Why should you listen to Vivaldi's "Four Seasons"? - Betsy Schwarm

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Light, bright, and cheerful.

ပေါ့ပါးတယ်၊ တောက်ပတယ်၊ ရွှင်ပျတယ်။

It's some of the most familiar of all early 18th century music.

၎င်းဟာ ၁၈ ရာစု အစောပိုင်း ဂီတအားလုံး အထဲက အရင်းနှီးဆုံးတွေရဲ့တစ်ချို့ပါ။

It's been featured in uncounted films and television commercials,

မရေမတွက်နိုင်တဲ့ ရုပ်ရှင်တွေနဲ့ ရုပ်မြင်သံကြား ကြော်ငြာတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့တယ်။

but what is it and why does it sound that way?

ဒါပေမဲ့ ၎င်းရဲ့ ထူးခြားချက်ကဘာလဲ၊ ဘာကြောင့် ဒီလိုနားဝင်ချိုရတာလဲ။

This is the opening of "Spring" from "The Four Seasons,"

ဒါက အီတာလျံ ဂီတတေးစပ်ဆရာ Antonio Vivaldi ရဲ့

by Italian composer Antonio Vivaldi.

"The Four Seasons" က "Spring" ရဲ့အဖွင့်ပါ။

"The Four Seasons" are famous in part because they are a delight to the ear.

The Four Seasons ကျော်ကြားရတာ နားအတွက် ကြည်နူးစရာကောင်းခြင်းက အကြောင်းတစ်ခုပါ။

However, even more notable

ဒါပေမဲ့ ပိုတောင် ထင်ရှားတာက

is the fact that they have stories to tell.

သူတို့မှာ ပြောပြစရာ ဇာတ်လမ်းတွေ ရှိတယ်ဆိုတဲ့အချက်ပါ။

At the time of their publication in Amsterdam in 1725,

၁၇၂၅ မှာ Amsterdam မှာ ထုတ်ဝေစဉ်က

they were accompanied by poems

ဒီရာသီရဲ့ အင်္ဂါရပ်ကို

describing exactly what feature of that season

အတိအကျ သရုပ်ဖော်တဲ့ ကဗျာတွေနဲ့ တွဲဖက်ထားခဲ့တယ်။

Vivaldi intended to capture in musical terms.

Vivaldi ဟာ ဂီတဆိုင်ရာ ဝေါဟာရတွေကို ဖမ်းစားဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တယ်။

In providing specific plot content for instrumental music,

အတီးသက်သက် ဂီတအတွက် တိကျတဲ့ ဇာတ်ကွက်ပါဝင်မှုကို ပံ့ပိုးရာမှာ

Vivaldi was generations ahead of his time.

Vivaldi ဟာ သူ့ခေတ်ရဲ့ရှေ့ကျတဲ့ မျိုးဆက်တွေဖြစ်ခဲ့တယ်။

If one were to read the poems simultaneously to hearing the music,

ဂီတကိုနားထောင်ရင်း ကဗျာတွေကို တစ်ပြိုင်နက် ဖတ်လိုက်ရင်

one would find the poetic scenes

ဂီတပုံရိပ်နဲ့ ချိုသာစွာ ချိန်ကိုက်လှုပ်ရှားနေတဲ့

synchronizing nicely with the musical imagery.

ကဗျာဆန်တဲ့ ရှုခင်းတွေကို မြင်ရပါလိမ့်မယ်။

We are told that the birds welcome spring with happy song,

ငှက်တွေဟာ ပျော်စရာသီချင်းနဲ့ နွေဦးကို ကြိုဆိုကြတယ်လို့သိရပြီး

and here they are doing exactly that.

ဒီမှာတော့ သူတို့ဟာ အတိအကျ အဲဒါကို လုပ်ပြနေကြတာပါ။

Soon, however, a thunderstorm breaks out.

ဒါပေမဲ့ မကြာခင်မှာတော့ မိုးသက်မုန်တိုင်းတစ်ခု ဆင်လာတယ်။

Not only is there musical thunder and lightning,

ဂီတ မိုးခြုန်းသံနဲ့ လျှပ်စီးလက်တာတင်မကပဲ

there are also more birds,

စိုရွှဲ၊ ထိတ်လန့်ပြီး မပျော်ရွင်တဲ့

wet, frightened, and unhappy.

နောက်ထပ် ငှက်တွေလည်းပါတယ်။

In "Summer," the turtle dove sings her name "tortorella" in Italian,

"Summer" မှာ ချိုးနီတိုငှက်မကလည်း မိုးသီးမုန်တိုင်းတစ်ခုက ကွင်းပြင်တွေကို

before a hail storm flattens the fields.

ပြားချပ်မသွားစေခင်သူ့အမည် "tortorella"ကို အီတလီလို သီဆိုတယ်။

"Autumn" brings eager hunters dashing out in pursuit of their prey.

"Autumn" က သားကောင်နောက် တစ်ဟုန်ထိုး လိုက်နေတဲ့ တက်ကြွတဲ့ မုဆိုးတွေခေါ်လာတယ်။

The "Winter" concerto begins with teeth chattering in the cold

"Winter" တေးသွားက တဖြောက်ဖြောက် မြည်နေတဲ့မီးလင်းဖိုတစ်ခုနားမှာ မခိုလှုံခင်

before one takes refuge by a crackling fire.

အအေးထဲမှာ သွားချင်းရိုက် တုန်နေတာနဲ့ စတင်တယ်။

Then it's back out into the storm

ဒီနောက် ရေခဲပေါ်မှာ ချော်တာတွေ၊

where there'll be slips and falls on the ice.

လဲတာရှိမယ့် မုန်တိုင်းထဲကို ပြန်ဆုတ်သွားတယ်။

In these first weeks of winter, the old year is coming to a close,

ဆောင်းဥတုရဲ့ ဒီပထမသီတင်းပတ်တွေအတွင်း နှစ်ဟောင်းက ကုန်ဖို့နီးလာတယ်၊

and so does Vivaldi's musical exploration of the seasons.

Vivaldi ရဲ့ ရာသီတွေရဲ့ ဂီတ စူးစမ်းမှုလည်း ထို့အတူပါ။

Not until the early 19th century

၁၉ ရာစု အစောပိုင်းမတိုင်ခင်က

would such expressive instrumental program music, as it was known,

ဒီလိုအသက်ပါတဲ့ အတီးသက်သက် အစီအစဉ်ဟာ သိခဲ့တဲ့အတိုင်း

become popular.

လူကြိုက်များလာခဲ့မှာပါ။

By then, larger, more varied ensembles were the rule

ဒီအတိုင်ခင်က ပိုကြီး၊ပိုစုံတဲ့ ဝိုင်းတွေဟာ ဇာတ်လမ််းကူပြောဖို့

with woodwinds, brass, and percussion to help tell the tale.

သစ်သားလေမှုတ်တူရိယာတွေ၊ ကြေးတူရိယာနဲ့ ရိုက်ခတ်တူရိယာတွေနဲ့က ထုံးစံဖြစ်ခဲ့တယ်။

But Vivaldi pulled it off with just one violin, strings, and a harpsichord.

ဒါပေမဲ့ Vivaldi ကတော့တယော၊ကြိုးတွေ၊ ကြိုးတပ်စန္ဒရားနဲ့ ဖြစ်အောင်လုပ်ခဲ့တယ်။

Unlike his contemporary Bach,

သူ့ခေတ်ပြိုင် Bach နဲ့မတူပဲ

Vivaldi wasn't much interested in complicated fugues.

Vivaldi ဟာ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကျော့တီးတဲ့ တေးတွေကို သိပ် စိတ်မဝင်စားခဲ့ဘူး။

He preferred to offer readily accessible entertainment to his listeners

သူ့သောတရှင်တွေဆီ အလွယ်တကူ ရောက်ရှိနိုင်တဲ့ ဖျော်ဖြေမှုကို တင်ဆက်ဖို့လိုလားခဲ့တယ်၊

with melodies that pop back up later in a piece

ဘယ်ရောက်ပြီဆိုတာ သတိပေးဖို့ တေးသွားတစ်ပုဒ်မှာ

to remind us of where we've been.

နောက်မှ ပြန်ပေါ်လာတဲ့ တီးလုံးတွေနဲ့ပါ။

So the first movement of the "Spring" concerto begins with a theme for spring

ဒီတော့ "Spring" တေးသွား ပထမ လှုပ်ရှားမှုဟာ နွေဦးအတွက် ပဓာဏတေးသွားနဲ့ စတင်ပြီး

and ends with it, too, slightly varied from when it was last heard.

ဒါနဲ့ပဲ ဆုံးပါတယ်၊ နောက်ဆုံးကြားရတဲ့ အခါမှာတော့ အနည်းငယ် ကွဲပြားတယ်။

It was an inspired way to attract listeners,

ဒါက သောတရှင်တွေကို ဆွဲဆာင်ဖို့ စေ့ဆော်တဲ့ နည်းတစ်ခုပါ၊

and Vivaldi,

Vivaldi ဟာ

considered one of the most electrifying violinists of the early 18th century,

၁၈ ရာစု အစောပိုင်းရဲ့ ရင်အဖိုရဆုံး တယောပညာရှင်တွေထဲက တစ်ဦးလို့ ယူဆရပြီး

understood the value of attracting audiences.

ပရိတ်သတ်ကို ဆွဲဆောင်ခြင်းရဲ့ တန်ဖိုးလို့ နားလည်ရပါတယ်။

Such concerts might feature himself as the star violinist.

ဒီလိုဂီတပွဲတွေမှာ သူကိုယ်တိုင် အတော်ဆုံး တယောပညာရှင်အဖြစ်ပါဝင်လောက်တယ်။

Others presented the young musicians of the Pietà,

Pietà ရဲ့ အြခား တင်ဆက်တဲ့ လူငယ် ဂီတပညာရှင်တွေ၊

a Venetian girls' school where Vivaldi was Director of Music.

Venetian မိန်းကလေးကျောင်းမှာ Vivaldi ဂီတ ဒါရိုက်တာဖြစ်ခဲ့တယ်။

Most of the students were orphans.

ကျောင်းသားအများစုဟာ မိဘမဲ့တွေပါ။

Music training was intended not only as social skills suitable for young ladies

ဂီတ သင်ကြားရေးက အမျိုးသမီးငယ်တွေအတွက် သင့်တော်တဲ့ လူမှု ကျွမ်းကျင်မှုအဖြစ်သာမက

but also as potential careers

ကောင်းမွန်တဲ့ အိမ်ထောင်ရေးတွေဖန်တီးဖို့

for those who might fail to make good marriages.

မအောင်မြင်လောက်သူတွေအတွက် အလားအလာရှိတဲ့ အလုပ်အကိုင်တွေအတွက်ရောပါ။

Even in the composer's own time,

ဂီတစာဆိုရဲ့ ခေတ်မှာတောင်မှ

Vivaldi's music served as diversion for all,

Vivaldi ရဲ့ဂီတဟာ ကြွယ်ဝတဲ့ မင်းမျိုးနွယ်တွေတင်မက

not just for the wealthy aristocrats.

အားလုံးအတွက် စိတ်အပြောင်းအလဲ အဖြစ် ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့တယ်။

300 years later, it's an approach that still works,

နှစ် ၃၀၀ ကြာပြီးနောက်မှာ အလုပ်ဖြစ်ဆဲ နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး

and Vivaldi's music still sounds like trotting horses on the move.

Vivaldi ရဲ့ ဂီတဟာ လှုပ်ရှားမှုမှာ ခွာကျကျပြေးနေတဲ့ မြင်းတွေလို အသံထွက်ဆဲပါ။