Why do we feel nostalgia? - Clay Routledge

ဘာကြောင့် အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်ကြတာလဲ။ - Clay Routledge

Translator: Sanda Aung Reviewer: Myo Aung

In the late 17th century,

၁၇ရာစုရဲ့ နှောင်းပိုင်းလောက်က

a medical student named Johannes Hofer noticed a strange illness

Johannes Hofer လို့ခေါ်တဲ့ ဆေးကျောင်းသားက နိုင်ငံခြားမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့

affecting Swiss mercenaries serving abroad.

ဆွစ် ကြေးစားစစ်သား တွေမှာဖြစ်တဲ့ ထူးဆန်းတဲ့ ရောဂါကို သတိထားမိခဲ့တယ်။

Its symptoms,

၎င်းရဲ့ လက္ခဏာတွေက

including fatigue,

အားနည်းခြင်း၊

insomnia,

အိပ်မပျော်ခြင်း၊

irregular heartbeat,

နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း၊

indigestion,

အစာမကြေခြင်း၊

and fever were so strong,

အဖျားကြီးခြင်း စတာတွေပါ။

the soldiers often had to be discharged.

ဒီစစ်သားတွေကို တစ်ခါတစ်လေ ထုတ်တောင်ပစ်ရတယ်။

As Hofer discovered, the cause was not some physical disturbance,

Hofer တွေ့ရှိခဲ့သလိုဆိုရင် အကြောင်းရင်းက ရုပ်ပိုင်း အနှောင့်အယှက်ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ

but an intense yearning for their mountain homeland.

သူတို့ရဲ့ တောင်ပေါ် အမိမြေကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန်လွမ်းဆွတ်တာကြောင့် ဖြစ်တယ်။

He dubbed the condition nostalgia,

ဒါကို အတိတ်ကိုလွမ်းဆွတ်ခြင်းလို့ သူကအမည်ပေးခဲ့တယ်။

from the Greek "nostos" for homecoming

အိမ်ပြန်ခြင်း ဆိုတဲ့ ဂရိစာလုံး "nostos"နဲ့

and "algos" for pain or longing.

"algos" ဆိုတဲ့ နာကျင်မှု သို့မဟုတ် တောင့်တမှု ဆိုတာကနေလာတယ်။

At first, nostalgia was considered a particularly Swiss affliction.

အစကတော့ အတိတ်ကိုလွမ်းဆွတ်ခြင်းက ဆွစ်တွေမှာပဲဖြစ်တာလို့ ထင်မြင်ခဲ့ကြတယ်။

Some doctors proposed that the constant sound of cowbells in the Alps

အချို့သော ဆရာဝန်တွေက တော့ Alps တောင်မှာ နွားခလောက် သံတွေဆက် တိုက် ကြားရတာကနေ

caused trauma to the ear drums and brain.

ဦးနှောက်နဲ့ နားစည်ကို ထိခိုက်စေလို့ ဖြစ်တယ်လို့ပြောခဲ့ကြတယ်။

Commanders even forbade their soldiers from singing traditional Swiss songs

တပ်မှုးတွေက သူတို့စစ်သားတွေကို ဆွစ်ရိုးရာ သီချင်းတွေမဆိုဖို့တောင် တားမြစ်ခဲ့တယ်၊

for fear that they'd lead to desertion or suicide.

တပ်ထဲက ထွက်ပြေးတာ သတ်သေတာတွေ ဖြစ်မှာစိုးလို့ပေါ့။

But as migration increased worldwide, nostalgia was observed in various groups.

ကမ္ဘာမှာ ရွှေ့ပြောင်းနေမှု တိုးလာတော့ အုပ်စုမျိုးစုံမှာ nostalgia ကို တွေ့လာတယ်။

It turned out that anyone separated from their native place for a long time

ဖြစ်နိုင်တာကတော့ သူတို့ရဲ့မွေးရပ်မြေမှ ကြာမြင့်စွာခွဲ နေရသူတွေက

was vulnerable to nostalgia.

nostalgia ပိုဖြစ် နိုင်ပါတယ်။

And by the early 20th century,

၂၀ ရာစု အစောပိုင်းမှာ၊

professionals no longer viewed it as a neurological disease,

ပညာရှင်တွေက ဒါကို အာရုံကြောရောဂါ လို့ မမြင်တော့ပဲ

but as a mental condition similar to depression.

စိတ်ကျခြင်းနဲ့ တူတဲ့ စိတ်​အခြေအနေ တစ်ခုလို့မြင်လာတယ်။

Psychologists of the time speculated

ခေတ်ကာလ စိတ်ပညာရှင်တွေ ထင်ကြေး ပေးခဲ့တာက

that it represented difficulties letting go of childhood,

ကလေးဘဝကို လက်လွှတ်လိုက်ဖို့ ခက်ခဲမှုတွေကို ကိုယ်စားပြုတာရယ်၊

or even a longing to return to one's fetal state.

ဒါမှမဟုတ် မွေးခါစ ကလေးဘဝကို ပြန်သွား ချင်တဲ့ ဆန္ဒကြောင့်လို့လဲ ထင်ခဲ့ကြတယ်။

But over the next few decades,

နောက် ဆယ်စုနှစ်တွေကြာလာတော့၊

the understanding of nostalgia changed in two important ways.

nostalgia ကို နားလည်မှုဟာ နှစ်မျိုးပြောင်းလဲသွားတယ်။

Its meaning expanded from indicating homesickness

အိမ်လွမ်းမှုကို ဖော်ပြတာကနေ

to a general longing for the past.

အတိတ်ကို တသသသတိရခြင်း ဖြစ်လာတယ်လို့ ဆိုလိုတယ်။

And rather than an awful disease,

စိတ်ပျက်စရာ ရောဂါကြီးထက်

it began to be seen as a poignant and pleasant experience.

ဆွတ်ပျံ့ဖွယ် ကျေနပ်စရာ အတွေ့ အကြုံတွေ အဖြစ်စမြင်လာကြတယ်။

Perhaps the most famous example of this

အထင်ရှားဆုံး ဥပမာကိုတော့

was captured by French author Marcel Proust.

ပြင်သစ်စာရေးဆရာ Marcel Proust က ဖော်ပြခဲ့တယ်။

He described how tasting a madeleine cake he had not eaten since childhood

သူက ကလေးဘဝတည်းက မစားခဲ့ရတော့တဲ့ ပြင်သစ်ကိတ် တစ်မျိုးကို အရသာခံမိတာက

triggered a cascade of warm and powerful sensory associations.

နွေးထွေးပြီး ကြီးမားတဲ့အာရုံခံစားမှုကို ဘယ်လိုနှိုးဆွပေးကြောင်း ဖော်ပြခဲ့တယ်။

So what caused such a major reversal in our view of nostalgia?

ဒါဆို nostalgia အပေါ်အမြင်ကိုဘာကများ ကပြောင်းကပြန်ဖြစ်သွားစေတာလဲ။

Part of it has to do with science.

တစ်ပိုင်းကတော့ သိပ္ပံနဲ့ဆိုင်တယ်။

Psychology shifted away from pure theory

စိတ်ပညာက သီအိုရီပိုင်းကနေ

and towards more careful and systematic empirical observation.

ပိုပြီးဂရုတစိုက် နဲ့ စနစ်ကျတဲ့ လေ့လာရေးဘက်ကို ရွေ့သွားတယ်။

So professionals realized that many of the negative symptoms

ပညာရှင်တွေက များစွာသော အနှုတ်လက္ခဏာဆောင်မှုတွေက

may have been simply correlated with nostalgia

nostalgia ကြောင့်ဖြစ်တာထက် အပြန်အလှန် ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာ

rather than caused by it.

သဘောပေါက်ခဲ့ကြတယ်။

And, in fact, despite being a complex emotional state

တကယ်တော့ ဆုံးရှုံးမှု ကြေကွဲ ဝမ်းနည်းရမှု တွေပါတဲ့

that can include feelings of loss and sadness,

ရှုပ်ထွေးတဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေ ရှိပေမယ့်၊

nostalgia doesn't generally put people in a negative mood.

nostalgia က လူတွေကို မကောင်းတဲ့ စိတ်ပဲ ဖြစ်စေတာတော့ မဟုတ်ဘူး။

Instead, by allowing individuals to remember personally meaningful

ဒါ့အစား ၊ လူတွေကို ကိုယ်ပိုင် အဓိပွါယ်ရှိပြီး အခြားသူတွေနဲ့မျှဝေခဲ့တဲ့

and rewarding experiences they shared with others,

အောင်မြင်တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို သတိရစေခြင်းဖြင့်

nostalgia can boost psychological well-being.

nostalgia က စိတ်ခံစားမှုကို ကောင်းစေပါတယ်။

Studies have shown that inducing nostalgia in people

တွေ့ရှိချက်တွေအရ လူတွေမှာ nostalgia ကို လှုံ့ဆော်ပေးလိုက်တာဟာ

can help increase their feelings of self-esteem and social belonging,

သူတို့ရဲ့ကိုယ့်ကိုယ်ကို တန်ဖိုးထားစိတ်နဲ့ လူမှု့ဆက်ဆံရေးနဲ့

encourage psychological growth,

စိတ်ဓာတ် အင်အားကိုလည်း တိုးမြှင့်ပေးပါတယ်။

and even make them act more charitably.

ပိုပြီးတောင် ရက်ရက်ရောရော ဖြစ်လာစေတယ်။

So rather than being a cause of mental distress,

စိတ်ဒဏ်ရာမျိုးရဲ့ အကြောင်းရင်းဖြစ်မယ့် အစား၊

nostalgia can be a restorative way of coping with it.

nostalgia က ဒါကိုအသုံးပြုပြီး ကောင်းမွန်အောင် လုပ်လို့ရပါတယ်။

For instance, when people experience negative emotional states,

ဥပမာ ပြောရရင် လူတွေက မကောင်းတဲ့ ခံစားချက်တွေ ရတဲ့အခါ၊

they tend to naturally use nostalgia to reduce distress

သူတို့က လွမ်းဆွတ်တမ်းတခြင်းဖြင့် ခက်ခဲတာတွေကိုလျှော့ချပြီး

and restore well-being.

ပြန်ကောင်းလာအောင် လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။

Today, it seems that nostalgia is everywhere,

ယနေ့တော့ အတိတ်လွမ်းဆွတ်ခြင်းတွေက နေရာတိုင်းမှာပါပဲ၊

partially because advertisers have discovered how powerful it is

ဘာလို့ဆိုတော့ ကြော်ငြာရှင်တွေက ဒါရဲ့ ထက်မြက်တဲ့အစွမ်းကို

as a marketing technique.

စျေးကွက် ရှာဖွေရေးနည်းလမ်းအဖြစ် သုံးနေကြေလို့ပါ။

It's tempting to think of this as a sign of us being stuck in the past,

ဒါကို ကျွန်တော်တို့အတိတ်မှာ ကျန်နေခဲ့တဲ့ လက္ခဏာအဖြစ် တွေးလို့ရပါတယ်။

but that's not really how nostalgia works.

ဒါပေမဲ့ လွမ်းဆွတ်တမ်းတခြင်းဆိုတာ ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။

Instead, nostalgia helps us remember that our lives can have meaning and value,

ဒါက ကျွန်ုပ်တို့ ဘဝတွေက အဓိပ္ပါယ်နဲ့ တန်ဖိုးရှိနိုင်တယ် ဆိုတာကိုအမှတ်ရဖို့

helping us find the confidence and motivation

စိတ်ခွန်အားနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ယုံကြည်မှုတွေကို ရှာတွေ့ပြီး

to face the challenges of the future.

အနာဂတ်ရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။