What is color? - Colm Kelleher

Translator: My Hien Le Reviewer: Thanh Ly

One of the most striking properties about life is that it has color.

Một trong những đặc tính nổi bật của cuộc sống chính là màu sắc.

To understand the phenomenon of color, it helps to think about light as a wave.

Để hiểu được hiện tượng của màu sắc, hãy nghĩ ánh sáng như một làn sóng.

But, before we get to that,

Nhưng trước khi tìm hiểu kĩ hơn,

let's talk a little bit about waves in general.

ta hãy khái quát khái niệm những làn sóng.

Imagine you're sitting on a boat on the ocean watching a cork bob up and down in the water.

Tưởng tượng bạn ngồi trên chiếc thuyền giữa biển, nhìn cái nút bần nổi bập bềnh.

The first thing you notice about the motion is that it repeats itself.

Điều đầu tiên bạn chú ý là sự chuyển động lặp đi lặp lại của nó.

The cork traces the same path over and over again... up and down, up and down.

Nút bần đi theo quỹ đạo lặp đi lặp lại... lên và xuống, lên và xuống.

This repetitive or periodic motion is characteristic of waves.

Sự lặp lại hay chu kỳ chuyển động này chính là đặc điểm của các làn sóng.

Then you notice something else...

Rồi bạn để ý một thứ khác...

using a stopwatch, you measure the time it takes for the piece of cork

bạn sử dụng một đồng hồ bấm giờ, để đo xem nút bần

to go over its highest position down to its lowest and then back up again.

mất bao lâu để đi từ điểm cao nhất tới điểm thấp nhất, sau đó lặp lại.

Suppose this takes two seconds.

Giả thiết rằng điều này mất 2 giây.

To use the physics jargon, you've measured the period of the waves that cork is bobbing on.

Theo thuật ngữ vật lý, bạn đã đo chu kỳ của ngọn sóng mà nút bần nhấp nhô theo.

That is, how long it takes a wave to go through its full range of motion once.

Nghĩa là, mất bao lâu để làn sóng đi một đoạn dài nhất trong một lần chuyển động.

The same information can be expressed in a different way by calculating the wave's frequency.

Với cùng dữ liệu, ta có thể mô tả cách khác bằng tính toán tần suất làn sóng.

Frequency, as the name suggest, tells you how frequent the waves are.

Tần suất, đúng như tên gọi, cho bạn biết mật độ của các làn sóng.

That is, how many of them go by in one second.

Nghĩa là, chúng chuyển động bao nhiêu lần một giây.

If you know how many seconds one full wave takes,

Nếu bạn biết được mất mấy giây để làn sóng chuyển động xong,

then it's easy to work out how many waves go by in one second.

thì sẽ dễ dàng để tìm ra bao nhiêu làn sóng đi qua mỗi giây.

In this case, since each wave takes 2 seconds, the frequency is 0.5 waves per second.

Trong trường hợp mỗi làn sóng mất 2 giây, tần suất sẽ là 0.5 làn một giây.

So enough about bobbing corks... What about light and color?

Thôi nói về những cái nút bần... còn về ánh sáng và màu sắc thì sao?

If light is a wave, then it must have a frequency. Right?

Nếu ánh sáng là dải sóng thì hẳn nó phải có tần số, nhỉ?

Well... yes, it does.

Ừ thì... đúng vậy đấy.

And it turns out that we already have a name for the frequency of the light that our eyes detect.

Và nó cho thấy ta đã có 1 từ chỉ tần số ánh sáng mà mắt người nhận thấy được.

It's called color.

Đó là màu sắc.

That's right. Color is nothing more than a measure of how quickly the light waves are waving.

Đúng vậy. Màu sắc là cách nhanh nhất để đo sự chuyển động của sóng ánh sáng.

If our eyes were quick enough, we might be able to observe this periodic motion directly,

Nếu mắt ta đủ nhanh, ta có thể quan sát trực tiếp chuyển động định kì,

like we can with the cork and the ocean.

như chúng ta đã làm với cái nút bần và biển.

But the frequency of the light we see is so high,

Nhưng tần số ánh sáng ta thấy rất cao,

it waves up and down about 400 million million times a second,

Nó chuyển động lên xuống khoảng 400 triệu triệu lần một giây,

that we can't possibly see it as a wave. But we can tell, by looking at its color, what its frequency is.

vì thế ta không thể thấy sóng ánh sáng.

Nhưng có thể chỉ ra tần số của nó dựa vào màu sắc.

The lowest frequency light that we can see is red and the highest frequency is purple.

Tần số ánh sáng thấp nhất ta thấy được là màu đỏ và cao nhất là màu tím.

In between all the other frequencies form a continuous band of color, called the visible spectrum.

Giữa tất cả các tần số hình thành một dải màu liền nhau liên tục, đó là quang phổ.

So, what if you had a yellow pencil sitting on your desk?

Vậy, chuyện gì xảy ra nếu bạn đặt 1 cây bút chì màu vàng lên bàn?

Well, the sun emits all colors of light, so light of all colors is hitting your pencil.

Mặt trời phát ra ánh sáng mọi màu sắc, nên mọi ánh sáng ấy đều tác dụng lên bút chì.

The pencil looks yellow because it reflects yellow light more than it reflects the other colors.

Nhưng ta thấy bút chì màu vàng vì nó phản chiếu màu vàng mạnh hơn các màu khác.

What happens to the blue, purple and red light?

Vậy chuyện gì đã xảy ra với ánh sáng xanh, tím và đỏ?

They get absorbed and the energy they are carrying is turned into heat.

Chúng đã bị hấp thụ và năng lực của chúng bị biến đổi thành nhiệt.

It is similar with objects of other colors.

Nó cũng như thế với vật thể có các màu khác.

Blue things reflect blue light, red things reflect red light and so on.

Vật xanh phản chiếu ánh sáng xanh, vật đỏ phản chiếu ánh sáng đỏ, và tương tự.

White objects reflect all colors of light,

Vật trắng phản chiếu ánh sáng mọi màu sắc.

while black things do exactly the opposite and absorb at all frequencies.

trong khi vật đen lại làm điều ngược lại và hấp thụ mọi tần số.

This - by the way - is why it's uncomfortable to wear your favorite Metallica t-shirt on a sunny day.

Đó là lí do bạn cảm thấy khó chịu khi mặc chiếc áo Metallica ưa thích vào ngày nắng.