Ben Goldacre: Battling Bad Science

Μετάφραση: Nikoleta Dimitriou Επιμέλεια: Dimitra Papageorgiou

So I'm a doctor, but I kind of slipped sideways into research,

Είμαι γιατρός, αλλά έτυχε και ασχολήθηκα με την έρευνα,

and now I'm an epidemiologist.

και τώρα είμαι επιδημιολόγος.

And nobody really knows what epidemiology is.

Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι είναι η επιδημιολογία.

Epidemiology is the science of how we know in the real world

H επιδημιολογία είναι η επιστήμη που αναζητά τη γνώση του τι πραγματικά

if something is good for you or bad for you.

μας κάνει καλό και τι κακό.

And it's best understood through example

Θα την καταλάβετε καλύτερα μέσα από παραδείγματα,

as the science of those crazy, wacky newspaper headlines.

ως την επιστήμη εκείνων των αλλόκοτων επικεφαλίδων.

And these are just some of the examples.

Ορίστε μερικά παραδείγματα.

These are from the Daily Mail.

Από τη Ντέιλι Μέιλ.

Every country in the world has a newspaper like this.

Σε κάθε χώρα υπάρχουν τέτοιες εφημερίδες.

It has this bizarre, ongoing philosophical project

Έχει τον αλλόκοτο σκοπό να διαχωρίσει

of dividing all the inanimate objects in the world

όλα τα άψυχα αντικείμενα στον κόσμο

into the ones that either cause or prevent cancer.

σε όσα προξενούν και όσα προλαμβάνουν τον καρκίνο.

Here are some of the things they said cause cancer:

Τα παρακάτω είπαν πως είναι καρκινογόνα:

divorce, Wi-Fi, toiletries and coffee.

το διαζύγιο, τα ασύρματα δίκτυα, τα καλλυντικά, ο καφές.

Some things they say prevent cancer:

Τα παρακάτω πως προλαμβάνουν τον καρκίνο:

crusts, red pepper, licorice and coffee.

οι κρούστες, το κόκκινο πιπέρι, η γλυκόριζα, ο καφές.

So you can see there are contradictions.

Βλέπετε ήδη αντιφάσεις:

Coffee both causes and prevents cancer.

ο καφές προξενεί και προλαμβάνει τον καρκίνο.

As you start to read on, you can see

Όσο συνεχίζετε να διαβάζετε

that maybe there's some political valence behind some of this.

αντιλαμβάνεστε πως ίσως υπάρχουν κάποιες σκοπιμότητες πίσω από μερικά.

For women, housework prevents breast cancer,

Οι δουλειές του σπιτιού προλαμβάνουν τον καρκίνο του στήθους στις γυναίκες,

but for men, shopping could make you impotent.

αλλά τα ψώνια μπορούν να προκαλέσουν ανικανότητα στους άντρες.

(Laughter)

(Γέλια)

So we know that we need to start unpicking the science behind this.

Οπότε ξέρουμε πως πρέπει να εξετάσουμε την επιστήμη πίσω απ' όλα αυτά.

And what I hope to show is that unpicking the evidence behind dodgy claims

Θέλω να σας δείξω είναι πως η εξιχνίαση στοιχείων πίσω από περίεργους ισχυρισμούς

isn't a kind of nasty, carping activity;

δεν είναι κακή, δεν είναι ύπουλη,

it's socially useful.

είναι χρήσιμη για την κοινωνία.

But it's also an extremely valuable explanatory tool,

Αλλά και ένα πολύ σημαντικό εργαλείο εξηγήσεων,

because real science is about critically appraising the evidence

επειδή η πραγματική επιστήμη βασίζεται στην κριτική αξιολόγηση των τεκμηρίων

for somebody else's position.

για τους ισχυρισμούς κάποιου άλλου.

That's what happens in academic journals,

Αυτό συμβαίνει στις ακαδημαϊκές επιθεωρήσεις

it's what happens at academic conferences --

και στα ακαδημαϊκά συνέδρια --

the Q&A session after a postdoc presents data is often a bloodbath.

Οι ερωτοαπαντήσεις μετά την παρουσίαση δεδομένων είναι συχνά λουτρό αίματος.

And nobody minds that; we actively welcome it.

Αυτό δε μας πειράζει, ίσα-ίσα το ενθαρρύνουμε,

It's like a consenting intellectual S&M activity.

αν και είναι κάπως σαδομαζοχιστικό.

(Laughter)

(Γέλια)

So what I'm going to show you is all of the main things,

Θα σας δείξω όλα τα κύρια στοιχεία

all of the main features of my discipline, evidence-based medicine.

της επιστήμης μου: της τεκμηριωμένης ιατρικής.

And I will talk you through all of these and demonstrate how they work,

Θα σας τα εξηγήσω και θα σας δείξω πώς δουλεύουν,

exclusively using examples of people getting stuff wrong.

χρησιμοποιώντας αποκλειστικά παραδείγματα λανθασμένων ισχυρισμών.

We'll start with the absolute weakest form of evidence known to man,

Θα αρχίσουμε με την πιο αδύναμη μορφή αποδείξεων που ξέρουμε,

and that is authority.

την εξουσία.

In science, we don't care how many letters you have after your name --

Στην επιστήμη, δε μας νοιάζουν οι τίτλοι σας,

we want to know what your reasons are for believing something.

θέλουμε να ξέρουμε τους λόγους για τους οποίους πιστεύετε κάτι.

How do you know that something is good for us or bad for us?

Πώς ξέρετε πως κάτι είναι καλό ή κακό για μας;

But we're also unimpressed by authority because it's so easy to contrive.

Επίσης δε μας εντυπωσιάζει η εξουσία επειδή είναι τόσο εύκολο να την παραποιήσεις.

This is somebody called Dr. Gillian McKeith, PhD,

Ορίστε η Δρ. Γκίλιαν Μακ Κιθ, Ph.D,

or, to give her full medical title, Gillian McKeith.

ή, για να σας δώσω τον πλήρη ιατρικό της τίτλο, η Γκίλιαν Μακ Κιθ.

(Laughter)

(Γέλια)

Again, every country has somebody like this.

Τέτοια άτομα υπάρχουν παντού.

She is our TV diet guru.

Είναι τηλεοπτική ειδικός στις δίαιτες.

She has five series of prime-time television,

Έχει τέσσερις εκπομπές στην υψηλή ζώνη τηλεθέασης

giving out very lavish and exotic health advice.

και μοιράζει εντυπωσιακές, εξωτικές συμβουλές υγείας.

She, it turns out, has a non-accredited correspondence course PhD

Έχει ένα μη αναγνωρισμένο Διδακτορικό

from somewhere in America.

που πήρε δι' αλληλογραφίας, από κάπου στην Αμερική.

She also boasts that she's a certified professional member

Επίσης καυχιέται πως είναι πιστοποιημένο μέλος

of the American Association of Nutritional Consultants,

του Αμερικανικού Συλλόγου Συμβούλων Διατροφής,

which sounds very glamorous; you get a certificate.

που ακούγεται πολύ εντυπωσιακό, μια που διαθέτει και πιστοποιητικό.

This one belongs to my dead cat, Hettie. She was a horrible cat.

Αυτό ανήκει στη μακαρίτισσα τη γάτα μου, τη Χέτι. Ήταν απαίσια γάτα.

You go to the website, fill out the form,

Πηγαίνεις στην ιστοσελίδα τους, συμπληρώνεις μια αίτηση,

give them $60, it arrives in the post.

τους δίνεις 60 δολάρια και το πιστοποιητικό έρχεται ταχυδρομικώς.

That's not the only reason we think this person is an idiot.

Αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος που η Μακ Κιθ είναι ηλίθια.

She also says things like eat lots of dark green leaves,

Λέει επίσης, κάτι πράγματα, όπως να τρώτε πολλά σκούρα πράσινα λαχανικά,

they contain chlorophyll and really oxygenate your blood.

επειδή περιέχουν πολλή χλωροφύλλη, που θα σας οξυγονώσει καλά το αίμα».

And anybody who's done school biology remembers

Οποιοσδήποτε έχει κάνει βιολογία στο σχολείο θυμάται

that chlorophyll and chloroplasts only make oxygen in sunlight,

πως η χλωροφύλλη και οι χλωροπλάστες παράγουν οξυγόνο με το φως του ηλίου

and it's quite dark in your bowels after you've eaten spinach.

και δεν πέφτει και πολύς ήλιος στα έντερά μας αφού φάτε σπανάκι.

Next, we need proper science, proper evidence.

Χρειαζόμαστε σωστή επιστήμη, σωστή τεκμηρίωση.

So: "Red wine can help prevent breast cancer."

«Το κόκκινο κρασί μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του στήθους».

This is a headline from The Daily Telegraph in the UK.

Μια επικεφαλίδα της βρετανικής εφημερίδας The Daily Telegraph:

"A glass of red wine a day could help prevent breast cancer."

«Ένα ποτήρι κόκκινο κρασί την ημέρα προλαμβάνει τον καρκίνο του στήθους».

So you find this paper, and find that it is a real piece of science.

Διαβάζεις την εφημερίδα, και βρίσκεις αληθινή επιστήμη:

It's a description of the changes in the behavior of one enzyme

περιγράφει τις αλλαγές που προκαλεί μια χημική ουσία

when you drip a chemical extracted from some red grape skin

που περιέχει η φλούδα του κόκκινου σταφυλιού

onto some cancer cells

όταν τη στάξουμε σε καρκινικά κύτταρα,

in a dish on a bench in a laboratory somewhere.

σε ένα τρυβλίο, κάπου σε ένα εργαστήριο.

And that's a really useful thing to describe in a scientific paper.

Πολύ χρήσιμο δεδομένο για μια επιστημονική επιθεώρηση.

But on the question of your own personal risk of getting breast cancer

Αλλά για την ερώτησή σου για τον προσωπικό σου κίνδυνο να πάθεις καρκίνο

if you drink red wine,

αν πίνεις κόκκινο κρασί,

it tells you absolutely bugger all.

δεν σου λέει απολύτως τίποτα.

Actually, it turns out that your risk of breast cancer

Μάλιστα, ο κίνδυνος καρκίνου του στήθους

increases slightly with every amount of alcohol you drink.

αυξάνεται οριακά και προσθετικά με κάθε οινοπνευματώδες.

So what we want are studies in real human people.

Αυτό που χρειαζόμαστε, είναι μελέτες σε ανθρώπους.

And here's another example.

Ορίστε άλλο παράδειγμα,

This is from Britain's "leading" diet nutritionist in the Daily Mirror,

από τη διαιτολόγο/διατροφολόγο της δεύτερης σε κυκλοφορία

our second-biggest selling newspaper.

εφημερίδας της Βρετανίας, την Ντέιλι Μίρορ:

"An Australian study in 2001 found that olive oil,

«Μια αυστραλέζικη μελέτη του 2001 έδειξε πως το ελαιόλαδο,

in combination with fruits, vegetables and pulses,

σε συνδυασμό με τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια

offers measurable protection against skin wrinklings,"

προσφέρουν ισχυρή προστασία ενάντια στις ρυτίδες».

and give the advice:

Και σου λένε:

"If you eat olive oil and vegetables, you'll have fewer wrinkles."

«Αν τρως ελαιόλαδο και λαχανικά, θα έχεις λιγότερες ρυτίδες».

They helpfully tell you how to find the paper,

Πηγαίνεις και βρίσκεις τη μελέτη

and what you find is an observational study.

και ανακαλύπτεις πως είναι μελέτη παρατήρησης.

Obviously, nobody has been able to go back to 1930,

Προφανώς και κανείς δεν ταξίδεψε στο 1930,

get all the people born in one maternity unit,

δεν πήρε όλους όσους γεννήθηκαν σε ένα μαιευτήριο

and half of them eat lots of fruit and veg and olive oil,

και δεν έβαλε τους μισούς να τρώνε λαχανικά και ελαιόλαδο και φρούτα

half of them eat McDonald's,

και τους άλλους μισούς να τρώνε Μακ Ντόναλντς

and then we see how many wrinkles you've got later.

για να μετρήσει πόσες ρυτίδες έχουν.

You have to take a snapshot of how people are now.

Είδαν απλώς πώς είναι οι άνθρωποι αυτοί σήμερα.

And what you find is, of course:

Και βεβαίως βρίσκουμε πως

people who eat veg and olive oil have fewer wrinkles.

όσοι τρέφονται έτσι έχουν λιγότερες ρυτίδες,

But that's because people who eat fruit and veg and olive oil are freaks --

αλλά αυτό γίνεται επειδή όσοι τρώνε φρούτα, λαχανικά και ελαιόλαδο είναι φρικιά --

they're not normal, they're like you; they come to events like this.

δεν είναι κανονικοί άνθρωποι, είναι σαν και εσάς, έρχονται σε τέτοιες εκδηλώσεις.

(Laughter)

(Γέλια)

They're posh, they're wealthy, less likely to have outdoor jobs,

Είναι κυριλέδες, πλούσιοι, συνήθως δεν κάνουν εξωτερικές

less likely to do manual labor,

ούτε χειρονακτικές δουλειές

they have better social support, are less likely to smoke;

έχουν καλύτερη κοινωνική στήριξη, συνήθως δεν καπνίζουν...

for a host of fascinating, interlocking

οπότε για πολλούς συναρπαστικούς, μπερδεμένους

social, political and cultural reasons,

κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους

they're less likely to have wrinkles.

είναι λιγότερο πιθανό να έχουν ρυτίδες.

That doesn't mean it's the vegetables or olive oil.

Αυτό δε σημαίνει πως ευθύνονται τα λαχανικά ούτε το ελαιόλαδο.

(Laughter)

(Γέλια)

So ideally, what you want to do is a trial.

Ιδανικά, χρειάζεται μια δοκιμή.

People think they're familiar with the idea of a trial.

Ο κόσμος νομίζει ότι είναι εξοικειωμένος με την ιδέα της δοκιμής.

Trials are old; the first one was in the Bible, Daniel 1:12.

Είναι πανάρχαιες. Η πρώτη εμφανίστηκε στη Βίβλο -- Δανιήλ 1:12.

It's straightforward: take a bunch of people, split them in half,

Παίρνεις μια ομάδα, τη χωρίζεις στα δύο,

treat one group one way, the other group, the other way.

στους μισούς κάνεις κάτι, στους υπόλοιπους κάτι άλλο,

A while later, you see what happened to each of them.

και βλέπεις τι συνέβη στον καθένα.

I'm going to tell you about one trial,

Θα σας πω για μια μελέτη,

which is probably the most well-reported trial

που ίσως να είναι η πιο καλό δημοσιευμένη μελέτη

in the UK news media over the past decade.

στα Βρετανικά ΜΜΕ την τελευταία δεκαετία.

This is the trial of fish oil pills.

Την κλινική δοκιμή των χαπιών μουρουνέλαιου.

The claim: fish oil pills improve school performance and behavior

Ισχυριζόταν πως τα χάπια μουρουνέλαιου βελτιώνουν τις σχολικές επιδόσεις

in mainstream children.

και τη συμπεριφορά του μέσου παιδιού.

They said, "We did a trial.

Είπαν «Αρχίζουμε κλινική μελέτη.

All the previous ones were positive, this one will be too."

Όλες οι προηγούμενες ήταν θετικές, άρα θα είναι και αυτή».

That should ring alarm bells:

Αυτό πρέπει πάντα να μας βάζει σε υποψίες.

if you know the answer to your trial, you shouldn't be doing one.

Αφού, εάν ξέρεις εκ των προτέρων το αποτέλεσμα, γιατί αρχίζεις μελέτη;

Either you've rigged it by design,

Ή έχεις μαγειρέψει τη μεθοδολογία,

or you've got enough data so there's no need to randomize people anymore.

ή έχεις αρκετά στοιχεία, οπότε δε χρειάζεται να την κάνεις.

So this is what they were going to do in their trial:

Ορίστε τι σκόπευαν να κάνουν στη μελέτη τους:

They were taking 3,000 children,

Θα έπαιρναν 3.000 παιδιά

they were going to give them these huge fish oil pills, six of them a day,

θα τους έδιναν τεράστια χάπια μουρουνέλαιου, έξι την ημέρα,

and then, a year later, measure their school exam performance

και μετά από ένα χρόνο, θα μετρούσαν τις σχολικές τους επιδόσεις

and compare their performance

και θα τις σύγκριναν με τις επιδόσεις

against what they predicted their exam performance would have been

που είχαν προβλέψει πως θα είχαν

if they hadn't had the pills.

εάν δεν έπαιρναν τα χάπια.

Now, can anybody spot a flaw in this design?

Μπορεί κανείς να βρει το σφάλμα εδώ;

(Laughter)

(Γέλια)

And no professors of clinical trial methodology

Απαγορεύεται να απαντήσουν καθηγητές

are allowed to answer this question.

μεθοδολογίας κλινικών δοκιμών.

So there's no control group.

Δεν υπάρχει ομάδα ελέγχου.

But that sounds really techie, right? That's a technical term.

Ακούγεται λίγο κάπως. Είναι τεχνικός όρος.

The kids got the pills, and their performance improved.

Τα παιδιά πήραν τα χάπια, και οι επιδόσεις τους βελτιώθηκαν.

What else could it possibly be if it wasn't the pills?

Από τι άλλο αν όχι από τα χάπια;

They got older; we all develop over time.

Μεγάλωσαν. Όλοι εξελισσόμαστε όσο μεγαλώνουμε.

And of course, there's the placebo effect,

Και υπάρχει και η επίδραση του εικονικού φάρμακου,

one of the most fascinating things in the whole of medicine.

ένα από τα συναρπαστικότερα ιατρικά φαινόμενα.

It's not just taking a pill and performance or pain improving;

Δεν αφορά μόνο την κατάποση ενός ψεύτικου χαπιού,

it's about our beliefs and expectations, the cultural meaning of a treatment.

αφορά τα πιστεύω και τις προσδοκίες μας, την πολιτισμική σημασία μιας θεραπείας.

And this has been demonstrated in a whole raft of fascinating studies

Η επίδρασή των εικονικών φαρμάκων έχει μελετηθεί σε μια σειρά συναρπαστικών μελετών

comparing one kind of placebo against another.

που συγκρίνουν ένα είδος εικονικού φαρμάκου με άλλα.

So we know, for example,

Ξέρουμε, για παράδειγμα,

that two sugar pills a day are a more effective treatment

πως δύο χάπια ζάχαρης την ημέρα είναι πιο αποτελεσματική θεραπεία

for gastric ulcers

για το γαστρικό έλκος

than one sugar pill.

από ένα χάπι ζάχαρης.

Two sugar pills a day beats one a day.

Τα δύο νικούν το ένα.

That's an outrageous and ridiculous finding, but it's true.

Είναι εξωφρενικό και γελοίο εύρημα, αλλά και αληθινό.

We know from three different studies on three different types of pain

Ξέρουμε από τρεις διαφορετικές μελέτες για τρεις διαφορετικούς τύπους πόνου

that a saltwater injection is a more effective treatment

πως μια ένεση άλμης είναι πιο αποτελεσματική θεραπεία για τον πόνο

than a sugar pill, a dummy pill with no medicine in it,

από ένα χάπι ζάχαρης --ένα εικονικό χάπι που δεν περιέχει φάρμακο--

not because the injection or pills do anything physically to the body,

όχι επειδή η ένεση ή τα χάπια προκαλούν κάτι στο σώμα,

but because an injection feels like a much more dramatic intervention.

αλλά επειδή ο ασθενής νιώθει την ένεση σαν δραστικότερη επέμβαση.

So we know that our beliefs and expectations can be manipulated,

Ξέρουμε λοιπόν πως τα πιστεύω και οι προσδοκίες μας μπορούν να κατευθυνθούν

which is why we do trials where we control against a placebo,

και γι' αυτό κάνουμε μελέτες όπου συγκρίνουμε με εικονικά χάπια:

where one half of the people get the real treatment,

οι μισοί παίρνουν το πραγματικό φάρμακο

and the other half get placebo.

και οι άλλοι μισοί το εικονικό χάπι.

But that's not enough.

Αλλά αυτό δεν αρκεί.

What I've just shown you are examples

Σας έδειξα παραδείγματα

of the very simple and straightforward ways

των πολύ απλών και άμεσων τρόπων

that journalists and food supplement pill peddlers and naturopaths

με τους οποίους οι δημοσιογράφοι και οι πλασιέ συμπληρωμάτων διατροφής

can distort evidence for their own purposes.

μπορούν να διαστρεβλώσουν τα ευρήματα για να καταφέρουν τους σκοπούς τους.

What I find really fascinating

Βρίσκω ενδιαφέρον

is that the pharmaceutical industry uses exactly the same kinds

το γεγονός ότι η φαρμακευτική βιομηχανία χρησιμοποιεί ακριβώς τα ίδια

of tricks and devices,

κόλπα και τεχνάσματα,

but slightly more sophisticated versions of them,

αλλά σε ελαφρώς πιο επιτηδευμένες μορφές,

in order to distort the evidence they give to doctors and patients,

για να διαστρεβλώσει τις αποδείξεις που δίνει στους γιατρούς και τους ασθενείς

and which we use to make vitally important decisions.

με τις οποίες παίρνουμε ζωτικής σημασίας αποφάσεις.

So firstly, trials against placebo:

Στη σύγκριση με εικονικό φάρμακο

everybody thinks a trial should be a comparison

όλοι νομίζουν πως η σωστή δοκιμή συγκρίνει

of your new drug against placebo.

το νέο φάρμακο με ένα εικονικό.

But in a lot of situations that's wrong;

Σε πολλές περιπτώσεις αυτό είναι λάθος.

often, we already have a good treatment currently available.

Συχνά έχουμε πολύ καλή θεραπεία ήδη διαθέσιμη

So we don't want to know that your alternative new treatment

οπότε δε μας ενδιαφέρει εάν η καινούργια

is better than nothing,

είναι καλύτερη από το τίποτα.

but that it's better than the best available treatment we have.

Θέλουμε να μάθουμε αν είναι καλύτερη από την καλύτερη διαθέσιμη θεραπεία.

And yet, repeatedly, you consistently see people doing trials

Παρόλα αυτά, βλέπουμε συνεχώς δοκιμές

still against placebo.

και συγκρίσεις με εικονικά χάπια.

And you can get licensed to bring your drug to market

Ένα φάρμακο μπορεί να αδειοδοτηθεί

with only data showing that it's better than nothing,

με μοναδικό στοιχείο πως είναι καλύτερο από το τίποτα,

which is useless for a doctor like me trying to make a decision.

ένα άχρηστο δεδομένο για έναν γιατρό που προσπαθεί να πάρει μια απόφαση.

But that's not the only way you can rig your data.

Δεν είναι ο μόνος τρόπος να μαγειρέψεις τα στοιχεία σου.

You can also rig your data

Μπορείς επίσης να μαγειρέψεις τα δεδομένα σου

by making the thing you compare your new drug against

συγκρίνοτας το νέο σου φάρμακο

really rubbish.

με κάτι κακής ποιότητας.

You can give the competing drug in too low a dose,

Μπορείς να χορηγήσεις πολύ μικρές δόσεις του ανταγωνιστικού

so people aren't properly treated.

ώστε να μην αποτελεί θεραπεία.

You can give the competing drug in too high a dose,

Μπορείς να δώσεις πολύ μεγάλες δόσεις

so people get side effects.

ώστε να προκαλέσει παρενέργειες.

And this is exactly what happened

Ακριβώς αυτό συνέβη

with antipsychotic medication for schizophrenia.

με τα αντιψυχωσικά κατά της σχιζοφρένειας.

Twenty years ago, a new generation of antipsychotic drugs were brought in;

Πριν 20 χρόνια, κυκλοφόρησε μια νέα γενιά αντιψυχωσικών

the promise was they would have fewer side effects.

που υποσχόταν λιγότερες παρενέργειες.

So people set about doing trials of the new drugs against the old drugs.

Άρχισαν οι δοκιμές των καινούργιων φαρμάκων που τα σύγκριναν με τα παλιά.

But they gave the old drugs in ridiculously high doses:

Αλλά χορηγούσαν τα παλιά σε γελοιωδώς μεγάλες δόσεις,

20 milligrams a day of haloperidol.

πχ. 20 μιλιγκράμ αλοπεριδόλης την ημέρα.

And it's a foregone conclusion if you give a drug at that high a dose,

Είναι δεδομένο πως αν χορηγήσεις φάρμακο σε τόσο μεγάλη δόση

it will have more side effects, and your new drug will look better.

θα έχει περισσότερες παρενέργειες και το νέο σου φάρμακο θα φαίνεται καλύτερο.

Ten years ago, history repeated itself,

Πριν 10 χρόνια, η ιστορία επαναλήφθηκε,

when risperidone, the first of the new-generation antipsychotic drugs,

όταν ελευθερώθηκαν τα δικαιώματα αναπαραγωγής της ρισπεριδόνης,

came off copyright, so anybody could make copies.

του πρώτου αντιψυχωσικού νέας γενιάς.

Everybody wanted to show their drug was better than risperidone,

Όλοι θέλησαν να δείξουν πως η δική τους αντιγραφή ήταν καλύτερη από τη ρισπεριδόνη,

so you see trials comparing new antipsychotic drugs

οπότε οι δοκιμές σύγκριναν τα νέα αντιψυχωτικά

against risperidone at eight milligrams a day.

με 8 μιλιγκράμ ρισπεριδόνης την ημέρα,

Again, not an insane dose, not an illegal dose,

που δεν είναι ακραία δόση,

but very much at the high end of normal.

αλλά πολύ μεγάλη.

So you're bound to make your new drug look better.

Έτσι το νέο φάρμακο φαινόταν καλύτερο.

And so it's no surprise that overall,

Οπότε δεν είναι περίεργο πως στο σύνολό τους,

industry-funded trials are four times more likely

οι δοκιμές που χρηματοδοτεί η φαρμακευτική βιομηχανία είναι τέσσερις φορές πιθανότερο

to give a positive result

να δώσουν θετικό αποτέλεσμα

than independently sponsored trials.

από τις ανεξάρτητες.

But -- and it's a big but --

Όμως -- και αυτό είναι ένα μεγάλο όμως --

(Laughter)

(Γέλια)

it turns out,

φαίνεται πως

when you look at the methods used by industry-funded trials,

η μεθοδολογία των μελετών των φαρμακευτικών

that they're actually better than independently sponsored trials.

είναι σωστότερη από εκείνη των ανεξάρτητων δοκιμών.

And yet, they always manage to get the result that they want.

Παρόλα αυτά, πάντα καταφέρνουν να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

So how does this work?

Πώς γίνεται αυτό;

(Laughter)

(Γέλια)

How can we explain this strange phenomenon?

Πώς εξηγείται αυτό το περίεργο φαινόμενο;

Well, it turns out that what happens

Τα αρνητικά ευρήματα

is the negative data goes missing in action;

εξαφανίζονται!

it's withheld from doctors and patients.

Δεν γνωστοποιούνται στους γιατρούς και στους ασθενείς.

And this is the most important aspect of the whole story.

Και αυτό είναι το σημαντικότερο στοιχείο της ιστορίας.

It's at the top of the pyramid of evidence.

Βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των τεκμηρίων.

We need to have all of the data on a particular treatment

Χρειαζόμαστε όλα τα ευρήματα που αφορούν μια θεραπεία

to know whether or not it really is effective.

για να ξέρουμε εάν είναι αποτελεσματική ή όχι.

There are two different ways you can spot whether some data has gone missing.

Υπάρχουν δύο τρόποι για να καταλάβεις αν εξαφανίστηκαν κάποια ευρήματα.

You can use statistics or you can use stories.

Με στατιστική, ή με περιστατικά.

I prefer statistics, so that's what I'll do first.

Προτιμώ τη στατιστική, οπότε θα σας την εξηγήσω πρώτη.

This is a funnel plot.

Αυτό ονομάζεται γράφημα χοάνης.

A funnel plot is a very clever way of spotting

Αποτελεί έναν πανέξυπνο τρόπο για να εντοπίσουμε

if small negative trials have disappeared, have gone missing in action.

εάν οι αρνητικές δοκιμές εξαφανίστηκαν.

This is a graph of all of the trials done on a particular treatment.

Είναι ένα διάγραμμα όλων των δοκιμών που αφορούν μια θεραπεία.

As you go up towards the top of the graph,

Κάθε κουκκίδα είναι μια δοκιμή,

what you see is each dot is a trial.

και όσο ανεβαίνουμε πιο ψηλά,

As you go up, those are bigger trials, so they've got less error;

είναι μεγαλύτερες μελέτες, οπότε έχουν λιγότερα λάθη.

they're less likely to be randomly false positives or negatives.

Άρα είναι λιγότερο πιθανό να έχουν τυχαία ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα.

So they all cluster together.

Είναι όλες συγκεντρωμένες.

The big trials are closer to the true answer.

Οι μεγάλες μελέτες είναι πιο κοντά στην αλήθεια.

Then as you go further down at the bottom,

Όσο κατεβαίνουμε προς τη βάση,

what you can see is, on this side, spurious false negatives,

βλέπετε, σ' αυτή την πλευρά τα πλαστά ψευδώς αρνητικά

and over on this side, spurious false positives.

και σ' αυτήν τα πλαστά ψευδώς θετικά.

If there is publication bias,

Εάν υπάρξει μεροληψία,

if small negative trials have gone missing in action,

αν οι μικρές αρνητικές δοκιμές έχουν αποσιωπηθεί,

you can see it on one of these graphs.

φαίνεται σε ένα τέτοιο γράφημα.

So you see here that the small negative trials

Βλέπετε εδώ πως οι μικρές αρνητικές δοκιμές

that should be on the bottom left have disappeared.

που θα έπρεπε να είναι κάτω αριστερά έχουν εξαφανιστεί.

This is a graph demonstrating the presence of publication bias

Αυτό το γράφημα δείχνει αν υπήρξε μεροληψία

in studies of publication bias.

στις μελέτες μεροληψίας.

And I think that's the funniest epidemiology joke you will ever hear.

Αυτό νομίζω είναι το πιο αστείο ανέκδοτο επιδημιολογίας που θα ακούσετε ποτέ.

(Laughter)

(Γέλια)

That's how you can prove it statistically.

Έτσι αποδεικνύεται στατιστικά,

But what about stories?

αλλά πώς γίνεται με τα περιστατικά;

Well, they're heinous, they really are.

Είναι πραγματικά αποτρόπαια.

This is a drug called reboxetine.

Υπάρχει ένα φάρμακο, η ρεμποξετίνη,

This is a drug which I, myself, have prescribed to patients.

που έχω γράψει κι εγώ σε ασθενείς

And I'm a very nerdy doctor.

και είμαι και ψαγμένος γιατρός.

I hope I go out of my way

Κάνω ό,τι μπορώ

to try and read and understand all the literature.

και προσπαθώ να διαβάζω όλη τη βιβλιογραφία.

I read the trials on this.

Διάβασα τις μελέτες για τη ρεμποξετίνη.

They were all positive, all well-conducted.

Ήταν όλες θετικές και καλά εκτελεσμένες.

I found no flaw.

Δε βρήκα λάθος.

Unfortunately, it turned out, that many of these trials were withheld.

Δυστυχώς, αποδείχθηκε πως πολλές από τις δοκιμές είχαν αποσιωπηθεί.

In fact, 76 percent of all of the trials that were done on this drug

Το 76% όλων των ερευνών που έγιναν ποτέ γι' αυτό το φάρμακο,

were withheld from doctors and patients.

δε γνωστοποιήθηκαν σε γιατρούς και ασθενείς.

Now if you think about it,

Αν το καλοσκεφτείτε,

if I tossed a coin a hundred times,

εάν έριχνα ένα κέρμα εκατό φορές

and I'm allowed to withhold from you the answers half the times,

και μου επιτρεπόταν να σας αποκρύψω μισές από τις απαντήσεις

then I can convince you that I have a coin with two heads.

θα μπορούσα να σας πείσω πως το κέρμα μου έχει δύο κορώνες.

If we remove half of the data,

Αν αφαιρέσουμε τα μισά δεδομένα

we can never know what the true effect size of these medicines is.

δε μπορούμε με τίποτα να ξέρουμε την πραγματική δραστικότητα αυτών των φαρμάκων.

And this is not an isolated story.

Αυτό δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό.

Around half of all of the trial data on antidepressants has been withheld,

Περίπου μισά από όλα τα ευρήματα ερευνών για αντικαταθλιπτικά έχουν αποκρυφτεί,

but it goes way beyond that.

και πάει και παραπέρα.

The Nordic Cochrane Group were trying to get ahold of the data on that

Η Σύμπραξη Κοχρέιν Σκανδιναβίας προσπάθησε να συγκεντρώσει

to bring it all together.

όλα τα ευρήματα γι' αυτό το φάρμακο.

The Cochrane Groups are an international nonprofit collaboration

Η Σύμπραξη Κοχρέιν είναι μια διεθνής μη κερδοσκοπική συνεργασία

that produce systematic reviews

που παράγει συστηματικές αξιολογήσεις

of all of the data that has ever been shown.

όλων των ευρημάτων για κάθε φάρμακο.

And they need to have access to all of the trial data.

Και χρειάζονται πρόσβαση σε όλα τα ευρήματα όλων των δοκιμών.

But the companies withheld that data from them.

Αλλά οι εταιρίες τους αποκρύπτουν τα δεδομένα,

So did the European Medicines Agency --

και το ίδιο έκανε για τρία χρόνια

for three years.

και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων.

This is a problem that is currently lacking a solution.

Αυτό το πρόβλημα δεν έχει λύση για την ώρα.

And to show how big it goes, this is a drug called Tamiflu,

Για να καταλάβετε τα μεγέθη για τα οποία μιλάμε, αυτό είναι το Tamiflu,

which governments around the world

για το οποίο κυβερνήσεις σε όλον τον κόσμο

have spent billions and billions of dollars on.

έχουν ξοδέψει δισεκατομμύρια,

And they spend that money on the promise that this is a drug

επειδή υπόσχεται

which will reduce the rate of complications with flu.

πως μειώνει τη συχνότητα των επιπλοκών της γρίπης.

We already have the data

Έχουμε ήδη τα δεδομένα

showing it reduces the duration of your flu by a few hours.

που δείχνουν πως μειώνει τη διάρκεια της γρίπης για μερικές ώρες.

But I don't care about that, governments don't care.

Αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει ούτε εμένα ούτε τις κυβερνήσεις.

I'm sorry if you have the flu, I know it's horrible,

Λυπάμαι πολύ αν έχετε γρίπη, είναι δυσάρεστη,

but we're not going to spend billions of dollars

αλλά δε θα ξοδέψουμε δισεκατομμύρια

trying to reduce the duration of your flu symptoms by half a day.

για να μειώσουμε τη διάρκεια των συμπτωμάτων σας μισή ημέρα.

We prescribe these drugs.

Συνταγογραφούμε αυτά τα φάρμακα,

We stockpile them for emergencies

Τα παραγγέλνουμε για επείγουσες περιπτώσεις

on the understanding they'll reduce the number of complications,

επειδή υποτίθεται πως μειώνουν τον αριθμό των επιπλοκών,

which means pneumonia and death.

δηλαδή της πνευμονίας, δηλαδή των θανάτων.

The infectious diseases Cochrane Group, which are based in Italy,

Η Σύμπραξη Κοχρέιν για τα λοιμώδη νοσήματα, που έχει βάση στην Ιταλία

has been trying to get the full data in a usable form

προσπαθεί να αποκτήσει πρόσβαση σε όλα τα ευρήματα, σε εύχρηστη μορφή

out of the drug companies,

από τις φαρμακοβιομηχανίες,

so they can make a full decision

για να αποφασίσουν με σιγουριά

about whether this drug is effective or not,

εάν αυτό το φάρμακο είναι αποτελεσματικό,

and they've not been able to get that information.

αλλά οι εταιρίες δεν τους δίνουν τα δεδομένα.

This is undoubtedly the single biggest ethical problem

Αυτό είναι αναμφίβολα το μεγαλύτερο ηθικό πρόβλημα

facing medicine today.

της ιατρικής σήμερα.

We cannot make decisions in the absence of all of the information.

Δε μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις χωρίς αυτές τις πληροφορίες.

So it's a little bit difficult from there

Είναι κάπως δύσκολο

to spin in some kind of positive conclusion.

να καταλήξω σε κάποιο θετικό συμπέρασμα.

But I would say this:

Θα σας πω όμως ότι

I think that sunlight

νομίζω πως το φως του ήλιου

is the best disinfectant.

είναι το καλύτερο απολυμαντικό.

All of these things are happening in plain sight,

Όλα αυτά συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας,

and they're all protected by a force field of tediousness.

και προστατεύονται από την πολυπλοκότητά τους.

And I think, with all of the problems in science,

Νομίζω, με όλα τα προβλήματα της επιστήμης,

one of the best things that we can do

το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε

is to lift up the lid, finger around at the mechanics

είναι να σηκώσουμε το καπάκι των μηχανισμών

and peer in.

και να κοιτάξουμε πώς δουλεύουν.

Thank you very much.

Ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)