The Chinese zodiac, explained | ShaoLan

Translator: Davor Stevcheski Reviewer: Julia Kalaputi

Have you ever been asked by your Chinese friend,

Дали некогаш ве прашал вашиот пријател од Кина,

"What is your zodiac sign?"

"Кој е вашиот хороскопски знак?"

Don't think they are making small talk.

Немојте да мислите дека пробуваат само да разговараат.

If you say, "I'm a Monkey,"

Ако речете, "Јас сум Мајмун,"

they immediately know

веднаш знаат

you are either 24, 36, 48 or 60 years old.

вие имате 24,36,48 или 60 год.

(Laughter)

(Смеа)

Asking a zodiac sign is a polite way of asking your age.

Прашањето на хороскопскиот знак е културен начин за да се праша за вашата

возраст.

By revealing your zodiac sign, you are also being evaluated.

Со откривањето на вашиот хороскопски знак вие исто така сте проценети.

Judgments are being made about your fortune or misfortune,

Се формираат мислења за вашата среќа и несреќа,

your personality, career prospects

вашиот карактер, просперитетот во кариерата

and how you will do in a given year.

и како ќе напредувате во дадена година.

If you share you and your partner's animal signs,

Ако го споделите и знакот на партнерот

they will paint a picture in their mind about your private life.

ќе го замислат вашиот приватен живот.

Maybe you don't believe in the Chinese zodiac.

Можеби не верувате во Кинескиот хороскоп.

As a quarter of the world population is influenced by it,

Бидејќи четвртина од светот е инспирирана од истиот,

you'd be wise to do something about that.

би било мудро да направите нешто во врска со тоа

So what is the Chinese zodiac, exactly?

Што е точно, кинескиот хороскоп?

Most Westerners think of Greco-Roman zodiac,

Повеќето Западњаци веруваат во Грчко римскиот хороскоп,

the signs divided into 12 months.

знаци кои се поделени на 12 месеци.

The Chinese zodiac is different.

Кинескиот хороскоп е различен.

It's a 12-year cycle labeled with animals,

Тоа е циклус од 12 год. означен со животни,

starting with a Rat and ending with a Pig,

почнувајќи со Стаорецот и завршувајќи со Прасето

and has no association with constellations.

и нема никаква асоцијација со соѕвездијата.

For example, if you were born in 1975, you are a Rabbit.

На пример, ако сте родени во 1975, вие сте Зајак.

Дали можете да го видите вашиот хороскопски знак таму?

Can you see your zodiac sign there?

Our Chinese ancestors constructed a very complicated theoretical framework

Нашите Кинески предци, изградиле многу комплексна теоретска структура

based on yin and yang, the five elements and the 12 zodiac animals.

базирана на внатрешниот јанг, петте елементи и 12те хороскопски животни.

Over thousands of years,

Преку илјадници години,

this popular culture has affected people's major decisions,

оваа популарна култура влијаела врз многу важни човечки одлуки,

such as naming, marriage, giving birth and attitude towards each other.

како што се крштевањето, венчување, раѓање и ставот што го имале еден спрема друг.

And some of the implications are quite amazing.

Некои од овие примени се навистина фантастични.

The Chinese believe certain animals get on better than the others.

Кинезите верувале дека некои животни се подобри од другите.

So parents choose specific years to give birth to babies,

Затоа родителите бирале специфични години во кои ќе раѓаат,

because they believe the team effort by the right combination of animals

бидејќи верувале дека точната комбинација на животните

can give prosperity to families.

може да даде просперитет на семејството.

We even refer to the zodiac when entering into romantic relations.

Се обраќаме на хороскопот дури и кога влегуваме во романтични врски

I'm a Pig; I should have perfect romance with Tigers, Goats and Rabbits.

Јас сум Прасе; треба да имам совршена романса со Тигри, Кози и Зајци.

Chinese people believe some animals are natural enemies.

Кинезите верувале дека некои животни се родени непријатели.

As a Pig, I need to be careful with a Snake.

Како Прасе треба да се чувам од Змија.

Raise your hand if you are a Snake.

Кренете рака ако сте Змија.

Let's have a chat later.

Да разговараме покасно.

(Laughter)

(Смеа)

We believe some animals are luckier than the others,

Веруваме дека некои животни се посреќни од другите

such as the Dragon.

како Змејот.

За разлика од Западните традиции

Unlike the Western tradition,

the Chinese Dragon is a symbol for power, strength and wealth.

Кинескиот Змеј е симбол на моќ, сила и богатство.

Во сечиј сон е да се имаа бебе Змеј.

It's everyone's dream to have a Dragon baby.

Родителите на Џек Ма сигурно биле многу горди.

Jack Ma's parents must have been very proud.

And they are not the only ones.

Но, тие не се единствените.

In 2012, the Year of the Dragon,

Во 2012-годината на Змејот,

наталитетот на Кина, Хонг Конг и Тајван

the birthrate in China, Hong Kong and Taiwan

increased by five percent.

се зголемил за 5 проценти.

That means another one million more babies.

Тоа значи дека уште еден милион бебиња.

With a traditional preference to baby boys,

Со традиционална предизпозиција да бидат машки,

the boy-girl ratio that year was 120 to 100.

размерот на машко спрема женско таа година бил 120 со 100.

When those Dragon boys grow up,

Кога тие машки Змејови ќе пораснат,

they will face much more severe competition in love and job markets.

ќе се соочат со поголема конкуренција во љубовта и работата

According to the BBC and the Chinese government's press release,

Според ББЦ и соопштението на кинеската влада,

January 2015 saw a peak of Cesarean sections.

во јануари 2015 беше достигнат врвот на изведени Царски резови.

Why?

Зошто?

That was the last month for the Year of the Horse.

Тоа беше последниот месец од Годината на Коњот.

It's not because they like horses so much,

Не е бидејќи сакаат коњи премногу,

it's because they try to avoid having unlucky Goat babies.

но бидејќи се обидуваат да избегнат несреќни бебиња Кози.

(Laughter)

(Смеа)

If you are a Goat, please don't feel bad.

Ако сте Коза ве молам не се чувствувајте лошо.

Those are Goat babies.

Тие се бебиња Кози.

They don't look like losers to me.

Мене не ми изгледаат како губитници.

(Laughter)

(Смеа)

Tiger is another undesirable animal,

Тигарот е уште едно непосакувано животно,

due to its volatile temperament.

поради неговиот променлив темперамент.

Many Chinese regions saw a sharp decline of birthrate

Многу Кинески религии имаа остар пад на наталитетот

during those years.

за време на тие години.

Perhaps one should consider zodiac in reverse,

Можеби треба да се мисли спротивно на хороскопот,

as those Tiger and Goat babies will face much less competition.

тие бебиња што се Тигри и Кози ќе имаат многу помала конкуренција.

Maybe they are the lucky ones.

Можеби тие се среќните.

I went through the Forbes top 300 richest people in the world,

Ги гледав 300те најбогати луѓе во светот според Форбс

and it's interesting to see

и интересно

the most undesirable two animals, the Goat and Tiger,

најнепосакуваните животни, Тигар и Коза,

are at the top of the chart,

беа на врвот на табелата,

even higher than the Dragon.

дури и повисоко од Змејот.

So maybe we should consider,

Можеби треба да земеме в предвид,

maybe it's much better to have less competition.

дека е подобро да се има помала конкуренција.

One last but interesting point:

Уште една интересна воедно и последна забелешка

many Chinese people make their investment decisions

многу Кинези ги носат одлуките

based on the zodiac sign index.

според индексот на хороскопскиот знак.

Although the belief and tradition of the zodiac sign

Иако вербата и традицијата на овие знаци

has been over thousands of years,

поминала низ илјадници години,

the trend of using it in making major decisions

трендот за нивно користење во донесувањето на важните одлуки

did not really happen until the past few decades.

не се случи до пред неколку децении.

Our ancestors were very busy surviving poverty, drought,

Нашите предци биле зафатени со преживување на суши, сиромаштија,

famine, riot, disease and civil war.

глад, болести и граѓанска војна.

And finally, Chinese people have the time, wealth and technology

Конечно Кинезите го имаат времето, парите и технологијата

to create an ideal life they've always wanted.

за да го создатат идеалниот живот кој секогаш го посакувале.

The collective decision made by 1.3 billion people

Колективната одлука донесена од 1.3 милијарди луѓе

has caused the fluctuation in economics and demand on everything,

влијаела на варијациите во економијата и целокупната побарувачка на сѐ,

from health care and education to property and consumer goods.

од здравството и образованието до лични добра.

As China plays such an important role in the global economy and geopolitics,

Како што Кина игра важна улога во глобалната економија и геополитика,

the decisions made based on the zodiac and other Chinese traditions

донесените одлуки базирани на хороскопот и другите Кинески традиции

end up impacting everyone around the world.

завршуваат со влијание врз целиот свет.

Are there any Monkeys here?

Дали има Мајмуни овде?

2016 is the Year of the Monkey.

2016 е Годината на Мајминот.

Monkeys are clever, curious, creative and mischievous.

Мајмуните се паметни, љубопитни, креативни и непослушни.

Thank you.

Ви Благодарам

(Аплауз)

(Applause)