Why do we feel nostalgia? - Clay Routledge

Редактор: Askhat Yerkimbay

In the late 17th century,

XVII ғасырдың соңында

a medical student named Johannes Hofer noticed a strange illness

дәрігер-студент Йоханнес Хофер әскери борышын шетелде өткеріп жүрген

affecting Swiss mercenaries serving abroad.

швейцар сарбаздардың белгісіз ауруға тап болғанын байқады.

Its symptoms,

Симптомдары тершеңдік, ұйқысыздық,

including fatigue,

insomnia,

жүректің қағуы,

irregular heartbeat,

indigestion,

асқазан ауруы және

and fever were so strong,

қызу қатты көтерілгендіктен

the soldiers often had to be discharged.

сарбаздар әскерден босатылды.

As Hofer discovered, the cause was not some physical disturbance,

Хофер аурудың себебі физикалық ауытқуларға қарағанда,

туған жердің таулы аймақтарына деген сағыныш екендігін дәлелдеді.

but an intense yearning for their mountain homeland.

Ол бұл күйді ностальгия, көне грек тілінен аударғанда

He dubbed the condition nostalgia,

from the Greek "nostos" for homecoming

«nostos» - үйге қайту «algos» - сағыныш деп атады.

and "algos" for pain or longing.

At first, nostalgia was considered a particularly Swiss affliction.

Ауру тек швейцарлықтарға тән деп есептелді.

Some doctors proposed that the constant sound of cowbells in the Alps

Альп тауындағы сиырлардың қоңыраулары

құлақ пен миды зақымдады деген дәрігерлер болды.

caused trauma to the ear drums and brain.

Commanders even forbade their soldiers from singing traditional Swiss songs

Командирлер сол себепті дәстүрлі швейцар әндерін айтуға тыйым салды.

Өз өзіне қол жұмсауы немесе қашып кетуі мүмкін деп қауіптенді.

for fear that they'd lead to desertion or suicide.

Бірақ әлемде көші қон артқан сайын ностальгиямен ауыратындар көбейді.

But as migration increased worldwide, nostalgia was observed in various groups.

It turned out that anyone separated from their native place for a long time

Үйінен ұзақ уақытқа алыстаған кез келген адам

was vulnerable to nostalgia.

ностальгияға шалдығатыны анықталды.

And by the early 20th century,

XX ғасыр басында.

professionals no longer viewed it as a neurological disease,

мамандар бұны неврология ауруы деп қарастырмады.

but as a mental condition similar to depression.

Бұны депрессияға жақын көңіл-күй құбылуы деп таныды.

Psychologists of the time speculated

Сол кезеңнің психологтары

that it represented difficulties letting go of childhood,

балалық шақтан арыла алмау салдары деп түсіндірді.

or even a longing to return to one's fetal state.

Немесе ұрық кезеңіне оралу күйі дегендер болды.

But over the next few decades,

Бірақ келесі он жылдықтарда

the understanding of nostalgia changed in two important ways.

ностальгияға қатысты түсінік екі түрлі бағытта өзгерді.

Its meaning expanded from indicating homesickness

Ол тек туған жерге деген сағыныш емес

to a general longing for the past.

өткенге деген сағынышты білдіретін болды.

And rather than an awful disease,

Адамдар оны ауыр дерт емес,

it began to be seen as a poignant and pleasant experience.

жан дүниені тебірентетін сезім ретінде қарастырды.

Perhaps the most famous example of this

Ностальгияның ең танымал мысалын

was captured by French author Marcel Proust.

француз жазушысы Марсель Пруст келтірді.

He described how tasting a madeleine cake he had not eaten since childhood

Оның айтуынша балалық шақтан бері дәм татпаған, «Мадлен» дәмі

triggered a cascade of warm and powerful sensory associations.

өте жағымды сенсорлық ассоциацияларға себеп болды.

So what caused such a major reversal in our view of nostalgia?

Ностальгия туралы көзқарасымызды не өзгертті?

Part of it has to do with science.

Бұл ғылыммен байланысты.

Psychology shifted away from pure theory

Психология таза теориядан

and towards more careful and systematic empirical observation.

жүйелі эмпериқалық бағылауға негізделе бастады.

So professionals realized that many of the negative symptoms

Мамандар көптеген жағымсыз симптомдар

may have been simply correlated with nostalgia

ностальгияға тән болғанымен,

rather than caused by it.

оның салдары еместігін аңғарды.

And, in fact, despite being a complex emotional state

Қайғы мен мұңның белгілері

that can include feelings of loss and sadness,

қиын эмоционалды күй болғанмен

nostalgia doesn't generally put people in a negative mood.

ностальгия жаман көңіл-күйдің себебі емес,

Instead, by allowing individuals to remember personally meaningful

керісінше, кей кездері ол психологиялық күйді

and rewarding experiences they shared with others,

адам жақындарымен өткізген жылы естеліктерді жаңғырту арқылы

nostalgia can boost psychological well-being.

көңіл күйді жақсарта алады.

Studies have shown that inducing nostalgia in people

Зерттеу жұмыстарының қорытындысы бойынша

can help increase their feelings of self-esteem and social belonging,

ностальгия өзін-өзі қадірлеу мен қоғамға тиісті болу,

encourage psychological growth,

сондай-ақ психологиялық тұрғыдан даму мен

and even make them act more charitably.

жанашыр болуға көмектескен болатын.

So rather than being a cause of mental distress,

Қорытындылай келсек, ностальгия психологиялық дерттің

nostalgia can be a restorative way of coping with it.

себебі емес, керісінше оған қарсы көмек.

For instance, when people experience negative emotional states,

Мысалға, адам жағымсыз эмоцияларды бастан кешірсе

they tend to naturally use nostalgia to reduce distress

ностальгия көмегімен күйзелістен айырылып

and restore well-being.

көңіл-күйін жақсарта алады.

Today, it seems that nostalgia is everywhere,

Бүгінде ностальгияның жиі кездесетін құбылысқа айналуы,

partially because advertisers have discovered how powerful it is

жарнама жасаушылардың бұл сезімді

as a marketing technique.

маркетинг құралы ретінде пайдалануына байланысты.

It's tempting to think of this as a sign of us being stuck in the past,

Ностальгия өткен өмірде ұмыт болудың бейнесі болып көрінгенімен,

оның басқа да қызметі бар.

but that's not really how nostalgia works.

Instead, nostalgia helps us remember that our lives can have meaning and value,

Ностальгия өмірдің шынайы құндылықтарын сақтауға,

өз-өзімізге деген сенімділікті арттыруға

helping us find the confidence and motivation

келешек істерге мотивацияны арттыруға

to face the challenges of the future.

қуат береді.