Lies, damned lies and statistics (about TEDTalks)

Translator: Toño del Barrio Reviewer: trio u

If you go on the TED website,

Se vi aliras la retpaĝaron de TED

you can currently find there

vi povas nun trovi tie

over a full week of TEDTalk videos,

pli ol unu tutan semajnon da videoj

over 1.3 million

pli ol 1,3 milionojn

words of transcripts

da transskribitaj vortoj

and millions of user ratings.

kaj milionojn da uzulaj taksoj.

And that's a huge amount of data.

Estas enorma kvanto da datumoj,

And it got me wondering:

Kaj tio igis min demandi:

If you took all this data

se vi prenas ĉiujn ĉi datumojn

and put it through statistical analysis,

kaj ilin analizas statistike,

could you reverse engineer a TEDTalk?

ĉu vi povus fari inversan inĝenieradon de TED-prelego?

Could you create

Ĉu vi povus krei

the ultimate TEDTalk?

la plej superan TED-prelegon?

(Laughter) (Applause)

(APLAŬDOJ)

And also, could you create

Kaj krome, ĉu vi povus krei

the worst possible TEDTalk

la plej eble malbonan TED-prelegon

that they would still let you get away with?

kiun oni ankoraŭ permesus al vi fari?

To find this out, I looked at three things:

Por trovi tion, mi rigardis tri aferojn.

I looked at the topic that you should choose,

Mi rigardis la temon kiun vi devus elekti.

I looked at how you should deliver it

Mi rigardis kiel vi devus prezenti ĝin

and the visuals onstage.

kaj la vidajn erojn sursceneje.

Now, with the topic: There's a whole range of topics you can choose,

Nu, pri la temo -- Estas tuta gamo de temoj por elekti,

but you should choose wisely,

sed vi devas saĝe elekti,

because your topic strongly correlates

ĉar tio estas interrilatigita

with how users will react to your talk.

kun la maniero kiel uzuloj reagas al via prelego.

Now, to make this more concrete,

Por tion ĉi plikonkretigi,

let's look at the list of top 10 words

ni rigardu la liston de la 10 vortoj

that statistically stick out

kiuj statistike plej elstaras

in the most favorite TEDTalks

en la TED-prelegoj plej

and in the least favorite TEDTalks.

kaj malplej ŝatataj.

So if you came here

Se vi do venas tien ĉi

to talk about how French coffee

por paroli pri tio, kiel la franca kafo

will spread happiness in our brains,

disverŝos feliĉecon en niajn cerbojn,

that's a go.

vi bone survojas.

(Laughter) (Applause)

(APLAŬDOJ)

Whereas, if you wanted to talk about

Sed se vi volas paroli pri

your project involving

projekto entenanta

oxygen, girls, aircraft --

oksigenon, knabinojn, aviadilojn...

actually, I would like to hear that talk, (Laughter)

mi vere ŝatus aŭskulti tiun prelegon,

but statistics say it's not so good.

sed la statistikoj diras ke tio ne bonus.

Oh, well.

Nu!

If you generalize this,

Por ĝeneraligi,

the most favorite TEDTalks are those

la plejŝatataj TED-prelegoj estas tiuj

that feature topics we can connect with,

tuŝantaj temojn kun kiuj ni povas konekti,

both easily and deeply,

facile kaj profunde,

such as happiness, our own body,

kiel la feliĉeco, nia korpo,

food, emotions.

manĝado, emocioj.

And the more technical topics,

Kaj la plej teknikaj temoj,

such as architecture, materials and, strangely enough, men,

kiel arĥitekturo, materialoj kaj, sufiĉe strange, viroj,

those are not good topics to talk about.

tiuj ne estas bonaj priparolindaj temoj.

How should you deliver your talk?

Kiel vi devas prezenti vian prelegon?

TED is famous for keeping

TED famas pro

a very sharp eye on the clock,

la fajna atentado al la horloĝo,

so they're going to hate me

kaj do ili min malamos

for revealing this, because, actually,

pro tiu ĉi rivelado, ĉar fakte

you should talk as long as they will let you. (Laughter)

vi devus paroli tiom kiom oni lasas al vi,

Because the most favorite TEDTalks

ĉar la plej ŝatataj TED-prelegoj

are, on average, over 50 percent longer

estas averaĝe pli ol 50% pli longaj

than the least favorite ones.

ol la malplej ŝatataj,

And this holds true for all ranking lists on TED.com

Kaj tio ĉi veras por ĉiuj rang-listoj de TED.com

except if you want to have a talk

krom se vi volas fari prelegon

that's beautiful, inspiring or funny.

belan, inspiran aŭ amuzan.

Then, you should be brief. (Laughter) But other than that,

Tiam, vi devas paroli mallonge. Sed alikaze,

talk until they drag you off the stage.

parolu ĝis kiam oni eltiras vin el la scenejo.

(Laughter)

(RIDADO)

Now, while ...

Nun, dum vi...

(Applause)

(APLAŬDOJ)

While you're pushing the clock, there's a few rules to obey.

Dum vi elpremas la horloĝon, estas kelkaj obeindaj reguloj.

I found these rules out by comparing the statistics

Mi trovis ilin komparante statistikojn

of four-word phrases

de la frazoj kvarvortaj

that appear more often in the most favorite TEDTalks

plej ofte aperantaj en la plej ŝatataj prelegoj,

as opposed to the least favorite TEDTalks.

kontraste al la malplej ŝatataj.

I'll give you three examples.

Mi montros tri ekzemplojn.

First of all, I must, as a speaker,

Unue, kiel preleganto mi devas

provide a service to the audience and talk about what I will give you,

paroli pri tio kion mi donos al la aŭskultantaro,

instead of saying what I can't have.

anstataŭ pri tio kion mi ne havas.

Secondly, it's imperative

Due, estas devige

that you do not cite The New York Times.

ke vi ne citu la (ĵurnalon) New York Times.

(Laughter)

(RIDADO)

And finally, it's okay for the speaker -- that's the good news --

Kaj fine, ĝustas ke la preleganto -- kaj tio estas bona novaĵo --

to fake intellectual capacity.

ŝajnigu altkvalitan intelektan kapablon.

If I don't understand something, I can just say, "etc., etc."

Se oni ne komprenas ion, oni povas diri "ktp".

You'll all stay with me.

Aŭskultantaro restus.

It's perfectly fine.

Estas tute ĝuste.

(Applause)

(APLAŬDOJ)

Now, let's go to the visuals.

Ni traktu la vidmaterialon.

The most obvious visual thing on stage is the speaker.

La plej evidenta vidmaterialo sursceneje estas la preleganto.

And analysis shows if you want to be

Kaj la analizo montras ke, se oni volas troviĝi

among the most favorite TED speakers,

inter la plej ŝatataj prelegantoj de TED,

you should let your hair grow a little bit longer than average,

oni devas havi pli longan hararon ol averaĝe,

make sure you wear your glasses and be slightly more dressed-up

porti okulvitrojn kaj aperi iom pli bone vestita

than the average TED speaker.

ol la averaĝa TED-preleganto.

Slides are okay, though you might consider going for props.

La lumbildoj valoras, sed vi povus konsideri aldoni ion kroman.

And now the most important thing,

Kaj nun la plej grava afero,

that is the mood onstage.

tio estas la atmosfero de la scenejo.

Color plays a very important role.

Koloro rolas tre grave.

Color closely correlates

Koloro tre rilatas

with the ratings that talks get on the website.

al la taksado de la prelegoj en la reto.

(Applause)

(APLAŬDOJ)

For example, fascinating talks

Ekzemple, la fascinaj prelegoj

contain a statistically high amount

enhavas statistike grandan kvanton

of exactly this blue color, (Laughter)

de tiu ĉi specifa bluo,

much more than the average TEDTalk.

multe pli ol la averaĝa TED-prelego.

Ingenious TEDTalks, much more this green color,

Tiuj sagacaj, multe pli el tiu ĉi verdo,

etc., et.

ktp, ktp.

(Laughter) (Applause)

(APLAŬDOJ)

Now, personally, I think

Persone, mi kredas

I'm not the first one who has done this analysis,

ke mi ne estas la unua kiu faris tiun ĉi analizon,

but I'll leave this

sed mi lasos tion

to your good judgment.

je via bona juĝkriterio.

So, now it's time to put it all together

Estas nun la momento konekti la tuton

and design the ultimate TEDTalk.

kaj strukturi la superan TED-prelegon.

Now, since this is TEDActive,

Ĉar tio ĉi estas Aktiva TED,

and I learned from my analysis

kaj mi lernis el mia analizo

that I should actually give you something,

ke mi devas doni ion al vi,

I will not impose the ultimate

mi donos nek la plej superan

or worst TEDTalk on you,

nek la plej malbonan TED-prelegon,

but rather give you a tool to create your own.

sed ilon por krei tiun vian.

And I call this tool the TEDPad.

Mi nomas tiun ilon "TED Pad".

(Laughter)

(RIDADO)

And the TEDPad is a matrix

Kaj tiu TED Pad estas matrico

of 100 specifically selected,

de 100 specife selektitaj

highly curated sentences

kaj alte prilaboritaj frazoj

that you can easily piece together to get your own TEDTalk.

kiujn vi povas unuigi por akiri vian TED-prelegon.

You only have to make one decision,

Vi nur devas fari unu decidon:

and that is: Are you going to use the white version

Ĉu vi uzos la blankan version

for very good TEDTalks,

por tre bonaj TED-prelegoj

about creativity, human genius?

pri kreiveco, homa genieco?

Or are you going to go with a black version,

Aŭ ĉu vi prenos la nigran version,

which will allow you to create really bad TEDTalks,

kiu permesos al vi krei vere malbonajn TED-prelegojn,

mostly about blogs,

ĉefe pri blogoj,

politics and stuff?

politiko kaj simile?

So, download it and have fun with it.

Do, elŝutu ĝin, kaj amuziĝu per ĝi.

Now I hope you enjoy the session.

Mi esperas ke vi ĝuos la sesion.

I hope you enjoy designing your own

Kaj mi esperas ke vi ĝuos fasonante

ultimate and worst possible TEDTalks.

vian plej bonan kaj plej malbonan eblan TED-prelegon.

And I hope some of you will be inspired for next year

Kaj ke iuj el vi inspiriĝu por venonta jaro,

to create this, which I really want to see.

por krei tion ĉi, kio estas kion mi ja volas vidi.

Thank you very much.

Mi tre dankas.

(Applause) Thanks.

(APLAŬDOJ)