What are animals thinking and feeling? | Carl Safina

Μετάφραση: Sofia Tsairidou Επιμέλεια: Miriela Patrikiadou

Have you ever wondered what animals think and feel?

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σκέφτονται και αισθάνονται τα ζώα;

Let's start with a question:

Ας ξεκινήσουμε με μια ερώτηση:

Does my dog really love me, or does she just want a treat?

Μ' αγαπάει στ' αλήθεια ο σκύλος μου ή απλώς θέλει μια λιχουδιά;

Well, it's easy to see that our dog really loves us,

Είναι εύκολο να δούμε ότι ο σκύλος μας μας αγαπάει στ΄αλήθεια.

easy to see, right,

Είναι εύκολο να δούμε, σωστά,

what's going on in that fuzzy little head.

τι συμβαίνει μέσα σ' αυτό το μαλλιαρό κεφαλάκι.

What is going on?

Τι συμβαίνει;

Something's going on.

Κάτι συμβαίνει.

But why is the question always do they love us?

Αλλά γιατί πάντα η ερώτηση είναι αν αυτά αγαπούν εμάς;

Why is it always about us?

Γιατί έχει να κάνει πάντα με εμάς;

Why are we such narcissists?

Γιατί είμαστε τόσο νάρκισσοι;

I found a different question to ask animals.

Βρήκα μια διαφορετική ερώτηση να κάνω στα ζώα.

Who are you?

Ποιος είσαι;

There are capacities of the human mind

Υπάρχουν ικανότητες του ανθρώπινου μυαλού

that we tend to think are capacities only of the human mind.

που έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε πως είναι αποκλειστικά ανθρώπινες.

But is that true?

Αλλά είναι αλήθεια αυτό;

What are other beings doing with those brains?

Τι κάνουν τα υπόλοιπα πλάσματα με αυτούς τους εγκεφάλους;

What are they thinking and feeling?

Τι σκέφτονται και τι αισθάνονται;

Is there a way to know?

Υπάρχει τρόπος να μάθουμε;

I think there is a way in.

Νομίζω ότι υπάρχει.

I think there are several ways in.

Νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι.

We can look at evolution, we can look at their brains

Μπορούμε να κοιτάξουμε την εξέλιξη, να κοιτάξουμε τους εγκεφάλους τους

and we can watch what they do.

και μπορούμε να παρακολουθήσουμε τι κάνουν.

The first thing to remember is: our brain is inherited.

Το πρώτο που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως έχουμε κληρονομήσει τον εγκέφαλο μας.

The first neurons came from jellyfish.

Οι πρώτοι νευρώνες προήλθαν από τις μέδουσες.

Jellyfish gave rise to the first chordates.

Από τις μέδουσες προήλθαν τα πρώτα χορδωτά.

The first chordates gave rise to the first vertebrates.

Από τα πρώτα χορδωτά προήλθαν τα πρώτα σπονδυλωτά.

The vertebrates came out of the sea,

Τα σπονδυλωτά βγήκαν από τη θάλασσα,

and here we are.

και να' μαστε.

But it's still true that a neuron, a nerve cell, looks the same

Όμως η αλήθεια είναι ότι ένας νευρώνας, ένα κύτταρο, είναι ολόιδια

in a crayfish, a bird or you.

σε μια καραβίδα, σε ένα πουλί ή σε εσάς.

What does that say about the minds of crayfish?

Τι μας λέει αυτό για το μυαλό των καραβίδων;

Can we tell anything about that?

Μπορούμε να πούμε κάτι για αυτό;

Well, it turns out that if you give a crayfish

Φαίνεται ότι αν κάνεις σε μια καραβίδα πολλά μικρά ηλεκτροσόκ

a lot of little tiny electric shocks

κάθε φορά που προσπαθεί να βγει από τη φωλιά της,

every time it tries to come out of its burrow,

it will develop anxiety.

θα εμφανίσει άγχος.

If you give the crayfish the same drug

Αν δώσεις στην καραβίδα το ίδιο φάρμακο

used to treat anxiety disorder in humans,

που χρησιμοποιείται στη θεραπεία της αγχώδους διαταραχής των ανθρώπων,

it relaxes and comes out and explores.

χαλαρώνει, βγαίνει έξω και εξερευνά.

How do we show how much we care about crayfish anxiety?

Πώς δείχνουμε ότι νοιαζόμαστε για το άγχος των καραβίδων;

Mostly, we boil them.

Κυρίως, τις βράζουμε.

(Laughter)

(Γέλια)

Octopuses use tools, as well as do most apes

Τα χταπόδια χρησιμοποιούν εργαλεία,

όπως και οι πιο πολλοί πίθηκοι,

and they recognize human faces.

και αναγνωρίζουν τα ανθρώπινα πρόσωπα.

How do we celebrate the ape-like intelligence of this invertebrate?

Πώς τιμούμε την εξυπνάδα αυτού του ασπόνδυλου;

Mostly boiled.

Κυρίως, τα βράζουμε.

If a grouper chases a fish into a crevice in the coral,

Αν μια σερανίδα κυνηγήσει ένα ψάρι στη σχισμή ενός κοραλλιού,

it will sometimes go to where it knows a moray eel is sleeping

μερικές φορές θα πάει εκεί που ξέρει πως κοιμάται μια σμέρνα

and it will signal to the moray, "Follow me,"

και θα κάνει σινιάλο στη σμέρνα, «Ακολούθησέ με»

and the moray will understand that signal.

και η σμέρνα θα καταλάβει το σινιάλο.

The moray may go into the crevice and get the fish,

Η σμέρνα μπορεί να μπει μέσα στη σχισμή και να πιάσει το ψάρι,

but the fish may bolt and the grouper may get it.

αλλά το ψάρι μπορεί να το σκάσει και να το πιάσει η σερανίδα.

This is an ancient partnership that we have just recently found out about.

Αυτή είναι μια αρχαία συνεργασία που ανακαλύψαμε μόλις πρόσφατα.

How do we celebrate that ancient partnership?

Πώς τιμούμε αυτή την αρχαία συνεργασία;

Mostly fried.

Κυρίως, τα τηγανίζουμε.

A pattern is emerging and it says a lot more about us

Ένα μοτίβο εμφανίζεται και λέει πολλά περισσότερα για εμάς

than it does about them.

από ό,τι λέει για εκείνα.

Sea otters use tools

Οι βύδρες χρησιμοποιούν εργαλεία

and they take time away from what they're doing

και κάνουν ένα διάλειμμα από αυτό που κάνουν

to show their babies what to do, which is called teaching.

για να δείξουν στα μωρά τους τι να κάνουν, κάτι που ονομάζεται διδασκαλία.

Chimpanzees don't teach.

Οι χιμπατζήδες δεν διδάσκουν.

Killer whales teach and killer whales share food.

Οι φάλαινες δολοφόνοι διδάσκουν και μοιράζονται το φαγητό τους.

When evolution makes something new,

Όταν η εξέλιξη δημιουργεί κάτι καινούριο,

it uses the parts it has in stock, off the shelf,

χρησιμοποιεί τα κομμάτια που έχει σε απόθεμα, έτοιμα για χρήση,

before it fabricates a new twist.

προτού μεταβάλει κάτι.

And our brain has come to us

Ο εγκέφαλος μας έφτασε σε μας

through the enormity of the deep sweep of time.

μέσα από τα βάθη του αμέτρητου χρόνου.

If you look at the human brain compared to a chimpanzee brain,

Αν δείτε τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε σύγκριση με ενός χιμπατζή,

what you see is we have basically a very big chimpanzee brain.

βλέπετε ότι στην ουσία έχουμε έναν πολύ μεγάλο εγκέφαλο χιμπατζή.

It's a good thing ours is bigger, because we're also really insecure.

Είναι καλό που ο δικός μας είναι πιο μεγάλος γιατί είμαστε πολύ ανασφαλείς.

(Laughter)

(Γέλια)

But, uh oh, there's a dolphin,

Υπάρχει όμως και το δελφίνι.

a bigger brain with more convolutions.

Έχει μεγαλύτερο εγκέφαλο με περισσότερες έλικες.

OK, maybe you're saying, all right, well, we see brains,

Ίσως πείτε, καλά λοιπόν, βλέπουμε εγκεφάλους,

but what does that have to say about minds?

αλλά τι μας λέει αυτό για το μυαλό;

Well, we can see the working of the mind

Λοιπόν, βλέπουμε τη λειτουργία του μυαλού

in the logic of behaviors.

στη λογική της συμπεριφοράς.

So these elephants, you can see,

Οπότε, αυτοί οι ελέφαντες, όπως μπορείτε να δείτε,

obviously, they are resting.

προφανώς, αναπαύονται.

They have found a patch of shade under the palm trees

Έχουν βρει μια μικρή σκιά στους φοίνικες,

under which to let their babies sleep,

κάτω από τους οποίους βάζουν τα μωρά τους να κοιμηθούν,

while they doze but remain vigilant.

ενώ εκείνοι λαγοκοιμούνται παραμένοντας σε εγρήγορση.

We make perfect sense of that image

Είναι απολύτως λογικό για μας αυτό που βλέπουμε

just as they make perfect sense of what they're doing

όπως είναι απολύτως λογικό για αυτούς αυτό που κάνουν,

because under the arc of the same sun on the same plains,

γιατί υπό τον ίδιο ήλιο, στις ίδιες πεδιάδες,

listening to the howls of the same dangers,

ακούγοντας τα ουρλιαχτά των ίδιων κινδύνων,

they became who they are and we became who we are.

έγιναν εκείνοι αυτό που είναι και εμείς γίναμε αυτό που είμαστε.

We've been neighbors for a very long time.

Είμαστε γείτονες εδώ και πάρα πολύ καιρό.

No one would mistake these elephants as being relaxed.

Κανείς δεν θα θεωρούσε ότι αυτοί οι ελέφαντες είναι ήρεμοι.

They're obviously very concerned about something.

Προφανώς κάτι τους προβληματίζει.

What are they concerned about?

Τι τους προβληματίζει;

It turns out that if you record the voices of tourists

Φαίνεται πως αν μαγνητοφωνήσετε τις φωνές των τουριστών

and you play that recording from a speaker hidden in bushes,

και ακουστεί αυτή εγγραφή από ένα ηχείο κρυμμένο στους θάμνους,

elephants will ignore it, because tourists never bother elephants.

οι ελέφαντες θα την αγνοήσουν γιατί οι τουρίστες δεν ενοχλούν τους ελέφαντες.

But if you record the voices of herders

Αλλά αν μαγνητοφωνήσετε τις φωνές βοσκών που κουβαλούν λόγχες

who carry spears and often hurt elephants in confrontations at water holes,

και συχνά πληγώνουν τους ελέφαντες σε συγκρούσεις στους νερόλακκους,

the elephants will bunch up and run away from the hidden speaker.

οι ελέφαντες θα συγκεντρωθούν και θα τρέξουν μακριά από το ηχείο.

Not only do elephants know that there are humans,

Όχι μόνο ξέρουν οι ελέφαντες ότι υπάρχουν άνθρωποι,

they know that there are different kinds of humans,

ξέρουν ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη ανθρώπων

and that some are OK and some are dangerous.

και ότι κάποιοι είναι καλοί και κάποιοι επικίνδυνοι.

They have been watching us for much longer than we have been watching them.

Μας παρακολουθούν για πιο πολύ καιρό από όσο τους παρακολουθούμε εμείς.

They know us better than we know them.

Μας ξέρουν καλύτερα από όσο τους ξέρουμε εμείς.

We have the same imperatives:

Έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις:

take care of our babies, find food, try to stay alive.

Φροντίζουμε τα μωρά μας, βρίσκουμε φαγητό, προσπαθούμε να επιβιώσουμε.

Whether we're outfitted for hiking in the hills of Africa

Είτε είμαστε εξοπλισμένοι για πεζοπορία στους λόφους της Αφρικής

or outfitted for diving under the sea, we are basically the same.

είτε εξοπλισμένοι για υποθαλάσσιες καταδύσεις, είμαστε βασικά ίδιοι.

We are kin under the skin.

Είμαστε συγγενείς κάτω από το δέρμα.

The elephant has the same skeleton,

Ο ελέφαντας έχει τον ίδιο σκελετό,

the killer whale has the same skeleton,

η φάλαινα δολοφόνος έχει τον ίδιο σκελετό με εμάς.

as do we.

We see helping where help is needed.

Βλέπουμε πού χρειάζεται να βοηθήσουμε.

We see curiosity in the young.

Βλέπουμε την περιέργεια στα μικρά.

We see the bonds of family connections.

Βλέπουμε τους δεσμούς της οικογένειας.

We recognize affection.

Αναγνωρίζουμε την τρυφερότητα.

Courtship is courtship.

Η ερωτοτροπία είναι ερωτοτροπία.

And then we ask, "Are they conscious?"

Και μετά ρωτάμε, «Έχουν συναίσθηση;»

When you get general anesthesia, it makes you unconscious,

Όταν κάνετε γενική νάρκωση αναισθητοποιείστε,

which means you have no sensation of anything.

που σημαίνει ότι δεν αισθάνεστε τίποτα.

Consciousness is simply the thing that feels like something.

Συναίσθηση σημαίνει απλά κάτι που το αισθάνεστε.

If you see, if you hear, if you feel, if you're aware of anything,

Αν δείτε, αν ακούσετε, αν νιώσετε, αν αντιληφθείτε οτιδήποτε,

you are conscious, and they are conscious.

έχετε συναίσθηση, και αυτά έχουν συναίσθηση.

Κάποιοι λένε ότι υπάρχουν πράγματα που κάνουν τους ανθρώπους ανθρώπους

Some people say

well, there are certain things that make humans humans,

and one of those things is empathy.

κι ένα από αυτά είναι η ενσυναίσθηση.

Empathy is the mind's ability to match moods with your companions.

Είναι η ικανότητα του μυαλού να συντονίζει τη διάθεση σας

με αυτή των συντρόφων σας.

It's a very useful thing.

Είναι ένα πολύ χρήσιμο πράγμα.

Αν οι σύντροφοι σας αρχίσουν να προχωρούν γρήγορα,

If your companions start to move quickly,

you have to feel like you need to hurry up.

πρέπει να νιώσετε ότι χρειάζεται να βιαστείτε.

We're all in a hurry now.

Όλοι βιαζόμαστε τώρα.

The oldest form of empathy is contagious fear.

Η παλαιότερη μορφή ενσυναίσθησης είναι ο μεταδοτικός φόβος.

If your companions suddenly startle and fly away,

Αν οι σύντροφοι σας ξαφνιαστούν και απομακρυνθούν πετώντας,

it does not work very well for you to say,

εσείς δεν μπορείτε να πείτε,

"Jeez, I wonder why everybody just left."

«Χριστέ μου, αναρωτιέμαι γιατί όλοι έφυγαν».

(Laughter)

(Γέλια)

Η ενσυναίσθηση είναι κάτι παλιό,

Empathy is old, but empathy, like everything else in life,

αλλά όπως και καθετί στη ζωή,

comes on a sliding scale and has its elaboration.

έχει τη δική της κλίμακα και τη δική της ανάπτυξη.

So there's basic empathy: you feel sad, it makes me sad.

Υπάρχει η βασική ενσυναίσθηση:

Αν είσαι λυπημένος, στενοχωριέμαι. Αν είσαι χαρούμενος, χαίρομαι.

I see you happy, it makes me happy.

Then there's something that I call sympathy,

Έπειτα υπάρχει κάτι που ονομάζουμε συμμερισμό λύπης,

a little more removed:

είναι κάτι λίγο πιο απόμακρο:

"I'm sorry to hear that your grandmother has just passed away.

«Λυπάμαι που ακούω πως η γιαγιά σου πέθανε.

I don't feel that same grief, but I get it; I know what you feel

Δεν αισθάνομαι την ίδια θλίψη με σένα, αλλά καταλαβαίνω, ξέρω πώς νιώθεις

and it concerns me."

και με νοιάζει».

And then if we're motivated to act on sympathy,

Έπειτα, αν θέλουμε να έχουμε εμπράκτως ενσυναίσθηση,

I call that compassion.

αυτό το ονομάζω αυτό συμπόνοια.

Far from being the thing that makes us human,

Παρ' όλο που δεν είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους,

human empathy is far from perfect.

η ανθρώπινη ενσυναίσθηση δεν είναι τέλεια.

We round up empathic creatures, we kill them and we eat them.

Μαζεύουμε γύρω μας πλάσματα που έχουν ενσυναίσθηση,

τα σκοτώνουμε και τα τρώμε.

Now, maybe you say OK, well, those are different species.

Μπορείτε να πείτε πως, εντάξει, αυτά είναι διαφορετικά είδη.

That's just predation, and humans are predators.

Αυτό είναι απλά αρπαγή και οι άνθρωποι είναι αρπακτικά.

But we don't treat our own kind too well either.

Αλλά δεν μεταχειριζόμαστε καλά ούτε το δικό μας είδος.

Οι άνθρωποι που μοιάζουν να ξέρουν μόνο ένα πράγμα για τη συμπεριφορά των ζώων,

People who seem to know only one thing about animal behavior

know that you must never attribute human thoughts and emotions

ξέρουν ότι δεν πρέπει να αποδίδεις ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα

to other species.

σε άλλα είδη.

Well, I think that's silly,

Νομίζω ότι αυτό είναι χαζό

because attributing human thoughts and emotions to other species

γιατί αποδίδοντας ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα σε άλλα είδη

is the best first guess about what they're doing and how they're feeling,

είναι η καλύτερη αρχική εικασία για το τι κάνουν και πώς νιώθουν,

because their brains are basically the same as ours.

γιατί οι εγκέφαλοι τους είναι βασικά ίδιοι με τους δικούς μας.

They have the same structures.

Έχουν την ίδια δομή.

The same hormones that create mood and motivation in us

Οι ίδιες ορμόνες που δημιουργούν τη διάθεση και τα κίνητρα σε εμάς

are in those brains as well.

υπάρχουν και σε αυτούς τους εγκεφάλους.

It is not scientific to say that they are hungry when they're hunting

Δεν είναι επιστημονικό να λέμε ότι πεινάνε όταν κυνηγούν

and they're tired when their tongues are hanging out,

και είναι κουρασμένα όταν οι γλώσσες τους κρέμονται

and then say when they're playing with their children

και μετά να λέμε πως όταν παίζουν με τα παιδιά τους

and acting joyful and happy,

και διασκεδάζουν και είναι χαρούμενα,

we have no idea if they can possibly be experiencing anything.

δεν έχουμε ιδέα ότι μπορούν να αισθάνονται κάτι.

That is not scientific.

Αυτό δεν είναι επιστημονικό.

So OK, so a reporter said to me,

Ένας δημοσιογράφος μου είπε,

"Maybe, but how do you really know that other animals can think and feel?"

«Ίσως, αλλά πώς ξέρεις ότι πράγματι τα άλλα ζώα σκέφτονται και νιώθουν;»

And I started to rifle through all the hundreds

Ξεκίνησα να ψάχνω τις εκατοντάδες των επιστημονικών αναφορών

of scientific references that I put in my book

που έβαλα στο βιβλίο μου

and I realized that the answer was right in the room with me.

και συνειδητοποίησα ότι η απάντηση βρισκόταν στο δωμάτιο μου.

When my dog gets off the rug and comes over to me --

Όταν η σκύλα μου φεύγει από το χαλί και έρχεται προς εμένα

not to the couch, to me --

-όχι προς τον καναπέ, προς εμένα-

and she rolls over on her back and exposes her belly,

και ξαπλώνει ανάσκελα και εκθέτει την κοιλιά της,

she has had the thought, "I would like my belly rubbed.

έχει κάνει τη σκέψη, «Θέλω να μου χαϊδέψουν την κοιλιά μου.

I know that I can go over to Carl,

Ξέρω ότι μπορώ να πάω στον Καρλ,

he will understand what I'm asking.

Θα καταλάβει τι ζητάω.

I know I can trust him because we're family.

Ξέρω ότι τον εμπιστεύομαι γιατί είμαστε οικογένεια.

He'll get the job done, and it will feel good."

Θα το κάνει και θα μου αρέσει».

(Laughter)

(Γέλια)

She has thought and she has felt,

Το σκέφτηκε και το ένιωσε

and it's really not more complicated than that.

και δεν είναι πιο περίπλοκο από αυτό.

But we see other animals and we say, "Oh look, killer whales,

Όμως βλέπουμε άλλα ζώα και λέμε, «Κοίτα, οι φάλαινες δολοφόνοι,

wolves, elephants:

οι λύκοι, οι ελέφαντες,

that's not how they see it."

δεν το βλέπουν έτσι».

That tall-finned male is L41.

Αυτό το αρσενικό με το μεγάλο πτερύγιο είναι ο Λ41.

He's 38 years old.

Είναι 38 χρονών.

The female right on his left side is L22.

Το θηλυκό στα αριστερά του είναι η Λ22.

She's 44.

Είναι 44.

They've known each other for decades.

Γνωρίζονται για δεκαετίες.

They know exactly who they are.

Ξέρουν ακριβώς ποιοι είναι.

They know who their friends are.

Ξέρουν ποιοι είναι φίλοι τους.

They know who their rivals are.

Ξέρουν ποιοι είναι αντίπαλοί τους.

Their life follows the arc of a career.

Η ζωή τους ακολουθεί την καμπύλη μιας καριέρας.

They know where they are all the time.

Ξέρουν διαρκώς πού βρίσκονται.

This is an elephant named Philo.

Αυτός είναι ένας ελέφαντας ονόματι Φάιλο.

He was a young male.

Ήταν ένα νεαρό αρσενικό.

This is him four days later.

Εδώ τον βλέπετε τέσσερις μέρες μετά.

Humans not only can feel grief, we create an awful lot of it.

Οι άνθρωποι όχι μόνο νιώθουμε θλίψη, αλλά και προκαλούμε πολλή θλίψη.

We want to carve their teeth.

Θέλουμε να σκαλίσουμε τα δόντια τους.

Why can't we wait for them to die?

Γιατί δεν περιμένουμε να πεθάνουν;

Elephants once ranged from the shores of the Mediterranean Sea

Kάποτε οι βιότοποι των ελεφάντων εκτείνονταν από τις ακτές της Μεσογείου

all the way down to the Cape of Good Hope.

μέχρι το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

In 1980, there were vast strongholds of elephant range

Το 1980 υπήρχαν απέραντοι βιότοποι ελεφάντων

in Central and Eastern Africa.

στην Κεντρική και Ανατολική Αφρική.

And now their range is shattered into little shards.

Τώρα οι βιότοποι τους είναι διασπασμένοι.

This is the geography of an animal that we are driving to extinction,

Αυτή είναι η γεωγραφία ενός ζώου που οδηγούμε σε εξαφάνιση,

a fellow being, the most magnificent creature on land.

ενός συντρόφου μας, του πιο σπουδαίου πλάσματος στη γη.

Of course, we take much better care of our wildlife in the United States.

Φυσικά, φροντίζουμε πολύ καλύτερα την άγρια ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες.

In Yellowstone National Park, we killed every single wolf.

Στο Εθνικό Πάρκο Γιέλοουστοουν, σκοτώσαμε όλους τους λύκους.

We killed every single wolf south of the Canadian border, actually.

Σκοτώσαμε όλους τους λύκους νότια των συνόρων του Καναδά.

But in the park, park rangers did that in the 1920s,

Αλλά στο πάρκο, οι φύλακες του πάρκου το έκαναν τη δεκαετία του 1920,

and then 60 years later they had to bring them back,

και 60 χρόνια αργότερα έπρεπε να τους φέρουν πίσω

because the elk numbers had gotten out of control.

γιατί ο πληθυσμός των ελαφιών είχε βγει εκτός ελέγχου.

And then people came.

Μετά ήρθαν οι άνθρωποι.

People came by the thousands to see the wolves,

Οι άνθρωποι ήρθαν κατά χιλιάδες για να δουν τους λύκους,

the most accessibly visible wolves in the world.

τους πιο προσβάσιμα ορατούς λύκους στον κόσμο.

And I went there and I watched this incredible family of wolves.

Πήγα εκεί και είδα αυτή την απίθανη οικογένεια λύκων.

A pack is a family.

Η αγέλη είναι μια οικογένεια.

It has some breeding adults and the young of several generations.

Έχει μερικούς ενήλικες αναπαραγωγής και τα μικρά διάφορων γενεών.

And I watched the most famous, most stable pack in Yellowstone National Park.

Είδα την πιο διάσημη, την πιο σταθερή αγέλη στο Εθνικό Πάρκο Γέλοουστοουν.

And then, when they wandered just outside the border,

Έπειτα, όταν περιφέρονταν ακριβώς έξω από τα σύνορα,

two of their adults were killed,

δύο από τους ενήλικες σκοτώθηκαν,

including the mother,

συμπεριλαμβανομένης και της μητέρας

which we sometimes call the alpha female.

που μερικές φορές ονομάζουμε άλφα θηλυκό.

The rest of the family immediately descended into sibling rivalry.

Στην υπόλοιπη οικογένεια άρχισε αμέσως η αδελφική αντιπαλότητα.

Sisters kicked out other sisters.

Αδερφές έδιωξαν άλλες αδερφές.

That one on the left tried for days to rejoin her family.

Αυτή στα αριστερά προσπάθησε για μέρες να επιστρέψει στην οικογένειά της.

They wouldn't let her because they were jealous of her.

Δεν την άφηναν γιατί τη ζήλευαν.

She was getting too much attention from two new males,

Δεχόταν πάρα πολύ προσοχή από δύο νέα αρσενικά

and she was the precocious one.

και ήταν η πιο αναπτυγμένη για την ηλικία της.

That was too much for them.

Αυτό δεν το άντεξαν.

She wound up wandering outside the park and getting shot.

Κατέληξε να περιφέρεται έξω από το πάρκο όπου την πυροβόλησαν.

The alpha male wound up being ejected from his own family.

Ο άλφα αρσενικός εκδιώχτηκε από την οικογένειά του.

As winter was coming in,

Καθώς ερχόταν ο χειμώνας,

he lost his territory, his hunting support,

έχασε την περιοχή του, την κυνηγετική υποστήριξή του,

the members of his family and his mate.

τα μέλη της οικογένειάς του και τη σύντροφό του.

We cause so much pain to them.

Τους προκαλούμε τόσο πολύ πόνο.

The mystery is, why don't they hurt us more than they do?

Το μυστήριο είναι, γιατί δεν μας πληγώνουν εκείνα περισσότερο;

This whale had just finished eating part of a grey whale

Αυτή η φάλαινα είχε μόλις φάει ένα μέρος μιας γκρι φάλαινας

με τους συντρόφους της που είχαν σκοτώσει αυτή τη φάλαινα.

with his companions who had killed that whale.

Those people in the boat had nothing at all to fear.

Αυτοί οι άνθρωποι στο καράβι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.

This whale is T20.

Αυτή η φάλαινα είναι ο Τ20.

He had just finished tearing a seal into three pieces with two companions.

Είχε μόλις κομματιάσει στα τρία μια φώκια μαζί με δύο συντρόφους του.

The seal weighed about as much as the people in the boat.

Η φώκια ζύγιζε περίπου όσο οι άνθρωποι στο καράβι.

They had nothing to fear.

Δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν.

They eat seals.

Τρώνε φώκιες.

Why don't they eat us?

Γιατί δεν τρώνε εμάς;

Why can we trust them around our toddlers?

Γιατί μπορούμε να τις εμπιστευόμαστε γύρω από τα παιδιά μας;

Why is it that killer whales have returned to researchers lost in thick fog

Γιατί επέστρεψαν οι φάλαινες δολοφόνοι στους ερευνητές

που είχαν χαθεί στην πυκνή ομίχλη

and led them miles until the fog parted

και τους οδήγησαν για χιλιόμετρα μέχρι να διαλυθεί η ομίχλη

and the researchers' home was right there on the shoreline?

και να φτάσουν στην ακτή που ήταν η πατρίδα των ερευνητών;

And that's happened more than one time.

Και αυτό συνέβη πάνω από μία φορά.

In the Bahamas, there's a woman named Denise Herzing,

Στις Μπαχάμες είναι μια γυναίκα ονόματι Ντενίς Χέρζινγκ

and she studies spotted dolphins and they know her.

και μελετά τα πιτσιλωτά δελφίνια και αυτά τη γνωρίζουν.

She knows them very well. She knows who they all are.

Τα ξέρει πολύ καλά. Ξέρει όλα ποια είναι.

They know her. They recognize the research boat.

Αυτά την ξέρουν. Αναγνωρίζουν το καράβι ερευνών.

When she shows up, it's a big happy reunion.

Όταν εμφανίζεται, επανασυνδέονται μαζί της με χαρά,

Except, one time showed up and they didn't want to come near the boat,

εκτός από μια φορά που εμφανίστηκε και αυτά δεν ήρθαν κοντά στο καράβι

and that was really strange.

και αυτό ήταν πολύ παράξενο.

And they couldn't figure out what was going on

Δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι συνέβαινε

until somebody came out on deck

μέχρι που κάποιος στο κατάστρωμα ανακοίνωσε ότι κάποιος στο καράβι

and announced that one of the people onboard had died

είχε πεθάνει την ώρα του ύπνου στην κουκέτα του.

during a nap in his bunk.

How could dolphins know that one of the human hearts

Πώς μπορούν τα δελφίνια να ξέρουν ότι η καρδιά ενός ανθρώπου

had just stopped?

είχε μόλις σταματήσει;

Why would they care?

Γιατί να τα νοιάζει αυτό;

And why would it spook them?

Και γιατί τα τρόμαξε;

These mysterious things just hint at all of the things that are going on

Αυτά τα μυστήρια πράγματα είναι μόνο μια μικρή ένδειξη

για όλα όσα συμβαίνουν στο μυαλό όσων είναι μαζί μας στη Γη

in the minds that are with us on Earth

that we almost never think about at all.

και που εμείς σχεδόν ποτέ δεν τα σκεφτόμαστε.

At an aquarium in South Africa

Σε ένα ενυδρείο στη Νότια Αφρική

was a little baby bottle-nosed dolphin named Dolly.

υπήρχε ένα μικρό μωρό ρινοδέλφινο με το όνομα Ντόλι.

She was nursing, and one day a keeper took a cigarette break

Θήλαζε και μια μέρα ο φύλακας έκανε ένα διάλειμμα για τσιγάρο

and he was looking into the window into their pool, smoking.

και κοιτούσε μέσα από το παράθυρο στην πισίνα τους καπνίζοντας.

Dolly came over and looked at him,

Η Ντόλι ήρθε και τον κοίταξε,

went back to her mother, nursed for a minute or two,

γύρισε πίσω στη μητέρα της, θήλασε για ένα ή δύο λεπτά,

came back to the window

γύρισε πίσω στο παράθυρο

and released a cloud of milk that enveloped her head like smoke.

και απελευθέρωσε ένα σύννεφο γάλακτος που κάλυψε το κεφάλι της σαν καπνός.

Somehow, this baby bottle-nosed dolphin

Κάπως, αυτό το μωρό ρινοδέλφινο

got the idea of using milk to represent smoke.

σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το γάλα για να αναπαραστήσει τον καπνό.

When human beings use one thing to represent another,

Όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ένα πράγμα για να αναπαραστήσουν κάτι άλλο

we call that art.

το λέμε τέχνη.

(Laughter)

(Γέλια)

The things that make us human

Αυτά που μας κάνουν ανθρώπους

are not the things that we think make us human.

δεν είναι τα πράγματα που νομίζουμε ότι μας κάνουν ανθρώπους.

What makes us human is that,

Αυτό που μας κάνει ανθρώπους είναι ότι,

of all these things that our minds and their minds have,

από όλα αυτά που υπάρχουν στο δικό τους και το δικό μας μυαλό,

we are the most extreme.

εμείς είμαστε οι πιο ακραίοι.

We are the most compassionate,

Είμαστε το πιο συμπονετικό,

most violent, most creative

το πιο βίαιο, το πιο δημιουργικό,

and most destructive animal that has ever been on this planet,

και το πιο καταστροφικό ζώο που έχει υπάρξει ποτέ σε αυτόν τον πλανήτη

and we are all of those things all jumbled up together.

και είμαστε όλα αυτά τα πράγματα μαζί, ανακατεμένα.

But love is not the thing that makes us human.

Αλλά η αγάπη δεν είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους.

It's not special to us.

Δεν έχουμε την αποκλειστικότητα.

We are not the only ones who care about our mates.

Δεν είμαστε οι μόνοι που νοιαζόμαστε για τους συντρόφους μας.

We are not the only ones who care about our children.

Δεν είμαστε οι μόνοι που νοιαζόμαστε για τα παιδιά μας.

Albatrosses frequently fly six, sometimes ten thousand miles

Τα άλμπατρος συχνά πετούν για εβδομάδες, από 9 έως 16 χιλιάδες χιλιόμετρα,

over several weeks to deliver one meal, one big meal,

προκειμένου να φέρουν ένα γεύμα, ένα μεγάλο γεύμα,

to their chick who is waiting for them.

στο νεοσσό που τους περιμένει.

They nest on the most remote islands in the oceans of the world,

Κάνουν φωλιά στα πιο απομακρυσμένα νησιά στους ωκεανούς του κόσμου

and this is what it looks like.

και αυτή είναι η εικόνα.

Passing life from one generation to the next is the chain of being.

Η μεταφορά της ζωής από τη μια γενιά στην επόμενη είναι η αλυσίδα της ύπαρξης.

If that stops, it all goes away.

Αν αυτό σταματήσει, όλα θα εξαφανιστούν.

If anything is sacred, that is, and into that sacred relationship

Αν υπάρχει κάτι ιερό, τότε είναι αυτό

και μέσα σε αυτή την ιερή σχέση

comes our plastic trash.

παρεισφρύουν τα πλαστικά απορρίμματά μας.

All of these birds have plastic in them now.

Όλα αυτά τα πουλιά έχουν τώρα πλαστικό μέσα τους.

This is an albatross six months old, ready to fledge --

Αυτό ήταν ένα άλμπατρος έξι μηνών, έτοιμο να βγάλει φτερά.

died, packed with red cigarette lighters.

Πέθανε, γεμάτο με κόκκινους αναπτήρες.

This is not the relationship we are supposed to have

Αυτή δεν είναι η σχέση που θα έπρεπε να έχουμε

with the rest of the world.

με τον υπόλοιπο κόσμο.

But we, who have named ourselves after our brains,

Αλλά εμείς που ονομαστήκαμε άνθρωποι λόγω των εγκεφάλων μας,

never think about the consequences.

δεν σκεφτόμαστε ποτέ τις συνέπειες.

When we welcome new human life into the world,

Όταν καλωσορίζουμε μια νέα ανθρώπινη ζωή στον κόσμο,

we welcome our babies into the company of other creatures.

καλωσορίζουμε τα μωρά μας στη συντροφιά κι άλλων πλασμάτων.

We paint animals on the walls.

Ζωγραφίζουμε ζώα στους τοίχους.

We don't paint cell phones.

Δεν ζωγραφίζουμε κινητά τηλέφωνα.

We don't paint work cubicles.

Δεν ζωγραφίζουμε θαλάμους εργασίας.

We paint animals to show them that we are not alone.

Ζωγραφίζουμε ζώα για τους δείξουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας.

We have company.

Έχουμε παρέα.

And every one of those animals in every painting of Noah's ark,

Και κάθε ένα από αυτά τα ζώα, σε κάθε πίνακα της Κιβωτού του Νώε

deemed worthy of salvation is in mortal danger now,

που θεωρείται άξιο σωτηρίας, βρίσκεται τώρα σε θανάσιμο κίνδυνο

and their flood is us.

και ο κατακλυσμός τους είμαστε εμείς.

So we started with a question:

Οπότε ξεκινήσαμε με μια ερώτηση:

Do they love us?

Μας αγαπούν;

We're going to ask another question.

Θα κάνουμε άλλη μια ερώτηση.

Are we capable of using what we have

Είμαστε ικανοί να χρησιμοποιήσουμε όσα έχουμε

to care enough to simply let them continue?

και να νοιαστούμε όσο χρειάζεται

ώστε απλά να τους επιτρέπουμε να συνεχίσουν να υπάρχουν;

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)