John Searle: Our shared condition -- consciousness

207,920 views ・ 2013-07-22

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Linh Nguyễn Reviewer: Ngoc Nguyen
00:12
I'm going to talk about consciousness.
0
12464
2593
Tôi sẽ nói về sự nhận thức.
00:15
Why consciousness?
1
15081
1456
Tại sao lại về nhận thức?
00:16
Well, it's a curiously neglected subject,
2
16561
2802
Vâng, vì nó là một vấn đề bị bỏ quên một cách đáng hiếu,
00:19
both in our scientific and our philosophical culture.
3
19387
3540
cả trong khoa học và triết học của chúng ta.
00:22
Now why is that curious?
4
22951
1248
Tại sao điều đó lại gợi sự tò mò?
00:24
Well, it is the most important aspect of our lives
5
24223
3486
Vâng, nó là khía cạnh quan trọng nhất trong cuộc sống của chúng ta
vì 1 lý do rất lô gic, đơn giản,
00:27
for a very simple, logical reason,
6
27733
1934
00:29
namely, it's a necessary condition on anything
7
29691
2373
cụ thể, đối với bất cứ việc quan trọng nào trong cuộc sống
00:32
being important in our lives that we're conscious.
8
32088
2453
một điều kiện cần thiết là chúng ta phải có ý thức.
00:34
You care about science, philosophy, music, art, whatever --
9
34565
3135
Bạn quan tâm đến khoa học, triết học, âm nhạc, nghệ thuật, hay bất cứ cái gì
00:37
it's no good if you're a zombie or in a coma, right?
10
37724
3454
sẽ chẳng có tác dụng gì nếu bạn là một thây ma hay đang hôn mê, đúng không?
00:41
So consciousness is number one.
11
41202
2320
Thế nên, ý thức là số một.
00:43
The second reason is that when people do
12
43546
2444
Lý do thứ hai là
00:46
get interested in it, as I think they should,
13
46014
2292
khi mọi người thực sự thích thứ gì đó
00:48
they tend to say the most appalling things.
14
48330
2827
họ có xu hướng nói những điều kinh khủng nhất.
00:51
And then, even when they're not saying appalling things
15
51181
2620
Và rồi, thậm chí khi họ không nói những điều kinh khủng
00:53
and they're really trying to do serious research,
16
53825
2334
và thực sự nghiên cứu nghiêm túc,
thì, điều đó sẽ diễn ra chậm. Tiến trình sẽ chậm lại.
00:56
well, it's been slow. Progress has been slow.
17
56183
3117
00:59
When I first got interested in this, I thought, well,
18
59324
3116
Khi tôi lần đầu quan tâm tới điều này, tôi đã nghĩ, ồ,
01:02
it's a straightforward problem in biology.
19
62464
2182
nó là một vấn đề sinh học đơn giản.
01:04
Let's get these brain stabbers to get busy and figure out
20
64670
2473
Hãy để ý đến những vấn đề đau đầu này và tìm hiểu
01:07
how it works in the brain.
21
67167
860
cách nó vận hành trong não bộ.
01:08
So I went over to UCSF and I talked to all
22
68051
2000
Thế nên, tôi đã sang UCSF và tôi đã nói chuyện với tất cả
các nhà sinh học thần kinh có trọng trách nặng nề ở đó,
01:10
the heavy-duty neurobiologists there,
23
70075
1769
01:11
and they showed some impatience,
24
71868
1552
và họ đã thể hiện rõ sự mất kiên nhẫn,
01:13
as scientists often do when you ask them embarrassing questions.
25
73444
3359
như cách mà các nhà khoa học thường làm khi bạn hỏi họ những câu hỏi đáng xấu hổ.
01:16
But the thing that struck me is, one guy said in exasperation,
26
76827
3734
Nhưng điều mà khiến tôi bất ngờ là, trong lúc giận dữ
01:20
a very famous neurobiologist, he said, "Look,
27
80585
2143
một nhà sinh học thần kinh rất nổi tiếng đã nói: "Xem kìa,
01:22
in my discipline it's okay to be interested in consciousness,
28
82752
3399
trong nguyên tắc của tôi, ổn thôi nếu bạn quan tâm sự nhận thức,
01:26
but get tenure first. Get tenure first."
29
86175
3543
nhưng hãy nhận nghiên cứu trước đi. Nhận nghiên cứu đầu tiên."
01:29
Now I've been working on this for a long time.
30
89742
2694
Tới giờ tôi đã nghiên cứu về nó trong một thời gian dài.
01:32
I think now you might actually get tenure
31
92460
1954
Tôi nghĩ bây giờ trên thực tế bạn có thể nhận nghiên cứu
01:34
by working on consciousness.
32
94438
1334
bằng cách nghiên cứu sự nhận thức.
01:35
If so, that's a real step forward.
33
95796
2522
Nếu vậy, đó thực sự là một bước tiến.
01:38
Okay, now why then is this curious reluctance
34
98342
2881
Vậy thì tại sao việc này lại là miễn cưỡng
01:41
and curious hostility to consciousness?
35
101247
1874
và chống lại nhận thức?
01:43
Well, I think it's a combination of two features
36
103145
2706
Ồ, tôi nghĩ đó là một sự kết hợp của 2 đặc điểm
01:45
of our intellectual culture
37
105875
1881
của văn hóa tri thức của chúng ta
01:47
that like to think they're opposing each other
38
107780
2502
trông có vẻ như chúng đối lập nhau
01:50
but in fact they share a common set of assumptions.
39
110306
3599
nhưng trên thực tế lại có chung một chuỗi chung các giả định.
01:53
One feature is the tradition of religious dualism:
40
113929
3938
Một đặc điểm là truyền thống của thuyết nhị nguyên:
01:57
Consciousness is not a part of the physical world.
41
117891
3301
Nhận thức không chỉ là một phần của thế giới vật chất.
02:01
It's a part of the spiritual world.
42
121216
1903
Nó còn là một phần của thế giới tinh thần.
02:03
It belongs to the soul,
43
123143
1512
Nó thuộc về tâm hồn,
02:04
and the soul is not a part of the physical world.
44
124679
3272
và tâm hồn thì không phải là một phần của thế giới vật chất.
02:07
That's the tradition of God, the soul and immortality.
45
127975
3007
Đó là truyền thống của chúa, tâm hồn và sự bất tử.
02:11
There's another tradition that thinks it's opposed to this
46
131006
2081
Có một truyền thống khác điều mà nghĩ rằng nó trái ngược với điều này
02:13
but accepts the worst assumption.
47
133111
2080
nhưng thừa nhận những giả định xấu nhất.
02:15
That tradition thinks that we are heavy-duty scientific materialists:
48
135215
4054
Tư tưởng đó cho rằng chúng ta là những người theo chủ nghĩa duy vật.
02:19
Consciousness is not a part of the physical world.
49
139293
3441
Sự nhận thức không thuộc thế giới hữu hình
Hoặc là nó không tồn tại, hoặc là nó là một thứ gì đó rất khác,
02:22
Either it doesn't exist at all, or it's something else,
50
142758
2622
02:25
a computer program or some damn fool thing,
51
145404
2626
một phần mềm máy tính hoặc là một thứ ngu ngốc nào đó,
02:28
but in any case it's not part of science.
52
148054
3171
nhưng trong trường hợp nào thì nó cũng không phải khoa học.
02:31
And I used to get in an argument that really gave me a stomachache.
53
151249
2184
Và trước đây tôi đã tranh luận nhiều về chủ đề này, và nó làm tôi rất khó chịu.
02:33
Here's how it went.
54
153457
1595
Đây là cách cuộc tranh luận diễn ra.
02:35
Science is objective, consciousness is subjective,
55
155076
4008
Khoa học là khách quan, nhận thức là chủ quan,
02:39
therefore there cannot be a science of consciousness.
56
159108
3303
vì vậy không thể tồn tại một thứ khoa học về nhận thức.
02:42
Okay, so these twin traditions are paralyzing us.
57
162435
6480
Những tư tưởng ấy đang làm tê liệt chúng ta.
02:48
It's very hard to get out of these twin traditions.
58
168939
2844
Và thật khó để thoát ra khỏi chúng.
02:51
And I have only one real message in this lecture,
59
171807
2994
Tôi chỉ có một thông điệp duy nhất trong buổi trò chuyện này:
02:54
and that is, consciousness is a biological phenomenon
60
174825
3360
nhận thức là một hiện tượng sinh học
02:58
like photosynthesis, digestion, mitosis --
61
178209
2865
giống như hiện tượng quang hợp, tiêu hóa hay nguyên phân
03:01
you know all the biological phenomena -- and once you accept that,
62
181098
4311
Bạn biết tất cả những hiện tượng đó mà! Và một khi bạn chấp nhận rằng
03:05
most, though not all, of the hard problems
63
185433
2615
dù không phải tất cả, nhưng hầu hết những vấn đề nan giải
03:08
about consciousness simply evaporate.
64
188072
2251
về nhận thức đơn giản sẽ dần biến mất.
03:10
And I'm going to go through some of them.
65
190347
2029
Và tôi chuẩn bị nói về vài điều trong số đó.
03:12
Okay, now I promised you to tell you some
66
192400
2309
Được rồi, bây giờ tôi hứa sẽ nói cho các bạn
03:14
of the outrageous things said about consciousness.
67
194733
2715
một vài điều thái quá mà người ta nói về ý thức.
03:17
One: Consciousness does not exist.
68
197472
3576
Thứ nhất, ý thức không hề tồn tại.
03:21
It's an illusion, like sunsets.
69
201072
2206
Nó là ảo giác, như khi nói rằng mặt trời lặn
03:23
Science has shown sunsets and rainbows are illusions.
70
203302
5041
Khoa học đã chứng minh mặt trời lặn và cầu vồng là ảo giác,
03:28
So consciousness is an illusion.
71
208367
1899
vì vậy, ý thức chỉ là ảo giác.
03:30
Two: Well, maybe it exists, but it's really something else.
72
210290
3231
Thứ hai: có thể nó thực sự tồn tại, nhưng là một thứ gì khác
03:33
It's a computer program running in the brain.
73
213545
3757
Nó là một chương trình máy tính chạy trong não bộ.
03:37
Three: No, the only thing that exists is really behavior.
74
217326
3790
Thứ ba: Không phải, thứ duy nhất thực sự tồn tại chính là hành động.
03:41
It's embarrassing how influential behaviorism was,
75
221140
3584
Mức độ ảnh hưởng của chủ nghĩa hành vi thật đáng xấu hổ,
03:44
but I'll get back to that.
76
224748
1331
nhưng tôi sẽ quay lại vấn đề đó sau.
03:46
And four: Maybe consciousness exists,
77
226103
2710
Và thứ tư: có thể ý thức thực sự tồn tại,
03:48
but it can't make any difference to the world.
78
228837
2191
nhưng nó chẳng làm thay đổi thế giới một chút nào.
Tâm linh làm sao có thể làm chuyển dời thứ gì đó?
03:51
How could spirituality move anything?
79
231052
2696
03:53
Now, whenever somebody tells me that, I think,
80
233772
2191
Bây giờ, bất cứ khi nào có người nói với tôi như vậy, tôi nghĩ:
03:55
you want to see spirituality move something?
81
235987
2266
Liệu bạn muốn thấy tâm linh chuyển dịch một thứ gì đó?
Xem nhé. Một cách có ý thức, tôi quyết định giơ tay lên,
03:58
Watch. I decide consciously to raise my arm,
82
238277
2828
04:01
and the damn thing goes up. (Laughter)
83
241129
2585
và cái thứ chết tiệt đó được nhấc lên.
04:03
Furthermore, notice this:
84
243738
3747
Thêm vào đó,hãy chú ý đến điều này:
04:07
We do not say, "Well, it's a bit like the weather in Geneva.
85
247509
3971
Chúng ta không cho rằng: "Ồ, nó cũng thất thường như thời tiết ở Geneva thôi".
04:11
Some days it goes up and some days it doesn't go up."
86
251504
2624
Có ngày nó xảy ra, và có ngày thì không.
04:14
No. It goes up whenever I damn well want it to.
87
254152
2631
Không. Tay tôi có thể nhấc lên bất cứ khi nào tôi muốn.
04:16
Okay. I'm going to tell you how that's possible.
88
256807
2286
Được rồi. Tôi sẽ nói cho bạn làm thế nào mà điều đó có thể.
Bây giờ, tôi chưa nêu ra một định nghĩa nào hết.
04:19
Now, I haven't yet given you a definition.
89
259117
3475
04:22
You can't do this if you don't give a definition.
90
262616
2334
Bạn không thể làm điều này nếu bạn không đưa ra một định nghĩa.
04:24
People always say consciousness is very hard to define.
91
264974
2962
Mọi người luôn nói thật khó để định nghĩa ý thức.
04:27
I think it's rather easy to define
92
267960
1859
Tôi thì lại nghĩ điều đó khá dễ dàng
04:29
if you're not trying to give a scientific definition.
93
269843
2185
trừ khi bạn muốn có một định nghĩa thật khoa học.
04:32
We're not ready for a scientific definition,
94
272052
2256
Và chúng ta thì chưa sẵn sàng cho một định nghĩa khoa học,
04:34
but here's a common-sense definition.
95
274332
1762
nhưng đây là một kiểu định nghĩa thường thấy.
04:36
Consciousness consists of all those states of feeling
96
276118
2778
Ý thức bao gồm tất cả các trạng thái cảm xúc,
04:38
or sentience or awareness.
97
278920
2044
hay cảm giác, nhận thức.
04:40
It begins in the morning when you wake up from a dreamless sleep,
98
280988
3534
Nó bắt đầu vào buổi sáng khi bạn tỉnh dậy từ giấc ngủ không mộng mị,
04:44
and it goes on all day until you fall asleep
99
284546
2445
và kéo dài suốt một ngày cho đến khi bạn chìm vào giấc ngủ
04:47
or die or otherwise become unconscious.
100
287015
3174
hoặc qua đời, hoặc bất tỉnh.
04:50
Dreams are a form of consciousness on this definition.
101
290213
3096
Theo định nghĩa này, những giấc mơ là một dạng của nhận thức.
04:53
Now, that's the common-sense definition. That's our target.
102
293333
2878
Đó là định nghĩa thông thường, cũng là mục tiêu của chúng ta.
04:56
If you're not talking about that, you're not talking about consciousness.
103
296235
3477
Không bàn về nó cũng có nghĩa là bạn không nói đến ý thức.
04:59
But they think, "Well, if that's it, that's an awful problem.
104
299736
3460
Nhưng mọi người nghĩ: "Ồ, nếu quả thực như vậy, thì đó là một vấn đề khủng khiếp.
05:03
How can such a thing exist as part of the real world?"
105
303220
3934
Làm thế nào mà một thứ như vậy có thể tồn tại như một phần của thế giới thực?"
05:07
And this, if you've ever had a philosophy course,
106
307178
2334
Và điều này, nếu bạn từng qua một khóa triết học,
05:09
this is known as the famous mind-body problem.
107
309536
2727
chính là vấn đề tâm - vật nổi tiếng.
05:12
I think that has a simple solution too. I'm going to give it to you.
108
312287
3239
Tôi nghĩ là có một cách giải quyết khá đơn giản. Và tôi chuẩn bị chỉ cho các bạn.
05:15
And here it is: All of our conscious states, without exception,
109
315550
3978
Đó là: Tất cả những trạng thái ý thức của chúng ta, không có ngoại lệ,
05:19
are caused by lower-level neurobiological processes in the brain,
110
319552
5501
bị gây ra bởi các quá trình sinh học thần kinh bậc thấp trong não bộ,
05:25
and they are realized in the brain
111
325077
2157
và chúng được chấp nhận như những
05:27
as higher-level or system features.
112
327258
2310
tính năng hệ thống bậc cao hơn.
05:29
It's about as mysterious as the liquidity of water.
113
329592
3132
Nó cũng bí ẩn như trạng thái lỏng của nước.
05:32
Right? The liquidity is not an extra juice squirted out
114
332748
3451
Đúng vậy không? Trạng thái lỏng không phải là nước ép thừa được phun ra
05:36
by the H2O molecules.
115
336223
1666
từ những phân tử H2O.
05:37
It's a condition that the system is in.
116
337913
2854
Nó là trạng thái hiện tại của hệ thống.
05:40
And just as the jar full of water can go from liquid to solid
117
340791
5138
Và cũng như cái bình đầy nước có thể chuyển từ thể lỏng sang rắn
05:45
depending on the behavior of the molecules,
118
345953
2048
tùy thuộc vào hoạt động của các phân tử
não bộ của bạn cũng có thể chuyển từ trạng thái tỉnh táo
05:48
so your brain can go from a state of being conscious
119
348025
2853
05:50
to a state of being unconscious,
120
350902
1616
sang trạng thái mất ý thức,
05:52
depending on the behavior of the molecules.
121
352542
2962
tùy thuộc vào hoạt động của các phân tử.
05:55
The famous mind-body problem is that simple.
122
355528
4361
Vấn đề tâm - vật nổi tiếng chỉ đơn giản như vậy thôi.
05:59
All right? But now we get into some harder questions.
123
359913
3153
Đúng không? Nhưng bây giờ chúng ta sẽ đi đến những câu hỏi khó hơn.
06:03
Let's specify the exact features of consciousness,
124
363090
3420
Hãy cùng làm rõ những đặc trưng của ý thức
06:06
so that we can then answer those four objections
125
366534
2448
từ đó, chúng ta có thể đáp lại 4 ý kiến phản đối
06:09
that I made to it.
126
369006
1263
mà tôi đã nêu ra.
06:10
Well, the first feature is, it's real and irreducible.
127
370293
4243
Đặc điểm thứ nhất là: nó có thực và tối giản.
06:14
You can't get rid of it.
128
374560
2030
Bạn không thể thoát khỏi nó.
06:16
You see, the distinction between reality and illusion
129
376614
4147
Bạn có thể nhận thấy, điểm khác biệt giữa hiện thực và ảo giác
06:20
is the distinction between how things
130
380785
2645
cũng là sự khác biệt
06:23
consciously seem to us and how they really are.
131
383454
3850
giữa cách chúng ta nhìn nhận mọi vật và việc chúng thực sự như thế nào.
06:27
It consciously seems like there's --
132
387328
1852
Nó giống như là,
06:29
I like the French "arc-en-ciel" —
133
389204
1644
tôi thích cụm từ tiếng Pháp "arc-en-ciel" - cầu vồng,
06:30
it seems like there's an arch in the sky,
134
390872
2174
có một hình cung trên bầu trời,
06:33
or it seems like the sun is setting over the mountains.
135
393070
3756
hay như mặt trời xuống núi.
06:36
It consciously seems to us, but that's not really happening.
136
396850
3073
Đó là cách chúng ta nhìn nhận, nhưng thực tế nó không hề xảy ra.
06:39
But for that distinction between
137
399947
1903
Nếu không có sự khác biệt giữa
06:41
how things consciously seem and how they really are,
138
401874
2477
cách mọi vật được nhìn nhận và thực tế chúng như thế nào,
06:44
you can't make that distinction for the very existence of consciousness,
139
404375
4031
các bạn không thể phân biệt sự tồn tại của nhận thức,
06:48
because where the very existence of consciousness is concerned,
140
408430
3827
bởi vì ở lĩnh vực nào sự tồn tại của nhận thức được chú ý đến,
06:52
if it consciously seems to you that you are conscious,
141
412281
2956
nếu các bạn nhận ra dường như các bạn ý thức được điều đó,
06:55
you are conscious.
142
415261
1861
thì các bạn có nhận thức.
06:57
I mean, if a bunch of experts come to me and say,
143
417146
3330
Ý tôi là, nếu có ngày một đám chuyên gia đến tìm tôi và nói:
07:00
"We are heavy-duty neurobiologists and we've done a study
144
420500
2667
"Chúng tôi là những nhà thần kinh học với trọng trách nặng nề, và chúng tôi đã thực hiện một nghiên cứu về ngài,
ngài Searle, và chúng tôi tin rằng ngài không còn ý thức nữa,
07:03
of you, Searle, and we're convinced you are not conscious,
145
423191
2726
07:05
you are a very cleverly constructed robot,"
146
425941
2048
ngài là một con rô - bốt được lập trình một cách thông minh".
Tôi sẽ không nghĩ rằng: "Bạn biết đấy, có thể những người này đúng thì sao?"
07:08
I don't think, "Well, maybe these guys are right, you know?"
147
428013
3245
07:11
I don't think that for a moment, because, I mean,
148
431282
2539
Tôi sẽ không dành ra một khoảnh khắc nào để nghĩ như vậy, bởi vì, tôi muốn nói là,
07:13
Descartes may have made a lot of mistakes, but he was right about this.
149
433845
2886
Descartes có thể đã mắc nhiều sai sót, nhưng ông ấy đúng về điều này.
07:16
You cannot doubt the existence of your own consciousness.
150
436755
2931
Bạn không thể nghi ngờ về sự tồn tại ý thức của chính mình.
07:19
Okay, that's the first feature of consciousness.
151
439710
2286
Đó chính là đặc điểm đầu tiên.
Nó có thật và tối giản.
07:22
It's real and irreducible.
152
442020
1780
07:23
You cannot get rid of it by showing that it's an illusion
153
443824
3207
Bạn không thể phủ nhận bằng cách chỉ ra nó là ảo giác
07:27
in a way that you can with other standard illusions.
154
447055
3205
như với những ảo giác thực sự.
07:30
Okay, the second feature is this one
155
450284
2508
Đặc điểm thứ hai là cái
07:32
that has been such a source of trouble to us,
156
452816
2441
đã gây ra rất nhiều rắc rối cho chúng ta,
07:35
and that is, all of our conscious states
157
455281
2158
đó là: tất cả trạng thái nhận thức của chúng ta
07:37
have this qualitative character to them.
158
457463
2940
đều có đặc điểm định tính này.
07:40
There's something that it feels like to drink beer
159
460427
2381
Cảm giác khi uống bia
07:42
which is not what it feels like to do your income tax
160
462832
2921
thì không giống cảm giác khi trả thuế thu nhập
07:45
or listen to music, and this qualitative feel
161
465777
3044
hay nghe nhạc. Và những cảm giác định tính này
07:48
automatically generates a third feature,
162
468845
2537
tự động sản sinh ra một đặc điểm thứ ba:
07:51
namely, conscious states are by definition subjective
163
471406
3770
theo định nghĩa, những trạng thái nhận thức là chủ quan
07:55
in the sense that they only exist as experienced
164
475200
2931
ở chỗ chúng chỉ tồn tại một khi được trải nghiệm
07:58
by some human or animal subject,
165
478155
2171
bởi một số chủ thể con người hay động vật,
08:00
some self that experiences them.
166
480350
1849
một số cơ thể từng trải qua điều đó.
08:02
Maybe we'll be able to build a conscious machine.
167
482223
2359
Có lẽ chúng ra sẽ có thể xây dựng một cỗ máy có ý thức.
08:04
Since we don't know how our brains do it,
168
484606
2129
Nhưng vì chúng ra không biết não bộ hoạt động thế nào,
08:06
we're not in a position, so far, to build a conscious machine.
169
486759
4111
nên cho đến giờ, chúng ta vẫn chưa làm được điều đó.
08:10
Okay. Another feature of consciousness
170
490894
2751
Và một đặc điểm khác của ý thức là
08:13
is that it comes in unified conscious fields.
171
493669
4127
nó đi vào nhiều lĩnh vực nhận thức thống nhất.
08:17
So I don't just have the sight of the people in front of me
172
497820
2332
Tôi không chỉ nhìn thấy những người đứng trước mặt
08:20
and the sound of my voice and the weight of my shoes
173
500176
2690
và nghe thấy tiếng nói của chính mình,
08:22
against the floor, but they occur to me
174
502890
2151
tiếng giày trên sàn nhà mà đối với tôi
08:25
as part of one single great conscious field
175
505065
3458
chúng còn là một phần của một lĩnh vực nhận thức to lớn
08:28
that stretches forward and backward.
176
508547
1992
trải ra cả phía trước và sau.
08:30
That is the key to understanding
177
510563
1745
Đó chính là chìa khóa để hiểu được
08:32
the enormous power of consciousness.
178
512332
2415
sức mạnh khổng lồ của ý thức.
08:34
And we have not been able to do that in a robot.
179
514771
2920
Và chúng ta chưa từng làm được điều đó trên rô - bốt
08:37
The disappointment of robotics derives from the fact
180
517715
2477
Điều đáng buồn đó bắt nguồn từ sự thật rằng
08:40
that we don't know how to make a conscious robot,
181
520216
2334
chúng ta không biết làm thế nào để tạo ra một rô - bốt có ý thức,
08:42
so we don't have a machine that can do this kind of thing.
182
522574
3025
nên chúng ta không có bất kì loại máy móc nào làm được điều này.
08:45
Okay, the next feature of consciousness,
183
525623
2484
Đặc điểm tiếp theo,
08:48
after this marvelous unified conscious field,
184
528131
3091
sau lĩnh vực nhận thức thống nhất kì diệu này
08:51
is that it functions causally in our behavior.
185
531246
2769
là nó thực hiện hoạt động bình thường trong cách cư xử của chúng ta.
08:54
I gave you a scientific demonstration by raising my hand,
186
534039
3179
Tôi đã minh họa cho các bạn bằng cách giơ tay,
08:57
but how is that possible?
187
537242
1726
nhưng làm thế nào điều đó là có thể?
08:58
How can it be that this thought in my brain
188
538992
3740
Làm thế nào mà suy nghĩ trong não bộ
09:02
can move material objects?
189
542756
2176
có thể làm di chuyển vật chất?
09:04
Well, I'll tell you the answer.
190
544956
1477
Tôi sẽ cho các bạn biết câu trả lời.
09:06
I mean, we don't know the detailed answer,
191
546457
2000
Tôi muốn nói rằng, chúng ta không biết câu trả lời thật chi tiết,
09:08
but we know the basic part of the answer, and that is,
192
548481
2678
nhưng về cơ bản thì đó là:
09:11
there is a sequence of neuron firings,
193
551183
2269
Có một trình tự dẫn truyền xung thần kinh của các nơ ron
09:13
and they terminate where the acetylcholine
194
553476
3063
và chúng dừng lại khi axetylen
09:16
is secreted at the axon end-plates of the motor neurons.
195
556563
2797
được tiết ra ở tấm vận động của nơ ron vận động
09:19
Sorry to use philosophical terminology here,
196
559384
2096
Tôi xin lỗi vì đã dùng những thuật ngữ triết học ở đây,
09:21
but when it's secreted at the axon end-plates of the motor neurons,
197
561504
3947
nhưng khi axetylen được sản sinh ở tấm vận động,
09:25
a whole lot of wonderful things happen in the ion channels
198
565475
2762
vô số điều thú vị sẽ xảy ra ở kênh ion
09:28
and the damned arm goes up.
199
568261
1882
và kết quả là cánh tay tôi nhấc lên.
09:30
Now, think of what I told you.
200
570167
2100
Bây giờ, hãy nghĩ về những điều tôi đã nói.
09:32
One and the same event,
201
572291
1718
Vẫn là sự kiện đó,
09:34
my conscious decision to raise my arm
202
574033
3011
quyết định giơ tay của tôi
09:37
has a level of description where it has all of these
203
577068
2771
được miêu tả ở mức
09:39
touchy-feely spiritual qualities.
204
579863
2122
những đặc điểm tinh thần nhạy cảm này.
09:42
It's a thought in my brain, but at the same time,
205
582009
2377
Nó là một suy nghĩ trong đầu tôi, nhưng đồng thời,
09:44
it's busy secreting acetylcholine
206
584410
1962
nó cũng làm sản sinh ra axetylen
09:46
and doing all sorts of other things
207
586396
1667
và làm tất cả những việc khác
khi nó di chuyển từ vỏ não vận động
09:48
as it makes its way from the motor cortex
208
588087
2608
09:50
down through the nerve fibers in the arm.
209
590719
2673
xuống những sợi thần kinh ở cánh tay.
09:53
Now, what that tells us is that our traditional vocabularies
210
593416
3792
Điều đó cho thấy rằng vốn từ vựng truyền thống của chúng ta
09:57
for discussing these issues are totally obsolete.
211
597232
3360
để bàn về những vấn đề này đã hoàn toàn lỗi thời.
10:00
One and the same event has a level of description
212
600616
3233
Cùng một sự kiện có một cách miêu tả
10:03
where it's neurobiological, and another level of description
213
603873
2942
ở cấp độ sinh học thần kinh, và một cách khác
10:06
where it's mental, and that's a single event,
214
606839
2167
về mặt trí óc, và đó chỉ là một sự kiện,
10:09
and that's how nature works. That's how it's possible
215
609030
2524
đó cũng là cách mà tự nhiên hoạt động. Điều đó cũng lí giải
10:11
for consciousness to function causally.
216
611578
2569
làm thế nào nhận thức hoạt động theo quan hệ nhân quả.
10:14
Okay, now with that in mind,
217
614171
2835
Được rồi, bây giờ hãy nhớ lấy điều đó,
10:17
with going through these various features of consciousness,
218
617030
3043
kết hợp với việc chúng ta vừa tìm hiểu qua về những đặc điểm của nhận thức
10:20
let's go back and answer some of those early objections.
219
620097
3148
hãy cùng trả lời một số ý kiến phản đối đã nêu ra trước đó.
10:23
Well, the first one I said was, consciousness doesn't exist,
220
623269
3585
Đầu tiên, sự nhận thức không hề tồn tại,
10:26
it's an illusion. Well, I've already answered that.
221
626878
1810
nó là ảo giác. Tôi đã trả lời xong vấn đề đó.
10:28
I don't think we need to worry about that.
222
628712
2000
Tôi không nghĩ chúng ta cần bận tâm về nó nữa.
10:30
But the second one had an incredible influence,
223
630736
3332
Nhưng vấn đề thứ hai có ảnh hưởng ngoài sức tưởng tượng,
10:34
and may still be around, and that is,
224
634092
1820
và có thể nó vẫn còn tồn tại đâu đó:
10:35
"Well, if consciousness exists, it's really something else.
225
635936
3167
" Tốt thôi, nếu ý thức tồn tại, nó thực sự là một thứ gì đó.
10:39
It's really a digital computer program running in your brain
226
639127
3739
Nó thực sự là một chương trình máy tính chạy trong não bộ của bạn
10:42
and that's what we need to do to create consciousness
227
642890
2524
và những gì chúng ta cần làm để tạo ra ý thức
10:45
is get the right program.
228
645438
1429
chỉ là chọn đúng chương trình.
10:46
Yeah, forget about the hardware. Any hardware will do
229
646891
2524
Quên phần cứng đi. Phần cứng nào cũng sẽ ổn thôi
10:49
provided it's rich enough and stable enough to carry the program."
230
649439
3143
nếu nó đủ ổn định để chạy chương trình".
10:52
Now, we know that that's wrong.
231
652606
2534
Bây giờ, chúng ta đã biết điều đó là sai.
10:55
I mean, anybody who's thought about computers at all
232
655164
2985
Ý tôi là, bất kì ai biết về máy tính
10:58
can see that that's wrong, because computation
233
658173
2440
đều có thể thấy nó sai, bởi vì tính toán
11:00
is defined as symbol manipulation,
234
660637
2391
được định nghĩa như thao tác biểu tượng,
11:03
usually thought of as zeros as ones, but any symbols will do.
235
663052
2905
thường được nghĩ tới như những con số 0 và 1 mà không phải bất cứ một biểu tượng nào.
11:05
You get an algorithm that you can program
236
665981
3098
Bạn có một thuật toán mà bạn có thể lập trình
11:09
in a binary code, and that's the defining trait
237
669103
3083
dưới dạng mã nhị phân, và đó là đặc điểm xác định
11:12
of the computer program.
238
672210
2027
của chương trình máy tính.
11:14
But we know that that's purely syntactical. That's symbolic.
239
674261
3859
Nhưng chúng ta biết rằng đó hoàn toàn là về mặt cú pháp. Nó có tính biểu tượng.
11:18
We know that actual human consciousness has something more than that.
240
678144
3991
Chúng ta biết rằng nhận thức của con người thực sự là một thứ gì đó hơn thế.
11:22
It's got a content in addition to the syntax.
241
682159
3169
Nó có một nội dung bên trong cú pháp đó.
11:25
It's got a semantics.
242
685352
1473
Nó có ngữ nghĩa.
11:26
Now that argument, I made that argument 30 --
243
686849
2465
Lý lẽ đó, tôi đã dùng,
11:29
oh my God, I don't want to think about it —
244
689338
1267
ôi chúa ơi, tôi không hề muốn nghĩ đến điều đó,
11:30
more than 30 years ago,
245
690629
1318
hơn 30 năm trước,
11:31
but there's a deeper argument implicit in what I've told you,
246
691971
2905
nhưng có một lý lẽ khác còn sâu sắc hơn được ngầm hiểu từ những gì tôi vừa nói với các bạn,
11:34
and I want to tell you that argument briefly, and that is,
247
694900
3019
và tôi muốn tóm tắt lại thật ngắn gọn, đó là
11:37
consciousness creates an observer-independent reality.
248
697943
4126
nhận thức tạo ra một thực tế độc lập với người quan sát.
11:42
It creates a reality of money, property, government,
249
702093
3464
Nó tạo ra sự tồn tại thực của tiền, của cải, chính phủ,
11:45
marriage, CERN conferences,
250
705581
3948
hôn nhân, hội nghị của tổ chức Nghiên cứu nguyên tử châu Âu,
11:49
cocktail parties and summer vacations,
251
709553
2595
những bữa tiệc cốc - tai và những kì nghỉ hè,
11:52
and all of those are creations of consciousness.
252
712172
2725
tất cả những thứ đó đều là sản phẩm của nhận thức.
11:54
Their existence is observer-relative.
253
714921
2811
Sự tồn tại của chúng mang tính tương đối với người quan sát.
11:57
It's only relative to conscious agents that a piece of paper
254
717756
3479
Việc một mẩu giấy là tiền,
12:01
is money or that a bunch of buildings is a university.
255
721259
2823
hay một loạt các tòa nhà là trường đại học là tương đối với từng chủ thể có ý thức.
12:04
Now, ask yourself about computation.
256
724106
3850
Bây giờ, hãy tự hỏi bản thân về sự ước tính.
12:07
Is that absolute, like force and mass and gravitational attraction?
257
727980
3645
Liệu nó có phải là tuyệt đối, giống như lực, khối lượng và lực hấp dẫn?
12:11
Or is it observer-relative?
258
731649
2108
Hay nó là tương đối với từng người quan sát.
12:13
Well, some computations are intrinsic.
259
733781
3503
Đúng là có một số phép tính là nội tại.
12:17
I add two plus two to get four.
260
737308
1887
Tôi có hai cộng hai bằng bốn
12:19
That's going on no matter what anybody thinks.
261
739219
2547
Điều đó đúng bất kể mọi người có nghĩ gì đi nữa.
12:21
But when I haul out my pocket calculator
262
741790
2465
Nhưng khi tôi lôi máy tính ra
12:24
and do the calculation, the only intrinsic phenomenon
263
744279
3758
và thực hiện phép tính đó, hiện tượng thực chất duy nhất là
12:28
is the electronic circuit and its behavior.
264
748061
3151
các mạch điện tử và hoạt động của chúng.
12:31
That's the only absolute phenomenon.
265
751236
1740
Đó là hiện tượng tuyệt đối duy nhất.
12:33
All the rest is interpreted by us.
266
753000
2404
Và tất cả những thứ còn lại được giải thích bởi chúng ta.
12:35
Computation only exists relative to consciousness.
267
755428
3817
Các phép tính chỉ tồn tại tương đối với nhận thức.
12:39
Either a conscious agent is carrying out the computation,
268
759269
2751
Dù là một chủ thể có ý thức thực hiện phép tính,
12:42
or he's got a piece of machinery that admits of a computational interpretation.
269
762044
3762
hay anh ta có một loại máy móc thừa nhận sự diễn giải tính toán .
12:45
Now that doesn't mean computation is arbitrary.
270
765830
2901
Nhưng điều đó không có nghĩa việc tính toán là tùy ý.
12:48
I spent a lot of money on this hardware.
271
768755
2424
Tôi đã dành rất nhiều tiền vào phần cứng này.
12:51
But we have this persistent confusion
272
771203
2122
Nhưng chúng ta vẫn liên tục nhầm lẫn
12:53
between objectivity and subjectivity as features of reality
273
773349
4697
giữa tính khách quan - chủ quan của các đặc điểm thực tế
12:58
and objectivity and subjectivity as features of claims.
274
778070
3904
với tính khách quan - chủ quan của những lời tuyên bố.
13:01
And the bottom line of this part of my talk is this:
275
781998
3142
Và điểm mấu chốt trong phần này là:
13:05
You can have a completely objective science,
276
785164
3627
bạn có thể có một khoa học hoàn toàn khách quan,
13:08
a science where you make objectively true claims,
277
788815
2888
một khoa học mà bạn có thể đưa ra những khẳng định đúng một cách khách quan,
13:11
about a domain whose existence is subjective,
278
791727
3406
về một lĩnh vực mà sự tồn tại của nó là chủ quan,
13:15
whose existence is in the human brain
279
795157
3211
chỉ trong não bộ của con người,
13:18
consisting of subjective states of sentience
280
798392
2115
bao gồm các trạng thái chủ quan của khả năng tri giác
13:20
or feeling or awareness.
281
800531
1661
hoặc cảm giác, ý thức.
13:22
So the objection that you can't have an objective science of consciousness
282
802216
4313
Vì thế lời phản đối rằng bạn không thể có một thứ khoa học khách quan về nhận thức
13:26
because it's subjective and science is objective, that's a pun.
283
806553
4184
vì nhận thức là chủ quan trong khi khoa học là khách quan, chỉ là lối chơi chữ.
13:30
That's a bad pun on objectivity and subjectivity.
284
810761
2685
Và là một lối chơi chữ rất dở về tính khách quan và chủ quan.
13:33
You can make objective claims
285
813470
2300
Các bạn có thể đưa ra những khẳng định khách quan
13:35
about a domain that is subjective in its mode of existence,
286
815794
4018
về một lĩnh vực mà sự tồn tại của nó là chủ quan,
13:39
and indeed that's what neurologists do.
287
819836
1549
và đó thực sự là những gì các nhà thần kinh học làm.
13:41
I mean, you have patients that actually suffer pains,
288
821409
2524
Ý tôi là, bạn có những bệnh nhân thực sự chịu đau,
13:43
and you try to get an objective science of that.
289
823957
2607
và bạn cố gắng tìm ra một khoa học khách quan về điều đó.
13:46
Okay, I promised to refute all these guys,
290
826588
2048
Tôi đã hứa sẽ bác bỏ hết những lời phản đối,
13:48
and I don't have an awful lot of time left,
291
828660
1551
và tôi không còn quá nhiều thời gian,
13:50
but let me refute a couple more of them.
292
830235
1905
nhưng tôi sẽ bẻ lại một vài điều nữa.
13:52
I said that behaviorism ought to be
293
832164
2190
Tôi đã nói rằng chủ nghĩa hành vi hẳn phải là
13:54
one of the great embarrassments of our intellectual culture,
294
834378
3265
một trong những sự xấu hổ lớn nhất trong nền văn hóa tri thức của chúng ta,
13:57
because it's refuted the moment you think about it.
295
837667
2869
bởi vì nó bị phủ nhận ngay thời điểm lúc bạn nghĩ đến nó.
14:00
Your mental states are identical with your behavior?
296
840560
2833
Trạng thái tinh thần và hành vi của bạn giống hệt nhau?
14:03
Well, think about the distinction between feeling a pain
297
843417
3127
Ồ, hãy nghĩ về sự khác biệt giữa việc cảm nhận nỗi đau
14:06
and engaging in pain behavior.
298
846568
1679
và khi thực sự chịu đau.
14:08
I won't demonstrate pain behavior, but I can tell you
299
848271
1964
Tôi sẽ không biểu thị hành vi bị đau, nhưng tôi có thể nói với các bạn rằng
14:10
I'm not having any pains right now.
300
850259
1815
Ngay bây giờ tôi không chịu bất kì đau đớn nào.
14:12
So it's an obvious mistake. Why did they make the mistake?
301
852098
4096
Vì thế đó là một lỗi hiển nhiên. Tại sao người ta lại phạm phải lỗi đó?
14:16
The mistake was — and you can go back and read
302
856218
2191
Sai lầm ở chỗ - bạn có thể quay lại
14:18
the literature on this, you can see this over and over —
303
858433
2667
và đọc những tài liệu về vấn đề này, và bạn sẽ thấy lỗi đó rất thường xảy ra -
họ nghĩ nếu bạn thừa nhận sự tồn tại không thể giản lược
14:21
they think if you accept the irreducible existence
304
861124
3559
14:24
of consciousness, you're giving up on science.
305
864707
2771
của nhận thức thì bạn đang mất niềm tin vào khoa học.
14:27
You're giving up on 300 years of human progress
306
867502
3047
Bạn đang mất niềm tin vào 300 năm tiến bộ của loài người,
14:30
and human hope and all the rest of it.
307
870573
1810
những hi vọng của họ, và tất cả những gì còn lại của nó.
14:32
And the message I want to leave you with is,
308
872407
2791
Và thông điệp tôi muốn gửi tới các bạn là,
14:35
consciousness has to become accepted
309
875222
2419
sự nhận thức đã được biết đến
14:37
as a genuine biological phenomenon,
310
877665
2464
như một hiện tượng sinh học thực sự,
14:40
as much subject to scientific analysis
311
880153
2443
phải có phân tích khoa học
14:42
as any other phenomenon in biology,
312
882620
1936
như bất kì hiện tượng sinh học nào khác,
14:44
or, for that matter, the rest of science.
313
884580
2130
hay phần còn lại của khoa học.
14:46
Thank you very much.
314
886734
1358
Cảm ơn!
14:48
(Applause)
315
888116
5493
(Tiếng vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7