Lies, damned lies and statistics (about TEDTalks)

Nói dối, nói dối thậm tệ và những con số thống kê

Translator: Nguyen Hong Reviewer: Ha Tran

If you go on the TED website,

Nếu ban vào trang web của TED

you can currently find there

bạn có thể thấy ở đó

over a full week of TEDTalk videos,

một loạt các đoạn băng ghi hình các bài nói chuyện của TED

over 1.3 million

Khoảng hơn 1,3 triệu

words of transcripts

câu từ trong các bài đó

and millions of user ratings.

và hàng triệu đánh giá của khán thính giả

And that's a huge amount of data.

Và đây là là một kho dữ liệu khổng lồ

And it got me wondering:

thực sự làm cho tôi tò mò tự hỏi

If you took all this data

Nếu bạn lấy những dữ liệu này

and put it through statistical analysis,

và đưa vào phân tích thống kê

could you reverse engineer a TEDTalk?

liệu bạn có thể trở thành một kỹ sư thiết kế bài trình bày của TED?

Could you create

Liệu bạn có thể tạo nên

the ultimate TEDTalk?

một bài TED hoàn hảo nhất được không?

(Laughter) (Applause)

(Vỗ tay)

And also, could you create

Và tương tự như thế, liệu bạn có thể cho ra đời

the worst possible TEDTalk

một bài TED thảm hại nhất

that they would still let you get away with?

khiến bạn vĩnh viễn không quay trở lại san khấu nữa?

To find this out, I looked at three things:

Để trả lời câu hỏi này, tôi đã xem xét 3 yếu tố

I looked at the topic that you should choose,

Đó là chủ đề nói chuyện mà bạn nên chọn

I looked at how you should deliver it

Cách bạn thể hiện bài nói chuyện đó

and the visuals onstage.

và diện mạo khi lên sân khấu

Now, with the topic: There's a whole range of topics you can choose,

Vâng, với chủ đề - có hàng tá chủ đề mà bạn có thể chọn

but you should choose wisely,

nhưng bạn nên chọn một cách khôn ngoan

because your topic strongly correlates

bởi vì chủ đề bài nói chyện của bạn sẽ liên quan chặt chẽ

with how users will react to your talk.

với việc khán giả sẽ phản ứng lại với nó như thế nào.

Now, to make this more concrete,

Đây, để làm rõ hơn vấn đề này,

let's look at the list of top 10 words

hãy nhìn vào 10 cụm từ

that statistically stick out

được thống kê là thường xuyên gắn với

in the most favorite TEDTalks

những bài TED được yêu thích nhất

and in the least favorite TEDTalks.

và cả những bài TED dở tệ nhất nữa.

So if you came here

Vì thế nếu bạn đến đây

to talk about how French coffee

để nói rằng cà phê của Pháp

will spread happiness in our brains,

sẽ làm chúng ta sảng khoái và hưng phấn tới mức độ nào

that's a go.

cứ tiếp tục thôi

(Laughter) (Applause)

(Vỗ tay)

Whereas, if you wanted to talk about

Còn nếu bạn muốn nói rằng

your project involving

công việc của bạn bao gồm

oxygen, girls, aircraft --

oxy, phụ nữ và máy bay--

actually, I would like to hear that talk, (Laughter)

thực ra là tôi cũng muốn nghe đấy,

but statistics say it's not so good.

nhưng số liệu thống kê thì chỉ ra rằng đó không phải là một chủ đề hay ho

Oh, well.

Vâng

If you generalize this,

Nếu bạn khái quát hóa lên

the most favorite TEDTalks are those

Những bài TED hấp dẫn là những bài

that feature topics we can connect with,

có chủ đề liên quan với chúng ta

both easily and deeply,

một cách dễ dàng và có thể đi sâu được.

such as happiness, our own body,

ví dụ như niềm hạnh phúc, cơ thể của chúng ta,

food, emotions.

hay thức ăn, cảm xúc.

And the more technical topics,

Còn những chủ để mang nặng tính kỹ thuật

such as architecture, materials and, strangely enough, men,

ví dụ như kiến trúc, vật liệu, và, kỳ lạ thay, con người

those are not good topics to talk about.

là những chủ đề không hấp dẫn để nói.

How should you deliver your talk?

Bạn nên thể hiện bài trình bày của mình như thế nào đây?

TED is famous for keeping

TED là một chương trình nổi tiếng

a very sharp eye on the clock,

là khắt khe về thời gian

so they're going to hate me

họ sẽ ghét tôi lắm đây

for revealing this, because, actually,

vì nói ra điều này, bởi vì, thực tế là,

you should talk as long as they will let you. (Laughter)

bạn nên nói cho tới khi nào họ còn cho bạn được nói,

Because the most favorite TEDTalks

bởi vì những bài TED hấp dẫn nhất

are, on average, over 50 percent longer

thường là, nói một cách trung bình thôi, dài hơn 50%

than the least favorite ones.

những bài TED tệ nhất.

And this holds true for all ranking lists on TED.com

Và điều này rất đúng với tất cả các bảng xếp hạng trên TED.com

except if you want to have a talk

trừ phi nếu bạn muốn có một bài nói chuyện

that's beautiful, inspiring or funny.

vừa hay, vừa truyền cảm và hài hước.

Then, you should be brief. (Laughter) But other than that,

Vậy thì bạn nên nói một cách ngắn gọn. Nhưng trên hết,

talk until they drag you off the stage.

cứ nói cho tới khi nào họ lôi bạn ra khỏi sân khấu mới thôi

(Laughter)

(Cười)

Now, while ...

Vâng, trong khi --

(Applause)

(Vỗ tay)

While you're pushing the clock, there's a few rules to obey.

Trong khi bạn bắt đầu đếm giờ, có một vài quy tắc phải tuân thủ.

I found these rules out by comparing the statistics

Tôi nhận ra những quy tắc này khi so sánh các số liệu thống kê

of four-word phrases

của các cụm từ có 4 chữ

that appear more often in the most favorite TEDTalks

xuất hiện thường xuyên trong các bài TED hấp dẫn nhất,

as opposed to the least favorite TEDTalks.

với các bài TED tệ nhất.

I'll give you three examples.

Tôi sẽ chỉ cho các bạn 3 ví dụ

First of all, I must, as a speaker,

Đầu tiên, là một diễn giả, tôi phải

provide a service to the audience and talk about what I will give you,

phục vụ các khán giả của mình và nói về thứ mà tôi sẽ mang lại cho các bạn

instead of saying what I can't have.

chứ không phải thứ mà tôi không thể mang lại cho các bạn

Secondly, it's imperative

Thứ hai, bắt buộc là

that you do not cite The New York Times.

bạn không được trích dẫn từ báo New York Times

(Laughter)

(Cười)

And finally, it's okay for the speaker -- that's the good news --

Và cuối cùng, điều này được chấp nhận với các diễn giả -- đây là tin tốt lành đây---

to fake intellectual capacity.

là có thể bịa đặt một cách thông minh

If I don't understand something, I can just say, "etc., etc."

Nếu tôi không hiểu về một điều gì đó, tôi chỉ cần nói "vân vân và vân vân"

You'll all stay with me.

Và các bạn sẽ đều đồng tình với tôi thôi.

It's perfectly fine.

Thật hoàn hảo hết chỗ nói

(Applause)

(vỗ tay)

Now, let's go to the visuals.

Vâng, bây giờ nói về vấn đề quan sát nhé.

The most obvious visual thing on stage is the speaker.

Thứ hiển hiện rõ nhất trên sân khấu chính là diễn giả

And analysis shows if you want to be

Và thống kê chỉ ra rằng, nếu bạn muốn trở thành

among the most favorite TED speakers,

một trong số những thuyết gia TED được yêu thích nhất

you should let your hair grow a little bit longer than average,

bạn nên để tóc dài hơn bình thường một chút

make sure you wear your glasses and be slightly more dressed-up

đảm bảo là bạn sẽ phải đeo kính và ăn mặc diện hơn một chút

than the average TED speaker.

so với các diễn giả thông thường.

Slides are okay, though you might consider going for props.

Các slide trình bày ổn rồi, tuy nhiên bạn có thể xem xét mang thêm đồ thật để khán giả ngắm

And now the most important thing,

Và đây là điều quan trọng nhất

that is the mood onstage.

đó là cách thức thể hiện trên sân khấu

Color plays a very important role.

Màu sắc đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Color closely correlates

Nó liên quan mật thiết

with the ratings that talks get on the website.

tới đánh giá của khán giả trên trang web cho bài nói chuyện đó.

(Applause)

(Vỗ tay)

For example, fascinating talks

Ví dụ, các bài nói chuyện hấp dẫn

contain a statistically high amount

được thống kê là có tỷ lệ rất cao

of exactly this blue color, (Laughter)

sử dụng màu xanh này,

much more than the average TEDTalk.

cao hơn rất nhiều so với các bài TED thông thường khác.

Ingenious TEDTalks, much more this green color,

Các bài TED giàu trí tuệ hay sử dụng màu xanh lục này,

etc., et.

vân vân và vân vân.

(Laughter) (Applause)

(Vỗ tay)

Now, personally, I think

Và bây giờ, đứng về phương diện cá nhân, tôi cho rằng

I'm not the first one who has done this analysis,

Tôi không phải người đầu tiên thực hiện những thống kê này

but I'll leave this

nhưng tôi sẽ để chúng lại

to your good judgment.

cho các bạn phán xét.

So, now it's time to put it all together

Vâng, đã đến lúc để tập hợp chúng lại

and design the ultimate TEDTalk.

và thiết kế ra một bài TED hoàn hảo nhất.

Now, since this is TEDActive,

Vâng, vì đây là chuyên mục TED sáng tạo,

and I learned from my analysis

và tôi đã học được từ các thống kê của mình

that I should actually give you something,

rằng tôi nên mang đến cho các bạn điều gì đó,

I will not impose the ultimate

tôi sẽ không áp đặt thế nào là một bài TED hấp dẫn nhất

or worst TEDTalk on you,

hay tồi nhất cho bạn,

but rather give you a tool to create your own.

mà hơn thế là cho các bạn một công cụ để tự tạo nên bài TED của mình.

And I call this tool the TEDPad.

Và tôi gọi thứ công cụ đó là TED Pad

(Laughter)

(Cười)

And the TEDPad is a matrix

Và TED Pad là một ma trận

of 100 specifically selected,

của 100 câu nói được tuyển chọn đặc biệt

highly curated sentences

và mang tính thuyết giáo cao

that you can easily piece together to get your own TEDTalk.

mà bạn có thể dễ dàng gom lại để tạo nên bài TED của chính mình.

You only have to make one decision,

Bạn chỉ phải quyết định một thứ thôi

and that is: Are you going to use the white version

đó là: liệu bạn sẽ sử dụng một phiên bản trong trắng

for very good TEDTalks,

cho những bài TED thật hấp dẫn

about creativity, human genius?

nói về sự sáng tạo, tài năng của con người?

Or are you going to go with a black version,

Hay bạn sẽ sử dụng một phiên bản đen tối

which will allow you to create really bad TEDTalks,

để làm ra những bài TED thật sự tệ hại,

mostly about blogs,

hầu hết nói về các blog,

politics and stuff?

chính trị và hàng hóa?

So, download it and have fun with it.

Vậy thì, hãy tải nó về và thư giãn với nó

Now I hope you enjoy the session.

Vâng và tôi hy vọng các bạn cảm thấy thù vị với bài nói chuyện này.

I hope you enjoy designing your own

Tôi hy vọng rằng các bạn sẽ cảm thấy thú vị khi tự thiết kế nên bài TED

ultimate and worst possible TEDTalks.

hay nhất và dở nhất có thể của chính mình.

And I hope some of you will be inspired for next year

Và tôi hy vọng sẽ có ai đó trong các bạn được truyền cảm hứng trong năm tới

to create this, which I really want to see.

để sáng tạo nên nó, đó là điều tôi vô cùng trông đợi.

Thank you very much.

(Cảm ơn các bạn rất nhiều)

(Applause) Thanks.

(Vỗ tay)