Why should you listen to Vivaldi's "Four Seasons"? - Betsy Schwarm

Вивалдигийн "Дөрвөн улирлыг" та яагаад сонсох хэрэгтэй вэ? - Бэтси Шварм

Translator: Yesukhei Chuluunbat Reviewer: Indra Ganzorig

Light, bright, and cheerful.

Зөөлөн, гэгээлэг, хөгжилтэй.

It's some of the most familiar of all early 18th century music.

Энэ бол 18-р зууны эхэн үед бичигдсэн хамгийн алдартай аялгуунуудын нэг билээ.

It's been featured in uncounted films and television commercials,

Тоолж баршгүй олон кино, зурагтын сурталчилгаа энэ аялгууг ашигладаг.

but what is it and why does it sound that way?

Гэхдээ энэ аялгуу нь яг яагаад ингэж дуугардаг юм бол?

This is the opening of "Spring" from "The Four Seasons,"

Энэ бол Италийн хөгжмийн зохиолч Антонио Вивалдигийн

by Italian composer Antonio Vivaldi.

"Дөрвөн Улирлын" "Хавар" хэсгийн эхлэл юм.

"The Four Seasons" are famous in part because they are a delight to the ear.

"Дөрвөн Улирал"-ын алдартай болсон нэг шалтгаан нь түүний сонсголонт чанар.

However, even more notable

Гэвч үүнээс илүүтэйгээр

is the fact that they have stories to tell.

энэ аялгуу өөрийн гэсэн түүхийг өгүүлдгээрээ бусдаас онцгой.

At the time of their publication in Amsterdam in 1725,

1752 онд Амстердамд анх удаа нийтийн хүртээл болохдоо

they were accompanied by poems

улирал бүрийн онцлогийг дүрсэлсэн

describing exactly what feature of that season

шүлгүүдтэй хослон тоглогддог байсан бөгөөд

Vivaldi intended to capture in musical terms.

Вивалди тэр онцлогуудыг нь хөгжмийн аялгуугаар дүрслэхийг зорьсон.

In providing specific plot content for instrumental music,

Зэмсэгт хөгжмийн гол утга санаа, агуулгыг бүрдүүлэх тал дээр

Vivaldi was generations ahead of his time.

Вивалди нь тухайн цаг үеэсээ хол тасарсан нэгэн байжээ.

If one were to read the poems simultaneously to hearing the music,

Энэ аялгууг сонсонгоо дагалдах шүлгийг нь уншвал

one would find the poetic scenes

та шүлэгт бичигдсэн дүрслэл,

synchronizing nicely with the musical imagery.

хөгжмийн зураглал хоёрын гайхалтай зохицлыг мэдрэх болно.

We are told that the birds welcome spring with happy song,

Хаврын улирлыг шувууд жаргалтай нь аргагүй дуулалдан угтдаг гэж ярьдаг.

and here they are doing exactly that.

Энэхүү аялгуунаас та яг л түүнийг мэдрэх болно.

Soon, however, a thunderstorm breaks out.

Гэсэн ч төд удалгүй аянга бууж эхэлнэ.

Not only is there musical thunder and lightning,

Та энэ аялгуунд зөвхөн аянга, цахилгаанаас гадна

there are also more birds,

норж, айж, гунигласан

wet, frightened, and unhappy.

шувууд байгааг мэдрэх болно.

In "Summer," the turtle dove sings her name "tortorella" in Italian,

"Зун" хэсэгт тариан талбай мөндөрт цохиулан налайхын өмнөхөн

өрнийн хүүрзгэнэ шувуу "торторелла" нэрээ Италиар дуулж буйг дүрсэлнэ.

before a hail storm flattens the fields.

"Autumn" brings eager hunters dashing out in pursuit of their prey.

"Намар" хэсэгт ангаа нэхэн элдэх гөрөөчдийг дүрсэлдэг.

The "Winter" concerto begins with teeth chattering in the cold

Харин "Өвөл" хэсэг нь шажигнасан галын хажууд дулаацахын урьдаар

before one takes refuge by a crackling fire.

тэсгэм хүйтэнд шүд тачигнаж буй нэгний дүрслэлээр эхэлнэ.

Then it's back out into the storm

Төд удалгүй цасан шуурга руу эргээд орох

where there'll be slips and falls on the ice.

бөгөөд мөсөн гадаргуу дээр хальтирч унах болно.

In these first weeks of winter, the old year is coming to a close,

Энэхүү өвлийн эхэн сард хуучин оны төгсгөл ойртон ирэх бөгөөд

and so does Vivaldi's musical exploration of the seasons.

Вивалдигийн дөрвөн улирлын тухай хөгжим ч мөн үүнийг илэрхийлж чаддаг.

Not until the early 19th century

19-р зууны эхэн үеийг хүртэл

would such expressive instrumental program music, as it was known,

энэ төрлийн илэрхийлэл бүхий зэмсэгт хөгжмийн зохиол нь

become popular.

олны дунд дэлгэрч чадаагүй юм.

By then, larger, more varied ensembles were the rule

Тухайн үед бишгүүр, үлээвэр найрал болон цохиурт хөгжим бүхий

with woodwinds, brass, and percussion to help tell the tale.

олон хүний бүрэлдэхүүнтэй чуулга л энэ мэт өгүүллийг хөгжмөөр илэрхийлж байв.

But Vivaldi pulled it off with just one violin, strings, and a harpsichord.

Харин Вивалдигийн хувьд үүнийг зөвхөн хийл, клавесин ашиглан тоглож чадсан юм.

Unlike his contemporary Bach,

Нэг үеийн алдартан Бахаас ялгаатай нь

Vivaldi wasn't much interested in complicated fugues.

Вивалди олон давхардсан фугаг ашигладаггүй байв.

He preferred to offer readily accessible entertainment to his listeners

Түүний хувьд үе үе дахин давтагдаж өмнөх хэсгүүдийг эргэн сануулах

with melodies that pop back up later in a piece

аялгуу бүхий илүү энгийн бөгөөд сонсголонтой аялгууг

to remind us of where we've been.

сонсогчид хүргэхийг зорьж байв.

So the first movement of the "Spring" concerto begins with a theme for spring

"Хавар" хэсгийн эхний аяс нь хаврын улирлыг илэрхийлэх өнгөөр эхлэн

and ends with it, too, slightly varied from when it was last heard.

мөн энэ өнгөөрөө дуусдаг.

It was an inspired way to attract listeners,

Энэ нь сонсогчдыг татах маш үр дүнтэй арга байсан бөгөөд

and Vivaldi,

Вивалдигийн нэр

considered one of the most electrifying violinists of the early 18th century,

сонсогчдыг өөртөө татахын ач холбогдлыг ойлгосон 18-р зууны эхэн үеийн

understood the value of attracting audiences.

хийлчдийн нэгт зүй ёсоор тооцогддог.

Such concerts might feature himself as the star violinist.

Тэрээр заримдаа өөрийн концертод үндсэн хийлчийн үүргийг гүйцэтгэдэг байжээ.

Others presented the young musicians of the Pietà,

Вивалдигийн удирдаж байсан Венецийн охидын сургуулийн

a Venetian girls' school where Vivaldi was Director of Music.

залуу хөгжимчид бусад хөгжмийн зохиолчдын концертод мөн уригдан тоглодог байв.

Most of the students were orphans.

Тэдгээр оюутнуудын ихэнх нь өнчин хүүхдүүд байжээ.

Music training was intended not only as social skills suitable for young ladies

Хөгжмийн сургалт нь залуу охидод нийгмийн ур чадвар өгөхийн хажуугаар

but also as potential careers

гэр бүлтэй болж чадаагүй тохиолдолд

for those who might fail to make good marriages.

ажлын байртай болох боломжийг олгож байв.

Even in the composer's own time,

Түүний амьдарч байсан цаг үед

Vivaldi's music served as diversion for all,

Вивалдигийн хөгжим нь зөвхөн чинээлэг язгууртнуудад биш,

not just for the wealthy aristocrats.

бүх хүнд зугаа цэнгэлийг мэдрүүлж байжээ.

300 years later, it's an approach that still works,

300 жил өнгөрсөн ч, түүний бий болгосон арга ашиглагдсаар буй бөгөөд

and Vivaldi's music still sounds like trotting horses on the move.

Вивалдигийн хөгжим бидэнд

давхиж буй хүлгийн төвөргөөнийг санагдуулсан хэвээр.