Why we need to talk about depression | Kevin Breel

Kevin Breel: Những thú nhận của một nghệ sĩ hài bị trầm cảm

Translator: mai tran Reviewer: Thanh Nguyen Cong

For a long time in my life,

Gần như suốt cuộc đời của mình

I felt like I'd been living two different lives.

tôi cảm thấy mình đang sống hai cuộc sống khác nhau

There's the life that everyone sees,

Có một cuộc sống mà mọi người nhìn thấy,

and then there's the life that only I see.

và một cuộc sống khác chỉ có bản thân tôi thấy.

And in the life that everyone sees,

Và trong cuộc sống mà mọi người nhìn thấy,

who I am is a friend,

tôi là một người bạn,

a son, a brother,

một người con trai, một người anh,

a stand-up comedian and a teenager.

một diễn viên châm biếm hài hước và là một thanh niên.

That's the life everyone sees.

Đó là cuộc sống mà mọi người nhìn thấy.

If you were to ask my friends and family to describe me,

Nếu bạn yêu cầu bè bạn và gia đình tôi miêu tả tôi,

that's what they would tell you.

đó sẽ là là những gì họ nói với bạn.

And that's a huge part of me. That is who I am.

Và cuộc sống đó là một mảng lớn của tôi. Đó là chính tôi.

And if you were to ask me to describe myself,

Và nếu bạn yêu cầu tôi tự miêu tả bản thân mình,

I'd probably say some of those same things.

chắc chắn tôi cũng sẽ nói những điều tương tự.

And I wouldn't be lying,

Và tôi không có nói dối,

but I wouldn't totally be telling you the truth, either,

nhưng tôi cũng không hoàn toàn nói cho bạn toàn bộ sự thật

because the truth is,

bởi vì sự thật là,

that's just the life everyone else sees.

đó chỉ là phần cuộc sống mà mọi người thấy,

In the life that only I see, who I am,

Trong cuộc sống chỉ có mình tôi thấy, bàn thân tôi,

who I really am,

thực sự là bản thân tôi,

is someone who struggles intensely with depression.

là một người phải chống chọi kịch liệt với sự trầm cảm.

I have for the last six years of my life,

mà tôi có trong suốt sáu năm trong cuộc đời mình,

and I continue to every day.

và tôi vẫn đang tiếp tục chống chọi mỗi ngày.

Now, for someone who has never experienced depression

Một số người chưa bao giờ trải qua cảm giác trầm cảm

or doesn't really know what that means,

hay chưa thực sự biết trầm cảm là gì,

that might surprise them to hear,

họ thực sự sẽ ngạc nhiên,

because there's this pretty popular misconception

vì thường có quan niệm sai lầm khá phổ biến,

that depression is just being sad

rằng trầm cảm chỉ đơn thuần là cảm giác buồn chán

when something in your life goes wrong,

khi điều gì đó trong cuộc sống có vấn đề,

when you break up with your girlfriend,

khi bạn chia tay với bạn gái,

when you lose a loved one,

khi bạn mất đi người thân,

when you don't get the job you wanted.

khi bạn không tìm được công việc bạn mong muốn.

But that's sadness. That's a natural thing.

Nhưng đó chỉ đơn thuần là nỗi buồn chán. Đó là điều tự nhiên.

That's a natural human emotion.

Đó là cảm xúc tự nhiên của con người.

Real depression isn't being sad

Trầm cảm thực sự không chỉ là buồn chán

when something in your life goes wrong.

khi cuộc sống có điều không như ý.

Real depression is being sad

Trầm cảm thực sự là chán nản

when everything in your life is going right.

khi tất cả mọi thứ trong cuộc sống bạn vẫn rất tốt.

That's real depression, and that's what I suffer from.

Đó mới là trầm cảm thực sự, và đó là cảm giác tôi đang chịu đựng.

And to be totally honest,

Và thú thật từ đáy lòng,

that's hard for me to stand up here and say.

thật sự rất khó khăn đối với tôi khi đứng tại đây và diễn thuyết.

It's hard for me to talk about,

Thực sự khó khăn khi tôi phải nói về sự trầm cảm của mình

and it seems to be hard for everyone to talk about,

dường như ai cũng thấy khó khi nói về vấn đề này

so much so that no one's talking about it.

khó đến mức không ai muốn nói về nó.

And no one's talking about depression, but we need to be,

Không ai muốn nói về trầm cảm, nhưng cần phải nói,

because right now it's a massive problem.

bởi vì hiện tại đó là một vấn đề lớn.

It's a massive problem.

Đó là một vấn đề lớn.

But we don't see it on social media, right?

Nhưng ta không thấy nó trên truyền thông, đúng không?

We don't see it on Facebook. We don't see it on Twitter.

Chúng ta không thấy nó trên Facebook. Chúng ta không thấy nó trên Twitter.

We don't see it on the news, because it's not happy,

Chúng ta không thấy nó trên bản tin, bởi vì chữ trầm cảm không đem lại hạnh phúc chút nào

it's not fun, it's not light.

nó không có gì vui, không tươi sáng

And so because we don't see it, we don't see the severity of it.

Và chính vì chúng ta không thấy nó, chúng ta không thấy được tính nghiêm trọng của vấn đề.

But the severity of it and the seriousness of it is this:

Nhưng mức độ nghiêm trọng của nó và mức độ nghiêm túc của nó là thế này:

every 30 seconds,

cứ mỗi 30 giây,

every 30 seconds, somewhere,

cứ mỗi 30 giây, ở một nơi nào đó,

someone in the world takes their own life

một người nào đó trên thế giới tự sát

because of depression,

vì trầm cảm,

and it might be two blocks away, it might be two countries away,

và có thể chỉ cách đây hai dãy nhà, có thể cách đây hai quốc gia,

it might be two continents away, but it's happening,

có thể cách xa đến hai lục địa, nhưng nó đang diễn ra.

and it's happening every single day.

và nó diễn ra mỗi ngày.

And we have a tendency, as a society,

Chúng ta hay có xu hướng, như là một xã hội,

to look at that and go, "So what?"

nhìn và quay đi "Vậy thì sao nào?"

So what? We look at that, and we go, "That's your problem.

Vậy thì sao? Chúng ta nhìn vào vấn đề đó và chúng ta bỏ đi: "Đó là vấn đề của anh!"

That's their problem."

Đó là vấn đề của họ."

We say we're sad and we say we're sorry,

Chúng ta nói chúng ta rất buồn và nói chúng ta rất làm tiếc,

but we also say, "So what?"

nhưng chúng ta cũng nói "vậy thì sao nào?"

Well, two years ago it was my problem,

Hai năm trước đó là vấn đề của bản thân tôi,

because I sat on the edge of my bed

bởi vì tôi đã ngồi ở bên giường của mình

where I'd sat a million times before

nơi tôi đã ngồi hàng triệu lần trước đó

and I was suicidal.

và tôi muốn tự sát.

I was suicidal, and if you were to look at my life on the surface,

Tôi đã muốn tự sát và nếu bạn nhìn cuộc sống của tôi chỉ ở bề nổi,

you wouldn't see a kid who was suicidal.

ban không thể thấy đó là một đứa trẻ có ý định tự sát,

You'd see a kid who was the captain of his basketball team,

Bạn chỉ thấy một đứa trẻ là một đội trưởng của đội bóng rổ,

the drama and theater student of the year,

một học sinh trong đội kịch

the English student of the year,

một học sinh giỏi tiếng anh của năm

someone who was consistently on the honor roll

một người luôn ở vị trí danh dự

and consistently at every party.

và xuất hiện đều đặn ở mỗi buổi tiệc.

So you would say I wasn't depressed, you would say

Bạn có thể nói tôi đã không bị trầm cảm, bạn có thể nói

I wasn't suicidal, but you would be wrong.

tôi đã không có ý định tự sát, nhưng bạn đã lầm.

You would be wrong. So I sat there that night

Bạn đã lầm. Vì thế tôi đã ngồi ở cạnh giường vào một buổi tối

beside a bottle of pills with a pen and paper in my hand

kế bên một lọ thuốc với một cây viết và tờ giấy trong tay

and I thought about taking my own life

và tôi đã nghĩ về việc tự sát

and I came this close to doing it.

và tôi thực sự đã suýt làm điều đó

I came this close to doing it.

Tôi đến gần với cái chết như thế này

And I didn't, so that makes me one of the lucky ones,

và tôi đã không làm, điều đó biến tôi thành một trong những người may mắn,

one of the people who gets to step out on the ledge

một trong nhưng người tránh xa được bờ vực

and look down but not jump,

và nhìn xuống nhưng không nhảy,

one of the lucky ones who survives.

một trong những người may mắn sống sót

Well, I survived, and that just leaves me with my story,

Tôi đã sống sót, và nó để lại cho tôi câu chuyện của mình,

and my story is this:

và câu chuyện của tôi là đây:

In four simple words, I suffer from depression.

Chỉ vỏn vẹn mấy từ đơn giản: tôi bị chứng trầm cảm.

I suffer from depression,

tôi bị chứng trầm cảm,

and for a long time, I think,

và trong một thời gian dài, tôi nghĩ,

I was living two totally different lives,

tôi đã sống hai cuộc sống hoàn toàn khác nhau,

where one person was always afraid of the other.

một con người luôn sợ hãi người khác,

I was afraid that people would see me for who I really was,

Tôi đã sợ rằng mọi người sẽ nhìn thấy tôi với bản chất của tôi,

that I wasn't the perfect, popular kid in high school everyone thought I was,

rằng tôi không hoàn hảo, không phải đứa trẻ nổi bật ở trường mà mọi người từng nghĩ,

that beneath my smile, there was struggle,

nó ẩn đằng sau nụ cười của tôi, đó là một sự đấu tranh,

and beneath my light, there was dark,

và ẩn chứa đằng sau hào quang của tôi, đó là bóng tối,

and beneath my big personality just hid even bigger pain.

và sau tính cách nổi trội của tôi còn ẩn chứ một vết thương lớn hơn.

See, some people might fear girls not liking them back.

Một vài người lo sợ những cô gái không thích mình.

Some people might fear sharks. Some people might fear death.

Một vài người sợ cá mập. Một vài người sự cái chết

But for me, for a large part of my life, I feared myself.

Nhưng với tôi, với phần lớn cuộc sống của tôi, tôi sợ chính tôi,

I feared my truth, I feared my honesty, I feared my vulnerability,

Tôi sợ sự thật của bản thân, tôi sợ sự thành thât của mình, tôi sợ phần yếu đuối của mình,

and that fear made me feel

và nỗi sợ đó khiến tôi cảm thấy

like I was forced into a corner,

như mình đang bị dồn vào chân tường,

like I was forced into a corner and there was only one way out,

như thể tôi bị dồn vào chân tường và chỉ có một lối thoát,

and so I thought about that way every single day.

và vì thế tôi đã nghĩ về điều đó mỗi ngày.

I thought about it every single day,

tôi đã nghĩ về nó mỗi ngày,

and if I'm being totally honest, standing here

và nếu nói cho thật trung thực, thì lúc này, đứng tại đây

I've thought about it again since, because that's the sickness,

tôi lại nghĩ về nó lần nữa, bởi vì đó là một chứng bệnh,

that's the struggle, that's depression,

đó là cuộc đấu tranh, đó là sự trầm cảm,

and depression isn't chicken pox.

và trầm cảm không phải là bệnh thủy đậu.

You don't beat it once and it's gone forever.

bạn không đấu với nó một lần và nó ra đi mãi mãi.

It's something you live with. It's something you live in.

Bạn phải sống cùng nó, sống trong nó.

It's the roommate you can't kick out. It's the voice you can't ignore.

Nó ở ngay cạnh mà bạn không thể đuổi đi Nó là tiếng nói bạn không thể lảng tránh,

It's the feelings you can't seem to escape,

Nó là cảm giác bạn không thể trốn tránh,

the scariest part is that after a while,

phần đáng sợ nhất đó là sau một thời gian,

you become numb to it. It becomes normal for you,

bạn trở nên tê liệt với nó. Nó trở nên bình thường đối với bạn,

and what you really fear the most

và cái mà bạn sợ nhất

isn't the suffering inside of you.

không phải là sự chịu đựng bên trong bạn.

It's the stigma inside of others,

Đó là sự kỳ thị ở bên trong những người khác

it's the shame, it's the embarrassment,

đó là sự xấu hổ, mặc cảm

it's the disapproving look on a friend's face,

đó là những cái nhìn không chấp nhận bạn trên mặt bạn bè,

it's the whispers in the hallway that you're weak,

đó lời thì thầm trong sảnh đường rằng bạn là kẻ yếu đuối,

it's the comments that you're crazy.

đó là những lời bình phẩm rằng bạn bị điên.

That's what keeps you from getting help.

Đó là những thứ ngăn bạn nhận sự giúp đỡ.

That's what makes you hold it in and hide it.

Đó là thứ khiến bạn tự giữ trầm cảm trong lòng và giấu nó đi.

It's the stigma. So you hold it in and you hide it,

Đó là sự kỳ thị. Do đó bạn giữ và giấu trầm cảm trong lòng,

and you hold it in and you hide it,

Bạn giữ nó và bạn giấu nó đi.

and even though it's keeping you in bed every day

và mặc dù nó là thứ khiến bạn nằm trên giường mỗi ngày

and it's making your life feel empty no matter how much you try and fill it,

và nó khiến cuộc sống của bạn trống rỗng dù bạn cố gắng rất nhiều để làm đầy nó,

you hide it, because the stigma in our society

bạn giấu, bởi vì sự kỳ thị trong xã hội

around depression is very real.

đối với sự trầm cảm là có thật.

It's very real, and if you think that it isn't, ask yourself this:

Nó rất thật, và nếu bạn nghĩ rằng không phải thế, hãy tự hỏi bản thận điều này:

Would you rather make your next Facebook status

Bạn có chịu ghi trên Facebook của mình

say you're having a tough time getting out of bed

rằng bạn khó khăn mãi mới ra khỏi giường

because you hurt your back

bởi vì bạn bị đau lưng

or you're having a tough time getting out of bed every morning

hay bạn thật vất vả và dai dẳng vực mình ra khỏi giường, sáng nào cũng vậy

because you're depressed?

bởi vì bạn bị trầm cảm?

That's the stigma, because unfortunately,

Đó là sự kỳ thị, bởi vì thật không may,

we live in a world where if you break your arm,

chúng ta sống trong thế giới mà nếu chẳng may bạn gãy tay,

everyone runs over to sign your cast,

mọi người sẽ chạy lại quan tâm,

but if you tell people you're depressed, everyone runs the other way.

Nhưng nếu bạn nói với mọi người rằng bạn bị trầm cảm, mọi người sẽ chạy theo hướng ngược lại.

That's the stigma.

Đó là sự kỳ thị.

We are so, so, so accepting of any body part breaking down

Chúng ta thấy dễ chấp nhận vô cùng khi bất kỳ bộ phận cơ thể bị gãy

other than our brains. And that's ignorance.

Trừ bộ não ra. Đó là sự thiếu hiểu biết.

That's pure ignorance, and that ignorance has created

Là sự u mê đơn thuần. Và sự u mê đó tạo ra

a world that doesn't understand depression,

một thế giới không hiểu gì về sự trầm cảm,

that doesn't understand mental health.

không hiểu gì về sức khỏe tâm lý

And that's ironic to me, because depression

và đó sự khôi hài với tôi, bởi vì trầm cảm

is one of the best documented problems we have in the world,

là một trong những vấn đề nổi cộm chúng ta có trên thế giới

yet it's one of the least discussed.

tuy nhiên nó là một trong những thứ ít được bàn luận nhất.

We just push it aside and put it in a corner

Chúng ta chỉ để nó qua một bên và để vào trong góc

and pretend it's not there and hope it'll fix itself.

và giả vờ nó không có ở đó và hy vọng nó sẽ tự biến mất.

Well, it won't. It hasn't, and it's not going to,

Nó chưa từng và sẽ không hề như thế,

because that's wishful thinking,

bởi vì đó chỉ là mong ước,

and wishful thinking isn't a game plan, it's procrastination,

và mong ước đâu phải là chơi phỏng đoán, đó là sự trì hoãn

and we can't procrastinate on something this important.

và chúng ta không thể trì hoãn một vấn đề quan trọng như vậy.

The first step in solving any problem

Bước đầu để giải quyết bất kỳ vấn đề nào

is recognizing there is one.

là nhận ra rằng có một vấn đề đang ở đó.

Well, we haven't done that, so we can't really expect

Chúng ta đã làm đâu, vậy nên chúng ta không thể mong chờ

to find an answer when we're still afraid of the question.

tìm ra được câu trả lời khi mình vẫn sợ câu hỏi.

And I don't know what the solution is.

Và tôi chưa biết lời giải là gì.

I wish I did, but I don't -- but I think,

Giá mà tôi biết được, nhưng tôi không -- nhưng tôi nghĩ,

I think it has to start here.

cần phải bắt đầu từ đây, bây giờ

It has to start with me, it has to start with you,

cần phải bắt đầu từ tôi, từ bạn

it has to start with the people who are suffering,

bắt đầu với những người đang chống chọi khổ đau,

the ones who are hidden in the shadows.

những người giấu mình vào bóng tối

We need to speak up and shatter the silence.

Chúng ta cần phải lên tiếng nói và phá tan sự im lặng.

We need to be the ones who are brave for what we believe in,

Chúng ta cần là người can đảm cho những gì mình tin,

because if there's one thing that I've come to realize,

bởi vì nếu có một thứ mà chúng ta phải nhìn nhận ra,

if there's one thing that I see as the biggest problem,

nếu chỉ có một vấn đề mà tôi cho là to lớn nhất,

it's not in building a world

thì nó không phải là xây dựng nên một thế giới

where we eliminate the ignorance of others.

nơi chúng ta loại bỏ đi sự u mê của người khác,

It's in building a world where we teach the acceptance of ourselves,

mà là xây nên một thế giới để dạy nhau cách tự chấp nhận mình

where we're okay with who we are,

nơi chúng ta ok với chính bản thân.

because when we get honest,

Vì khi chúng ta trở nên trung thực,

we see that we all struggle and we all suffer.

chúng ta nhận thấy ai cũng phải chống chọi, phải đau khổ.

Whether it's with this, whether it's with something else,

Ngay cả nếu có như vậy, hay là như thế nào khác,

we all know what it is to hurt.

ta đều hiểu đau đớn là thế nào.

We all know what it is to have pain in our heart,

Ta đều hiểu đau đớn ở trong lòng ra sao,

and we all know how important it is to heal.

và ta đều hiểu cần phải chữa lành khẩn thiết đến thế nào.

But right now, depression is society's deep cut

Vậy mà ngay bây giờ, trầm cảm là một vết cắt sâu của xã hội

that we're content to put a Band-Aid over and pretend it's not there.

mà ta hài lòng che đậy bằng băng y tế rồi vờ như nó không tồn tại.

Well, it is there. It is there, and you know what? It's okay.

Nó tồn tại. Nó ở đó, và bạn biết không? Không sao!

Depression is okay. If you're going through it, know that you're okay.

Trầm cảm cũng bình thường thôi. Nếu bạn đang trải qua nó, bạn cũng người bình thường thôi.

And know that you're sick, you're not weak,

Và biết rằng bạn chỉ bị bệnh, bạn không hề yếu đuối

and it's an issue, not an identity,

nó là một vấn đề, đâu phải là căn tính của chính bạn,

because when you get past the fear and the ridicule

bởi vì khi bạn vượt qua được nỗi sợ hãi, sự chế nhạo

and the judgment and the stigma of others,

sự đánh giá và sự kỳ thị của người khác,

you can see depression for what it really is,

bạn sẽ thấy được trầm cảm thật sự là gì,

and that's just a part of life,

và đó chỉ là một phần của cuộc sống

just a part of life, and as much as I hate,

đơn giản là một phần cuộc sống, phần tôi ghét nhiều lắm

as much as I hate some of the places,

tôi ghét cay ghét đắng một vài chốn,

some of the parts of my life depression has dragged me down to,

một vài phần của cuộc sống trầm cảm này đã kéo tôi xuống

in a lot of ways I'm grateful for it.

trong đó lại có rất nhiều nẻo đường làm tôi biết ơn

Because yeah, it's put me in the valleys,

Ừ thì nó thả tôi ở những vực sâu

but only to show me there's peaks,

nhưng chỉ là để cho tôi biết đâu là đỉnh cao,

and yeah it's dragged me through the dark

Ừ thì nó kéo tôi xuống vực tối

but only to remind me there is light.

nhưng chỉ là để nhắc cho tôi biết đâu là ánh sáng.

My pain, more than anything in 19 years on this planet,

Nỗi khổ đau của tôi, hơn bất kỳ điều gì trong 19 năm trên hành tinh này

has given me perspective, and my hurt,

đã cho tôi nhận thức, và nỗi đau,

my hurt has forced me to have hope,

nỗi đau của tôi đã buộc tôi phải có hi vọng,

have hope and to have faith, faith in myself,

có hi vọng và có lòng tin, lòng tin vào chính mình,

faith in others, faith that it can get better,

lòng tin ở người khác, lòng tin rằng mọi thứ có thể tốt hơn,

that we can change this, that we can speak up

rằng chúng ta có thể thay đổi, rằng chúng ta có thể nói lên được

and speak out and fight back against ignorance,

rằng phải nói ra và đánh bại sự u mê thờ ơ,

fight back against intolerance,

đánh bại lại sự không khoan dung,

and more than anything,

và hơn tất cả mọi thứ,

learn to love ourselves,

học yêu lấy bản thân mình,

learn to accept ourselves for who we are,

học chấp nhận bản thân chúng ta như con người chúng ta đang là

the people we are, not the people the world wants us to be.

con người chúng ta đang là, không phải con người mà thế giới muốn ta trở thành

Because the world I believe in is one

Bởi vì thế giới tôi tin là một thế giới

where embracing your light doesn't mean ignoring your dark.

mà việc hướng đến ánh sáng không có nghĩa là lờ quên đi nơi tăm tối của bạn

The world I believe in is one where we're measured

Thế giới tôi tin vào là nơi mà chúng ta đã được đong lường

by our ability to overcome adversities, not avoid them.

bởi khả năng vượt qua thử thách, chứ không trốn chạy chúng.

The world I believe in is one where I can look someone in the eye

Thế giới tôi tin là nơi tôi có thể nhìn vào mắt của một ai đó

and say, "I'm going through hell,"

và nói rằng, "Tôi đang ở trong địa ngục"

and they can look back at me and go, "Me too," and that's okay,

và rồi họ nhìn lại tôi và nói, "Tôi cũng vậy thôi" và điều này cũng chẳng sao.

and it's okay because depression is okay. We're people.

Nó không sao vì sự trầm cảm là bình thường thôi. Chúng ta là con người

We're people, and we struggle and we suffer

Là con người, chúng ta chống chọi và khổ đau.

and we bleed and we cry, and if you think that true strength

Chúng ta rỉ máu và kêu khóc. Nếu bạn nghĩ sức mạnh thật sự

means never showing any weakness, then I'm here

có nghĩa là không bao giờ để lộ sự yếu hèn thì tôi ở đây

to tell you you're wrong.

để nói với bạn rằng: Bạn sai rồi!

You're wrong, because it's the opposite.

Bạn sai rồi, bởi vì nó hoàn toàn ngược lại.

We're people, and we have problems.

Chúng ta là con người, và chúng ta có những vấn đề.

We're not perfect, and that's okay.

Chúng ta không hoàn hảo, và vậy thì cũng bình thường thôi.

So we need to stop the ignorance,

Vì vậy chúng ta nên dừng ngay sự u mê này lại,

stop the intolerance, stop the stigma,

dừng sự thờ ơ, dừng sự kỳ thị chế nhạo,

and stop the silence, and we need to take away the taboos,

và dừng sự im lặng này, và phá bỏ những điều cấm kỵ,

take a look at the truth, and start talking,

nhìn thẳng vào sự thật, và bắt đầu trò chuyện,

because the only way we're going to beat a problem

bởi vì cách duy nhất để đánh bại một vấn đề

that people are battling alone

mà cá nhân mỗi người phải tự mình chiến đấu

is by standing strong together,

đó là cùng mạnh mẽ vững vàng đứng lại gần nhau,

by standing strong together.

cùng mạnh mẽ vững vàng đứng lại gần nhau.

And I believe that we can.

Tôi tin rằng chúng ta sẽ làm được.

I believe that we can. Thank you guys so much.

Tôi tin chúng ta sẽ làm được. Cảm ơn mọi người rất nhiều.

This is a dream come true. Thank you. (Applause)

Đây là giấc mơ có thật. Cảm ơn. (Vỗ tay)

Thank you. (Applause)

Cảm ơn. (Vỗ tay)