตัวหนึ่งอยู่

On the left is what his camera sees.

ทางซ้ายคือสิ่งที่กล้องของเขาเห็น

And you'll see there's a faint line going across that image.

จะเห็นว่ามันมีเส้นจางๆเส้นหนึ่งเคลื่อนผ่านรูปภาพนั้นไป

That line is broken up into 32 squares.

เส้นๆนั้นถูกแบ่งออกเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส 32 อัน

In each square, we calculate the average color.

ในแต่ละอันเราได้คำนวนค่าเฉลี่ยของสี

And then we just simply translate that into sound.

แล้วก็เปลี่ยนค่านั้นให้กลายเป็นเสียง

And now he's going to turn around,

ทีนี้ เขากำลังจะกลับหลังหัน

close his eyes,

โดยปิดตาอยู่

and find a plate on the ground with his eyes closed.

หาจานบนพื้นโดยที่ยังปิดตาอยู่

(Continuous sound)

(เสียงดังต่อเนื่อง)

(Sound changes momentarily)

(เสียงเปลี่ยนไปชั่วขณะหนึ่ง)

(Sound changes momentarily)

(เสียงเปลี่ยนไปชั่วขณะหนึ่ง)

(Sound changes momentarily)

(เสียงเปลี่ยนไปชั่วขณะหนึ่ง)

(Sound changes momentarily)

(เสียงเปลี่ยนไปชั่วขณะหนึ่ง)

(Sound changes momentarily)

(เสียงเปลี่ยนไปชั่วขณะหนึ่ง)

Beau Lotto: He finds it. Amazing, right?

เขาเจอมัน น่าทึ่งใช่ไหม?

So not only can we create a prosthetic for the visually impaired,

ไม่เพียงแค่เราจะสามารถสร้างอวัยวะเทียม สำหรับคนที่พิการทางการมองเห็น

but we can also investigate

แต่เรายังสามารถศึกษา

how people literally make sense of the world.

ว่าผู้คนทำความเข้าใจโลก กันอย่างไรด้วย?

But we can also do something else.

เรายังสามารถทำสิ่งอื่นได้อีก

We can also make music with color.

เราสามารถสร้างดนตรีขึ้นจากสีได้

So, working with kids,

ด้วยความช่วยเหลือของเด็กๆ

they created images,

พวกเขาวาดภาพขึ้นมา

thinking about what might the images you see

ลองคิดดูว่าภาพที่คุณเห็น

sound like if we could listen to them.

จะมีเสียงเป็นอย่างไรถ้าเราสามารถฟังมันได้

And then we translated these images.

เราทำการแปลภาพวาดเหล่านั้น

And this is one of those images.

และนี่ก็เป็นหนึ่งในภาพเหล่านั้น

And this is a six-year-old child composing a piece of music

นี่เป็นเด็กหกขวบที่แต่งเพลงเพลงหนึ่ง

for a 32-piece orchestra.

สำหรับวงออร์เคสตรา 32 ชิ้น

And this is what it sounds like.

นี่เป็นเสียงของมัน

(Electronic representation of orchestral music)

(เสียงเพลงอิเล็กทรอนิกส์ เลียนแบบวงออร์เคสตรา)

So, a six-year-old child. Okay?

ผลงานจากเด็กหกขวบ

Now, what does all this mean?

ทั้งหมดนี้หมายถึงอะไร?

What this suggests is that no one is an outside observer of nature, okay?

มันบอกเราว่า มันไม่มีผู้สังเกตการณ์ ที่อยู่ภายนอกระบบธรรมชาติ

We're not defined by our central properties,

พวกเราไม่ได้ถูกนิยามโดยคุณสมบัติภายในของเรา

by the bits that make us up.

จากเซลล์แต่ละเซลล์ที่ประกอบกันเป็นตัวเรา

We're defined by our environment and our interaction with that environment,

แต่เราถูกนิยามโดยสภาพแวดล้อมรอบตัวเรา และการปฏิสัมพันธ์ของเรากับมัน

by our ecology.

ในระบบนิเวศของเรา

And that ecology is necessarily relative, historical and empirical.

ทั้งในเชิงความสัมพันธ์ ในเชิงประวัติศาสตร์ และในเชิงประสบการณ์ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

So, what I'd like to finish with is this over here.

ผมอยากจะปิดท้ายการพูดด้วยสิ่งนี้

Because what I've been trying to do is really celebrate uncertainty.

เพราะว่าสิ่งที่ผมได้พยายามทำ ก็คือ การยกย่องความไม่แน่นอน

Because I think only through uncertainty is there potential for understanding.

ผมคิดว่า โดยอาศัยความไม่แน่นอนเท่านั้น ที่มีศักยภาพในการทำความเข้าใจ

So, if some of you are still feeling a bit too certain,

หากบางคนยังคงรู้สึกถึงความเที่ยงแท้แน่นอนอยู่

I'd like to do this one.

ผมอยากจะแสดงสิ่งนี้ให้ดู

So, if we have the lights down.

ช่วยปิดไฟบนเวทีด้วยครับ

And what we have here --

บนเวทีนี้เรามี

Can everyone see 25 purple surfaces on your left,

ทุกคนเห็นช่องสีม่วง 25 ช่อง ทางด้านซ้าย

and 25, call it yellowish, surfaces on your right?

และช่องสีเหลือง 25 ช่อง ทางด้านขวา ใช่ไหม?

So now, what I want to do,

สิ่งที่ผมจะทำ คือ

I'm going to put the middle nine surfaces here

ผมจะปิดช่องตรงกลาง 9 ช่องนี้ด้วย

under yellow illumination,

แสงสีเหลือง

by simply putting a filter behind them.

โดยใช้แผ่นกรองแสงวางที่ด้านหลัง

Now you can see that changes the light that's coming through there, right?

ทีนี้คุณจะเห็นความเปลี่ยนแปลงของแสง ที่ส่องออกมาตรงนั้น

Because now the light is going through a yellowish filter

เพราะตอนนี้แสงส่องผ่านแผ่นกรองแสงสีเหลือง

and then a purplish filter.

และผ่านแผ่นกรองแสงสีม่วง

I'm going to do the opposite on the left here.

ผมจะทำสิ่งตรงกันข้ามที่กระดานด้านซ้าย

I'm going to put the middle nine under a purplish light.

ผมจะใส่แผ่นกรองแสงสีม่วงที่ 9 ช่องตรงกลาง

Now, some of you will have noticed that the consequence

ทีนี้บางคนอาจจะเห็นแล้วว่า

is that the light coming through those middle nine on the right,

แสงที่ผ่านช่องตรงกลาง 9 ช่อง

or your left, is exactly the same as the light

ทางซ้ายมือ นั้นเหมือนกันกับแสงที่ผ่าน

coming through the middle nine on your right.

ช่องตรงกลาง 9 ช่องทางขวามือ

Agreed? Yes?

เห็นตรงกันนะครับ

Okay. So they are physically the same.

พวกมันเหมือนกันในเชิงกายภาพ

Let's pull the covers off.

ทีนี้ลองดึงเอาฉากกั้นด้านหน้าออก

Now remember --

จำไว้ว่า

you know that the middle nine are exactly the same.

คุณรู้ว่าช่องตรงกลาง 9 ช่องนั้นเหมือนกัน

Do they look the same?

ตอนนี้มันยังดูเหมือนกันอยู่ไหมครับ? ไม่เหมือนแล้ว

No.

คำถามคือ "นี่เป็นภาพลวงตาหรือไม่?"

The question is, "Is that an illusion?"

ผมจะทิ้งไว้ให้เก็บไปคิดนะครับ

And I'll leave you with that.

ขอบคุณมากครับ

So, thank you very much.

(เสียงปรบมือ)

(Laughter)

(Applause)