How equal do we want the world to be? You'd be surprised | Dan Ariely

Μετάφραση: Ilias Zadik Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

It would be nice to be objective in life,

Θα ήταν καλό να είμαστε αντικειμενικοί στην ζωή,

in many ways.

με πολλούς τρόπους.

The problem is that we have these color-tinted glasses

Το πρόβλημα είναι ότι φοράμε εκείνα τα χρωματιστά γυαλιά

as we look at all kinds of situations.

καθώς κοιτάμε κάθε είδους καταστάσεις.

For example, think about something as simple as beer.

Για παράδειγμα, σκεφτείτε κάτι τόσο απλό όσο η μπύρα.

If I gave you a few beers to taste

Αν σας έδινα μερικές μπύρες να δοκιμάσετε

and I asked you to rate them on intensity and bitterness,

και σας ρωτούσα να τις βαθμολογήσετε ως προς την ένταση και την πίκρα,

different beers would occupy different space.

διαφορετικές μπύρες θα καταλάμβαναν διαφορετικά διαστήματα.

Αλλά πώς θα ήταν αν προσπαθούσαμε να γίνουμε πιο αντικειμενικοί;

But what if we tried to be objective about it?

In the case of beer, it would be very simple.

Στην περίπτωση της μπύρας, θα ήταν πολύ απλό.

What if we did a blind taste?

Τι θα γινόταν αν κάναμε μια τυφλή δοκιμή;

Well, if we did the same thing, you tasted the same beer,

Αν κάναμε το ίδιο πράγμα, δοκιμάζατε την ίδια μπύρα,

now in the blind taste, things would look slightly different.

τώρα στην τυφλή δοκιμή, τα πράγματα θα ήταν κάπως διαφορετικά.

Most of the beers will go into one place.

Οι περισσότερες μπύρες θα ήταν σε μία περιοχή.

You will basically not be able to distinguish them,

Βασικά δεν θα μπορούσατε να τις ξεχωρίσετε,

and the exception, of course, will be Guinness.

και η εξαίρεση, φυσικά, θα είναι η Guinness.

(Laughter)

(Γέλια)

Similarly, we can think about physiology.

Παρομοίως, μπορούμε να σκεφτούμε για τη φυσιολογία.

What happens when people expect something from their physiology?

Τι γίνεται όταν οι άνθρωποι περιμένουν κάτι από τη φυσιολογία τους;

For example, we sold people pain medications.

Για παράδειγμα, πουλήσαμε παυσίπονα.

Σε μερικούς είπαμε ότι τα φάρμακα ήταν ακριβά.

Some people, we told them the medications were expensive.

Some people, we told them it was cheap.

Σε μερικούς είπαμε ότι ήταν φτηνά.

And the expensive pain medication worked better.

Και τα ακριβά παυσίπονα δούλεψαν καλύτερα.

It relieved more pain from people,

Ανακούφισαν περισσότερο πόνο από τους ανθρώπους,

γιατί οι προσδοκίες αλλάζουν τη φυσιολογία μας.

because expectations do change our physiology.

And of course, we all know that in sports,

Και φυσικά, όλοι ξέρουμε ότι στον αθλητισμό,

if you are a fan of a particular team,

αν είστε φίλαθλος μιας συγκεκριμένης ομάδας,

you can't help but see the game

δεν μπορείτε παρά να δείτε το παιχνίδι

develop from the perspective of your team.

να εξελίσσεται από την οπτική γωνία της δική σας ομάδας.

So all of those are cases in which our preconceived notions

Όλες αυτές είναι περιπτώσεις στις οποίες οι προκαταλήψεις μας

and our expectations color our world.

και οι προσδοκίες μας μάς επηρεάζουν.

But what happened in more important questions?

Αλλά τι συνέβη σε πιο σημαντικά ερωτήματα;

What happened with questions that had to do with social justice?

Τι συνέβη με ερωτήσεις που σχετίζονται με την κοινωνική δικαιοσύνη;

So we wanted to think about what is the blind tasting version

Θέλαμε να σκεφτούμε ποια είναι η εκδοχή της τυφλής δοκιμής

for thinking about inequality?

όταν σκεφτόμαστε την ανισότητα;

So we started looking at inequality,

Έτσι, αρχίσαμε να μελετάμε την ανισότητα,

and we did some large-scale surveys

και κάναμε κάποιες έρευνες μεγάλης κλίμακας

around the U.S. and other countries.

στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες.

So we asked two questions:

Κάναμε δύο ερωτήσεις:

Do people know what kind of level of inequality we have?

Γνωρίζουν οι άνθρωποι τι επίπεδα ανισότητας έχουμε;

And then, what level of inequality do we want to have?

Και επίσης, τι επίπεδα ανισότητας θέλουμε να έχουμε;

So let's think about the first question.

Ας σκεφτούμε την πρώτη ερώτηση.

Imagine I took all the people in the U.S.

Έστω ότι πήρα όλους τους πολίτες των ΗΠΑ

and I sorted them from the poorest on the right

και τους κατέταξα, τους φτωχότερους στα δεξιά

to the richest on the left,

και τους πλουσιότερους στα αριστερά,

and then I divided them into five buckets:

και μετά τους χώρισα σε πέντε δοχεία:

the poorest 20 percent, the next 20 percent,

οι φτωχότεροι 20%, οι επόμενοι 20%,

the next, the next, and the richest 20 percent.

οι επόμενοι, οι επόμενοι, και οι πλουσιότεροι 20%.

And then I asked you to tell me how much wealth do you think

Και μετά σας ρώτησα να μου πείτε πόσος πλούτος νομίζετε

is concentrated in each of those buckets.

έχει συγκεντρωθεί σε κάθε ένα από αυτά τα δοχεία.

So to make it simpler, imagine I ask you to tell me,

Πιο απλά, πείτε ότι σας ρωτάω το εξής:

how much wealth do you think is concentrated

πόσος πλούτος νομίζετε είναι συγκεντρωμένος

in the bottom two buckets,

στα δύο κατώτερα δοχεία,

the bottom 40 percent?

στο κατώτατο 40%;

Take a second. Think about it and have a number.

Σκεφτείτε για μια στιγμή. Σκεφτείτε έναν αριθμό.

Συνήθως δεν σκεφτόμαστε.

Usually we don't think.

Σκεφτείτε για μια στιγμή, πάρτε έναν συγκεκριμένο αριθμό.

Think for a second, have a real number in your mind.

You have it?

Τον σκεφτήκατε;

Okay, here's what lots of Americans tell us.

Εντάξει, ορίστε αυτό που μας λένε οι περισσότεροι Αμερικανοί.

They think that the bottom 20 percent

Νομίζουν ότι το κατώτατο 20%

has about 2.9 percent of the wealth,

έχει περίπου 2,9% του πλούτου,

the next group has 6.4,

η επόμενη ομάδα έχει 6,4%,

so together it's slightly more than nine.

επομένως συνολικά είναι λίγο πάνω από 9.

The next group, they say, has 12 percent,

Η επόμενη ομάδα, λένε, έχει 12%,

20 percent,

20%,

and the richest 20 percent, people think has 58 percent of the wealth.

και το πλουσιότερο 20%, οι άνθρωποι νομίζουν ότι έχει 58% του πλούτου.

You can see how this relates to what you thought.

Μπορείτε να δείτε πώς αυτό σχετίζεται με αυτό που νομίζατε.

Now, what's reality?

Τώρα, ποια είναι η πραγματικότητα;

Reality is slightly different.

Η πραγματικότητα διαφέρει λίγο.

The bottom 20 percent has 0.1 percent of the wealth.

Το κατώτατο 20% έχει 0,1% του πλούτου.

The next 20 percent has 0.2 percent of the wealth.

Το επόμενο 20% έχει 0,2% του πλούτου.

Together, it's 0.3.

Μαζί είναι 0,3%.

The next group has 3.9,

Η επόμενη ομάδα έχει 3,9%,

11.3,

11,3%,

and the richest group has 84-85 percent of the wealth.

και οι ομάδα των πλουσιότερων έχει 84 με 85% του πλούτου.

So what we actually have and what we think we have

Επομένως το τι πραγματικά έχουμε και το τι νομίζουμε ότι έχουμε

are very different.

είναι πολύ διαφορετικά.

What about what we want?

Και τι γίνεται με το τι θέλουμε;

How do we even figure this out?

Πώς μπορούμε να το καταλάβουμε;

So to look at this,

Για να το δούμε,

to look at what we really want,

για να δούμε τι πραγματικά θέλουμε,

we thought about the philosopher John Rawls.

σκεφτήκαμε τον φιλόσοφο Τζον Ρόουλς.

Αν θυμόσαστε τον Τζον Ρόουλς,

If you remember John Rawls,

he had this notion of what's a just society.

είχε αυτήν την αντίληψη περί του ποια είναι δίκαιη κοινωνία.

He said a just society

Είπε ότι μια δίκαιη κοινωνία

is a society that if you knew everything about it,

είναι μια κοινωνία που αν ξέρατε τα πάντα για αυτήν,

you would be willing to enter it in a random place.

θα ήσασταν πρόθυμοι να μπείτε σ' αυτήν σε μια τυχαία θέση.

And it's a beautiful definition,

Αυτός είναι ένας όμορφος ορισμός,

because if you're wealthy, you might want the wealthy

γιατί αν είστε πλούσιοι, ίσως θέλατε οι πλούσιοι

to have more money, the poor to have less.

να είχαν περισσότερα χρήματα από τους φτωχούς.

If you're poor, you might want more equality.

Ως φτωχοί θα θέλατε περισσότερη ισότητα.

But if you're going to go into that society

Αλλά αν θα μπείτε σε αυτήν την κοινωνία

in every possible situation, and you don't know,

σε κάθε πιθανή κατάσταση, και δεν ξέρετε,

you have to consider all the aspects.

θα πρέπει να εξετάσετε όλες τις οπτικές.

It's a little bit like blind tasting in which you don't know

Είναι λίγο σαν την τυφλή δοκιμή οπότε δεν ξέρετε

what the outcome will be when you make a decision,

ποιο θα είναι το αποτέλεσμα όταν παίρνετε μια απόφαση,

and Rawls called this the "veil of ignorance."

και ο Ρόουλς το αποκαλούσε αυτό το «πέπλο της άγνοιας».

So, we took another group, a large group of Americans,

Έτσι, πήραμε μια άλλη ομάδα, μια μεγάλη ομάδα Αμερικανών,

and we asked them the question in the veil of ignorance.

και τους κάναμε την ερώτηση κάτω από το πέπλο της άγνοιας.

What are the characteristics of a country that would make you want to join it,

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας χώρας που θα σας έκαναν να θέλετε να ζήσετε εκεί

knowing that you could end randomly at any place?

γνωρίζοντας ότι μπορεί να βρεθείτε σε οποιαδήποτε θέση;

And here is what we got.

Και να τι απαντήσεις πήραμε.

What did people want to give to the first group,

Τι θέλουν οι άνθρωποι να έχει η πρώτη ομάδα,

the bottom 20 percent?

το κατώτατο 20%;

They wanted to give them about 10 percent of the wealth.

Θα ήθελαν να του δώσουν περίπου 10% του πλούτου.

The next group, 14 percent of the wealth,

Στην επόμενη ομάδα, 14% του πλούτου,

21, 22 and 32.

21, 22 και 32 αντίστοιχα.

Now, nobody in our sample wanted full equality.

Τώρα, κανένας από το δείγμα μας δεν ήθελε πλήρη ισότητα.

Nobody thought that socialism is a fantastic idea in our sample.

Κανένας από το δείγμα μας δεν σκέφτηκε ότι ο σοσιαλισμός είναι μια υπέροχη ιδέα.

But what does it mean?

Αλλά τι σημαίνει αυτό;

It means that we have this knowledge gap

Σημαίνει ότι έχουμε αυτό το γνωστικό κενό

between what we have and what we think we have,

ανάμεσα στο τι έχουμε και στο τι νομίζουμε ότι έχουμε,

but we have at least as big a gap between what we think is right

αλλά έχουμε τουλάχιστον το ίδιο κενό ανάμεσα στο τι νομίζουμε ότι είναι σωστό

to what we think we have.

και στο τι νομίζουμε ότι έχουμε.

Now, we can ask these questions, by the way, not just about wealth.

Τώρα, μπορούμε να τα ρωτήσουμε αυτά όχι μόνο σχετικά με τον πλούτο.

We can ask it about other things as well.

Μπορούμε να τα ρωτήσουμε και για άλλα πράγματα.

So for example, we asked people from different parts of the world

Για παράδειγμα, ρωτήσαμε ανθρώπους από διαφορετικά μέρη του κόσμου

about this question,

σχετικά με αυτήν την ερώτηση,

people who are liberals and conservatives,

άνθρωποι που είναι φιλελεύθεροι και συντηρητικοί,

and they gave us basically the same answer.

και βασικά μας έδωσαν την ίδια απάντηση.

We asked rich and poor, they gave us the same answer,

Ρωτήσαμε πλούσιους και φτωχούς, πήραμε την ίδια απάντηση,

men and women,

άνδρες και γυναίκες,

NPR listeners and Forbes readers.

ακροατές του NPR και του αναγνώστες του Forbes.

We asked people in England, Australia, the U.S. --

Ρωτήσαμε ανθρώπους στην Αγγλία, στην Αυστραλία και στις ΗΠΑ -

very similar answers.

οι απαντήσεις ήταν πολύ παρόμοιες.

We even asked different departments of a university.

Ρωτήσαμε άτομα από διαφορετικά πανεπιστημιακά τμήματα.

We went to Harvard and we checked almost every department,

Πήγαμε στο Harvard και ρωτήσαμε σχεδόν όλα τα τμήματα,

and in fact, from Harvard Business School,

κι εκτός από το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων,

where a few people wanted the wealthy to have more and the [poor] to have less,

όπου λίγοι ήθελαν οι ευκατάστατοι να έχουν περισσότερα και οι πλούσιοι λιγότερα,

the similarity was astonishing.

η ομοιότητα ήταν εκθαμβωτική.

I know some of you went to Harvard Business School.

Γνωρίζω ότι κάποιοι από εδώ ήσαστε στο τμήμα Διοίκησης του Harvard.

We also asked this question about something else.

Κάναμε επίσης μια ερώτηση για κάτι άλλο.

We asked, what about the ratio of CEO pay to unskilled workers?

Ρωτήσαμε για την αναλογία των μισθών στελεχών και ανειδίκευτων εργαζομένων.

Εδώ μπορείτε να δείτε τι πιστεύουν οι άνθρωποι ότι είναι η αναλογία,

So you can see what people think is the ratio,

and then we can ask the question, what do they think should be the ratio?

και ύστερα τους ρωτήσαμε, ποια νομίζουν ότι θα έπρεπε να είναι η αναλογία;

And then we can ask, what is reality?

Και μετά μπορούμε να ρωτήσουμε, ποια είναι η πραγματικότητα;

What is reality? And you could say, well, it's not that bad, right?

Μετά μπορείτε να πείτε, ότι δεν είναι πολύ άσχημα, σωστά;

The red and the yellow are not that different.

Το κόκκινο και το κίτρινο δεν διαφέρουν τόσο.

But the fact is, it's because I didn't draw them on the same scale.

Η αλήθεια είναι όμως ότι δεν τα σχεδίασα στην ίδια κλίμακα.

It's hard to see, there's yellow and blue in there.

Είναι δύσκολο ακόμα και να δεις ότι υπάρχει κίτρινο και μπλε μέσα εκεί.

Τι συμβαίνει όμως με άλλα αποτελέσματα του πλούτου;

So what about other outcomes of wealth?

Wealth is not just about wealth.

Ο πλούτος δεν είναι μόνο για τον πλούτο.

We asked, what about things like health?

Ρωτήσαμε, τι συμβαίνει με άλλα πράγματα όπως η υγεία;

What about availability of prescription medication?

Τι γίνεται με τη διαθεσιμότητα συνταγογραφούμενων φαρμάκων;

What about life expectancy?

Τι γίνεται με το προσδόκιμο ζωής;

What about life expectancy of infants?

Τι γίνεται με το προσδόκιμο ζωής των βρέφων;

How do we want this to be distributed?

Πώς θα επιθυμούμε να είναι αυτά κατανεμημένα;

What about education for young people?

Τι έχουμε να πούμε για την εκπαίδευση των νέων;

And for older people?

Και των μεγαλύτερων;

And across all of those things, what we learned was that people

Και μέσα από όλα αυτά, αυτό που μάθαμε είναι ότι στους άνθρωπους

don't like inequality of wealth,

δεν αρέσει η ανισότητα του πλούτου,

but there's other things where inequality, which is an outcome of wealth,

αλλά υπάρχουν τομείς όπου η ανισότητα, που είναι αποτέλεσμα του πλούτου,

is even more aversive to them:

είναι ακόμα πιο απεχθής σε αυτούς:

for example, inequality in health or education.

για παράδειγμα, η ανισότητα στην υγεία ή στην εκπαίδευση.

We also learned that people are particularly open

Επίσης μάθαμε ότι οι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ανοιχτοί

to changes in equality when it comes to people

σε αλλαγές στην ισότητα όταν πρόκειται για ανθρώπους

who have less agency --

που έχουν λιγότερη αυτοδυναμία -

basically, young kids and babies,

βασικά, μικρά παιδιά και μωρά,

because we don't think of them as responsible for their situation.

γιατί δεν τα θεωρούμε υπεύθυνα για την κατάσταση τους.

So what are some lessons from this?

Τι μας μαθαίνουν λοιπόν όλα αυτά;

We have two gaps:

Υπάρχουν δύο κενά:

We have a knowledge gap and we have a desirability gap

Υπάρχει κενό γνώσης και κενό επιθυμίας.

And the knowledge gap is something that we think about,

Το κενό γνώσης είναι κάτι που το σκεπτόμαστε,

how do we educate people?

πώς να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους;

How do we get people to think differently about inequality

Πώς να τους κάνουμε να σκεφτούν διαφορετικά για την ανισότητα

and the consequences of inequality in terms of health, education,

και τις συνέπειες της ανισότητας στην υγεία, στην εκπαίδευση,

jealousy, crime rate, and so on?

στη ζήλια, στο έγκλημα και σε άλλα;

Then we have the desirability gap.

Ύστερα έχουμε το κενό επιθυμίας.

How do we get people to think differently about what we really want?

Πώς να κάνουμε τους ανθρώπους να σκεφτούν διαφορετικά για το τι πραγματικά θέλουν;

You see, the Rawls definition, the Rawls way of looking at the world,

Ο ορισμός του Ρόουλς, ο τρόπος που βλέπει τον κόσμο ο Ρόουλς,

the blind tasting approach,

η προσέγγιση της τυφλής δοκιμής,

takes our selfish motivation out of the picture.

αποσύρει τα εγωιστικά μας κίνητρα.

How do we implement that to a higher degree

Πώς να το εφαρμόσουμε αυτό σε υψηλότερο βαθμό

on a more extensive scale?

και σε πιο ευρεία κλίμακα;

And finally, we also have an action gap.

Και τέλος, έχουμε και το κενό δράσης.

How do we take these things and actually do something about it?

Πώς τα χρησιμοποιούμε όλα αυτά και κάνουμε κάτι ουσιαστικό γι' αυτό;

I think part of the answer is to think about people

Πιστεύω ότι μέρος της απάντησης είναι να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους

like young kids and babies that don't have much agency,

σαν μικρά παιδιά, χωρίς ιδιαίτερη αυτοδυναμία,

because people seem to be more willing to do this.

γιατί οι άνθρωποι φαίνονται να είναι διατεθειμένοι να το κάνουν αυτό.

To summarize, I would say, next time you go to drink beer or wine,

Συνοψίζοντας θα έλεγα, την επόμενη φορά που θα πάτε να πιείτε μια μπύρα ή κρασί,

first of all, think about, what is it in your experience that is real,

αρχικά, σκεφτείτε τι είναι πραγματικό στην εμπειρία σας,

and what is it in your experience that is a placebo effect

και τι είναι φαινόμενο placebo

που προέρχεται από τις επιδιώξεις σας;

coming from expectations?

And then think about what it also means for other decisions in your life,

Ύστερα σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό για άλλες αποφάσεις της ζωής σας,

and hopefully also for policy questions

και επίσης για ερωτήσεις πολιτικής φύσεως

that affect all of us.

που μας επηρεάζουν όλους.

Thanks a lot.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)