How equal do we want the world to be? You'd be surprised | Dan Ariely

Vertaald door: Huub Ramakers Nagekeken door: Els De Keyser

It would be nice to be objective in life,

Het is fijn om objectief te zijn in het leven, op meerdere manieren.

in many ways.

The problem is that we have these color-tinted glasses

Het probleem is dat we door een gekleurde bril kijken

as we look at all kinds of situations.

naar allerlei situaties.

For example, think about something as simple as beer.

Neem bijvoorbeeld iets simpels, zoals bier.

If I gave you a few beers to taste

Als ik je er een paar gaf om te proeven

and I asked you to rate them on intensity and bitterness,

en je moest ze beoordelen op intensiteit en bitterheid,

different beers would occupy different space.

zouden verschillende bieren verschillende plekken innemen.

But what if we tried to be objective about it?

Wat als we het objectief zouden aanpakken?

In the case of beer, it would be very simple.

In het geval van bier zou dat simpel zijn.

What if we did a blind taste?

Wat als we een blinde proeverij houden?

Well, if we did the same thing, you tasted the same beer,

Als we dezelfde test zouden doen met hetzelfde bier,

now in the blind taste, things would look slightly different.

ziet het er iets anders uit bij de blinde test.

Most of the beers will go into one place.

De meeste bieren gaan naar één plek.

You will basically not be able to distinguish them,

Je kunt ze bijna niet uit elkaar houden,

and the exception, of course, will be Guinness.

met als uitzondering natuurlijk Guinness.

(Laughter)

(Gelach)

Similarly, we can think about physiology.

Op dezelfde manier kunnen we over fysiologie denken.

What happens when people expect something from their physiology?

Wat gebeurt er als mensen iets verwachten van hun fysiologie?

For example, we sold people pain medications.

We verkochten bijvoorbeeld pijnstillers.

Some people, we told them the medications were expensive.

We zeiden tegen sommigen dat hun medicatie duur was,

Some people, we told them it was cheap.

tegen anderen dat het goedkoop was.

And the expensive pain medication worked better.

De dure medicatie werkte beter.

It relieved more pain from people,

Het nam meer pijn weg bij mensen,

because expectations do change our physiology.

omdat verwachtingen invloed hebben op onze fysiologie.

And of course, we all know that in sports,

Natuurlijk weten dat bij sport,

if you are a fan of a particular team,

als je fan bent van een bepaald team,

you can't help but see the game

je de wedstrijd altijd bekijkt

develop from the perspective of your team.

vanuit het perspectief van je eigen team.

So all of those are cases in which our preconceived notions

Al deze gevallen tonen vooraf gevormde denkbeelden

and our expectations color our world.

en onze verwachtingen kleuren onze wereld.

But what happened in more important questions?

Wat gebeurde er bij belangrijkere zaken?

What happened with questions that had to do with social justice?

Wat gebeurde er met vragen die te maken hadden met sociale gerechtigheid?

So we wanted to think about what is the blind tasting version

We wilden weten wat de 'blinde testversie'

for thinking about inequality?

voor denken over ongelijkheid zou zijn.

So we started looking at inequality,

We begonnen ongelijkheid te onderzoeken

and we did some large-scale surveys

en voerden grootschalige enquêtes uit

around the U.S. and other countries.

in de VS en andere landen.

So we asked two questions:

We stelden twee vragen:

Do people know what kind of level of inequality we have?

weten mensen hoe groot het verschil is qua ongelijkheid?

And then, what level of inequality do we want to have?

En hoe groot zou het verschil moeten zijn, volgens de ondervraagden?

So let's think about the first question.

Laten we over de eerste vraag nadenken.

Imagine I took all the people in the U.S.

Stel je voor dat ik alle mensen in de VS

and I sorted them from the poorest on the right

zou gaan sorteren van de armste persoon rechts

to the richest on the left,

tot de rijkste helemaal links

and then I divided them into five buckets:

en ze in vijf emmers zou verdelen:

the poorest 20 percent, the next 20 percent,

de armste 20 procent, de volgende 20 procent,

the next, the next, and the richest 20 percent.

de volgende, de volgende, en de rijkste 20 procent.

And then I asked you to tell me how much wealth do you think

Dan vraag ik: hoeveel van de rijkdom denk je

is concentrated in each of those buckets.

dat in elk van die emmers zit?

So to make it simpler, imagine I ask you to tell me,

Om het eenvoudiger te maken, vertel me eens

how much wealth do you think is concentrated

hoeveel rijkdom jij denkt dat er

in the bottom two buckets,

in de onderste twee emmers zit.

the bottom 40 percent?

De laagste 40 procent.

Take a second. Think about it and have a number.

Neem even de tijd. Denk erover na en kies een getal.

Usually we don't think.

Normaal gesproken denken we niet na.

Think for a second, have a real number in your mind.

Denk nog even na en kies een echt getal.

You have it?

Heb je het?

Okay, here's what lots of Americans tell us.

Dit is wat veel Amerikanen ons vertellen.

They think that the bottom 20 percent

Zij denken dat de laagste 20 procent

has about 2.9 percent of the wealth,

ongeveer 2,9 procent van de rijkdom heeft,

the next group has 6.4,

de groep daarna 6,4 procent heeft,

so together it's slightly more than nine.

wat samen uitkomt op iets meer dan negen procent.

The next group, they say, has 12 percent,

De groep daarna heeft 12 procent,

20 percent,

die daarna 20 procent,

and the richest 20 percent, people think has 58 percent of the wealth.

en men denkt dat de rijkste 20 procent 58 procent van alle rijkdom heeft.

You can see how this relates to what you thought.

Je kunt zien hoe dit zich verhoudt tot wat je dacht.

Now, what's reality?

Wat is nou de werkelijkheid?

Reality is slightly different.

De werkelijkheid ligt iets anders.

The bottom 20 percent has 0.1 percent of the wealth.

De armste 20 procent heeft 0,1 procent van de rijkdom.

The next 20 percent has 0.2 percent of the wealth.

De volgende 20 procent heeft 0,2 procent van de rijkdom.

Together, it's 0.3.

Dat is samen 0,3 procent.

The next group has 3.9,

De groep daarna heeft 3,9,

11.3,

die daarna 11,3,

and the richest group has 84-85 percent of the wealth.

en de rijkste groep heeft 84-85 procent van alle rijkdom.

So what we actually have and what we think we have

De werkelijkheid en wat we denken verschilt enorm van elkaar.

are very different.

What about what we want?

Wat willen we dan?

How do we even figure this out?

Hoe kunnen we dit eigenlijk aanpakken?

So to look at this,

Om te bekijken

to look at what we really want,

wat we nou echt willen,

we thought about the philosopher John Rawls.

dachten we aan de filosoof John Rawls.

If you remember John Rawls,

Als je John Rawls nog kent:

he had this notion of what's a just society.

hij had een idee over de rechtvaardige maatschappij.

He said a just society

Hij zei dat een rechtvaardige maatschappij

is a society that if you knew everything about it,

een maatschappij is waar, als je er alles over weet,

you would be willing to enter it in a random place.

op om het even welke plek wil instappen.

And it's a beautiful definition,

Het is een mooie definitie,

because if you're wealthy, you might want the wealthy

want als je rijk bent, wil je misschien dat de rijken

to have more money, the poor to have less.

meer geld hebben en de armen minder.

If you're poor, you might want more equality.

Als je arm bent, wil je meer gelijkheid.

But if you're going to go into that society

Maar als je die maatschappij instapt

in every possible situation, and you don't know,

in elke mogelijke situatie en je weet het niet van tevoren,

you have to consider all the aspects.

moet je over alle aspecten nadenken.

It's a little bit like blind tasting in which you don't know

Het is een beetje als blind proeven, omdat je niet weet

what the outcome will be when you make a decision,

wat het gevolg is als je een beslissing neemt.

and Rawls called this the "veil of ignorance."

Rawls noemt dit "de sluier van onwetendheid".

So, we took another group, a large group of Americans,

We namen een andere grote groep Amerikanen

and we asked them the question in the veil of ignorance.

en stelden hen de vraag onder de sluier van onwetendheid.

What are the characteristics of a country that would make you want to join it,

Wat zijn de eigenschappen van een land waar je bij zou willen horen,

knowing that you could end randomly at any place?

wetende dat je op elke willekeurige plek terecht kan komen?

And here is what we got.

Dit is wat er uit kwam.

What did people want to give to the first group,

Wat wilden de mensen aan de eerste groep geven,

the bottom 20 percent?

de armste 20 procent?

They wanted to give them about 10 percent of the wealth.

Ze wilden ze ongeveer 10 procent van de rijkdom geven.

The next group, 14 percent of the wealth,

De volgende groep, 14 procent van de rijkdom,

21, 22 and 32.

21, 22, en 32 procent.

Now, nobody in our sample wanted full equality.

Niemand in ons onderzoek wilde volledige gelijkheid.

Nobody thought that socialism is a fantastic idea in our sample.

Niemand in onze testgroep vond dat socialisme een geweldig idee is.

But what does it mean?

Wat betekent het nou?

It means that we have this knowledge gap

Het betekent dat er ongelijkheid is

between what we have and what we think we have,

tussen wat we hebben en wat we denken te hebben,

but we have at least as big a gap between what we think is right

maar we hebben een minstens net zo groot verschil tussen wat we eerlijk vinden

to what we think we have.

en wat we denken te hebben.

Now, we can ask these questions, by the way, not just about wealth.

We kunnen deze vragen niet alleen over rijkdom stellen.

We can ask it about other things as well.

We kunnen het over andere zaken hebben.

So for example, we asked people from different parts of the world

We stelden mensen uit verschillende plekken op de wereld deze vraag,

about this question,

people who are liberals and conservatives,

mensen die liberaal of conservatief waren,

and they gave us basically the same answer.

en ze gaven ons hetzelfde antwoord.

We asked rich and poor, they gave us the same answer,

We vroegen het aan rijk en arm, hetzelfde antwoord,

men and women,

mannen en vrouwen,

NPR listeners and Forbes readers.

luisteraars van de openbare omroep en Forbes-lezers.

We asked people in England, Australia, the U.S. --

We vroegen het aan mensen in Engeland, Australië, de VS --

very similar answers.

vergelijkbare antwoorden.

We even asked different departments of a university.

We vroegen het aan verschillende afdelingen van een universiteit:

We went to Harvard and we checked almost every department,

we checkten bijna elke afdeling van Harvard.

and in fact, from Harvard Business School,

Bij de Harvard Business School

where a few people wanted the wealthy to have more and the [poor] to have less,

waren er een aantal die wilden dat rijken meer kregen en anderen minder.

the similarity was astonishing.

De gelijkheid was verbazingwekkend.

I know some of you went to Harvard Business School.

Sommigen hier hebben op Harvard Business School gezeten.

We also asked this question about something else.

We hebben de vraag ook over iets anders gesteld.

We asked, what about the ratio of CEO pay to unskilled workers?

Wat vinden jullie van de verhouding tussen het loon van de CEO t.o.v. de arbeiders?

So you can see what people think is the ratio,

Je ziet wat mensen denken dat de ratio is.

and then we can ask the question, what do they think should be the ratio?

Dan vragen we ze wat de ratio zou moeten zijn.

And then we can ask, what is reality?

Wat is de werkelijkheid?

What is reality? And you could say, well, it's not that bad, right?

Wat is waar? Je kan zeggen dat het niet zo slecht is, nietwaar?

The red and the yellow are not that different.

Rood en geel verschilt niet veel.

But the fact is, it's because I didn't draw them on the same scale.

Dat komt omdat ik ze niet op dezelfde schaal heb getekend.

Het is lastig te zien. Er zit geel en blauw door elkaar.

It's hard to see, there's yellow and blue in there.

So what about other outcomes of wealth?

En de andere uitkomsten van welvaart dan?

Wealth is not just about wealth.

Welvaart is niet alleen rijkdom.

We asked, what about things like health?

We vroegen naar zaken zoals gezondheid.

What about availability of prescription medication?

Hoe zit het met de verkrijgbaarheid van voorgeschreven medicatie?

What about life expectancy?

Hoe zit het met de levensverwachting?

What about life expectancy of infants?

De levensverwachting van kinderen?

How do we want this to be distributed?

Hoe willen we dat dit verdeeld wordt?

What about education for young people?

Hoe zit het met scholing voor jongeren?

And for older people?

En ouderen?

And across all of those things, what we learned was that people

Aan de hand van al deze zaken leerden we dat de mensen

don't like inequality of wealth,

ongelijke welvaart niet leuk vinden,

but there's other things where inequality, which is an outcome of wealth,

maar andere zaken die ongelijk zijn, als gevolg van welvaart

is even more aversive to them:

nog veel kwalijker vinden.

for example, inequality in health or education.

Ongelijkheid in gezondheid of scholing, bijvoorbeeld.

We also learned that people are particularly open

We leerden ook dat mensen vooral openstaan

to changes in equality when it comes to people

voor veranderingen in gelijkheid als het om mensen gaat

who have less agency --

die minder invloed hebben --

basically, young kids and babies,

jonge kinderen en baby's,

because we don't think of them as responsible for their situation.

omdat we ze niet zien als verantwoordelijk voor hun eigen situatie.

So what are some lessons from this?

Welke lering kunnen we hier uit trekken?

We have two gaps:

Er bestaan twee kloven:

We have a knowledge gap and we have a desirability gap

een kenniskloof en een wenselijkheidskloof.

And the knowledge gap is something that we think about,

De kenniskloof is iets waar we over nadenken.

how do we educate people?

Hoe scholen we mensen?

How do we get people to think differently about inequality

Hoe zorgen we dat mensen anders denken over ongelijkheid

and the consequences of inequality in terms of health, education,

en de gevolgen van ongelijkheid inzake gezondheid, onderwijs,

jealousy, crime rate, and so on?

jaloezie, misdaadcijfers enzovoorts?

Then we have the desirability gap.

Dan is er de wenselijkheidskloof.

How do we get people to think differently about what we really want?

Hoe doen we mensen anders denken over wat we werkelijk willen?

You see, the Rawls definition, the Rawls way of looking at the world,

De definitie van Rawls, zijn denkbeeld over de wereld,

the blind tasting approach,

de aanpak van blind testen,

takes our selfish motivation out of the picture.

neemt onze egoïstische motivatie weg.

How do we implement that to a higher degree

Hoe implementeren we dit op een hoger niveau,

on a more extensive scale?

op een grotere schaal?

And finally, we also have an action gap.

Ten slotte hebben we een actiekloof.

How do we take these things and actually do something about it?

Hoe pakken we werkelijk dingen aan?

I think part of the answer is to think about people

Ik denk dat het antwoord ligt in denken aan mensen

like young kids and babies that don't have much agency,

als jonge kinderen en baby's, die niet veel invloed hebben,

because people seem to be more willing to do this.

omdat mensen blijkbaar geneigd zijn meer voor hen over te hebben.

To summarize, I would say, next time you go to drink beer or wine,

Samenvattend, de volgende keer dat je bier of wijn gaat drinken

first of all, think about, what is it in your experience that is real,

vraag je dan eens af in hoeverre deze ervaring werkelijk is

and what is it in your experience that is a placebo effect

en wat in je ervaring een placebo-effect als gevolg van verwachtingen.

coming from expectations?

And then think about what it also means for other decisions in your life,

Denk dan na over wat dit betekent voor andere beslissingen in je leven

and hopefully also for policy questions

en hopelijk ook voor beleidsvraagstukken die ons allemaal aangaan.

that affect all of us.

Thanks a lot.

Heel erg bedankt.

(Applause)

(Applaus)