Why do we feel nostalgia? - Clay Routledge

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

In the late 17th century,

Pod koniec XVII wieku

a medical student named Johannes Hofer noticed a strange illness

student medycyny Johannes Hofer odkrył nieznaną chorobę

affecting Swiss mercenaries serving abroad.

u szwajcarskich najemników walczących za granicą.

Its symptoms,

Jej objawy,

including fatigue,

zmęczenie,

insomnia,

bezsenność,

irregular heartbeat,

arytmia serca,

indigestion,

niestrawność

and fever were so strong,

i gorączka, były tak silne,

the soldiers often had to be discharged.

że wielu żołnierzy musiano zwolnić.

As Hofer discovered, the cause was not some physical disturbance,

Hofer odkrył, że choroby nie spowodowała patologia fizyczna,

but an intense yearning for their mountain homeland.

a głęboka tęsknota za górską ojczyzną.

He dubbed the condition nostalgia,

Hofer nazwał ten stan nostalgią,

from the Greek "nostos" for homecoming

od greckiego "nostos", czyli powrót do domu,

and "algos" for pain or longing.

i "algos", czyli ból albo tęsknota.

At first, nostalgia was considered a particularly Swiss affliction.

Początkowo sądzono, że nostalgia dotyka wyłącznie Szwajcarów.

Some doctors proposed that the constant sound of cowbells in the Alps

Niektórzy lekarze sugerowali, że ciągłe dzwonienie dzwonków

caused trauma to the ear drums and brain.

na szyjach krów w Alpach uszkadza błony bębenkowe i mózg.

Commanders even forbade their soldiers from singing traditional Swiss songs

Dowódcy zabronili nawet żołnierzom

śpiewania tradycyjnych szwajcarskich pieśni

for fear that they'd lead to desertion or suicide.

z obawy, że doprowadzi to do dezercji albo samobójstwa.

But as migration increased worldwide, nostalgia was observed in various groups.

Ale kiedy migracja ogarnęła cały świat, nostalgia ujawniła się w różnych grupach.

It turned out that anyone separated from their native place for a long time

Okazało się, że każdy, kto długo przebywa poza domem,

was vulnerable to nostalgia.

może popaść w nostalgię.

And by the early 20th century,

Na początku XX wieku

professionals no longer viewed it as a neurological disease,

eksperci nie uważali już nostalgii za chorobę neurologiczną,

but as a mental condition similar to depression.

a za stan psychiczny podobny do depresji.

Psychologists of the time speculated

Psycholodzy sądzili wtedy,

that it represented difficulties letting go of childhood,

że odzwierciedla trudności wkraczania w dorosłość,

or even a longing to return to one's fetal state.

a nawet silne pragnienie powrotu do stadium zarodka.

But over the next few decades,

Przez kolejne dziesięciolecia

the understanding of nostalgia changed in two important ways.

postrzeganie nostalgii zmieniło się w dwóch istotnych kwestiach.

Its meaning expanded from indicating homesickness

Nostalgia przekształciła się z tęsknoty za krajem ojczystym

to a general longing for the past.

w ogólną tęsknotę za przeszłością.

And rather than an awful disease,

Nie widziano już w niej strasznej choroby,

it began to be seen as a poignant and pleasant experience.

a przejmujące i przyjemne uczucie.

Perhaps the most famous example of this

Najlepiej uchwycił nostalgię

was captured by French author Marcel Proust.

francuski pisarz Marcel Proust.

He described how tasting a madeleine cake he had not eaten since childhood

Opisał, jak smak magdalenek, ciastek, których nie jadł od dzieciństwa,

triggered a cascade of warm and powerful sensory associations.

spowodował kaskadę gorących i mocnych asocjacji zmysłowych.

So what caused such a major reversal in our view of nostalgia?

Co tak bardzo zmieniło nasze spojrzenie na nostalgię?

Part of it has to do with science.

Jednym z powodów była nauka.

Psychology shifted away from pure theory

Psychologia przeszła od czystej teorii

and towards more careful and systematic empirical observation.

do bardziej systematycznej obserwacji empirycznej.

So professionals realized that many of the negative symptoms

Specjaliści zrozumieli, że wiele negatywnych objawów

may have been simply correlated with nostalgia

łączy się z nostalgią,

rather than caused by it.

ale nie jest jej konsekwencją.

And, in fact, despite being a complex emotional state

Choć jest to złożony stan emocjonalny,

that can include feelings of loss and sadness,

w którym zawiera się poczucie straty i smutku,

nostalgia doesn't generally put people in a negative mood.

nostalgia nie powoduje złego nastroju.

Instead, by allowing individuals to remember personally meaningful

Wręcz przeciwnie, wskrzeszając w pamięci człowieka

and rewarding experiences they shared with others,

dzielone z innymi ważne i cenne doświadczenia,

nostalgia can boost psychological well-being.

nostalgia może poprawić samopoczucie.

Studies have shown that inducing nostalgia in people

Badania wykazały, że wzbudzanie nostalgii

can help increase their feelings of self-esteem and social belonging,

wzmacnia poczucie własnej wartości i przynależności społecznej,

encourage psychological growth,

sprzyja rozwojowi psychologicznemu,

and even make them act more charitably.

a nawet powoduje, że jesteśmy bardziej miłosierni.

So rather than being a cause of mental distress,

Nostalgia nie jest powodem zaburzenia psychicznego.

nostalgia can be a restorative way of coping with it.

Przeciwnie, pomaga w walce z nim.

For instance, when people experience negative emotional states,

Kiedy dana osoba doświadcza negatywnych emocji,

they tend to naturally use nostalgia to reduce distress

może wykorzystać nostalgię do złagodzenia stresu

and restore well-being.

i powrotu do zdrowia.

Today, it seems that nostalgia is everywhere,

Dziś nostalgia to wszechobecne zjawisko,

partially because advertisers have discovered how powerful it is

zwłaszcza odkąd reklamodawcy odkryli,

jak skutecznym jest narzędziem marketingowym.

as a marketing technique.

It's tempting to think of this as a sign of us being stuck in the past,

Można by uznać, że nostalgia to symbol tkwienia w przeszłości,

but that's not really how nostalgia works.

ale nostalgia działa inaczej.

Instead, nostalgia helps us remember that our lives can have meaning and value,

Pomaga zapamiętać wartość i znaczenie własnego życia,

helping us find the confidence and motivation

zdobyć pewność siebie

i motywację do rozwiązywania przyszłych problemów.

to face the challenges of the future.