Kakenya Ntaiya: A girl who demanded school | TED

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Fəxri Xanlarzadə Reviewer: Gulchin Taghiyeva

There's a group of people in Kenya.

Deməli, Kenyada yaşayan bir qrup insan var.

People cross oceans to go see them.

Onları görmək üçün insanlar okeanları keçib gəlirlər.

These people are tall.

Bu insanlar ucaboy olurlar.

They jump high. They wear red.

Yüksək tullana bilir, qırmızı geyirlər.

And they kill lions.

Və pələng ovlayırlar.

You might be wondering, who are these people?

İndi sual edə bilərsiniz, kimdir axı bu insanlar?

These are the Maasais.

Masailərdir onlar.

And you know what's cool? I'm actually one of them.

Və bilirsiniz ən maraqlısı nədir? Mən, əslində, onlardan biriyəm.

The Maasais, the boys are brought up to be warriors.

Masailər, oğlanları döyüşçü olmağa böyüdürlər.

The girls are brought up to be mothers.

Qızları ana olmağa.

When I was five years old,

5 yaşımdaykən,

I found out that I was engaged

nişanlanmış olduğumu öyrəndim.

to be married as soon as I reached puberty.

Cinsi yetkinlik yaşına çatan kimi evlənəcəkdim.

My mother, my grandmother, my aunties,

Anam, nənəm, xalalarım,

they constantly reminded me that

elə hey göstərib deyərdilər ki,

your husband just passed by.

bax, ərin indicə keçdi.

(Laughter) Cool, yeah?

(Gülüş) Maraqlıdır, hə?

And everything I had to do from that moment

Nişanlandıqdan sonra etdiyim hər şey 12 yaşımda

was to prepare me to be a perfect woman at age 12.

qüsursuz ana olmaq üçün hazırlaşmaqdan ibarət idi.

My day started at 5 in the morning,

Günüm səhər 5-də başlardı,

milking the cows, sweeping the house,

inəkləri sağar, evi süpürər,

cooking for my siblings, collecting water, firewood.

bacımgilə yemək hazırlar, su, odun gətirərdim.

I did everything that I needed to do

Etməli olduğum hər şeyi edərdim,

to become a perfect wife.

mükəmməl bir həyat yoldaşı olmaq üçün.

I went to school not because the Maasais'

Məktəbə gedirdim, Maasailərdən hamı məkətbə

women or girls were going to school.

getdiyi üçün deyil, anam təhsil ala

It's because my mother was denied an education,

bilmədiyi üçün idi. O, bizim də onun kimi bir həyat

and she constantly reminded me and my siblings that

yaşamağımızı istəmədiyindən bacılarım və mənim

she never wanted us to live the life she was living.

mütləq məktəbə getməyimizi istəyirdi.

Why did she say that?

Sizcə anam niyə belə edirdi ?

My father worked as a policeman in the city.

Çünki atam şəhərdə polis işləyirdi.

He came home once a year.

Evə ildə bir dəfə gəlirdi.

We didn't see him for sometimes even two years.

Bəzən hətta iki il görmürdük üzünü.

And whenever he came home, it was a different case.

Nə vaxt evə gəlsəydi də, hər şey qarışardı bir-birinə.

My mother worked hard in the farm

Anam bütün günü fermada çalışıb,

to grow crops so that we can eat.

bizi dolandırırdı.

She reared the cows and the goats

Qayğımıza qalmaq üçün inək, keçi

so that she can care for us.

otarırdı.

But when my father came, he would sell the cows,

Amma atam gələndə inəkləri və

he would sell the products we had,

əlimizdə ovucumuzda olanı satır,

and he went and drank with his friends in the bars.

gedib dostlarıyla barlarda içkiyə verirdi.

Because my mother was a woman,

Anam qadın olduğu üçün,

she was not allowed to own any property,

hər hansı mülkə sahib olma haqqı yox idi.

and by default, everything in my family anyway

Yəni ailəmizdə olan hər şey atama məxsus idi

belongs to my father, so he had the right.

və nə etsə haqlı idi.

And if my mother ever questioned him,

Şayəd anam onu sorğulamağa çalışsaydı,

he beat her, abused her, and really it was difficult.

anamı döyər, alçaldardı, və doğrudan da, çətin idi bizimçün.

When I went to school, I had a dream.

Məktəbdə oxuyarkən tək arzum var idi;

I wanted to become a teacher.

müəllimə olmaq.

Teachers looked nice.

Müəllimələr gözəl görünürdülər.

They wear nice dresses, high-heeled shoes.

Qəşəng paltarlar, hündürdaban ayaqqabılar geyirdilər.

I found out later that they are uncomfortable, but I admired it.

Sonra öyrəndim ki, rahat deyildi hündürdabanda, amma xoşum gəlirdi yenə də.

(Laughter)

(Gülüş)

But most of all, the teacher was just writing on the board --

Amma hər şeydən önəmlisi, müəllimin vəzifəsi ancaq lövhədə yazı yazmaq idi --

not hard work, that's what I thought,

fermada gördüyüm işə nisbətən

compared to what I was doing in the farm.

elə də çətin olmadığını düşünürdüm.

So I wanted to become a teacher.

Qısası, müəllim olmaq istəyirdim.

I worked hard in school, but when I was in eighth grade,

Yaxşı oxumağa çalışırdım məktəbdə, səkkizinci sinifdəykən

it was a determining factor.

isə vacib bir dövr başlayırdı.

In our tradition, there is a ceremony

Bizim bu dövrdə bir adətimiz var;

that girls have to undergo to become women,

qadın olmağa doğru gedən bütün qızların

and it's a rite of passage to womanhood.

yerinə yetirməli olduğu bir adətdir.

And then I was just finishing my eighth grade,

Həmin adət həm də mənim səkkizinci sinifi bitirib

and that was a transition for me to go to high school.

orta məktəbin son pilləsinə keçdiyim dövrlə üst-üstə düşürdü.

This was the crossroad.

Mənim üçün vacib bir keçid dövrü idi.

Once I go through this tradition, I was going to become a wife.

Bu ənənəni icra edəndən sonra, mən də evli olacaqdım.

Well, my dream of becoming a teacher will not come to pass.

Anlayacağınız, müəllim olma arzum gerçəkləşməyəcəkdi.

So I talked -- I had to come up with a plan

İşləri yoluna qoya bilmək üçün

to figure these things out.

plan qurdum.

I talked to my father. I did something that most girls have never done.

Qızların çoxunun edə bilmədiyi bir şeyi edib, atamla danışdım.

I told my father, "I will only go through this ceremony

Atama dedim: " Ancaq oxumağıma icazə verəcəyiniz

if you let me go back to school."

halda bu mərasimdə iştirak edəcəm."

The reason why, if I ran away,

Bilirdim ki, qaçıb mərasimdə

my father will have a stigma, people will be calling him

iştirak etməsəm hamı atama pis baxacaq,

the father of that girl who didn't go through the ceremony.

qızı ənənəyə uyğun evlənmədi deyə pisləyəcəklərdi.

It was a shameful thing for him to carry the rest of his life.

Bütün ömrü boyu utanacağı bir hadisə olacaqdı.

So he figured out. "Well," he said, "okay,

Və o düşünüb-daşındı. "Yaxşı," - dedi, - "oldu,

you'll go to school after the ceremony."

mərasimdən sonra məktəbə gedəcəksən."

I did. The ceremony happened.

Razılaşdım. Mərasim baş tutdu.

It's a whole week long of excitement.

Bir həftəlik bir təntənə olur.

It's a ceremony. People are enjoying it.

Bildiyiniz mərasimdir. Hamı əylənir.

And the day before the actual ceremony happens,

Və mərasim günündən bir gün əvvəl,

we were dancing, having excitement,

rəqs edirdik, həyəcanlıydıq hamı,

and through all the night we did not sleep.

bütün gecəni yatmadıq.

The actual day came, and we walked out of the house

Mərasim günü yetişdi, və rəqs etdiyimiz evdən

that we were dancing in. Yes, we danced and danced.

çıxdıq hamı. Hə, rəqs etdik, oynayırdıq.

We walked out to the courtyard, and there were a bunch of people waiting.

Çıxdıq həyətə, və bir xeyli adam var idi orda gözləyən.

They were all in a circle.

Bizi əhatəyə almışdılar.

And as we danced and danced,

Rəqs edə-edə

and we approached this circle of women,

yaxınlaşdıq bu qadınların dayandığı çevrəyə.

men, women, children, everybody was there.

Kişi, qadın, uşaq, hamı orda idi.

There was a woman sitting in the middle of it,

Ortadaysa bir qadın oturmub

and this woman was waiting to hold us.

bizi gözləyirdi.

I was the first. There were my sisters and a couple of other girls,

Mən birinciydim. Məndən başqa bacılarım və bir neçə başqa qız var idi.

and as I approached her,

Qadına yaxınlaşdım və

she looked at me, and I sat down.

üzünü mənə çevirdi.

And I sat down, and I opened my legs.

Oturub ayaqlarımı araladım.

As I opened my leg, another woman came,

Ayaqlarımı aralayırdım ki, əlində bıçaqla

and this woman was carrying a knife.

başqa bir qadın gəldi.

And as she carried the knife, she walked toward me

Əlində bıçaqla mənə doğru əyildi,

and she held the clitoris, and she cut it off.

klitorumu tutdu və kəsdi.

As you can imagine, I bled. I bled.

Təsəvür etdiyiniz kimi, qanadım. Qanadım.

After bleeding for a while, I fainted thereafter.

Bir müddət qanaxmadan sonra, huşumu itirdim.

It's something that so many girls --

Bu mərasimdən sonra qızların ölümü

I'm lucky, I never died -- but many die.

adi haldır, mən isə şanslı idim, ölmədim.

It's practiced, it's no anesthesia, it's a rusty old knife,

Bu adət zamanı anasteziyadan istifadə olunmur, bıçaq iti olmur,

and it was difficult.

və çox çətin keçir.

I was lucky because one, also, my mom did something

Mənim bəxtim gətirdi ki, anam bir çox qadınların

that most women don't do.

eləmədiyi bir şeyi etdi.

Three days later, after everybody has left the home,

3 gün keçib, hamı gedəndən sonra,

my mom went and brought a nurse.

anam gedib bir tibb bacısı gətirdi.

We were taken care of.

Qayğımıza qalındı.

Three weeks later, I was healed, and I was back in high school.

Üç həftə sonra, sağaldım, və qayıtdım məktəbə.

I was so determined to be a teacher now

İndi çox qərarlı idim müəllimə olmağa,

so that I could make a difference in my family.

ailəmə bir yenilik gətirməyə çalışırdım.

Well, while I was in high school, something happened.

Deməli, məktəb vaxtları idi, belə bir şey baş verdi.

I met a young gentleman from our village

Kəndimizdən cavan bir oğlanla görüşdüm.

who had been to the University of Oregon.

Oreqon Universitetində təhsil almışdı.

This man was wearing a white t-shirt, jeans, camera,

Bu oğlan kamerası var idi, ağ köynək və cins şalvar geyinirdi.

white sneakers -- and I'm talking about white sneakers.

Bir də ağ idman ayaqqabıları.

There is something about clothes, I think, and shoes.

Mənəcə geyim, paltarlar və ayaqqabının nəsə xüsusi bir cəzbediciliyi var.

They were sneakers, and this is in a village

O, bu idman ayaqqabılarını asfalt yolu belə olmayan

that doesn't even have paved roads. It was quite attractive.

bir kənddə geyinirdi. Fikir verməmək mümkün deyildi.

I told him, "Well, I want to go to where you are,"

Ona bir gün: "Bəs, mən sənin olduğun yerə getmək istəyirəm," dedim.

because this man looked very happy, and I admired that.

çünki bu oğlan çox xoşbəxt görünürdü, və bu, mənim xoşuma gəlirdi.

And he told me, "Well,

Və o, mənə dedi: "Bəs,

what do you mean, you want to go?

necə yəni, getmək istəyirsən?

Don't you have a husband waiting for you?"

Bəs səni gözləyən bir ərin yoxdurmu?"

And I told him, "Don't worry about that part.

Və mən dedim: "Sən o barədə narahat olma.

Just tell me how to get there."

Sadəcə mənə yol göstər."

This gentleman, he helped me.

Bu cavan oğlan, kömək etdi mənə.

While I was in high school also, my dad was sick.

Mən məktəbdə olanda, atam artıq xəstə idi.

He got a stroke, and he was really, really sick,

Ürəktutması keçirmişdi, və doğrudan, ağır xəstə idi,

so he really couldn't tell me what to do next.

Mənə yol göstərəcək durumda deyildi.

But the problem is, my father is not the only father I have.

Amma məsələ orasındadır ki, mənim atam bir deyildi.

Everybody who is my dad's age, male in the community,

Bizim kənddə atam yaşda olan hər kişi,

is my father by default --

atam sayılırdı --

my uncles, all of them -- and they dictate what my future is.

əmilərim, hamısı -- və gələcəyim haqda onlar qərar verirdilər.

So the news came, I applied to school

Sənədlərimi göndərdiyim Virginia da yerləşən Randolph-Macon

and I was accepted to Randolph-Macon Woman's College in Lynchburg, Virginia,

Qızlar Universitetinə qəbul olduğüm xəbəri gəldi.

and I couldn't come without the support of the village,

Mənim isə bilet pulunu düzəldə bilmək üçün

because I needed to raise money to buy the air ticket.

kəndim dəstəyinə ehtiyacım oldu.

I got a scholarship but I needed to get myself here.

Təqaüd qazanmışdım, ancaq biletimi özüm almalı idi.

But I needed the support of the village,

Kəndin dəstəyinə ehtiyacım var idi.

and here again, when the men heard,

Yenə də, kişilər, ağsaqqallar, kəndin adamları

and the people heard that a woman had gotten an opportunity to go to school,

eşidəndə ki, bir qız ali məktəbə qəbul olub,

they said, "What a lost opportunity.

hamısı dedilər: "Necə əbəs bir imkan.

This should have been given to a boy. We can't do this."

Bu, bir oğlana verilməliydi. Biz buna qol qoya bilmərik."

So I went back and I had to go back to the tradition.

Bu problemi həll etmək elə öz ənənələrimizdən istifadə etdim.

There's a belief among our people

Bizdə insanlar inanır ki,

that morning brings good news.

səhər həmişə yaxşı xəbər gətirir.

So I had to come up with something to do with the morning,

Mən də səhər tezdən nəsə bir şey etməli idim,

because there's good news in the morning.

çünki səhər yaxşı xəbərlə gəlir adətən.

And in the village also, there is one chief, an elder,

Deməli, kəndimizdə bir böyük, ağsaqqal var ki,

who if he says yes, everybody will follow him.

əgər o, "hə" desə hər kəs onu izləyəcək.

So I went to him very early in the morning, as the sun rose.

Sübh tezdən mən də getdim onun yanına.

The first thing he sees when he opens his door is, it's me.

Qapını açanda ilk məni gördü.

"My child, what are you doing here?"

"A bala. burda neyliyirsən belə?" soruşdu.

"Well, Dad, I need help. Can you support me to go to America?"

"Ata, bəs, köməyə ehtiyacım var. Mənim Amerikaya getməyinə kömək edə bilərsiniz?"

I promised him that I would be the best girl,

Ən yaxşı qız olacağıma söz verdim ona,

I will come back, anything they wanted after that,

Geri qayıdıb, məndən istəyəcəkləri hər şeyi

I will do it for them.

eləyəcəyimə söz verdim.

He said, "Well, but I can't do it alone."

O dedi: "Yaxşı, amma mən bunu təkbaşıma edə bilmərəm."

He gave me a list of another 15 men that I went --

Mənə gedib görəcəyim başqa 15 kişinin siyahısını verdi --

16 more men -- every single morning

daha 16 kişi -- hər səhər

I went and visited them.

gedib ziyarət etdim onları.

They all came together.

Hamısı bir araya gəldilər.

The village, the women, the men, everybody came together

Bütün kənd, qadınlar, ağsaqqallar, hər kəs bir araya gəldi.

to support me to come to get an education.

Mənim təhsil alma imkanımı dəstəklədilər.

I arrived in America. As you can imagine, what did I find?

Amerikaya gəldim nəhayət. Sizcə nə tapdım burda?

I found snow!

Qar tapdım!

I found Wal-Marts, vacuum cleaners,

Wal-Mart-lar tapdım, tozsoranlar,

and lots of food in the cafeteria.

və çoxlu yemək tapdım kafeteriyada.

I was in a land of plenty.

Bolluqlar ölkəsinə düşmüşdüm.

I enjoyed myself, but during that moment while I was here,

Həyatdan həzz alırdım, amma burda olduğum o müddətdə,

I discovered a lot of things.

bir xeyli şey kəşf etdim.

I learned that that ceremony that I went through

Öyrəndim ki, 13 yaşımda icra etməli olduğum o mərasim

when I was 13 years old, it was called female genital mutilation.

əslində, qadın cinsiyyətinin sünnətiymiş.

I learned that it was against the law in Kenya.

Bunun Kenya qanunlarına zidd olduğunu öyrəndim.

I learned that I did not have to trade part of my body

Öyrəndim ki, əslində, bədənimin bir parçasını sövdələşməli

to get an education. I had a right.

deyilmişəm təhsil ala bilmək üçün. Mənim də bir haqqım varmış.

And as we speak right now, three million girls

Ancaq biz indi burda danışarkən, hələ də 3 milyon qız

in Africa are at risk of going through this mutilation.

Afrikada bu sünnət işgəncəsini yaşama riski altındadır.

I learned that my mom had a right to own property.

Anamın da mülkiyyət haqqı olduğunu öyrəndim.

I learned that she did not have to be abused

Öyrəndim ki, o sadəcə bir qadın olduğu üçün

because she is a woman.

alçaldılmalı deyilmiş.

Those things made me angry.

Bu faktlar məni məyus etdi.

I wanted to do something.

Bir şey etmək istədim.

As I went back, every time I went,

Hər dəfə kəndə qayıdanda

I found that my neighbors' girls were getting married.

qonşu qızlarının ərə verildiyinin şahidi olurdum.

They were getting mutilated, and here,

Onlar da eyni işgəncəyə məruz qalırdı,

after I graduated from here, I worked at the U.N.,

mən isə burda BMT-də işləyirdim.

I went back to school to get my graduate work,

Məzun işim üçün universitetə geri dönsəm də

the constant cry of these girls was in my face.

o qızların qışqırıqları məni heç tərk etmirdi.

I had to do something.

Bir şey etməli idim.

As I went back, I started talking to the men,

Geri qayıtdıqdan sonra, ağsaqqallarla danışmağa başladım,

to the village, and mothers, and I said,

kənd əhliylə, analarla danışdım, və dedim:

"I want to give back the way I had promised you

"Mən sizə söz verdiyim kimi kömək etmək istəyirəm.

that I would come back and help you. What do you need?"

Nəyə ehtiyacınız var?

As I spoke to the women, they told me,

Qadınlarla danışanda, mənə dedilər:

"You know what we need? We really need a school for girls."

"Bilirsən ən mühüm nədir? Qızların da məktəbinin olması."

Because there had not been any school for girls.

Çünki kənddə qızlar üçün məktəb yox idi.

And the reason they wanted the school for girls

Və qızlar üçün məktəb istəmələrinin səbəbi oydu ki,

is because when a girl is raped when she's walking to school,

məktəbə gedən bir qız, əgər, yolda təcavüzə uğrasaydı,

the mother is blamed for that.

anası günahkar tutulacaqdı.

If she got pregnant before she got married,

Əgər bir qız evlənmədən əvvəl hamilə qalsaydı,

the mother is blamed for that, and she's punished.

anası günahlandırılacaq və cəzalandırlacaqdı.

She's beaten.

Döyüləcəkdi.

They said, "We wanted to put our girls in a safe place."

"Qızlarımızı təhlükəsiz bir yerə əmanət etmək istəyirik", - dedilər.

As we moved, and I went to talk to the fathers,

Geri qayıtdıqdan sonra yaşlı kişilərlə danışdım,

the fathers, of course, you can imagine what they said:

təbii ki nə dediklərini təsəvvür edə bilərsiniz:

"We want a school for boys."

"Biz oğlanlar üçün bir məktəb istəyirik." dedilər.

And I said, "Well, there are a couple of men from my village

Mən isə dedim: "Kəndimizdə məktəbə gedib təhsil alan

who have been out and they have gotten an education.

xeyli oğlan var. Niyə onlar oğlanlar üçün

Why can't they build a school for boys,

məktəb tikmir ki, mən də

and I'll build a school for girls?"

qızlar üçün tikim?"

That made sense. And they agreed.

Ağıllarına batdı. Və razılaşdılar.

And I told them, I wanted them to show me a sign of commitment.

Onların da bu işdə iştirak etməsini xahiş etdim.

And they did. They donated land where we built the girls' school.

Bizə məktəb üçün torpaq sahəsi verdilər.

We have.

Məktəbizim var indi.

I want you to meet one of the girls in that school.

Məktəbdən olan qızların birini sizə təqdim etmək istərdim.

Angeline came to apply for the school,

Ancelin bizim məktəbə baş vurmağa gəlmişdi,

and she did not meet any criteria that we had.

ancaq bizim meyarların heç birinə uymurdu.

She's an orphan. Yes, we could have taken her for that.

Kimsəsizdir. Bəli, ona görə almış ola bilərdik onu məktəbə.

But she was older. She was 12 years old,

Amma yaşı böyük idi. 12 yaşı vardı,

and we were taking girls who were in fourth grade.

və biz ancaq dördüncü sinifdə olan qızları götürürdük.

Angeline had been moving from one place --

Ancelin ailəsi və daimi sığınacağı

because she's an orphan, she has no mother, she has no father --

olmadığı üçün nənələri və xalalarının

moving from one grandmother's house to another one,

evlərində köçəri olmuşdu.

from aunties to aunties. She had no stability in her life.

Həyatında tutunağı yox idi.

And I looked at her, I remember that day,

Angelini ilk gördüyüm yaxşı yadımdadır,

and I saw something beyond what I was seeing in Angeline.

baxışlarında nə isə dərinlik hiss etmişdim.

And yes, she was older to be in fourth grade.

Bəli, yaşı düşmürdü dördüncü sinfə getmək üçün.

We gave her the opportunity to come to the class.

Amma biz onu dərsə götürdük.

Five months later, that is Angeline.

Beş ay sonra, həmin Angelindir.

A transformation had begun in her life.

Bir dəyişim başlamışdı onun həyatında.

Angeline wants to be a pilot so she can fly around the world

Ancelin pilot olmaq istəyir ki, bütün dünyanı gəzib

and make a difference.

fərq yaratsın.

She was not the top student when we took her.

İlk dərsə başlayanda yaxşı oxuyan deyildi.

Now she's the best student, not just in our school,

İndi o, təkcə bizim məktəbdə deyil, bütün bölgə üzrə

but in the entire division that we are in.

ən yaxşı tələbədir.

That's Sharon. That's five years later.

Bu isə Şarondur. Bu da beş il sonrası.

That's Evelyn. Five months later, that is the difference that we are making.

Evelin. Beş ay ərzində yaratdığımız fərq göz qabağındadır.

As a new dawn is happening in my school,

Hər gün üfüq açarkən bizim məktəbimizdə də

a new beginning is happening.

yeni bir başlanğıc qığılcımlanır.

As we speak right now, 125 girls will never be mutilated.

İndi burda danışarkən, 125 qız heç vaxt sünnət olunmayacaq.

One hundred twenty-five girls will not be married when they're 12 years old.

Yüz iyirmi beş qız 12 yaşları olar-olmaz ərə verilməyəcək.

One hundred twenty-five girls are creating and achieving their dreams.

Bu 125 qız arzular qurub onlara nail olmaqla məşğuldurlar.

This is the thing that we are doing,

Etdiyimiz iş də budur,

giving them opportunities where they can rise.

onlara qalxınma fürsəti vermək.

As we speak right now, women are not being beaten

Siz burda əyləşərkən, bizim cəmiyyətimizdə başlatdığımız

because of the revolutions we've started in our community.

dəyişimlərin sayəsində qadınlar artıq döyülmür.

(Applause)

(Alqışlar)

I want to challenge you today.

Bu gün sizə deyəcəyim var.

You are listening to me because you are here,

Mənə qulaq asırsınız, çünki burdasınız,

very optimistic.

nikbinsiniz.

You are somebody who is so passionate.

İçinizdə həvəs, coşqu var.

You are somebody who wants to see a better world.

İçinizdə daha yaxşı bir dünya görmək arzusu var.

You are somebody who wants to see that war ends, no poverty.

Savaşların, kasıblığın son tapdığını görmək istəyirsiniz.

You are somebody who wants to make a difference.

İçinizdə bir fərq yaratmaq istəyi var.

You are somebody who wants to make our tomorrow better.

Daha xoş sabahlar arzusundasınız.

I want to challenge you today that to be the first,

Bu gün sizdən xahişim, birinci olmağınızdır.

because people will follow you.

Çünki insanlar sizi izləyəcəklər.

Be the first. People will follow you.

Birinci olun. İnsanlar da sizə qoşulacaq.

Be bold. Stand up. Be fearless. Be confident.

Cəsur olun. Ayağa qalxın. Qorxusuz olun. Özünüzə güvənin.

Move out, because as you change your world,

Hərəkət lazımdır, çünki siz dünyanızı dəyişdikcə,

as you change your community,

cəmiyyətinizi dəyişdikcə,

as we believe that we are impacting one girl, one family,

bir qıza, bir ailəyə, bir kəndə,

one village, one country at a time.

bir ölkəyə kömək etdiyimizə inandığımız müddətcə..

We are making a difference, so if you change your world,

Bir fərq yaratmış oluruq. Sizin

you are going to change your community,

ətrafınızdakı cəmiyyəti dəyişməyiniz

you are going to change your country,

ölkənizi dəyişməyiniz haqda düşünün.

and think about that. If you do that, and I do that,

Siz və mən, hamımız belə dəyişikliklər etsək,

aren't we going to create a better future for our children,

uşaqlarımız və nəvələrimizə

for your children, for our grandchildren?

daha xoş gələcək bəxş etmiş olarıq.

And we will live in a very peaceful world. Thank you very much.

Bununla da daha firavan bir dünyada yaşayarıq. Çox təşəkkür edirəm.

(Applause)

(Alqışlar)