Why we need to talk about depression | Kevin Breel

Translator: zhila mawlood Reviewer: Daban Q Jaff

For a long time in my life,

ماوه‌یه‌كی زۆر له‌ ژیانم.

I felt like I'd been living two different lives.

وا هه‌ستم ده‌كرد دوو ژیانی جیاواز ژیاوم.

There's the life that everyone sees,

ئه‌و ژیانه‌ی كه‌ هه‌موو كه‌سێك ده‌یبینێت،

and then there's the life that only I see.

دواتر ئه‌و ژیانه‌ی كه‌ ته‌نیا خۆم ده‌یبینم

And in the life that everyone sees,

و له‌و ژیانه‌ی كه‌ هه‌موو خه‌ڵك ده‌یبینێت،

who I am is a friend,

من ئه‌وه‌م كه‌ براده‌رم،

a son, a brother,

كوڕم، برامه‌،

ئه‌كته‌رێكی كۆمیدی وه‌ستاو و هه‌رزه‌كارێكم

a stand-up comedian and a teenager.

ئه‌مه‌ ئه‌و ژیانه‌یه‌ هه‌موو كه‌سێك ده‌یبینێت.

That's the life everyone sees.

گه‌ر پرسیارتان له‌ هاوڕێ و خێزانه‌كه‌م بكردایه‌ وه‌سفی من بكه‌ن،

If you were to ask my friends and family to describe me,

that's what they would tell you.

ئه‌مه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پێتانی ده‌ڵێن.

And that's a huge part of me. That is who I am.

و ئه‌مه‌ به‌شێكی گه‌وره‌یه‌ له‌ من. ئه‌وه‌ منم.

And if you were to ask me to describe myself,

گه‌رداواتان له‌ من كردبایه‌ وه‌سفی خۆم بكه‌م،

I'd probably say some of those same things.

ڕه‌نگه‌ هه‌مان ئه‌و شتانه‌م گوتبا.

And I wouldn't be lying,

درۆشم نه‌كردووه‌،

but I wouldn't totally be telling you the truth, either,

له‌هه‌مان كاتیشدا، ته‌واوی ڕاستییه‌كه‌م نه‌گوتووه‌،

because the truth is,

چونكه‌ ڕاستییه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌،

that's just the life everyone else sees.

ئه‌مه‌ ته‌نیا ئه‌و ژیانه‌یه‌ كه‌ خه‌ڵكیتر ده‌یبینن.

In the life that only I see, who I am,

له‌و ژیانه‌ی خۆم ده‌یبینم، من كێم،

who I really am,

به‌ڕاستی من كێم،

is someone who struggles intensely with depression.

كه‌سێكم ململانێیه‌كی به‌هێز له‌گه‌ڵ خه‌مۆكیی ده‌كه‌م.

I have for the last six years of my life,

له‌ شه‌ش ساڵی ڕابردوو به‌و شێوه‌یه‌ بووم،

and I continue to every day.

تا ئیستاش به‌رده‌وامم.

بۆ كه‌سێك كه‌ هه‌رگیز به‌ خه‌مۆكییدا تێنه‌په‌ڕیوه‌

Now, for someone who has never experienced depression

یاخود نازانێت ئه‌مه‌ مانای چییه‌و

or doesn't really know what that means,

له‌وانه‌یه‌ تووشی سه‌رسوڕمان بن كه‌ گوێیان لێی ده‌بێت،

that might surprise them to hear,

because there's this pretty popular misconception

چونكه‌ خراپ تێگه‌یشتنێكی زۆر بڵاو هه‌یه‌

that depression is just being sad

كه‌ خه‌مۆكیی ته‌نیا ئه‌وه‌یه‌ دڵته‌نگ بیت

when something in your life goes wrong,

كاتێك شتێك له‌ ژیانت خراپ ده‌بێت.

كاتێك له‌گه‌ڵ هاوڕێ كچه‌كه‌ت جیاده‌بییه‌وه‌،

when you break up with your girlfriend,

كاتێك كه‌سێكی خۆشه‌ویست له‌ده‌ست ده‌ده‌یت،

when you lose a loved one,

when you don't get the job you wanted.

كاتێك ئه‌و كاره‌ت ده‌ستناكه‌وێت كه‌ ده‌تویست.

But that's sadness. That's a natural thing.

به‌ڵام ئه‌مه‌ دڵته‌نگییه‌، شتێكی ئاساییه‌.

That's a natural human emotion.

ئه‌مه‌ هه‌ستێكی سروشتی مرۆڤه‌.

Real depression isn't being sad

خه‌مۆكیی ڕاسته‌قینه‌ بریتی نییه‌ له‌وه‌ی دڵت ته‌نگ بێت

when something in your life goes wrong.

كاتێك شتێكی خراپ له‌ ژیانت ڕووده‌دات.

Real depression is being sad

خه‌مۆكیی ڕاسته‌قینه‌ بریتییه‌ له‌ دڵته‌نگ بوون

when everything in your life is going right.

كاتێك هه‌موو شتێك له‌ ژیانت باشه‌،

ئه‌وه‌ خه‌مۆكیی ڕاسته‌قینه‌یه‌، ئه‌مه‌ ئه‌وه‌یه‌ من پێوه‌ی ده‌ناڵێنم.

That's real depression, and that's what I suffer from.

And to be totally honest,

گه‌ر به‌ ته‌واوی ڕاستگۆبم له‌گه‌ڵتان،

that's hard for me to stand up here and say.

ئه‌مه‌ قورسه‌ بۆ من لێره‌ بوه‌ستم و بیڵێم.

It's hard for me to talk about,

قورسه‌ بۆ من باسی بكه‌م،

and it seems to be hard for everyone to talk about,

وادیاره‌ بۆ هه‌موو كه‌سێك قورسه‌ باسی بكات

so much so that no one's talking about it.

به‌ڕادده‌یه‌ك هیچ كه‌سێك باسی ناكات.

And no one's talking about depression, but we need to be,

و هیچ كه‌سێك باسی خه‌مۆكیی ناكات، به‌ڵام پێویسته‌ ئه‌مه‌ بكه‌ین.

because right now it's a massive problem.

چونكه‌ ئێستا كێشه‌یه‌كی گه‌وره‌یه‌.

It's a massive problem.

كێشه‌یه‌كی گه‌وره‌یه‌.

به‌ڵام له‌ تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان نایبینین، وایه‌؟

But we don't see it on social media, right?

We don't see it on Facebook. We don't see it on Twitter.

له‌ فه‌یس بووك و تویته‌ر نایبینین.

We don't see it on the news, because it's not happy,

له‌ هه‌واڵه‌كان نایبینین، چونكه‌ دڵخۆش نییه‌.

it's not fun, it's not light.

خۆشی و ڕۆشنایی نییه‌.

And so because we don't see it, we don't see the severity of it.

له‌به‌ر ئه‌وه‌ی نایبینین، سه‌ختییه‌كه‌شی نابینین.

But the severity of it and the seriousness of it is this:

به‌ڵام سه‌ختی و ترسناكییه‌كه‌ی ئه‌مه‌یه‌:

every 30 seconds,

له‌هه‌ر 30 چركه‌یه‌كدا،

every 30 seconds, somewhere,

له‌ هه‌ر 30 چركه‌یه‌كدا، له‌ شوێنێكدا،

someone in the world takes their own life

كه‌سێك له‌ جیهان ژیانی خۆی له‌ناوده‌بات

به‌هۆی خه‌مۆكیی،

because of depression,

له‌وانه‌یه‌ دوو بلۆك دووربێت، له‌وانه‌یه‌ دوو وڵات دوربێت،

and it might be two blocks away, it might be two countries away,

it might be two continents away, but it's happening,

له‌وانه‌یه‌ دوو كیشوه‌ر دووربێت، به‌ڵام ڕووده‌دات،

and it's happening every single day.

هه‌موو ڕۆژێك رووده‌دات،

And we have a tendency, as a society,

ئێمه‌ وه‌كو كۆمه‌ڵگه‌، مه‌یلمان هه‌یه‌

to look at that and go, "So what?"

لێی وردببینه‌وه‌و بڵێین،"جا چییه‌؟"

So what? We look at that, and we go, "That's your problem.

جا چییه‌؟لێی ورد ده‌بینه‌وه‌و، و ده‌ڵێین، "ئه‌وه‌ كێشه‌ی خۆته‌.

That's their problem."

ئه‌وه‌ كێشه‌ی خۆیانه‌."

We say we're sad and we say we're sorry,

ده‌ڵێین ئێمه‌ دڵته‌نگین و پێمان ناخۆشه‌،

but we also say, "So what?"

به‌ڵام ده‌شڵێین،"جا چییه‌؟"

Well, two years ago it was my problem,

ڕاستییه‌كه‌ی، دوو ساڵ پێش ئێستا كێشه‌ی من بوو،

because I sat on the edge of my bed

چونكه‌ له‌ لێواری جێگای نووستنه‌كه‌م دانیشتم

where I'd sat a million times before

كه‌ پێشتر ملیۆن جار لێی دانیشتووم

and I was suicidal.

و خۆكوشته‌نی بووم.

I was suicidal, and if you were to look at my life on the surface,

خۆكوشته‌نی بووم، گه‌ر له‌ ڕووه‌وه‌ سه‌یری ژیانی منتان بكردبا،

منداڵێكتان نه‌ده‌بینی كه‌ خۆكوشته‌نی بوو.

you wouldn't see a kid who was suicidal.

منداڵێكتان ده‌بینی كه‌ كاپتنی تیمی تۆپی سه‌له‌ بوو،

You'd see a kid who was the captain of his basketball team,

the drama and theater student of the year,

قوتابی ساڵی دراما و شانۆ بوو،

قوتابی ساڵی وانه‌ی ئینگلیزی بوو،

the English student of the year,

someone who was consistently on the honor roll

كه‌سێك كه‌ به‌رده‌وام له‌ لیستی ناوبانگه‌كان بوو

and consistently at every party.

و به‌رده‌وام له‌ هه‌موو ئاهه‌نگێك.

So you would say I wasn't depressed, you would say

بۆیه‌ ئیوه‌ ده‌ڵێن من خه‌مۆك نه‌بووم، ئێوه‌ ده‌ڵێن

I wasn't suicidal, but you would be wrong.

من خۆكوشته‌نی نه‌بووم، به‌ڵام ئێوه‌ هه‌ڵه‌ ده‌بن.

You would be wrong. So I sat there that night

ئێوه‌ هه‌ڵه‌ ده‌بن. بۆیه‌ ئه‌و شه‌وه‌ له‌وێ دانیشتم

beside a bottle of pills with a pen and paper in my hand

له‌ته‌نیشت بوتڵێكی حه‌ب له‌گه‌ڵ قه‌ڵه‌م و په‌ڕێك له‌ناو ده‌ستم

and I thought about taking my own life

بیرم له‌ كۆتاییهێنان به‌ ژیانم كرده‌وه‌

and I came this close to doing it.

زۆرم نه‌مابوو ئه‌مه‌ ئه‌نجام بده‌م،

زۆرم نه‌مابوو ئه‌مه‌ ئه‌نجام بده‌م.

I came this close to doing it.

And I didn't, so that makes me one of the lucky ones,

و ئه‌نجامم نه‌دا، ئه‌مه‌ وام لێده‌كات له‌ كه‌سه‌ به‌به‌خته‌كان بم،

one of the people who gets to step out on the ledge

یه‌كێك له‌و كه‌سانه‌ی كه‌ له‌ قه‌راغه‌كه‌ دێته‌ ده‌ره‌وه‌

and look down but not jump,

و ده‌كه‌وێت، به‌ڵام بازنادات،

one of the lucky ones who survives.

یه‌كێك له‌وانه‌ی كه‌ ڕزگاری ده‌بێت.

Well, I survived, and that just leaves me with my story,

ڕاستییه‌كه‌ی، من ڕزگارم بوو، ئه‌مه‌ له‌گه‌ڵ چیڕۆكه‌كه‌م جێمده‌هێڵێت،

and my story is this:

و چیڕۆكه‌كه‌ی من ئه‌مه‌یه‌:

In four simple words, I suffer from depression.

به‌ چوار وشه‌ی ساده‌، من به‌ ده‌ست خه‌مۆكییه‌وه‌ ده‌ناڵێنم.

I suffer from depression,

من به‌ ده‌ست خه‌مۆكییه‌وه‌ ده‌ناڵێنم،

and for a long time, I think,

وابیرده‌كه‌مه‌وه‌، بۆ ماوه‌یه‌كی درێژ،

I was living two totally different lives,

دوو ژیانی ته‌واو جیاواز ده‌ژیام،

where one person was always afraid of the other.

كه‌ تێیدا كه‌سێك هه‌میشه‌ له‌ویتر ده‌ترسا.

I was afraid that people would see me for who I really was,

ده‌ترسام له‌وه‌ی خه‌ڵك ڕووی ڕاسته‌قینه‌م ببینێت،

that I wasn't the perfect, popular kid in high school everyone thought I was,

-ئه‌و منداڵه‌ كامڵ و به‌ناوبانگه‌ی قوتاب خانه‌ی ئاماده‌یی نه‌بووم كه‌ بیریان

that beneath my smile, there was struggle,

لێده‌كرده‌وه‌، كه‌ له‌ پشت، زه‌رده‌خه‌كانم تێكۆشان هه‌بوو،

and beneath my light, there was dark,

له‌ پشت ڕووناكیم، تاریكیی هه‌بوو،

and beneath my big personality just hid even bigger pain.

و له‌ پشت كه‌سایه‌تییه‌ گه‌وره‌كه‌م ئازارێكی گه‌وره‌تر خۆی حه‌شاردابوو.

See, some people might fear girls not liking them back.

هه‌ندێك كه‌س له‌وانه‌یه‌ بترسن له‌وه‌ی كچه‌كان نه‌گه‌ڕێنه‌وه‌ لایان.

Some people might fear sharks. Some people might fear death.

هه‌ندێك كه‌س له‌وانه‌یه‌ له‌ قرشه‌كان بترسن. هه‌ندێكیان له‌ مردن.

But for me, for a large part of my life, I feared myself.

به‌ڵام بۆمن، له‌ به‌شێكی گه‌وره‌ی ژیانم، من له‌خۆم ده‌ترسام.

I feared my truth, I feared my honesty, I feared my vulnerability,

له‌ ڕاستییه‌كه‌م ،له‌ ڕاستگۆییه‌كه‌م، له‌ بێهێزیم ده‌ترسام،

and that fear made me feel

و ئه‌و ترسه‌ وای لێكردم هه‌ستبكه‌م

like I was forced into a corner,

وه‌كو ئه‌وه‌ی بۆ لێوارێك زۆرم لێكرابێت،

وه‌كو ئه‌وه‌ی بۆ لێوارێك زۆرم لێكرابێت و ته‌نیا ڕێگه‌یه‌كیش هه‌بێت بۆ ده‌ره‌وه‌،

like I was forced into a corner and there was only one way out,

and so I thought about that way every single day.

هه‌موو ڕۆژێك بیرم له‌و ڕێگه‌یه‌ ده‌كرده‌وه‌.

بیرم له‌ هه‌موو ڕۆژێك ده‌كرده‌وه‌،

I thought about it every single day,

and if I'm being totally honest, standing here

گه‌ر به‌ته‌واوی ڕاستگۆبم، كه‌ لێره‌ وه‌ستاوم

I've thought about it again since, because that's the sickness,

له‌و كاته‌وه‌ بیرم لێكردۆته‌وه‌، چونكه‌ ئه‌وه‌ نه‌خۆشییه‌،

that's the struggle, that's depression,

ئه‌وه‌ تێكۆشانه‌، ئه‌و خه‌مۆكییه‌،

and depression isn't chicken pox.

و خه‌مۆكیی دڕكه‌ مێكوته‌ نییه‌.

You don't beat it once and it's gone forever.

هه‌ركه‌ نه‌ما بۆ هه‌میشه‌ به‌سه‌ریدا سه‌رناكه‌ویت.

It's something you live with. It's something you live in.

شتێكه‌ له‌گه‌ڵی ده‌ژیت، شتێكه‌ له‌ناوی ده‌ژیت.

It's the roommate you can't kick out. It's the voice you can't ignore.

ئه‌و هاوژووره‌یه‌ كه‌ ناتوانی ده‌ریبكه‌یت. ئه‌و ده‌نگه‌یه‌ كه‌ ناتوانی پشتگوێی بخه‌یت

It's the feelings you can't seem to escape,

ئه‌و هه‌ستانه‌یه‌ كه‌ ناتوانیت لێیان ڕابكه‌یت،

the scariest part is that after a while,

ترسناكترین به‌ش ئه‌وه‌یه‌ دوای ماوه‌یه‌ك،

you become numb to it. It becomes normal for you,

سڕ ده‌بیت بۆی، بۆ تۆ ئاسایی ده‌بێت،

and what you really fear the most

ئه‌وه‌ی كه‌ له‌هه‌مووی زیاتر لێی ده‌ترسیت

isn't the suffering inside of you.

ئازارچه‌شتنه‌كه‌ نییه‌ له‌ ناخی تۆ.

به‌ڵكو په‌ڵه‌یه‌ له‌ناخی ئه‌وانیتردا،

It's the stigma inside of others,

it's the shame, it's the embarrassment,

شووره‌یییه‌، شپرزه‌بوونه‌،

it's the disapproving look on a friend's face,

تێڕوانینی ڕه‌تكردنه‌وه‌یه‌ له‌ ده‌م و چاوی هاوڕێیه‌ك،

it's the whispers in the hallway that you're weak,

ئه‌و چرپانه‌ی ڕاڕه‌وه‌كه‌یه‌ كه‌ تۆ بێهێزیت،

ئه‌و تانانه‌یه‌ كه‌ تۆ شێتیت.

it's the comments that you're crazy.

That's what keeps you from getting help.

ئه‌وه‌ وات لێده‌كات داوای یارمه‌تی نه‌كه‌یت.

That's what makes you hold it in and hide it.

ئه‌وه‌ وات لێده‌كات بیگریت و بیشارییه‌وه‌.

ئه‌مه‌ په‌ڵه‌كه‌یه‌. بۆیه‌ تۆ ده‌یگریت و ده‌یشاریته‌وه‌،

It's the stigma. So you hold it in and you hide it,

and you hold it in and you hide it,

و ده‌یگریت و ده‌یشاریته‌وه‌،

هه‌رچه‌نده‌ ئه‌مه‌ هه‌موو ڕۆژێك له‌سه‌ر جێگا ده‌تهێڵێته‌وه‌

and even though it's keeping you in bed every day

and it's making your life feel empty no matter how much you try and fill it,

وا له‌ ژیانت ده‌كات هه‌ست به‌ به‌تاڵیی بكه‌یت چه‌نده‌ هه‌وڵی پركردنه‌وه‌ی بده‌یت

you hide it, because the stigma in our society

تۆ ده‌یشاریته‌وه‌، چونكه‌ په‌ڵه‌كه‌ له‌ كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌

around depression is very real.

له‌باره‌ی خه‌مۆكیی زۆر ڕاسته‌قینه‌یه‌.

It's very real, and if you think that it isn't, ask yourself this:

زۆر ڕاسته‌قینه‌یه‌، گه‌ر وابیرده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ وانییه‌،ئه‌و پرسیاره‌ له‌ خۆتان بكه‌ن:

Would you rather make your next Facebook status

ئایا هه‌ڵیده‌بژێریت دۆخی دواترت له‌ فه‌یس بووك دابنێیت

say you're having a tough time getting out of bed

because you hurt your back

بڵێیت تووشی ناڕه‌حه‌تی ده‌بیت كه‌ له‌ جێگا دێیه‌ ده‌ره‌وه‌

or you're having a tough time getting out of bed every morning

چونكه‌ ئازاری پشتت ده‌ده‌یت

because you're depressed?

یاخود هه‌موو به‌یانییه‌ك كه‌ له‌ جێگا دێیه‌ ده‌ره‌وه‌ تووشی ناڕه‌حه‌تی ده‌بیت

That's the stigma, because unfortunately,

چونكه‌ تۆ خه‌مۆكیت؟

we live in a world where if you break your arm,

ئه‌وه‌ په‌ڵه‌كه‌یه‌، چونكه‌ به‌داخه‌وه‌،

له‌ جیهانێك ده‌ژین گه‌ر قۆڵت بشكێت،

everyone runs over to sign your cast,

هه‌موو كه‌سێك ڕاده‌كات بۆ لات،

but if you tell people you're depressed, everyone runs the other way.

به‌ڵام گه‌ر پێیان بڵێیت خه‌مۆكیت، هه‌موویان ڕاده‌كه‌نه‌ لاكه‌یتر.

That's the stigma.

ئه‌وه‌ په‌ڵه‌كه‌یه‌.

We are so, so, so accepting of any body part breaking down

گه‌ر ئه‌ندامێكی جه‌سته‌ له‌كاربكه‌وێت هه‌موومان زۆر زیاتر قبووڵی ده‌كه‌ین

other than our brains. And that's ignorance.

وه‌ك له‌وه‌ی مێشكمان. ئه‌وه‌ نه‌فامییه‌.

ئه‌وه‌ نه‌فامییه‌كی ته‌واوه‌، ئه‌و نه‌فامییه‌ش

That's pure ignorance, and that ignorance has created

a world that doesn't understand depression,

جیهانیكی بنیاتناوه‌ كه‌ له‌ خه‌مۆكیی تێناگات،

that doesn't understand mental health.

كه‌ له‌ ته‌ندروستی بیریی تێناگات.

And that's ironic to me, because depression

بۆ من ئه‌مه‌ گاڵته‌جارییه‌، چونكه‌ خه‌مۆكیی

is one of the best documented problems we have in the world,

یه‌كێك له‌ باشترین كێشه‌ به‌ڵگه‌داره‌كانه‌ له‌ جیهان

yet it's one of the least discussed.

له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش یه‌كێكه‌ له‌وانه‌ی كه‌مترین گفتوگۆی له‌سه‌ره‌.

We just push it aside and put it in a corner

ئێمه‌ ته‌نیا پاڵی پێوه‌ده‌نێین بۆ لایه‌ك و له‌ لێوارێك دایده‌نێین

and pretend it's not there and hope it'll fix itself.

وادایده‌نێین له‌وێ نییه‌ و هیوا ده‌خوازین خۆی خۆی چاك بكاته‌وه‌.

Well, it won't. It hasn't, and it's not going to,

ڕاستییه‌كه‌ی، نه‌ خۆی چاك ده‌كاته‌وه‌، نه‌ كردوویه‌تی، نه‌ ده‌شیه‌وێت بیكات،

because that's wishful thinking,

چونكه‌ ئه‌وه‌ بیركردنه‌وه‌یه‌كی حه‌كیمانه‌یه‌،

and wishful thinking isn't a game plan, it's procrastination,

و بیركردنه‌وه‌ی حه‌كیمانه‌ پلانی یارییه‌ك نییه‌، به‌ڵكو دواخستنه‌،

and we can't procrastinate on something this important.

ناتوانین شتێكی ئاوا گرنگ دوابخه‌ین.

The first step in solving any problem

هه‌نگاوی یه‌كه‌می چاره‌سه‌ركردنی هه‌ر كێشه‌یه‌ك

is recognizing there is one.

بریتییه‌ له‌ دانپێدانان به‌وه‌ی كێشه‌یه‌ك هه‌یه‌.

Well, we haven't done that, so we can't really expect

ئێمه‌ ئه‌مه‌مان نه‌كردووه‌، بۆیه‌ ناتوانین پێشبینی

to find an answer when we're still afraid of the question.

دۆزینه‌وه‌ی وه‌ڵامێك بكه‌ین كه‌ هێشتا له‌ پرسیاره‌كه‌ی ده‌ترسین.

And I don't know what the solution is.

من نازانم چاره‌سه‌ره‌كه‌ چییه‌.

--خۆزگه‌ بمزانیبا،به‌ڵام نازانم به‌ڵام وابیرده‌كه‌مه‌وه‌،

I wish I did, but I don't -- but I think,

I think it has to start here.

وابیرده‌كه‌مه‌وه‌ پێویسته‌ لێره‌ ده‌ست پێبكات.

It has to start with me, it has to start with you,

پێویسته‌ له‌گه‌ڵ من و له‌گه‌ڵ ئێوه‌ ده‌ست پێبكات،

it has to start with the people who are suffering,

پێویسته‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سانه‌ ده‌ست پێبكات كه‌ ئازار ده‌چێژن،

the ones who are hidden in the shadows.

ئه‌وانه‌ی كه‌ له‌ سێبه‌ره‌كان شاردراونه‌ته‌وه‌.

We need to speak up and shatter the silence.

پێویسته‌ قسه‌بكه‌ین و بێده‌نگیی بشكێنین.

We need to be the ones who are brave for what we believe in,

پێویسته‌ له‌و شتانه‌ی كه‌ باوه‌رمان پێی هه‌یه‌ بوێربین،

because if there's one thing that I've come to realize,

چونكه‌ گه‌ر شتێك هه‌بێت كه‌ گه‌یشتوومه‌ته‌ ئه‌و راستییه‌،

if there's one thing that I see as the biggest problem,

گه‌ر شتێك هه‌بێت كه‌ وه‌كو گه‌وره‌ترین كێشه‌ ده‌یبینم،

it's not in building a world

دروستكردنی جیهانێك نییه‌

where we eliminate the ignorance of others.

كه‌ تێیدا نه‌فامیی ئه‌وانیتر ڕیشه‌كێش ده‌كه‌ین.

It's in building a world where we teach the acceptance of ourselves,

له‌ دروستكردنی جیهانێكه‌ تێیدا قبوڵكردنی یه‌كتر فێرده‌بین،

كه‌ به‌و شێوه‌یه‌ی كه‌ هه‌ین باشین،

where we're okay with who we are,

because when we get honest,

چونكه‌ كاتێك ڕاستگۆ ده‌بین،

we see that we all struggle and we all suffer.

ده‌بینین هه‌موومان تێده‌كۆشین و هه‌مووشمان ئازارده‌چێژین.

Whether it's with this, whether it's with something else,

گه‌ربێتو له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ بێت، یان شتێكیتر بێت،

we all know what it is to hurt.

هه‌موومان ده‌زانین گه‌ر ئازارت پێبگات مانای چییه‌.

We all know what it is to have pain in our heart,

هه‌موومان ده‌زانین مانای چییه‌ گه‌ر له‌ دڵه‌كانمان ئازار هه‌بێت،

and we all know how important it is to heal.

ده‌زانین چاكبوونه‌وه‌ چه‌نده‌ گرنگه‌.

But right now, depression is society's deep cut

به‌ڵام له‌كاتی ئیستادا، خه‌مۆكیی قووڵترین برینی كۆمه‌ڵگه‌یه‌

that we're content to put a Band-Aid over and pretend it's not there.

ئێمه‌ قایلین پلاسته‌رێكی له‌سه‌ر بده‌ین و وادابنیین له‌وێ نییه‌.

Well, it is there. It is there, and you know what? It's okay.

ڕاستییه‌كه‌ی، له‌وێیه‌، له‌وێیه‌، ده‌زانن چی؟ ئاساییه‌.

Depression is okay. If you're going through it, know that you're okay.

خه‌مۆكیی ئاساییه‌. گه‌ر پێیدا تێپه‌ڕیت، ده‌زانیت ئاساییه‌.

And know that you're sick, you're not weak,

ئه‌وه‌ش بزانه‌ كه‌ نه‌خۆشیت. بێهێز نیت،

and it's an issue, not an identity,

و ئه‌مه‌ پرسێكه‌، نه‌ك ناسنامه‌یه‌ك،

because when you get past the fear and the ridicule

چونكه‌ كاتێك ئه‌و ترس و گاڵته‌جاریی و

and the judgment and the stigma of others,

بڕیارله‌سه‌ردان و په‌ڵه‌ی ئه‌وانیتر تێده‌په‌ڕێنیت،

you can see depression for what it really is,

ده‌توانیت خه‌مۆكیی ڕاسته‌قینه‌ ببینیت،

and that's just a part of life,

ئه‌مه‌ش ته‌نیا به‌شێكه‌ له‌ ژیان،

just a part of life, and as much as I hate,

ته‌نیا به‌شێك له‌ ژیان، و ئه‌وه‌نده‌ی كه‌ ڕقم لێیه‌،

as much as I hate some of the places,

ئه‌وه‌نده‌ی ڕقم له‌ هه‌ندێك جێگه‌كان،

some of the parts of my life depression has dragged me down to,

چه‌ند به‌شیكی ژیانم كه‌ خه‌مۆكیی خستوومیه‌ته‌ ناوی،

in a lot of ways I'm grateful for it.

من به‌زۆربه‌ی ڕێگه‌كان سوپاسگوزاریمه‌.

Because yeah, it's put me in the valleys,

چونكه‌ به‌ڵێ، منی خستۆته‌ ناو دۆله‌كانه‌وه‌

but only to show me there's peaks,

ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌ی پێم نیشان بدات لووتكه‌ هه‌یه‌،

and yeah it's dragged me through the dark

به‌ڵێ منی خستۆته‌ ناو تاریكیی

but only to remind me there is light.

ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌ی به‌بیرم بێنیته‌وه‌ ڕووناكیی هه‌یه‌.

My pain, more than anything in 19 years on this planet,

ئازاره‌كه‌م، زیاتر له‌ هه‌موو شتێك بۆ ماوه‌ی 19 ساڵ له‌م هه‌ساره‌یه‌،

has given me perspective, and my hurt,

به‌رچاوڕوونی پێبه‌خشیوم، و برینه‌كه‌م،

my hurt has forced me to have hope,

برینه‌كه‌م زۆریلێكردووم هیوام هه‌بێت،

هیوام هه‌بێت بۆئه‌وه‌ی متمانه‌م هه‌بێت، متمانه‌ به‌خۆم،

have hope and to have faith, faith in myself,

متمانه‌ به‌وانیتر، متمانه‌ به‌وه‌ی كه‌ ده‌توانرێت باشتر بێت،

faith in others, faith that it can get better,

that we can change this, that we can speak up

كه‌ ده‌توانین بیگۆڕین، كه‌ ده‌توانین ده‌نگمان به‌رزبكه‌ینه‌وه‌

and speak out and fight back against ignorance,

و قسه‌ بكه‌ین و له‌دژی نه‌فامی بجه‌نگین،

fight back against intolerance,

له‌دژی كه‌م بورده‌یی بجه‌نگین،

and more than anything,

و زیاتر له‌ هه‌موو شتیك،

learn to love ourselves,

فێربین خۆمان خۆشبوێت،

learn to accept ourselves for who we are,

فێربین خۆمان قبووڵ بێت به‌و شێوه‌یه‌ی كه‌ هه‌ین،

the people we are, not the people the world wants us to be.

ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ هه‌ین، نه‌ك ئه‌و كه‌سانه‌ی جیهان ده‌وێت وابین.

Because the world I believe in is one

چونكه‌ ئه‌و جیهانه‌ی باوه‌ڕم پێی هه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌

where embracing your light doesn't mean ignoring your dark.

كه‌ له‌باوه‌ش گرتنی ڕووناكیی به‌مانای پشتگوێخستنی تاریكیی نایه‌ت.

The world I believe in is one where we're measured

ئه‌و جیهانه‌ی باوه‌ڕم پێی هه‌یه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌

by our ability to overcome adversities, not avoid them.

توانامان بۆ سه‌ركه‌وتن به‌سه‌رته‌نگانه‌ ده‌پێورێین، نه‌ك به‌ دووركه‌وتنه‌وه‌ لێیان

The world I believe in is one where I can look someone in the eye

ئه‌و جیهانه‌ی باوه‌ڕم پێی هه‌یه‌كه‌ ده‌توانم سه‌یری چاوی یه‌كێك بكه‌م

and say, "I'm going through hell,"

و بڵێم،"من به‌ دۆزه‌خدا تێده‌په‌ڕم،"

and they can look back at me and go, "Me too," and that's okay,

و ئه‌ویش سه‌یرم بكاته‌وه‌و بڵێت، "منیش" ئه‌وه‌ش ئاساییه‌

and it's okay because depression is okay. We're people.

ئاساییه‌ چونكه‌ خه‌مۆكیی ئاساییه‌، ئێمه‌ خه‌ڵكین.

We're people, and we struggle and we suffer

ئێمه‌ خه‌ڵكین، و ئێمه‌ تێده‌كۆشین و ئازار ده‌چێژین

خوێنمان لێدێت و ده‌گرین، گه‌ر وا بیربكه‌یته‌وه‌ هێزی ڕاسته‌قینه‌

and we bleed and we cry, and if you think that true strength

means never showing any weakness, then I'm here

مانای هه‌رگیز نیشاننه‌دانی بێهێزیی بێت، ئه‌وه‌ من لێره‌م

to tell you you're wrong.

پێتان بڵێم ئێوه‌ هه‌ڵه‌ن.

You're wrong, because it's the opposite.

ئێوه‌ هه‌ڵه‌ن، چونكه‌ پێچه‌وانه‌كه‌ی ڕاسته‌.

We're people, and we have problems.

ئێمه‌ خه‌ڵكین، و كێشه‌مان هه‌یه‌.

We're not perfect, and that's okay.

كامڵ نین، ئه‌مه‌ش ئاساییه‌.

So we need to stop the ignorance,

بۆیه‌ پێویسته‌ پشتگوێخستن بوه‌ستێنین،

stop the intolerance, stop the stigma,

كه‌م بورده‌یی بوه‌ستێنین، په‌ڵه‌ بوه‌ستێنین،

and stop the silence, and we need to take away the taboos,

و بێده‌نگیی بوه‌ستێنین، پێویسته‌ قه‌ده‌غه‌كراوه‌كان نه‌هێڵین،

take a look at the truth, and start talking,

ئاوڕێك له‌ ڕاستیی بده‌ینه‌وه‌، ده‌ست به‌ گفتوگۆ بكه‌ین،

because the only way we're going to beat a problem

چونكه‌ ته‌نیا ڕێگه‌ بۆ لێدانی كێشه‌یه‌ك

that people are battling alone

كه‌ خه‌ڵك ته‌نیا ده‌جه‌نگن

is by standing strong together,

بریتییه‌ له‌ به‌یه‌كه‌وه‌ وه‌ستان له‌گه‌ڵ یه‌كتر به‌ به‌هێزیی ،

by standing strong together.

له‌ به‌یه‌كه‌وه‌ وه‌ستان له‌گه‌ڵ به‌كتر به‌ به‌هێزیی.

And I believe that we can.

باوه‌ڕم وایه‌ ده‌توانین ئه‌مه‌ بكه‌ین.

باوه‌ڕم وایه‌ ده‌توانین ئه‌وه‌ بكه‌ین. زۆر سوپاس هاوڕێیان.

I believe that we can. Thank you guys so much.

This is a dream come true. Thank you. (Applause)

ئه‌مه‌ خه‌ونێكه‌ بۆته‌ ڕاستی. سوپاس. (چه‌پڵه‌)

Thank you. (Applause)

سوپاس. (چه‌پڵه‌(