Why should you listen to Vivaldi's "Four Seasons"? - Betsy Schwarm

4,560,324 views ・ 2016-10-24

TED-Ed


Videoni ijro etish uchun quyidagi inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing.

Translator: Nargiza Khamidova Reviewer: Nazarbek Nazarov
00:11
Light, bright, and cheerful.
0
11293
2268
Yengil, yorqin va quvnoq.
00:13
It's some of the most familiar of all early 18th century music.
1
13561
4320
XVIII asr boshining eng tanish navolaridan biri.
00:17
It's been featured in uncounted films and television commercials,
2
17881
3490
Uni sanoqsiz filmlar va reklama roliklarida eshitish mumkin.
00:21
but what is it and why does it sound that way?
3
21371
3259
ammo bu qanday musiqa, va nega u shunday yangraydi?
00:24
This is the opening of "Spring" from "The Four Seasons,"
4
24630
2832
Bu italyan bastakori Antonio Vivaldi qalamiga mansub
00:27
by Italian composer Antonio Vivaldi.
5
27462
3341
"To'rt mavsum" dan "Bahor" konsertining kirish qismi.
00:30
"The Four Seasons" are famous in part because they are a delight to the ear.
6
30803
4228
"To'rt fasl" ko'proq eshituvchiga o'zgacha zavq bag'ishlagani tufayli mashhur.
00:35
However, even more notable
7
35031
1511
Ammo yanada diqqatga sazovor
00:36
is the fact that they have stories to tell.
8
36542
3030
haqiqat shundaki, ularning aytib beradigan hikoyalari bor.
00:39
At the time of their publication in Amsterdam in 1725,
9
39572
3780
"To'rt mavsum" ning 1725 yil Amsterdamda nashr etilgan partiturasiga
00:43
they were accompanied by poems
10
43352
1531
she'rlar hamrohlik qilgan
00:44
describing exactly what feature of that season
11
44883
2639
va ular Vivaldining ayni faslga xos qaysi holatni
00:47
Vivaldi intended to capture in musical terms.
12
47522
3460
tasvirlashini maqsad qilganligini hikoya qilgan.
00:50
In providing specific plot content for instrumental music,
13
50982
2981
Cholg'u musiqasi uchun o'ziga xos mazmunli syujet yaratishda
00:53
Vivaldi was generations ahead of his time.
14
53963
3914
Vivaldi o'z davridan bir necha avlod oldinda edi.
00:57
If one were to read the poems simultaneously to hearing the music,
15
57877
3606
Agar-da kimdir musiqani eshitish bilan birga she'rlarni o'qiganida,
01:01
one would find the poetic scenes
16
61483
2290
u she'riy sahnalar va musiqiy tasvir o'rtasidagi
01:03
synchronizing nicely with the musical imagery.
17
63773
3589
ajoyib hamohanglikni payqagan bo'lardi.
01:07
We are told that the birds welcome spring with happy song,
18
67362
3780
Qushlarning bahorni quvnoq kuy bilan qarshilashi haqida o'qir ekanmiz,
01:11
and here they are doing exactly that.
19
71142
4820
ularning aynan shunday qilayotganini eshitamiz.
01:15
Soon, however, a thunderstorm breaks out.
20
75962
5070
Ammo keyinroq to'satdan momaqaldiroq boshlanadi.
01:21
Not only is there musical thunder and lightning,
21
81032
2361
Biz nafaqat musiqiy chaqmoq va yashinni,
01:23
there are also more birds,
22
83393
1690
balki qushlarni ham eshitamiz -
01:25
wet, frightened, and unhappy.
23
85083
5501
ular nam tortgan, qo'rqqan va g'amga botgan.
01:30
In "Summer," the turtle dove sings her name "tortorella" in Italian,
24
90584
8829
"Yoz" da g'urrak o'z ismini italyan tilida kuylaydi - "tortorella",
01:39
before a hail storm flattens the fields.
25
99413
6472
ammo bo'ron boshlanib, maysalar do'l ostida qoladi.
01:45
"Autumn" brings eager hunters dashing out in pursuit of their prey.
26
105885
7892
"Kuz" g'ayratga to'la ovchilarning o'ljani quvlayotganidan so'zlaydi.
01:53
The "Winter" concerto begins with teeth chattering in the cold
27
113777
6727
"Qish" konsertining kirish qismida kimningdir tishlari sovuqdan chayqalmoqda
02:00
before one takes refuge by a crackling fire.
28
120504
6779
keyin u otashin olov oldida qo'nim topadi.
02:07
Then it's back out into the storm
29
127283
1981
Keyin yana bo'ron boshlanadi.
02:09
where there'll be slips and falls on the ice.
30
129264
5901
Kimdir muz ustida sirpanadi va yiqiladi.
02:15
In these first weeks of winter, the old year is coming to a close,
31
135165
3150
Qishning dastlabki haftalarida eski yil o'z nihoyasiga yetmoqda,
02:18
and so does Vivaldi's musical exploration of the seasons.
32
138315
4860
Vivaldi ham shu nuqtada o'zining mavsumlar bo'ylab sayohatiga yakun yasaydi.
02:23
Not until the early 19th century
33
143175
1730
Qariyb XIX asrning boshlariga qadar
02:24
would such expressive instrumental program music, as it was known,
34
144905
3400
bunday dasturga ega ifodali cholg'u musiqasi
02:28
become popular.
35
148305
2081
ommabop emas edi.
02:30
By then, larger, more varied ensembles were the rule
36
150386
2919
O'sha paytlarda kattaroq ansambllar mashhur bo'lib,
02:33
with woodwinds, brass, and percussion to help tell the tale.
37
153305
3620
ular yog'och va mis puflama va zarbli cholg'ulardan foydalanishgan.
02:36
But Vivaldi pulled it off with just one violin, strings, and a harpsichord.
38
156925
5433
Ammo Vivaldi uchun bitta skripka, torlar va klavesin yetarli edi.
02:42
Unlike his contemporary Bach,
39
162358
1828
Zamondoshi Baxdan farqli o'laroq,
02:44
Vivaldi wasn't much interested in complicated fugues.
40
164186
3819
Vivaldini murakkab polifonik fugalar qiziqtirmas edi.
02:48
He preferred to offer readily accessible entertainment to his listeners
41
168005
4031
U bizga buni avvalroq tinglaganimizni eslatib turuvchi va doimiy takrorlanuvchi,
02:52
with melodies that pop back up later in a piece
42
172036
2476
tinglovchilar uchun oddiy va yengil bo'lgan
02:54
to remind us of where we've been.
43
174512
3525
navolarni ko'proq afzal ko'rar edi.
02:58
So the first movement of the "Spring" concerto begins with a theme for spring
44
178037
3989
"Bahor" ning birinchi qismi bahor kuyi bilan boshlanib,
03:02
and ends with it, too, slightly varied from when it was last heard.
45
182026
10810
huddi shu kuyning ozgina o'zgargan shakli bilan yakunlanadi.
03:12
It was an inspired way to attract listeners,
46
192836
2630
Bu -tingolvchi e'tiborini tortishning to'g'ri yo'li edi,
03:15
and Vivaldi,
47
195466
1223
va Vivaldi,
03:16
considered one of the most electrifying violinists of the early 18th century,
48
196689
4287
XVIII asr boshining eng zabardast skripkachilaridan biri,
03:20
understood the value of attracting audiences.
49
200976
2954
ommani jalb etishning qiymatini yaxshi tushunar edi.
03:23
Such concerts might feature himself as the star violinist.
50
203930
3709
Bunday konsertlarda u skripka chalish san'atining yulduzi edi.
03:27
Others presented the young musicians of the Pietà,
51
207639
2511
Ba'zida unga "Pieta"ning talabalari hamroh bo'lgan.
03:30
a Venetian girls' school where Vivaldi was Director of Music.
52
210150
4530
Vivaldi ushbu Venetsiyadagi qizlar maktabi musiqa ansambliga boshchilik qilgan.
03:34
Most of the students were orphans.
53
214680
1707
Ko'pchilik talabalar yetim bo'lgan.
03:36
Music training was intended not only as social skills suitable for young ladies
54
216387
4290
Musiqiy ta'lim nafaqat yosh xonimlar uchun mos ijtimoiy ko'nikma bo'lgan.
03:40
but also as potential careers
55
220677
1981
Yaxshi oila qura olmagan qizlar uchun
03:42
for those who might fail to make good marriages.
56
222658
3840
bu kelajakda mablag' manbai ham edi.
03:46
Even in the composer's own time,
57
226498
1961
Hatto bastakorning o'z davrida ham,
03:48
Vivaldi's music served as diversion for all,
58
228459
2460
Vivaldining musiqasi nafaqat zodagonlarni,
03:50
not just for the wealthy aristocrats.
59
230919
2789
balki hammani kundalik tashvishlardan chalg'itgan.
03:53
300 years later, it's an approach that still works,
60
233708
3060
300 yil o'tsa ham hech narsa o'zgarmagan
03:56
and Vivaldi's music still sounds like trotting horses on the move.
61
236768
3560
va hamon ham Vivaldining musiqasi yo'rtib yurayotgan otlardek yangraydi.
Ushbu veb-sayt haqida

Ushbu sayt sizni ingliz tilini o'rganish uchun foydali bo'lgan YouTube videolari bilan tanishtiradi. Dunyo bo'ylab eng yaxshi o'qituvchilar tomonidan o'qitiladigan ingliz tili darslarini ko'rasiz. Videoni u yerdan o'ynash uchun har bir video sahifasida ko'rsatilgan inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing. Subtitrlar video ijrosi bilan sinxronlashtiriladi. Agar sizda biron bir fikr yoki so'rov bo'lsa, iltimos, ushbu aloqa formasi orqali biz bilan bog'laning.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7