Stefan Sagmeister: 7 rules for making more happiness

Stefan Sagmeister: 7 quy tắc để trở nên hạnh phúc hơn

Translator: Tu Nguyen Reviewer: Thao Le

I spent the best part of last year

Tôi đã trải qua quãng thời gian tuyệt vời nhất của năm trước

working on a documentary

làm việc cho một bộ phim tài liệu

about my own happiness --

về hạnh phúc của riêng tôi --

trying to see

cố gắng tìm hiểu xem

if I can actually train my mind

liệu tôi có thể thật sự luyện tập cho trí não của tôi

in a particular way,

theo một hướng cụ thể,

like I can train my body,

như việc tôi có thể huấn luyện cơ thể tôi,

so I can end up with an improved feeling

để tôi có thể kết thúc bằng việc phát triển cảm xúc

of overall well-being.

của một hạnh phúc nhìn chung.

Then this January,

Và rồi vào tháng 1 này,

my mother died,

mẹ tôi mất,

and pursuing a film like that

và theo đuổi một bộ phim như thế

just seemed the last thing that was interesting to me.

trở nên như thể đó là thứ cuối cùng hấp dẫn tôi

So in a very typical, silly designer fashion,

Vậy là theo một phong cách thiết kế rất điển hình, ngớ ngẩn,

after years worth of work,

sau bao năm làm lụng vất vả,

pretty much all I have to show for it are the titles for the film.

gần như tất cả những gì tôi có để trình chiếu là những tiêu đề cho bộ phim.

(Music)

(Âm nhạc)

They were still done

Chúng vẫn được hoàn thành

when I was on sabbatical with my company in Indonesia.

khi tôi đang ở trong đợt nghỉ phép với công ty của tôi tại Indonesia.

We can see the first part here was designed here by pigs.

Chúng ta có thể thấy ở đây phần đầu tiên được thực hiện bởi những chú heo.

It was a little bit too funky,

Nó có hơi quá nặng mùi,

and we wanted a more feminine point of view

và chúng tôi muốn thêm một chút tính nữ vào trong cách nhìn

and employed a duck

và đã thuê một chị vịt

who did it in a much more fitting way --

người đã thực hiện nó một cách phù hợp hơn --

fashion.

chính là thời trang.

My studio in Bali

Xưởng phim tại Bali của tôi

was only 10 minutes away from a monkey forest,

chỉ cách rừng khỉ 10 phút

and monkeys, of course,

Và những chú khỉ, đương nhiên,

are supposed to be the happiest of all animals.

được coi như loài hạnh phúc nhất giữa muôn loài.

So we trained them to be able to do three separate words,

Vậy nên chúng tôi đã huấn luyện để chúng có thể làm ba từ riêng biệt,

to lay out them properly.

để đặt chúng đúng vị trí.

You can see,

Các bạn có thể thấy,

there still is a little bit of a legibility problem there.

ở đây vẫn còn một vấn đề nhỏ trong cách trình bày

The serif is not really in place.

Chữ kiểu serif không thật sự nằm đúng vị trí.

So of course, what you don't do properly yourself

Vậy là đương nhiên, điều mà bạn không thật sự làm bởi chính bạn

is never deemed done really.

thì sẽ không bao giờ được xem là đã làm thật sự.

So this is us climbing onto the trees

Vậy nên đây là hình ảnh chúng tôi leo lên những cái cây

and putting it up over the Sayan Valley

và treo nó ngang qua Thung lũng Sayan

in Indonesia.

tại Indonesia.

In that year, what I did do a lot

Trong năm đó, thứ mà tôi đã làm nhiều nhất

was look at all sorts of surveys,

là đọc đủ loại nghiên cứu,

looking at a lot of data on this subject.

xem qua rất nhiều dữ liệu về đề tại này.

And it turns out

Và hóa ra rằng

that men and women

đàn ông và đàn bà

report very, very similar levels of happiness.

đưa ra kết quả rất, rất giống nhau về mức độ hạnh phúc.

This is a very quick overview

Đây là một bản tổng quan rất ngắn gọn

of all the studies that I looked at.

về tất cả những nghiên cứu tôi đã xem qua.

That climate plays no role.

Rằng thời tiết chẳng đóng vai trò gì cả.

That if you live in the best climate,

Nếu bạn sống trong một điều kiện khí hậu tốt nhất,

in San Diego in the United States,

tại San Diego của Mỹ,

or in the shittiest climate, in Buffalo, New York,

hay trong điều kiện khí hậu tồi tệ nhất, tại Buffalo, New York,

you are going to be just as happy

bạn vẫn cứ trở nên hạnh phúc

in either place.

ở bất cứ nơi nào.

If you make more than 50,000 bucks a year in the U.S.,

Nếu bạn làm được hơn 50,000 USD một năm ở Mỹ,

any salary increase you're going to experience

bất kỳ mức lương tăng bạn sẽ được nếm trải

will have only a tiny, tiny influence

sẽ chỉ có một ảnh hưởng bé tí teo

on your overall well-being.

lên hạnh phúc nói chung của bạn.

Black people are just as happy as white people are.

Người da đen cũng hạnh phúc hệt như người da trắng.

If you're old or young

Nếu bạn già hay trẻ

it doesn't really make a difference.

cũng chẳng thật sự làm nên khác biệt.

If you're ugly or if you're really, really good-looking

Nếu bạn xấu xí hay thật sự ưa nhìn

it makes no difference whatsoever.

suy cho cùng cũng chẳng có gì khác biệt.

You will adapt to it and get used to it.

Bạn sẽ thích nghi và quen với nó.

If you have manageable health problems

Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe nằm trong tầm kiểm soát

it doesn't really matter.

nó không thật sự quan trọng.

Now this does matter.

Đây là điều quan trọng.

So now the woman on the right

Vậy bây giờ người đàn bà bên phải

is actually much happier than the guy on the left --

thật ra lại hạnh phúc hơn người đàn ông bên trái rất nhiều --

meaning that, if you have a lot of friends,

nghĩa là, nếu như bạn có nhiều bạn,

and you have meaningful friendships,

và bạn có một tình bạn ý nghĩa,

that does make a lot of difference.

điều đó sẽ làm nên khác biệt lớn.

As well as being married -- you are likely to be much happier

Cũng như vậy đối với việc kết hôn -- bạn thường sẽ trở nên hạnh phúc hơn nhiều

than if you are single.

so với khi bạn còn độc thân.

A fellow TED speaker, Jonathan Haidt,

Một đồng nghiệp của tôi cũng làm TED speaker, Jonathan Haidt,

came up with this beautiful little analogy

đã đến với phép so sánh nhỏ bé xinh đẹp

between the conscious and the unconscious mind.

giữa nhận thức và vô thức.

He says that the conscious mind is this tiny rider

Anh ấy nói rằng nhận thức là người cưỡi voi nhỏ bé này

on this giant elephant, the unconscious.

cưỡi trên một chú voi khổng lồ, vô thức.

And the rider thinks

Và người cưỡi nghĩ rằng

that he can tell the elephant what to do,

anh ta có thể nói con voi làm gì,

but the elephant really has his own ideas.

nhưng thật sự chú voi có những ý tưởng riêng của chú.

If I look at my own life,

Nếu tôi nhìn lại cuộc sống của cá nhân tôi,

I'm born in 1962 in Austria.

Tôi sinh năm 1962 tại Áo.

If I would have been born a hundred years earlier,

Nếu tôi được sinh ra sớm hơn 100 năm,

the big decisions in my life would have been made for me --

những quyết định lớn nhất đời tôi sẽ được người ta quyết định thay cho tôi --

meaning I would have stayed in the town that I was born in;

nghĩa là tôi có thể sẽ ở lại trong thị trấn mà tôi đã sinh ra;

I would have very much likely

tôi rất có thể sẽ

entered the same profession that my dad did;

làm công việc mà cha tôi đã từng làm;

and I would have very much likely married a woman

và rất có thể sẽ cưới một người phụ nữ

that my mom had selected.

mà mẹ tôi đã chọn.

I, of course, and all of us,

Dĩ nhiên, tôi, và tất cả chúng ta,

are very much in charge

chịu nhiều trách nhiệm

of these big decisions in our lives.

cho những quyết định lớn của đời ta.

We live where we want to be --

Chúng ta sống nơi chúng ta muốn --

at least in the West.

ít nhất là tại phương Tây.

We become what we really are interested in.

Chúng ta trở thành người mà chúng ta thích.

We choose our own profession,

Chúng ta chọn nghề nghiệp của riêng ta,

and we choose our own partners.

và chúng ta chọn những người bạn đồng hành của riêng ta.

And so it's quite surprising

Và vì thế khá là ngạc nhiên rằng

that many of us

phần lớn chúng ta

let our unconscious influence those decisions

để cho vô thức ảnh hưởng đến những quyết định

in ways that we are not quite aware of.

theo những cách mà thường chúng ta không để ý đến.

If you look at the statistics

Nếu bạn nhìn lên những thống kê

and you see that the guy called George,

và bạn thấy rằng anh chàng tên George,

when he decides on where he wants to live --

khi anh ta quyết định anh muốn ở tại vùng nào --

is it Florida or North Dakota? --

Florida hay Bắc Dakota? --

he goes and lives in Georgia.

anh ta đến và ở tại Georgia.

And if you look at a guy called Dennis,

Và nếu bạn nhìn vào anh chàng tên Dennis,

when he decides what to become --

khi anh ta quyết định rằng liệu anh ta nên trở thành

is it a lawyer, or does he want to become a doctor

một luật sư, hay một bác sĩ

or a teacher? --

hay là một giáo viên? --

best chance is that he wants to become a dentist.

khả năng lớn nhất là anh ta muốn trở thành một nha sĩ.

And if Paula decides

Và nếu Paula quyết định

should she marry Joe or Jack,

liệu cô ấy nên cưới Joe hay Jack,

somehow Paul sounds the most interesting.

một cách nào đó Paul nghe có vẻ hứa hẹn nhất.

And so even if we make

Và vì vậy cho dù ta đi đến

those very important decisions

những quyết định rất quan trọng

for very silly reasons,

dựa trên những lý do rất ngớ ngẩn,

it remains statistically true

nó vẫn đúng trên quan điểm thống kê

that there are more Georges living in Georgia

rằng có nhiều Georges sống ở Georgia hơn

and there are more Dennises becoming dentists

và có nhiều Dennise trở thành nha sĩ hơn

and there are more Paulas who are married to Paul

và có nhiều Paula người sẽ cưới Paul

than statistically viable.

hơn tính khả thi trên quan điểm thống kê

(Laughter)

(cười)

Now I, of course, thought,

Hiện tại, dĩ nhiên tôi nghĩ rằng

"Well this is American data,"

thôi nào, đó là dữ liệu của Mỹ.

and I thought, "Well, those silly Americans.

Và tôi nghĩ, ôi dào, những người Mỹ ngớ ngẩn đó.

They get influenced by things

Họ bị ảnh hưởng bởi những thứ

that they're not aware of.

mà họ không biết đến.

This is just completely ridiculous."

Điều này hoàn toàn vô lý.

Then, of course, I looked at my mom and my dad --

Và rồi, đương nhiên, tôi nhìn lại bố và mẹ tôi --

(Laughter)

(cười)

Karolina and Karl,

Karolina và Karl,

and grandmom and granddad,

và ông bà,

Josefine and Josef.

Josefine và Josef.

So I am looking still for a Stephanie.

Vậy nên tôi vẫn đang chờ một Stephanie.

I'll figure something out.

Tôi nhận ra vài điều.

If I make this whole thing a little bit more personal

Nếu tôi cá nhân hóa toàn bộ điều này một chút

and see what makes me happy as a designer,

và nhìn xem điều gì khiến tôi hạnh phúc khi trở thành một nhà thiết kế,

the easiest answer, of course,

câu trả lời đơn giản nhất, đương nhiên là

is do more of the stuff that I like to do

được làm nhiều thứ mà tôi thích làm hơn

and much less of the stuff that I don't like to do --

và ít phải làm những thứ mà tôi không thích làm --

for which it would be helpful

cho những gì mà nó có thể sẽ giúp ích

to know what it is that I actually do like to do.

để biết tôi thật sự thích làm điều gì.

I'm a big list maker,

Tôi là một người thường xuyên liệt kê mọi thứ thành danh sách,

so I came up with a list.

vậy nên tôi viết ra bản danh sách này.

One of them is to think without pressure.

Một trong chúng là suy nghĩ mà không bị áp lực.

This is a project we're working on right now

Đây là một dự án mà chúng tôi đang làm hiện tại

with a very healthy deadline.

với một hạn chót rất thoải mái.

It's a book on culture,

Và đây là một quyển sách về văn hóa,

and, as you can see,

và, các bạn có thể thấy,

culture is rapidly drifting around.

văn hóa đang nhanh nhẹn lướt đi vòng quanh.

Doing things like I'm doing right now --

Làm những thứ như những gì tôi đang làm hiện giờ --

traveling to Cannes.

đi du lịch đến Cannes.

The example I have here

Ví dụ mà tôi có ở đây

is a chair that came out of the year in Bali --

là một cái ghế bắt nguồn từ năm tôi ở tại Bali --

clearly influenced by local manufacturing and culture,

bị ảnh hưởng rõ rệt bên ngành sản xuất và văn hóa của địa phương,

not being stuck behind

không kẹt lại phía sau

a single computer screen all day long

một màn hình vi tính đơn cả ngày dài

and be here and there.

và nên đi đây đó.

Quite consciously, design projects

Những dự án thiết kế có ý thức

that need an incredible amount of various techniques,

cần một số lượng khó tin những kỹ thuật khác nhau,

just basically to fight

chỉ đơn giản là chiến đấu

straightforward adaptation.

trực tiếp với sự thích nghi.

Being close to the content --

Trở nên gần gũi với nội dung --

that's the content really is close to my heart.

đó là nội dung thật sự gần với trái tim tôi.

This is a bus, or vehicle,

Đây là một chiếc xe buýt, hay một phương tiện di chuyển.

for a charity, for an NGO

cho một buổi từ thiện của một Tổ chức Phi Chính phủ

that wants to double the education budget in the United States --

dành cho việc nhân đôi số tiền dành cho ngành Giáo dục tại Mỹ --

carefully designed,

được thiết kế cẩn thận,

so, by two inches, it still clears highway overpasses.

vậy nên, chỉ cách 5cm, nó vẫn nhẹ nhàng chui qua cầu vượt.

Having end results -- things that come back from the printer well,

Có được kết quả cuối cùng -- thứ chui ra khỏi máy in một cách tốt đẹp,

like this little business card for an animation company

như một tấm danh thiếp cho một công ty hoạt hình

called Sideshow

tên Sideshow

on lenticular foils.

trên thấu kính dạng lá.

Working on projects

Làm việc cho các dự án

that actually have visible impacts,

mà thật sự có những tác động rõ rệt,

like a book for a deceased German artist

như một quyển sách cho một nghệ sĩ người Đức quá cố

whose widow came to us

mà vợ của ông đã đến với chúng tôi

with the requirement to make her late husband famous.

với một yêu cầu rằng hãy làm cho chồng bà trở nên nổi tiếng.

It just came out six months ago,

Chuyện xảy ra chỉ mới cách đây sáu tháng,

and it's getting unbelievable traction right now in Germany.

vậy mà giờ đây nó đang dấy lên một sức hút khó tin tại Đức.

And I think that his widow

Và tôi nghĩ rằng người góa phụ này

is going to be very successful on her quest.

sẽ rất thành công trong cuộc chiến này.

And lately, to be involved in projects

Và cuối cùng, tham gia vào dự án

where I know about 50 percent of the project

mà tôi biết rằng 50% dự án

technique-wise

dựa trên hiểu biết về kỹ thuật

and the other 50 percent would be new.

và 50% còn lại sẽ là mới.

So in this case,

Vậy là trong trường hợp này,

it's an outside projection for Singapore

đây là một dự án bên ngoài cho Singapore

on these giant Times Square-like screens.

về những màn hình khổng lồ như tại Quảng trường Thời Đại

And I of course knew stuff, as a designer,

Và dĩ nhiên, là một nhà thiết kế, tôi biết những thứ,

about typography,

về kỹ thuật in ấn,

even though we worked with those animals not so successfully.

dù rằng chúng tôi đã không thành công khi làm việc với mấy con vật đó.

But I didn't quite know

Nhưng tôi không biết nhiều đến thế

all that much about movement or film.

về sự vận động hay phim ảnh.

And from that point of view we turned it into a lovely project.

Và từ góc nhìn đó chúng tôi đã biến nó thành một dự án đáng yêu.

But also because the content was very close.

Nhưng cũng đồng thời vì nội dung khá gần gũi.

In this case, "Keeping a Diary

Trong trường hợp này, việc có một quyển nhật ký

Supports Personal Development" --

giúp ta tự phát triển bản thân.

I've been keeping a diary since I was 12.

Tôi bắt đầu viết nhật ký từ khi 12 tuổi.

And I've found that it influenced my life and work

Và tôi nhận thấy nó ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của tôi

in a very intriguing way.

một cách đáng kinh ngạc.

In this case also because

Trong trường hợp này cũng là vì

it's part of one of the many sentiments

nó là một phần của một trong rất nhiều cảm xúc

that we build the whole series on --

mà dựa trên đó chúng tôi xây dựng toàn bộ series --

that all the sentiments originally had come out of the diary.

mà tất cả những tình cảm ban đầu đến từ quyển nhật ký.

Thank you so much.

Cám ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)