Kakenya Ntaiya: A girl who demanded school | TED

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

There's a group of people in Kenya.

Er woont een groep mensen in Kenia.

People cross oceans to go see them.

Andere mensen steken oceanen over om ze te zien.

These people are tall.

Deze mensen zijn groot.

They jump high. They wear red.

Ze springen hoog. Ze dragen rode kleren.

And they kill lions.

En ze doden leeuwen.

You might be wondering, who are these people?

Je zou kunnen afvragen wie deze mensen zijn?

These are the Maasais.

Het zijn de Maasai.

And you know what's cool? I'm actually one of them.

Weet je wat zo cool is? Ik ben er ook een.

The Maasais, the boys are brought up to be warriors.

De Maasai jongens worden opgevoed tot krijgers.

The girls are brought up to be mothers.

De meisjes worden opgevoed tot moeders.

When I was five years old,

Toen ik vijf jaar oud was,

I found out that I was engaged

ontdekte ik dat ik al verloofd was

to be married as soon as I reached puberty.

om te trouwen zodra ik de puberteit bereikte.

My mother, my grandmother, my aunties,

Mijn moeder, mijn grootmoeder, mijn tantes,

they constantly reminded me that

herinnerden me er voortdurend aan

your husband just passed by.

dat mijn man daarnet voorbij kwam.

(Laughter) Cool, yeah?

(Gelach) Cool, niet?

And everything I had to do from that moment

Al wat me vanaf dat moment te doen stond

was to prepare me to be a perfect woman at age 12.

was me erop voor te bereiden om een perfecte vrouw te zijn als ik twaalf was.

My day started at 5 in the morning,

Mijn dag begon om 5 uur 's ochtends:

milking the cows, sweeping the house,

koeien melken, het huis vegen

cooking for my siblings, collecting water, firewood.

koken voor mijn broers en zussen, water en brandhout bijhalen .

I did everything that I needed to do

Ik deed alles wat ik moest doen

to become a perfect wife.

om een perfecte vrouw te worden.

I went to school not because the Maasais'

Ik ging naar school, niet omdat Maasai vrouwen of meisjes naar school gingen.

women or girls were going to school.

Ik ging naar school, niet omdat Maasai vrouwen of meisjes naar school gingen,

It's because my mother was denied an education,

maar omdat mijn moeder nooit een opleiding had gekregen.

and she constantly reminded me and my siblings that

Ze herinnerde er mij en mijn broers en zussen voortdurend aan

she never wanted us to live the life she was living.

dat ze voor ons een ander leven wilde.

Why did she say that?

Waarom zei ze dat?

My father worked as a policeman in the city.

Mijn vader werkte als politieman in de stad.

He came home once a year.

Hij kwam eens per jaar thuis.

We didn't see him for sometimes even two years.

Soms zelfs om de twee jaar.

And whenever he came home, it was a different case.

En wanneer hij thuis was, liepen de zaken anders.

My mother worked hard in the farm

Mijn moeder werkte hard op de boerderij

to grow crops so that we can eat.

om gewassen te verbouwen, zodat wij konden eten.

She reared the cows and the goats

Ze fokte koeien en geiten

so that she can care for us.

om voor ons te zorgen.

But when my father came, he would sell the cows,

Als mijn vader thuis was, verkocht hij de koeien

he would sell the products we had,

en de opbrengst,

and he went and drank with his friends in the bars.

en ging met zijn vrienden op stap.

Because my mother was a woman,

Omdat mijn moeder een vrouw was,

she was not allowed to own any property,

mocht ze geen eigen bezittingen hebben.

and by default, everything in my family anyway

In mijn familie was alles per definitie eigendom mijn vader, dus hij had het recht.

belongs to my father, so he had the right.

In mijn familie was alles per definitie eigendom mijn vader, dus hij had het recht.

And if my mother ever questioned him,

Als mijn moeder daar iets over zei,

he beat her, abused her, and really it was difficult.

sloeg hij haar, misbruikte hij haar, en maakte haar leven een hel.

When I went to school, I had a dream.

Toen ik naar school ging, had ik een droom.

I wanted to become a teacher.

Ik wilde leraar worden.

Teachers looked nice.

Leraressen zagen er mooi uit.

They wear nice dresses, high-heeled shoes.

Ze hadden mooie jurken en schoenen met hoge hakken.

I found out later that they are uncomfortable, but I admired it.

Ik ontdekte later dat ze ongemakkelijk waren, maar ik was er weg van.

(Laughter)

(Gelach)

But most of all, the teacher was just writing on the board --

Maar meest van al hoefde een leraar alleen maar op het bord te schrijven -

not hard work, that's what I thought,

niet hard werken, vond ik,

compared to what I was doing in the farm.

vergeleken met wat ik deed op de boerderij.

So I wanted to become a teacher.

Dus wilde ik leraar worden.

I worked hard in school, but when I was in eighth grade,

Ik heb hard gewerkt op school, maar toen ik in de achtste klas zat,

it was a determining factor.

moest er een keuze worden gemaakt.

In our tradition, there is a ceremony

In onze traditie is er een ceremonie

that girls have to undergo to become women,

die meisjes moeten ondergaan om vrouwen te worden.

and it's a rite of passage to womanhood.

Het is een overgangsrite naar vrouwelijkheid.

And then I was just finishing my eighth grade,

Ik was bezig aan mijn laatste jaar

and that was a transition for me to go to high school.

om naar de middelbare school te gaan.

This was the crossroad.

Dat was het keerpunt.

Once I go through this tradition, I was going to become a wife.

Na dit ritueel zou ik echtgenote zijn.

Well, my dream of becoming a teacher will not come to pass.

Van leraar worden zou niets in huis komen.

So I talked -- I had to come up with a plan

Ik moest een plan vinden

to figure these things out.

om mijn droom te verwezenlijken.

I talked to my father. I did something that most girls have never done.

Ik sprak met mijn vader. Ik deed iets wat de meeste meisjes nog nooit hadden gedaan.

I told my father, "I will only go through this ceremony

Ik zei: "Ik ga alleen door met dit ritueel

if you let me go back to school."

als ik daarna terug naar school mag."

The reason why, if I ran away,

Als ik zou weglopen,

my father will have a stigma, people will be calling him

zou dat voor mijn vader een schande zijn. De mensen zouden hem de vader noemen

the father of that girl who didn't go through the ceremony.

van dat meisje dat de ceremonie niet had ondergaan.

It was a shameful thing for him to carry the rest of his life.

Hij zou voor de rest van zijn leven met die schande moeten leven.

So he figured out. "Well," he said, "okay,

Hij ging akkoord:

you'll go to school after the ceremony."

“Na de ceremonie mag je naar school."

I did. The ceremony happened.

De ceremonie vond plaats.

It's a whole week long of excitement.

Een hele week lang opwinding.

It's a ceremony. People are enjoying it.

Het is een ceremonie. Mensen genieten ervan.

And the day before the actual ceremony happens,

De dag voor de werkelijke ceremonie

we were dancing, having excitement,

waren we opgewonden, hebben we gedanst

and through all the night we did not sleep.

en ’s nachts konden we niet slapen.

The actual day came, and we walked out of the house

Op de dag zelf

that we were dancing in. Yes, we danced and danced.

verlieten we al dansend het huis. Dansend, dansend.

We walked out to the courtyard, and there were a bunch of people waiting.

We liep naar de binnenplaats waar een heleboel mensen stonden te wachten.

They were all in a circle.

Ze stonden allemaal in een cirkel.

And as we danced and danced,

En al dansend

and we approached this circle of women,

kwamen we in een cirkel van vrouwen,

men, women, children, everybody was there.

mannen, kinderen, iedereen was er.

There was a woman sitting in the middle of it,

Een vrouw zat in het midden,

and this woman was waiting to hold us.

gereed om ons vast te houden.

I was the first. There were my sisters and a couple of other girls,

Ik was de eerste. Mijn zussen waren er, en nog een paar meisjes.

and as I approached her,

Terwijl ik naar haar toe ging,

she looked at me, and I sat down.

keek ze me aan. Ik ging zitten.

And I sat down, and I opened my legs.

Ik ging zitten en opende mijn benen.

As I opened my leg, another woman came,

Toen ik mijn benen opende, kwam een andere vrouw met een mes.

and this woman was carrying a knife.

Toen ik mijn benen opende, kwam een andere vrouw met een mes.

And as she carried the knife, she walked toward me

Met het mes liep ze naar me toe,

and she held the clitoris, and she cut it off.

pakte mijn clitoris en sneed hem af.

As you can imagine, I bled. I bled.

Zoals u zich kunt voorstellen, bloedde ik.

After bleeding for a while, I fainted thereafter.

Daarna viel ik flauw.

It's something that so many girls --

Het overkomt zoveel meisjes.

I'm lucky, I never died -- but many die.

Ik had geluk dat ik het overleefde, maar velen gaan eraan.

It's practiced, it's no anesthesia, it's a rusty old knife,

Het gebeurt zonder verdoving, met een oud roestig mes.

and it was difficult.

Het was moeilijk.

I was lucky because one, also, my mom did something

Ik had ook geluk omdat mijn moeder iets deed

that most women don't do.

dat de meeste vrouwen niet doen.

Three days later, after everybody has left the home,

Drie dagen later, toen iedereen weg was,

my mom went and brought a nurse.

haalde mijn moeder er een verpleegster bij.

We were taken care of.

We werden verzorgd.

Three weeks later, I was healed, and I was back in high school.

Drie weken later was ik genezen en terug op de middelbare school.

I was so determined to be a teacher now

Ik was nu vastbesloten om leraar te worden

so that I could make a difference in my family.

en een verschil te maken voor mijn familie.

Well, while I was in high school, something happened.

Op de middelbare school gebeurde er iets.

I met a young gentleman from our village

Ik ontmoette een jongeman uit ons dorp

who had been to the University of Oregon.

die naar de Universiteit van Oregon was geweest.

This man was wearing a white t-shirt, jeans, camera,

Hij had een wit T-shirt, jeans, een camera,

white sneakers -- and I'm talking about white sneakers.

witte sneakers – en ik heb het over ‘witte’ sneakers.

There is something about clothes, I think, and shoes.

Kleding en schoenen doen iets met je, denk ik.

They were sneakers, and this is in a village

Hij droeg sneakers en dit dorp

that doesn't even have paved roads. It was quite attractive.

heeft niet eens verharde wegen. Het was betoverend.

I told him, "Well, I want to go to where you are,"

Ik vertelde hem: "Nou, ik wil ook naar waar jij bent."

because this man looked very happy, and I admired that.

Die man zag er zo gelukkig uit. Ik bewonderde dat.

And he told me, "Well,

Hij zei: “Wat bedoel je daarmee?”

what do you mean, you want to go?

Hij zei: “Wat bedoel je daarmee?

Don't you have a husband waiting for you?"

Is er geen man die op je wacht?"

And I told him, "Don't worry about that part.

Ik zei: "Trek je daar maar niets van aan,

Just tell me how to get there."

vertel me gewoon hoe ik daar kom."

This gentleman, he helped me.

Die jongeman heeft me geholpen.

While I was in high school also, my dad was sick.

Terwijl ik nog op de middelbare school zat, werd mijn vader ziek.

He got a stroke, and he was really, really sick,

Hij kreeg een beroerte. Hij was echt, echt ziek,

so he really couldn't tell me what to do next.

zodat hij me echt niet kon vertellen wat te doen.

But the problem is, my father is not the only father I have.

Het probleem is dat mijn vader niet mijn enige vader is.

Everybody who is my dad's age, male in the community,

In de gemeenschap is elke man van de leeftijd van mijn vader

is my father by default --

ook mijn vader.

my uncles, all of them -- and they dictate what my future is.

Al mijn ooms hebben hun zeg over mijn toekomst.

So the news came, I applied to school

Het antwoord kwam, ik solliciteerde

and I was accepted to Randolph-Macon Woman's College in Lynchburg, Virginia,

en werd aanvaard aan het Randolph-Macon Woman's College in Lynchburg, Virginia.

and I couldn't come without the support of the village,

Ik kon er echter niet naartoe zonder de steun van het dorp,

because I needed to raise money to buy the air ticket.

omdat ik geld voor mijn vliegreis nodig had.

I got a scholarship but I needed to get myself here.

Ik kreeg een beurs, maar ik moest er zelf zien te geraken.

But I needed the support of the village,

Maar ik had de steun van het dorp nodig.

and here again, when the men heard,

En weer, toen de mannen hoorden

and the people heard that a woman had gotten an opportunity to go to school,

dat een vrouw een kans had gekregen om naar school te gaan,

they said, "What a lost opportunity.

klonk het: "Wat een gemiste kans.

This should have been given to a boy. We can't do this."

Dit hadden ze een jongen moeten geven. Dit doen we niet."

So I went back and I had to go back to the tradition.

Het moest dus maar weer via de traditie.

There's a belief among our people

Wij geloven

that morning brings good news.

dat de ochtend goed nieuws brengt.

So I had to come up with something to do with the morning,

Daarom moest ik een verband met de ochtend zoeken,

because there's good news in the morning.

want 's ochtends is er goed nieuws.

And in the village also, there is one chief, an elder,

Als het dorpshoofd ermee akkoord gaat, volgen de anderen.

who if he says yes, everybody will follow him.

Als het dorpshoofd ermee akkoord gaat, volgen de anderen.

So I went to him very early in the morning, as the sun rose.

Dus stond ik er al van bij het ochtendgloren.

The first thing he sees when he opens his door is, it's me.

Ik ben het eerste wat hij ziet wanneer hij zijn deur opent.

"My child, what are you doing here?"

"Mijn kind, wat doe je hier?"

"Well, Dad, I need help. Can you support me to go to America?"

"Nou, vader, ik heb hulp nodig. Kunt u mij steunen om naar Amerika te gaan?"

I promised him that I would be the best girl,

Ik beloofde hem dat ik het beste meisje zou zijn,

I will come back, anything they wanted after that,

dat ik terug zou komen,

I will do it for them.

ik beloofde hen wat ze maar wilden.

He said, "Well, but I can't do it alone."

Hij zei: "Goed, maar ik kan dit niet alleen."

He gave me a list of another 15 men that I went --

Hij gaf me een lijst van 16 andere mannen

16 more men -- every single morning

waarvan ik er elke ochtend een ging opzoeken.

I went and visited them.

waarvan ik er elke ochtend een ging opzoeken.

They all came together.

Ze kwamen allen samen.

The village, the women, the men, everybody came together

Het dorp, de vrouwen, de mannen, iedereen kwam samen

to support me to come to get an education.

om mij te steunen om een opleiding te krijgen.

I arrived in America. As you can imagine, what did I find?

Ik kwam aan in Amerika. En wat vond ik daar?

I found snow!

Sneeuw!

I found Wal-Marts, vacuum cleaners,

Ik vond Wal-Marts, stofzuigers,

and lots of food in the cafeteria.

en veel eten in de cafetaria.

I was in a land of plenty.

Ik was in een land van overvloed.

I enjoyed myself, but during that moment while I was here,

Ik genoot, maar terwijl ik hier verbleef,

I discovered a lot of things.

ontdekte ik een heleboel dingen.

I learned that that ceremony that I went through

Ik leerde dat die ceremonie die ik onderging

when I was 13 years old, it was called female genital mutilation.

toen ik 13 jaar oud was, genitale verminking van vrouwen heette.

I learned that it was against the law in Kenya.

Ik leerde ook dat het tegen de wet was in Kenia.

I learned that I did not have to trade part of my body

Ik leerde dat ik geen stuk van mijn lichaam moest verkopen

to get an education. I had a right.

om een opleiding te krijgen. Ik had rechten.

And as we speak right now, three million girls

Op dit eigenste moment lopen drie miljoen meisjes in Afrika dit gevaar.

in Africa are at risk of going through this mutilation.

Op dit eigenste moment lopen drie miljoen meisjes in Afrika dit gevaar.

I learned that my mom had a right to own property.

Ik leerde dat mijn moeder recht had op eigendom.

I learned that she did not have to be abused

Ik leerde dat ze niet misbruikt hoefde te worden

because she is a woman.

omdat ze een vrouw was.

Those things made me angry.

Die dingen maakten me boos.

I wanted to do something.

Ik wilde iets doen.

As I went back, every time I went,

Telkens ik terugging,

I found that my neighbors' girls were getting married.

waren er buurmeisjes die gingen trouwen.

They were getting mutilated, and here,

Ze werden verminkt.

after I graduated from here, I worked at the U.N.,

Nadat ik hier was afgestudeerd, werkte ik bij de VN.

I went back to school to get my graduate work,

Ik ging terug naar school voor mijn afstudeerwerk.

the constant cry of these girls was in my face.

Maar het gehuil van die meisjes bleef me in de oren klinken.

I had to do something.

Ik moest iets doen.

As I went back, I started talking to the men,

Toen ik terugging, ging ik praten met de mannen, het dorp en de moeders. Ik zei:

to the village, and mothers, and I said,

Toen ik terugging, ging ik praten met de mannen, het dorp en de moeders. Ik zei:

"I want to give back the way I had promised you

"Ik heb beloofd dat ik zou terugkomen en jullie helpen. Wat kan ik voor jullie doen?"

that I would come back and help you. What do you need?"

"Ik heb beloofd dat ik zou terugkomen en jullie helpen. Wat kan ik voor jullie doen?"

As I spoke to the women, they told me,

De vrouwen zeiden:

"You know what we need? We really need a school for girls."

"Weet je wat we nodig hebben? Een school voor meisjes."

Because there had not been any school for girls.

Omdat er nog geen meisjesschool was.

And the reason they wanted the school for girls

De reden waarom ze een school voor meisjes wilden,

is because when a girl is raped when she's walking to school,

was omdat wanneer een meisje op weg naar school verkracht werd,

the mother is blamed for that.

de moeder daar de schuld van kreeg.

If she got pregnant before she got married,

Als ze zwanger was voordat ze trouwde,

the mother is blamed for that, and she's punished.

werd dat de moeder verweten en werd ze ervoor gestraft.

She's beaten.

Ze kreeg slagen.

They said, "We wanted to put our girls in a safe place."

Ze zeiden: "We willen onze meisjes op een veilige plaats brengen."

As we moved, and I went to talk to the fathers,

Je kan je voorstellen wat de vaders toen wilden:

the fathers, of course, you can imagine what they said:

Je kan je voorstellen wat de vaders toen wilden:

"We want a school for boys."

een school voor jongens.

And I said, "Well, there are a couple of men from my village

Ik zei: "Enkele mannen uit mijn dorp

who have been out and they have gotten an education.

hebben een opleiding gekregen.

Why can't they build a school for boys,

Waarom kunnen zij bouwen geen school voor jongens bouwen,

and I'll build a school for girls?"

terwijl ik een school voor meisjes bouw?"

That made sense. And they agreed.

Dat was logisch. Ze gingen akkoord.

And I told them, I wanted them to show me a sign of commitment.

Ik wilde dat ze me een teken van betrokkenheid zouden geven.

And they did. They donated land where we built the girls' school.

Ze schonken me de grond voor onze meisjesschool.

We have.

We hebben ze gebouwd.

I want you to meet one of the girls in that school.

Dit is een van de meisjes van die school.

Angeline came to apply for the school,

Angeline meldde zich aan op de school.

and she did not meet any criteria that we had.

Ze voldeed aan geen enkel van onze criteria.

She's an orphan. Yes, we could have taken her for that.

Ze was wees. Dat was in orde.

But she was older. She was 12 years old,

Maar ze was te oud. Ze was 12 jaar,

and we were taking girls who were in fourth grade.

en wij namen meisjes aan in de vierde klas.

Angeline had been moving from one place --

Angeline had zowat overal gezeten -

because she's an orphan, she has no mother, she has no father --

omdat ze wees is, ze heeft geen moeder, geen vader -

moving from one grandmother's house to another one,

ze woonde bij de grootmoeders,

from aunties to aunties. She had no stability in her life.

verhuisde van tante naar tante. Ze had geen stabiliteit in haar leven.

And I looked at her, I remember that day,

Ik herinner me die dag dat ik haar zag,

and I saw something beyond what I was seeing in Angeline.

en ik zag iets diepers in Angeline.

And yes, she was older to be in fourth grade.

Ja, ze was te oud voor de vierde klas.

We gave her the opportunity to come to the class.

Toch werd ze toegelaten.

Five months later, that is Angeline.

Vijf maanden later is dat Angeline.

A transformation had begun in her life.

Ze was iemand anders geworden.

Angeline wants to be a pilot so she can fly around the world

Angeline wil nu piloot worden zodat ze rond de wereld kan vliegen

and make a difference.

en een verschil maken.

She was not the top student when we took her.

Ze was niet de beste student toen we haar aannamen.

Now she's the best student, not just in our school,

Nu is ze de beste leerling, niet alleen in onze school,

but in the entire division that we are in.

maar in onze hele afdeling.

That's Sharon. That's five years later.

Dat is Sharon. Dat is ze vijf jaar later.

That's Evelyn. Five months later, that is the difference that we are making.

Dat is Evelyn. Vijf maanden later is dat het verschil dat we maken.

As a new dawn is happening in my school,

Elke nieuwe dag in mijn school

a new beginning is happening.

is een nieuwe start.

As we speak right now, 125 girls will never be mutilated.

125 meisjes zullen niet meer verminkt worden.

One hundred twenty-five girls will not be married when they're 12 years old.

125 meisjes zullen niet trouwen op hun twaalfde.

One hundred twenty-five girls are creating and achieving their dreams.

125 meisjes maken zullen hun dromen kunnen waarmaken.

This is the thing that we are doing,

Dat is het wat we doen, hen kansen geven.

giving them opportunities where they can rise.

Dat is het wat we doen, hen kansen geven.

As we speak right now, women are not being beaten

Vrouwen worden niet meer geslagen

because of the revolutions we've started in our community.

in onze veranderde gemeenschap.

(Applause)

(Applaus)

I want to challenge you today.

Ik wil jullie vandaag uitdagen.

You are listening to me because you are here,

Jullie luisteren naar mij

very optimistic.

omdat jullie optimistisch zijn.

You are somebody who is so passionate.

Jullie zijn zo enthousiast.

You are somebody who wants to see a better world.

Jullie willen een betere wereld

You are somebody who wants to see that war ends, no poverty.

zonder oorlog of armoede.

You are somebody who wants to make a difference.

Jullie willen een verschil maken

You are somebody who wants to make our tomorrow better.

zodat we een betere toekomst krijgen.

I want to challenge you today that to be the first,

Ik daag jullie uit om de eersten te zijn

because people will follow you.

omdat anderen jullie zullen volgen.

Be the first. People will follow you.

Wees de eerste. Mensen zullen je volgen.

Be bold. Stand up. Be fearless. Be confident.

Wees moedig. Sta op. Wees onverschrokken en zelfzeker.

Move out, because as you change your world,

Kom in beweging, want je verandert de wereld

as you change your community,

en je gemeenschap,

as we believe that we are impacting one girl, one family,

als we geloven dat we invloed hebben op één meisje, één familie,

one village, one country at a time.

één dorp, één land per keer.

We are making a difference, so if you change your world,

We maken een verschil, als je jouw wereld verandert,

you are going to change your community,

verander je je gemeenschap

you are going to change your country,

en je land.

and think about that. If you do that, and I do that,

Denk erover na. Als jullie en ik dat doen,

aren't we going to create a better future for our children,

gaan we dan geen betere toekomst creëren voor onze kinderen,

for your children, for our grandchildren?

voor jullie kinderen, voor onze kleinkinderen?

And we will live in a very peaceful world. Thank you very much.

Een wereld die veel vredevoller zal zijn. Hartelijk dank.

(Applause)

(Applaus)