Stefan Sagmeister: 7 rules for making more happiness

Translator: Marine Aghasyan Reviewer: Gohar Khachatryan

I spent the best part of last year

Անցյալ տարվա լավագույն մասը ես անցկացրել եմ

working on a documentary

աշխատելով իմ վավերագրական ֆիլմի վրա

about my own happiness --

իմ սեփական երջանկության մասին

trying to see

փորձելով տեսնել,

if I can actually train my mind

թե կարող եմ արդյոք մարզել իմ միտքը

in a particular way,

այն ձևով,

like I can train my body,

ինչպես ես կարողանում եմ մարզել մարմինս,

so I can end up with an improved feeling

որպեսզի կյանքից հեռանալիս ունենամ

of overall well-being.

երջանիկ լինելու զգացում:

Then this January,

Այս տարվա հունվարին

my mother died,

մահացավ մայրս,

and pursuing a film like that

և նման ֆիլմ նկարելը

just seemed the last thing that was interesting to me.

ինձ ամենաանհետաքրքիր բանը թվաց, որ կարող էի անել:

So in a very typical, silly designer fashion,

Այս հիմար սովորությունը շատ տիպիկ է դիզայներներին,

after years worth of work,

մի քանի տարի աշխատելուց հետո,

pretty much all I have to show for it are the titles for the film.

այն ամենն ինչ կարող եմ ցուցադրել` ֆիլմի վերնագրերն են:

(Music)

(Երաժշտություն)

They were still done

Նրանք դեռ պատրաստ էին,

when I was on sabbatical with my company in Indonesia.

երբ գործընկերներիս հետ Ինդոնեզիայում էի:

We can see the first part here was designed here by pigs.

Այստեղ կարող ենք տեսնել, որ առաջին մասը խոզերն են նախագծել:

It was a little bit too funky,

Դա մի քիչ տարօրինակ էր,

and we wanted a more feminine point of view

և քանի որ մենք ավելի կանացի տեսակետ էինք ցանկանում,

and employed a duck

բերեցինք մի բադ,

who did it in a much more fitting way --

որն ավելի էր սազում այստեղ․․․

fashion.

նորաձևություն։

My studio in Bali

Բալիում իմ ստուդիայից

was only 10 minutes away from a monkey forest,

մինչև կապիկների անտառ 10 րոպե է:

and monkeys, of course,

Եվ կապիկներն իհարկե

are supposed to be the happiest of all animals.

համարվում են ամենաերջանիկ կենդանիները:

So we trained them to be able to do three separate words,

Մենք կապիկներին վարժեցրեցինք, որպեսզի նրանք կարողանան գրել 3 առանձին բառ,

to lay out them properly.

պատշաճ կերպով կարողանան դասավորել դրանք:

You can see,

Ինչպես տեսնում եք,

there still is a little bit of a legibility problem there.

մինչև հիմա ընթեռնելիության խնդիր կա:

The serif is not really in place.

Տառերի ծայրերը լավ չեն ստացվել։

So of course, what you don't do properly yourself

Այսպիսով, իհարկե, այն ինչ չես անում ինքնդ,

is never deemed done really.

երբեք պատշաճ կերպով չի արվում։

So this is us climbing onto the trees

Ահա մենք բարձրանում ենք ծառերի վրա

and putting it up over the Sayan Valley

և գրածը կախում ենք Sayan Valley-ում

in Indonesia.

Ինդոնեզիայում:

In that year, what I did do a lot

Այդ տարի ես հետազոտեցի

was look at all sorts of surveys,

բոլոր տեսակի հարցումները`

looking at a lot of data on this subject.

նայելով այս թեմային վերաբերող տվյալներին։

And it turns out

Եվ պարզվում է,

that men and women

որ կանայք ու տղամարդիկ

report very, very similar levels of happiness.

ցուցադրում են երջանկության շատ նման մակարդակներ:

This is a very quick overview

Սա շատ արագ ակնարկ է

of all the studies that I looked at.

այն բոլոր ուսումնասիրությունների, որոնք ես դիտարկել եմ:

That climate plays no role.

Կլիման ոչ մի դեր չի խաղում:

That if you live in the best climate,

Անկախ նրանից թե դու ապրում ես լավագույն կլիմայական գոտում

in San Diego in the United States,

Սան Դիեգոյում, ԱՄՆ-ում

or in the shittiest climate, in Buffalo, New York,

կամ ամենավատ կլիմայական գոտում ` Բուֆֆալոյում, Նյու Յորքում,

you are going to be just as happy

երկու վայրերում էլ

in either place.

դու կլինես հավասարապես երջանիկ:

If you make more than 50,000 bucks a year in the U.S.,

Եթե ԱՄՆ-ում դու վաստակում ես ավելի, քան 50.000 դոլար,

any salary increase you're going to experience

աշխատավարձի ցանկացած բարձրացում

will have only a tiny, tiny influence

կունենա շատ փոքր ազդեցություն

on your overall well-being.

քո ընդհանուր բարեկեցության վրա:

Black people are just as happy as white people are.

Սևամորթները նույնքան երջանիկ են, որքան սպիտակամորթները:

If you're old or young

Տարբերություն չկա

it doesn't really make a difference.

դու ծեր ես, թե երիտասարդ:

If you're ugly or if you're really, really good-looking

Տգեղ ես, թե շատ գեղեցիկ,

it makes no difference whatsoever.

ընդհանրապես տարբերություն չկա:

You will adapt to it and get used to it.

Դու շուտ կսովորես դրան և այն կդառնա սովորական:

If you have manageable health problems

Եթե դու ունես որոշ առողջական խնդիրներ,

it doesn't really matter.

իրականում դա էլ կարևոր չէ:

Now this does matter.

Կարևորը հետևյալն է:

So now the woman on the right

Այսպիսով, աջ կողմում պատկերված կինը

is actually much happier than the guy on the left --

իրականում ավելի երջանիկ է, քան ձախում պատկերված տղամարդը։

meaning that, if you have a lot of friends,

Սա նշանակում է, որ եթե դու ունես շատ ընկերներ

and you have meaningful friendships,

և իմաստալից ընկերություն,

that does make a lot of difference.

սա արդեն տարբերություն է ստեղծում:

As well as being married -- you are likely to be much happier

Ինչպես նաև, եթե ամուսնացած ես, հավանական է, որ ավելի երջանիկ լինես,

than if you are single.

քան եթե միայնակ ես:

A fellow TED speaker, Jonathan Haidt,

TED-ի բանախոսներից մեկը` Ջոնաթան Հայդթը

came up with this beautiful little analogy

ելույթ ունեցավ խոսելով

between the conscious and the unconscious mind.

գիտակից ու անգիտակից մտքի մասին մի գեղեցիկ համեմատության մասին:

He says that the conscious mind is this tiny rider

Նրա խոսքերով գիտակից միտքը մի փոքր հեծյալ է

on this giant elephant, the unconscious.

հսկայական փղի` անգիտակից մտքի վրա:

And the rider thinks

Եվ հեծյալը կարծում է,

that he can tell the elephant what to do,

թե կարող է հրամայել փղին, թե ինչ անել,

but the elephant really has his own ideas.

սակայն փիղն իրականում ունի իր սեփական կարծիքը:

If I look at my own life,

Երբ նայում եմ իմ կյանքին,

I'm born in 1962 in Austria.

ես ծնվել եմ 1962թ. Ավստրիայում։

If I would have been born a hundred years earlier,

Եթե ես ծնված լինեի 100 տարի ավելի վաղ,

the big decisions in my life would have been made for me --

կյանքիս ամենակարևոր որոշումները կարվեին իմ փոխարեն:

meaning I would have stayed in the town that I was born in;

Այսինքն ես կապրեի այն քաղաքում, որտեղ ծնվել էի:

I would have very much likely

Շատ հավանական է,

entered the same profession that my dad did;

որ կընտրեի հորս մասնագիտությունը

and I would have very much likely married a woman

և կամուսնանայի այն կնոջ հետ,

that my mom had selected.

ում մայրս կընտրեր:

I, of course, and all of us,

Ես և մենք բոլորս

are very much in charge

պատասխանատու ենք

of these big decisions in our lives.

մեր կյանքի կարևոր որոշումների համար։

We live where we want to be --

Մենք ապրում ենք այնտեղ, որտեղ ցանկանում ենք

at least in the West.

առնվազն արևմտյան երկրներում այդպես է։

We become what we really are interested in.

Մենք զբաղվում ենք նրանով, ինչով հետաքրքրված ենք։

We choose our own profession,

Մենք ինքներս ենք ընտրում մեր մասնագիտությունը

and we choose our own partners.

և մեր գործընկերներին:

And so it's quite surprising

Եվ շատ զարմանալի է,

that many of us

որ մեզանից շատերը

let our unconscious influence those decisions

թույլ են տալիս, որպեսզի անգիտակիցը ազդի մեր որոշումների վրա

in ways that we are not quite aware of.

այն կերպ, որ նույնիսկ տեղյակ չենք:

If you look at the statistics

Եթե նայենք վիճակագրությանը,

and you see that the guy called George,

կտեսնենք, որ երբ Ջորջ անունով տղան

when he decides on where he wants to live --

որոշում է, թե որտեղ ապրել,

is it Florida or North Dakota? --

Ֆլորիդայում, թե Հյուսիսային Դակոտայում,

he goes and lives in Georgia.

նա ընտրում է Ջորջիան:

And if you look at a guy called Dennis,

Եթե նայենք Դենիս անունով տղային,

when he decides what to become --

երբ նա որոշում է, թե ինչ է ուզում դառնալ

is it a lawyer, or does he want to become a doctor

իրավաբան, բժիշկ

or a teacher? --

կամ ուսուցիչ,

best chance is that he wants to become a dentist.

ամենահավանականն այն է, որ նա կցանկանա դառնալ ատամնաբույժ (անգլերեն dentist):

And if Paula decides

Եվ երբ Պաուլան մտածում է

should she marry Joe or Jack,

ամուսնանալ Ջոի կամ Ջեքի հետ,

somehow Paul sounds the most interesting.

չգիտես, թե ինչու, Փաուլը նրան ամենահետաքրքիրն է թվում:

And so even if we make

Եվ նույնիսկ երբ մենք ընդունում ենք

those very important decisions

այդ կարևոր որոշումները

for very silly reasons,

ամենահիմար պատճառներից դրդված,

it remains statistically true

վիճակագրությունը ցույց է տալիս,

that there are more Georges living in Georgia

որ ավելի շատ Ջորջեր են ապրում Ջորջիայում

and there are more Dennises becoming dentists

և շատ են Դենիսներ ատամնաբույժ են դառնում,

and there are more Paulas who are married to Paul

և շատ ավելի Փաուլաներ են ամուսնանում Փոլերի հետ

than statistically viable.

քան կարելի է սպասել:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Now I, of course, thought,

Իհարկե ես մտածեցի,

"Well this is American data,"

որ սրանք ամերիկյան տվյալներ են:

and I thought, "Well, those silly Americans.

Մտածեցի, թե իհարկե սրանք հիմար ամերիկացիներ են:

They get influenced by things

Նրանք ազդեցության են ենթարկվում

that they're not aware of.

առանց դրա մասին գիտակցելու:

This is just completely ridiculous."

Սա պարզապես անհեթեթություն է:

Then, of course, I looked at my mom and my dad --

Հետո իհարկե ես նայեցի ծնողներիս

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Karolina and Karl,

Կարոլինա և Կարլ,

and grandmom and granddad,

ապա տատիկիս ու պապիկիս,

Josefine and Josef.

Ժոսեֆինա և Ժոսեֆ:

So I am looking still for a Stephanie.

Եվ ես դեռ փնտրում եմ Ստեֆանիին։

I'll figure something out.

Մի բան կմտածեմ:

If I make this whole thing a little bit more personal

Եթե այս ամենը մի փոքր անձնականեցնեմ,

and see what makes me happy as a designer,

տեսնելու համար թե ինչն է երջանկացնում ինձ որպես դիզայների,

the easiest answer, of course,

ամենահեշտ պատասխանն իհարկե այն է,

is do more of the stuff that I like to do

որ ավելի շատ զբաղվես նրանով, ինչը քեզ դուր է գալիս

and much less of the stuff that I don't like to do --

և ավելի քիչ անել այն, ինչ քեզ դուր չի գալիս։

for which it would be helpful

Օգտակար կլիներ իմանալ

to know what it is that I actually do like to do.

թե այդ ինչն է ինձ դուր գալիս:

I'm a big list maker,

Ես երկար ցուցակ կազմող մարդկանցից եմ

so I came up with a list.

ուստի ես մի ցուցակ կազմեցի:

One of them is to think without pressure.

Ցուցակի մի կետն էլ առանց ճնշման մտածելն է:

This is a project we're working on right now

Սա այն նախագիծն է, որի վրա մենք հիմա աշխատում ենք

with a very healthy deadline.

շատ իրական վերջնաժամկետով:

It's a book on culture,

Այն մշակույթի մասին գիրք է,

and, as you can see,

և, ինչպես տեսնում եք,

culture is rapidly drifting around.

մշակույթն անըդհատ շարժման մեջ է:

Doing things like I'm doing right now --

Զբաղվել այնպիսի բաներով, ինչով հիմա ես եմ զբաղվում,

traveling to Cannes.

ճանապարհորդելով դեպի Կան։

The example I have here

Մի օրինակ, որ այստեղ ունեմ

is a chair that came out of the year in Bali --

աթոռ է, որը Բալիում իմ մի տարվա աշխատանքի արդյունք է,

clearly influenced by local manufacturing and culture,

այն ոգեշնչված է տեղական արդյունաբերությամբ ու մշակույթով,

not being stuck behind

ինչպես նաև ամբողջ օրը չլինելով

a single computer screen all day long

համակարգչի էկրանի դիմաց

and be here and there.

այլ գնալով այստեղ-այնտեղ։

Quite consciously, design projects

Ստեղծելով այնպիսի նախագծեր,

that need an incredible amount of various techniques,

որոնք համար տարբեր միջոցներ և գործիքներ են պահանջվում՝

just basically to fight

ուղղակի պայքարելու համար

straightforward adaptation.

հարմարվողականության դեմ:

Being close to the content --

Հասկանալով բովանդակությունը

that's the content really is close to my heart.

բովանդակություն, որն իրոք հոգեհարազատ է ինձ:

This is a bus, or vehicle,

Սա ավտոբուս է, փոխադրամիջոց

for a charity, for an NGO

մի հասարակական կազմակերպության համար,

that wants to double the education budget in the United States --

որն ուզում է կրկնապատկել կրթության բյուջեն ԱՄՆ-ում:

carefully designed,

Այն շատ հիմնավոր է նախագծված, այնպես որ,

so, by two inches, it still clears highway overpasses.

անցնում է կամուրջների տակից թողնելով հինգ սմ-ի չափով տարածություն։

Having end results -- things that come back from the printer well,

Ունենալով վերջնական արդյունքներ, որոնք լավ տեսք ունեն տպագրված վիճակում,

like this little business card for an animation company

ինչպիսին է անիմացիոն ընկերության այս բիզնես քարտը

called Sideshow

որը կոչվում է Սայդշոու

on lenticular foils.

պատրաստված թիթեղաթղթից:

Working on projects

Աշխատելով այնպիսի նախագծերի վրա,

that actually have visible impacts,

որոնք ունեն տեսանելի արդյունք,

like a book for a deceased German artist

ինչպիսին է մի մահացած գերմանացի նկարչի համար արված գիրքը,

whose widow came to us

ում այրին եկավ մեզ մոտ

with the requirement to make her late husband famous.

մի խնդարանքով` հայտնի դարձնել իր մահացած ամուսնուն։

It just came out six months ago,

Այն լույս է տեսել 6 ամիս առաջ,

and it's getting unbelievable traction right now in Germany.

և արդեն մեծ հետաքրքրություն է ստեղծել Գերմանիայում։

And I think that his widow

Կարծում եմ, որ նրա այրին

is going to be very successful on her quest.

շատ հաջողակ է լինելու իր նախաձեռնության մեջ։

And lately, to be involved in projects

Եվ վերջերս, նաև ներգրավվելով այնպիսի նախագծերում,

where I know about 50 percent of the project

որտեղ գիտեմ աշխատանքը 50 տոկոսով

technique-wise

տեխնիկապես,

and the other 50 percent would be new.

իսկ մյուս 50 տոկոսը նորություն է ինձ համար։

So in this case,

Այս դեպքում,

it's an outside projection for Singapore

սա բացօթյա ցուցադրում է Սինգապուրի համար

on these giant Times Square-like screens.

Թայմս Սքուերի էկրաններին նմանվող հսկայական էկրանի վրա։

And I of course knew stuff, as a designer,

Որպես դիզայներ, բնականաբար ես գիտեի

about typography,

գրատպության մասին,

even though we worked with those animals not so successfully.

չնայած մենք այնքան էլ լավ չաշխատեցինք այդ կենդանիների հետ։

But I didn't quite know

Սակայն ես այդքան շատ չգիտեի

all that much about movement or film.

շարժման և ֆիլմի մասին:

And from that point of view we turned it into a lovely project.

Մենք այն մի գեղեցիկ նախագիծ դարձրեցինք:

But also because the content was very close.

Պատճառներից մեկն էլ այն էր, որ բովանդակությունը նույնպես հոգեհարազատ էր ինձ:

In this case, "Keeping a Diary

Օրագիր պահելը

Supports Personal Development" --

օգնում է անձնական զարգացմանը։

I've been keeping a diary since I was 12.

Ես օրագիր եմ պահում 12 տարեկանից սկսած,

And I've found that it influenced my life and work

և ես հասկացա, որ այն ազդել է իմ կյանքի և աշխատանքի վրա

in a very intriguing way.

շատ հետաքրքիր կերպով:

In this case also because

Այդ դեպքում նաև այն պատճառով,

it's part of one of the many sentiments

այն շատ զգացմունքների մաս է կազմում,

that we build the whole series on --

որոնք մենք օգտագործում ենք աշխատանքի մեջ,

that all the sentiments originally had come out of the diary.

և բոլոր այդ զգացմունքների սկզբնաղբյուրը օրագիրն է եղել:

Thank you so much.

Շատ շնորհակալ եմ:

(Applause)

(Ծափահարություններ)