Turning trash into toys for learning | Arvind Gupta

Arvind Gupta: Biến rác thải thành đồ chơi học tập

Translator: Minh-Tuan Ta Reviewer: Phuong Nguyen

My name is Arvind Gupta, and I'm a toymaker.

Tên tôi là Arvind Gupta, và tôi là người làm đồ chơi.

I've been making toys for the last 30 years.

Tôi đã làm đồ chơi trong 30 năm rồi.

The early '70s, I was in college.

Vào thập niên 70, khi tôi đang học đại học.

It was a very revolutionary time.

Đó là thời điểm rất cách mạng.

It was a political ferment, so to say --

Biến động chính trị xảy ra,

students out in the streets of Paris,

sinh viên xuống đường ở Paris,

revolting against authority.

nổi dậy chống lại nhà cầm quyền.

America was jolted

Nước Mỹ choáng váng

by the anti-Vietnam movement, the Civil Rights movement.

bởi phong trào chống chiến tranh Việt Nam, phong trào Dân Quyền.

In India, we had the Naxalite movement,

Ở Ấn Độ thì có phong trào Naxalite,

the [unclear] movement.

một phong trào (không rõ).

But you know, when there is a political churning of society,

Nhưng các bạn biết đấy, khi có một xáo trộn về chính trị trong xã hội,

it unleashes a lot of energy.

nó phát ra rất nhiều năng lượng.

The National Movement of India

Phong trào Quốc Gia của Ấn Độ

was testimony to that.

là nhân chứng của điều đó.

Lots of people resigned from well-paid jobs

Nhiều người từ bỏ công việc lương cao

and jumped into the National Movement.

và lao vào Phong trào Quốc Gia.

Now in the early '70s,

Vào đầu những năm 70,

one of the great programs in India

một trong những chương trình quan trọng ở Ấn Độ

was to revitalize

là tái thiết

primary science in village schools.

khoa học cơ bản cho trường làng.

There was a person, Anil Sadgopal, did a Ph.D. from Caltech

Có một người tên là Anil Sadgopal, học tiến sĩ ở Caltech

and returned back as a molecular biologist

trở về với tư cách là một nhà sinh học nguyên tử

in India's cutting-edge research institute, the TIFR.

tại viện nghiên cứu nổi tiếng Ấn Độ, TIFR.

At 31, he was not able

Ở tuổi 31, cô không thể

to relate the kind of [unclear] research,

liên hệ loại nghiên cứu (không rõ),

which he was doing with the lives of the ordinary people.

mà cô đang làm với cuộc sống của những người bình thường.

So he designed and went and started a village science program.

Vì vậy cô đã thiết kế và bắt đầu một chương trình khoa học trong làng.

Many people were inspired by this.

Rất nhiều người đã được truyền cảm hứng.

The slogan of the early '70s

Khẩu hiệu của đầu những năm 70

was "Go to the people.

là "Đến với người dân.

Live with them; love them.

Sống với họ, yêu họ.

Start from what they know. Build on what they have."

Bắt đầu từ cái họ biết. Xây dựng trên cái họ có."

This was kind of the defining slogan.

Nó giống như là khẩu hiệu định hình vậy.

Well I took one year.

Thực ra, tôi đã bỏ ra 1 năm.

I joined Telco, made TATA trucks, pretty close to Pune.

gia nhập Telco, làm xe tải TATA, khá gần với Pune.

I worked there for two years,

Tôi làm việc ở đó trong 2 năm,

and I realized that I was not born to make trucks.

và tôi nhận ra rằng tôi không được sinh ra để làm xe tải.

Often one doesn't know what one wants to do,

Thường một người không biết mình muốn làm gì,

but it's good enough to know what you don't want to do.

nhưng họ đủ biết mình không muốn làm gì.

So I took one year off, and I went to this village science program.

Vì vậy tôi nghỉ 1 năm, và tôi đến với chương trình khoa học tại làng.

And it was a turning point.

Và đó là một bước ngoặt.

It was a very small village --

Đó là một ngôi làng rất nhỏ --

a weekly bazaar

chợ mở mỗi tuần chỉ một lần

where people, just once in a week, they put in all the vats.

để mọi người nhét tất cả mọi thứ vào lu vại của mình.

So I said, "I'm going to spend a year over here."

Tôi đã nói: "Tôi sẽ ở đây một năm."

So I just bought one specimen

Vì vậy tôi chỉ mua

of everything which was sold on the roadside.

hàng được bán trên đường mỗi thứ một cái.

And one thing which I found

Và tôi tìm thấy một thứ

was this black rubber.

là miếng cao su đen này.

This is called a cycle valve tube.

Nó được gọi là ống van vòng.

When you pump in air in a bicycle, you use a bit of this.

Khi bạn bơm hơi vào xe đạp, bạn dùng một mẩu của nó.

And some of these models --

Có một vài mẫu này --

so you take a bit of this cycle valve tube,

bạn lấy một mẩu của ống van vòng,

you can put two matchsticks inside this, and you make a flexible joint.

gắn 2 que diêm vào, bạn tạo ra một khớp linh hoạt.

It's a joint of tubes. You start by teaching angles --

Nó là khớp của các ống. Bạn bắt đầu bằng việc dạy các góc --

an acute angle, a right angle, an obtuse angle, a straight angle.

góc nhọn, góc vuông, góc tù, góc bẹt.

It's like its own little coupling.

Nó giống như là một đôi vậy.

If you have three of them, and you loop them together,

Nếu bạn có 3 cái, bạn có thể gắn chúng lại,

well you make a triangle.

và tạo ra một hình tam giác.

With four, you make a square,

Với 4 cái, bạn tạo ra một hình vuông,

you make a pentagon, you make a hexagon,

một hình ngũ giác, một hình lục giác,

you make all these kind of polygons.

bạn tạo ra tất cả các hình đa giác.

And they have some wonderful properties.

Chúng có vài thuộc tính tuyệt vời.

If you look at the hexagon, for instance,

Hãy xem hình lục giác này,

it's like an amoeba, which is constantly changing its own profile.

nó giống như là một con trùng amip, luôn thay đổi thuộc tính.

You can just pull this out, this becomes a rectangle.

Bạn có thể kéo cái này ra, và nó trở thành một hình chữ nhật.

You give it a push, this becomes a parallelogram.

Hay đẩy nó vào tạo thành một hình bình hành.

But this is very shaky.

Nó rất linh động.

Look at the pentagon, for instance,

Hãy nhìn hình ngũ giác này,

pull this out -- it becomes a boat shape trapezium.

kéo cái này ra -- nó trở thành hình chiếc thuyền.

Push it and it becomes house shaped.

Đẩy nó và nó thành hình ngôi nhà.

This becomes an isosceles triangle --

Cái này trở thành tam giác cân --

again, very shaky.

một lần nữa, rất linh động.

This square might look very square and prim.

Hình vuông này nhìn có vẻ vuông vức và cứng nhắc.

Give it a little push -- this becomes a rhombus.

Nhưng đẩy nó một tí -- trở thành hình thoi.

It becomes kite-shaped.

Nó trở thành hình chiếc diều.

But give a child a triangle,

Nhưng khi đưa một đứa trẻ một hình tam giác,

he can't do a thing to it.

thì nó không thể làm gì với thứ đó.

Why use triangles?

Tại sao lại dùng hình tam giác?

Because triangles are the only rigid structures.

Vì hình tam giác là cấu trúc duy nhất chắc chắn.

We can't make a bridge with squares

Chúng ta không thể làm một cây cầu với các hình vuông,

because the train would come, it would start doing a jig.

vì xe lửa chạy qua, nó sẽ lắc.

Ordinary people know about this

Người bình thường biết điều này,

because if you go to a village in India,

Nếu bạn tới một ngôi làng ở Ấn Độ,

they might not have gone to engineering college,

người dân có thể không học kỹ sư,

but no one makes a roof placed like this.

nhưng không ai làm một cái mái nhà như thế này.

Because if they put tiles on top, it's just going to crash.

Vì nếu họ lợp mái, nó sẽ gãy.

They always make a triangular roof.

Họ luôn làm một cái mái hình tam giác.

Now this is people science.

Đây là khoa học cuộc sống.

And if you were to just poke a hole over here

Nếu bạn chọc một cái lỗ ở đây

and put a third matchstick,

và để vào một que thứ 3,

you'll get a T joint.

bạn sẽ có một khớp chữ T.

And if I were to poke all the three legs of this

Và nếu tôi chọc tất cả 3 que

in the three vertices of this triangle,

vào 3 đỉnh của tam giác,

I would make a tetrahedron.

tôi sẽ có một khối tứ diện.

So you make all these 3D shapes.

Bạn có thể tạo ra tất cả các hình 3D.

You make a tetrahedron like this.

Bạn tạo một khối tứ diện như vầy.

And once you make these,

Và một khi bạn làm những thứ này,

you make a little house.

bạn tạo ra một ngôi nhà nhỏ.

Put this on top.

bằng cách đặt cái này lên trên.

You can make a joint of four. You can make a joint of six.

Bạn có thể làm một khớp 4 que, một khớp 6 que.

You just need a ton.

Bạn chỉ cần thật nhiều thôi.

Now this was -- you make a joint of six,

Đây là một khớp 6 que,

you make an icosahedron.

bạn tạo ra một khối 20 mặt.

You can play around with it.

Bạn có thể chơi với nó.

This makes an igloo.

Cái này tạo ra một lều tuyết.

Now this is in 1978.

Vào năm 1978.

I was a 24-year-old young engineer.

khi tôi là một chàng kỹ sư trẻ 24 tuổi.

And I thought this was so much better than making trucks.

tôi nghĩ điều này tốt hơn nhiều so với việc làm xe tải.

(Applause)

(Vỗ tay)

If you, as a matter of fact, put four marbles inside,

Sự thật là, nếu bạn bỏ 4 hòn bi vào bên trong,

you simulate the molecular structure of methane, CH4.

bạn mô phỏng cấu trúc phân tử của metan, CH4.

Four atoms of hydrogen, the four points of the tetrahedron,

4 nguyên tử hydro, 4 đỉnh khối tứ diện,

which means the little carbon atom.

còn cái này biểu diễn nguyên tử carbon.

Well since then,

Từ đó,

I just thought that I've been really privileged

tôi nghĩ rằng tôi thực sự được vinh dự

to go to over 2,000 schools in my country --

đi đến hơn 2000 ngôi trường trên đất nước của tôi --

village schools, government schools,

trường làng, trường công,

municipal schools, Ivy League schools --

trường thành phố, nhóm các trường đại học nổi tiếng ở miền Đông nước Mỹ --

I've been invited by most of them.

Tôi đã được mời bởi hầu hết các ngôi trường đó.

And every time I go to a school,

Mỗi lần tôi tới một ngôi trường,

I see a gleam in the eyes of the children.

tôi thấy ánh mắt sáng ngời của những đứa trẻ.

I see hope. I see happiness in their faces.

Tôi thấy hy vọng, niềm vui trên gương mặt chúng.

Children want to make things. Children want to do things.

Trẻ em muốn tạo ra thứ gì đó. Chúng muốn làm gì đó.

Now this, we make lots and lots of pumps.

Chúng tôi làm rất nhiều bơm.

Now this is a little pump

Và đây là một cái bơm nhỏ

with which you could inflate a balloon.

với nó bạn có thể thổi một trái bong bóng.

It's a real pump. You could actually pop the balloon.

Nó là một cái bơm thực sự. Bạn có thể thổi được bong bóng.

And we have a slogan

Và chúng tôi có một khẩu hiệu là

that the best thing a child can do with a toy is to break it.

điều tốt nhất trẻ em có thể làm với đồ chơi là đập vỡ chúng.

So all you do is --

Tất cả những gì bạn làm là --

it's a very kind of provocative statement --

khơi gợi cho chúng --

this old bicycle tube and this old plastic [unclear]

Đây là cái ruột xe đạp cũ và cái nắp bằng nhựa cũ

This filling cap will go very snugly into an old bicycle tube.

Cái nắp sẽ vào gọn gàng trong cái ruột xe đạp.

And this is how you make a valve.

Và đây là cách mà bạn làm một cái van

You put a little sticky tape.

bạn đặt vào một miếng băng dính nhỏ.

This is one-way traffic.

Không khí đi 1 chiều.

Well we make lots and lots of pumps.

Vâng, chúng tôi làm thật nhiều bơm.

And this is the other one --

Và đây là một cái khác --

that you just take a straw, and you just put a stick inside

bạn lấy một cái ống hút, và đặt một cái que bên trong,

and you make two half-cuts.

bạn cắt hai đường ở hai phần.

Now this is what you do,

bây giờ bạn sẽ

is you bend both these legs into a triangle,

bẻ các que này thành một hình tam giác,

and you just wrap some tape around.

quấn băng keo xung quanh.

And this is the pump.

và đây là cái bơm.

And now, if you have this pump,

Cái bơm này,

it's like a great, great sprinkler.

nó giống như một cái vòi phun nước vậy.

It's like a centrifuge.

Nó giống như là một cái máy ly tâm.

If you spin something, it tends to fly out.

Nếu bạn xoay thứ gì đó, nó có xu hướng văng ra.

(Applause)

(Vỗ tay)

Well in terms of -- if you were in Andhra Pradesh,

Với quan điểm -- nếu bạn (không rõ),

you would make this with the palmyra leaf.

cô ấy sẽ làm điều đó với chiếc lá thốt nốt.

Many of our folk toys

Nhiều đồ chơi dân dã của chúng tôi

have great science principles.

có các nguyên lý khoa học tuyệt vời.

If you spin-top something, it tends to fly out.

Nếu bạn xoay cái gì đó, nó có xu hướng văng ra.

If I do it with both hands, you can see this fun Mr. Flying Man.

Nếu tôi xoay bằng 2 tay, bạn có thể thấy điều thú vị với Quý Ngài Bay này.

Right.

Đúng vậy.

This is a toy which is made from paper. It's amazing.

Đây là một món đồ chơi làm từ giấy. Nó tuyệt vời.

There are four pictures.

Có 4 bức ảnh.

You see insects,

Các bạn thấy côn trùng,

you see frogs, snakes, eagles, butterflies,

ếch, rắn, đại bàng, bướm,

frogs, snakes, eagles.

ếch, rắn, đại bàng.

Here's a paper which you could [unclear] --

Đây là tờ giấy mà bạn có thể (không rõ) --

designed by a mathematician at Harvard in 1928,

được thiết kể bởi một nhà toán học ở Harvard vào năm 1928,

Arthur Stone,

Arthur Stone,

documented by Martin Gardner in many of his many books.

được ghi nhận bởi Martin Gardner trong nhiều cuốn sách.

But this is great fun for children.

Nó mang lại niềm vui lớn cho trẻ em.

They all study about the food chain.

Chúng học về chuỗi thức ăn.

The insects are eaten by the frogs; the frogs are eaten by the snakes;

Ếch ăn côn trùng; Rắn ăn ếch;

the snakes are eaten by the eagles.

Đại bàng ăn rắn.

And this can be, if you had a whole photocopy paper --

Với một tờ giấy photocopy,

A4 size paper --

cỡ A4 --

you could be in a municipal school, you could be in a government school --

bạn có thể ở một trường thành phố, hay ở trường công --

a paper, a scale and a pencil -- no glue, no scissors.

một tờ giấy, một tỷ lệ và một cây bút chì, không cần keo, không cần kéo.

In three minutes, you just fold this up.

Trong 3 phút, bạn chỉ gấp thế này.

And what you could use it for is just limited by your imagination.

Bạn sử dụng nó làm gì chỉ bị giới hạn bởi trí tưởng tượng của bạn.

If you take a smaller paper, you make a smaller flexagon.

Với một tờ giấy nhỏ hơn, bạn làm một cái nhỏ hơn.

With a bigger one, you make a bigger one.

Với một tờ giấy lớn hơn, bạn làm một cái lớn hơn.

Now this is a pencil with a few slots over here.

Đây là một cây bút chì với vài khe ở đây.

And you put a little fan here.

Bạn đặt một cái quạt nhỏ ở đây.

And this is a hundred-year-old toy.

Nó là một món đồ chơi có từ trăm năm trước rồi.

There have been six major research papers on this.

Đã có 6 nghiên cứu về cái này.

There's some grooves over here, you can see.

Có vài rãnh ở đây, bạn có thể thấy.

And if I take a reed -- if I rub this,

Và nếu tôi lấy một cây nhỏ -- nếu tôi chà nó,

something very amazing happens.

điều gì đó thật tuyệt xảy ra.

Six major research papers on this.

6 nghiên cứu về điều này.

As a matter of fact, Feynman, as a child, was very fascinated by this.

Sự thật là, Feynman, khi còn là một đứa trẻ, rất thích thú điều này.

He wrote a paper on this.

Ông viết một bài về nó.

And you don't need the three billion-dollar Hadron Collider

Bạn không cần một vành va chạm Hadron 3 tỷ đô la

for doing this. (Laughter) (Applause)

để làm điều này.

This is there for every child,

Nó dành cho mọi đứa trẻ,

and every child can enjoy this.

và chúng thích thú nó.

If you want to put a colored disk,

Nếu bạn đặt một chiếc đĩa màu,

well all these seven colors coalesce.

tất cả 7 màu hòa quyện lại.

And this is what Newton talked about 400 years back,

Và đây là cái mà Newton nói đến 400 năm trước,

that white light's made of seven colors,

rằng ánh sáng trắng được hình thành từ 7 màu,

just by spinning this around.

chỉ bằng cách xoay vòng nó.

This is a straw.

Đây là một cái ống hút.

What we've done, we've just sealed both the ends with tape,

chúng tôi chỉ dán 2 đầu lại bằng băng keo,

nipped the right corner and the bottom left corner,

xén góc phải và góc trái dưới,

so there's holes in the opposite corners, there's a little hole over here.

và tạo thành các lỗ ở góc đối diện, có một lỗ nhỏ ở đây.

This is a kind of a blowing straw.

Đây là một loại ống hút thổi.

I just put this inside this.

Tôi chỉ đặt cái này vào trong.

There's a hole here, and I shut this.

Có một cái lỗ ở đây, và tôi đóng nó lại.

And this costs very little money to make --

Cái này tốn rất ít tiền --

great fun for children to do.

nhưng mang lại nhiều niềm vui cho trẻ em khi chúng làm nó.

What we do

Chúng tôi

is make a very simple electric motor.

tạo ra một mô-tơ điện đơn giản.

Now this is the simplest motor on Earth.

Đây là cái mô-tơ đơn giản nhất trên thế giới.

The most expensive thing is the battery inside this.

Cái mắc nhất là cục pin bên trong.

If you have a battery, it costs five cents to make it.

Nếu bạn có một cục pin, bạn chỉ tốn 5 xu để làm nó.

This is an old bicycle tube,

Cái ruột xe đạp cũ,

which gives you a broad rubber band, two safety pins.

cho bạn một dải cao su rộng, 2 ghim an toàn.

This is a permanent magnet.

Đây là một cái nam châm vĩnh cửu.

Whenever current flows through the coil, this becomes an electromagnet.

Bất cứ khi nào dòng điệu đi qua ống xoắn, nó trở thành một nam châm điện.

It's the interaction of both these magnets

Sự tương tác của cả 2 nam châm này

which makes this motor spin.

làm cho cái mô-tơ xoay.

We made 30,000.

Chúng tôi đã làm 30.000 cái.

Teachers who have been teaching science for donkey years,

Các giáo viên đã dạy khoa học trong thời gian dài đằng đẵng,

they just muck up the definition and they spit it out.

họ chỉ làm rối rắm định nghĩa và thao thao bất tuyệt về nó.

When teachers make it, children make it.

Khi giáo viên làm, trẻ em làm.

You can see a gleam in their eye.

Bạn có thể thấy mắt chúng sáng ngời.

They get a thrill

Chúng thích thú

of what science is all about.

học về khoa học.

And this science is not a rich man's game.

Và khoa học này không phải là trò chơi của người giàu.

In a democratic country,

Ở nước dân chủ,

science must reach to our most oppressed,

khoa học phải được coi trọng,

to the most marginalized children.

được dạy cho trẻ em.

This program started with 16 schools

Chương trình này đã bắt đầu với 16 trường

and spread to 1,500 government schools.

và lan rộng tới 1.500 trường công.

Over 100,000 children learn science this way.

Hơn 100.000 trẻ em học khoa học bằng cách này.

And we're just trying to see possibilities.

Và chúng tôi đang cố nhìn thấy những triển vọng.

Look, this is the tetrapak --

Hãy nhìn này, đây là giấy gói thực phẩm Tetra Pak --

awful materials from the point of view of the environment.

vật liệu xấu cho môi trường.

There are six layers -- three layers of plastic, aluminum --

Có 6 lớp -- 3 lớp nhựa, nhôm --

which are are sealed together.

được dán với nhau.

They are fused together, so you can't separate them.

Chúng hòa với nhau, vì vậy bạn không thể chia chúng ra.

Now you can just make a little network like this

Bây giờ, bạn có thể làm một mạng lưới nhỏ như vậy

and fold them and stick them together

gấp chúng, dán chúng lại với nhau

and make an icosahedron.

và làm một khối 20 mặt.

So something which is trash,

Vài thứ rác thải,

which is choking all the seabirds,

gây hại cho các loài chim biển,

you could just recycle this into a very, very joyous --

cũng có thể được tái chế một cách rất, rất vui vẻ --

all the platonic solids can be made with things like this.

tất cả các hình khối lý thuyết trong khoa học có thể tạo ra từ những thứ thế này.

This is a little straw,

Đây là một ống hút nhỏ,

and what you do is you just nip two corners here,

bạn xén 2 góc ở đây,

and this becomes like a baby crocodile's mouth.

và nó trở thành một cái mõm cá sấu con.

You put this in your mouth, and you blow.

Bạn cho nó vào miệng, và thổi.

(Honk)

(Tiếng kèn)

It's children's delight, a teacher's envy, as they say.

Nó là một thứ làm đứa trẻ thích thú, và giáo viên ghen tỵ, theo như họ nói.

You're not able to see how the sound is produced,

Bạn không thể thấy âm thanh được tạo ra như thế nào,

because the thing which is vibrating goes inside my mouth.

vì phần rung nằm trong miệng của tôi.

I'm going to keep this outside, to blow out. I'm going to suck in air.

Tôi sẽ để nó ở ngoài, để thổi ra. Tôi sẽ hút không khí vào.

(Honk)

(Tiếng kèn)

So no one actually needs to muck up the production of sound

Không ai cần phải rối rắm cách tạo ra âm thanh

with wire vibrations.

với dao động dây làm gì.

The other is that you keep blowing at it,

Cách khác là bạn tiếp tục thổi,

keep making the sound,

tiếp tục phát ra âm thanh,

and you keep cutting it.

và bạn tiếp tục cắt nó.

And something very, very nice happens.

Và điều hay diễn ra.

(Honk)

(Tiếng kèn)

(Applause)

(Vỗ tay)

And when you get a very small one --

Và khi bạn còn một mẩu nhỏ --

(Honk)

(Tiếng kèn)

This is what the kids teach you. You can also do this.

Đây là cái mà bọn trẻ dạy bạn. Bạn cũng có thể làm.

Well before I go any further,

Trước khi tôi đi xa hơn,

this is something worth sharing.

có một vài điều đáng được chia sẻ.

This is a touching slate meant for blind children.

Đây là miếng chạm dành cho trẻ em khiếm thị.

This is strips of Velcro, this is my drawing slate,

Đây là sợi dây đai Velcro, đây là bảng vẽ của tôi,

and this is my drawing pen,

và đây là cây bút của tôi,

which is basically a film box.

được làm từ hộp phim.

It's basically like a fisherman's line,

Nó giống như là sợi dây câu,

a fishing line.

một sợi dây câu cá.

And this is wool over here.

có một sợi len ở đây.

If I crank the handle, all the wool goes inside.

Nếu tôi quay tay cầm, tất cả len cuộn vào trong,

And what a blind child can do is to just draw this.

Và cái mà trẻ khiếm thị có thể làm là vẽ.

Wool sticks on Velcro.

Len dính trên Velcro.

There are 12 million blind children in our country --

Có tất cả 12 triệu trẻ khiếm thị ở nước tôi --

(Applause)

(Vỗ tay)

who live in a world of darkness.

họ sống trong bóng tối.

And this has come as a great boon to them.

Và đây trở thành một món quà tuyệt vời cho chúng.

There's a factory out there making our children blind,

Có một nhà máy sản xuất cho trẻ khiếm thị,

not able to provide them with food,

không thể cung cấp thực phẩm cho chúng,

not able to provide them with vitamin A.

không thể cung cấp vitamin A cho chúng.

But this has come as a great boon for them.

Nhưng đây là món quà tuyệt nhất cho chúng.

There are no patents. Anyone can make it.

Cái này không có bằng sáng chế. AI cũng có thể làm.

This is very, very simple.

Nó rất, rất đơn giản.

You can see, this is the generator. It's a crank generator.

Bạn có thể thấy, đây là một máy phát điện. Một máy phát điện quay tay.

These are two magnets.

Có 2 nam châm.

This is a large pulley made by sandwiching rubber between two old CDs.

Đây là một ròng rọc lớn làm bởi miếng đệm cao su giữa 2 CD cũ.

Small pulley and two strong magnets.

Ròng rọc nhỏ và 2 nam châm mạnh.

And this fiber turns a wire attached to an LED.

Và sợi này dẫn một dây dẫn gắn với cái đèn LED.

If I spin this pulley, the small one's going to spin much faster.

nếu tôi xoay cái ròng rọc này, cái nhỏ sẽ xoay nhanh hơn nhiều

There will be a spinning magnetic field.

một từ trường xoay xuất hiện.

Lines, of course, would be cut, the force will be generated.

Dây tất nhiên có thể bị cắt, lực sẽ được tạo ra.

And you can see, this LED is going to glow.

Và bạn có thể thấy, cái đèn LED này sẽ sáng.

So this is a small crank generator.

Vì vậy đây là một máy phát điện quay tay.

Well, this is, again,

Và, đây là, một lần nữa,

it's just a ring, a steel ring with steel nuts.

nó chỉ là một cái vòng, một cái vòng thép với những cái đai ốc thép.

And what you can do

Và cái mà bạn có thể làm là

is just, if you give it a twirl,

nếu bạn xoay nhanh nó,

well they just keep going on.

những cái đai ốc sẽ vẫn đi tới.

And imagine a bunch of kids

Hãy tưởng tượng một đám trẻ

standing in a circle

đứng vòng tròn

and just waiting for the steel ring to be passed on.

và đợi cái vòng thép được chuyền qua.

And they'd be absolutely joyous playing with this.

chúng sẽ rất vui khi chơi với nó.

Well in the end, what we can also do:

Và cuối cùng,

we use a lot of old newspapers

chúng tôi dùng rất nhiều báo cũ

to make caps.

để làm nón.

This is worthy of Sachin Tendulkar.

Đây là cái nón đặc trưng của Sachin Tendulkar.

It's a great cricket cap. (Laughter) (Applause)

Một cái nón cricket tuyệt vời.

When first you see Nehru and Gandhi,

Khi bạn thấy Nehru và Gandhi lần đầu,

this is the Nehru cap -- just half a newspaper.

đây là cái nón Nehru -- chỉ phân nửa tờ báo.

We make lots of toys with newspapers,

Chúng tôi làm nhiều đồ chơi với giấy báo,

and this is one of them.

đây là một số thứ.

And this is -- you can see --

Bạn có thể thấy --

this is a flapping bird.

Một con chim vỗ cánh.

All of our old newspapers, we cut them into little squares.

Tất cả báo cũ được chúng tôi cắt thành các hình vuông nhỏ.

And if you have one of these birds --

Và nếu các bạn có một trong những con chim này --

children in Japan have been making this bird for many, many years.

trẻ em ở Nhật đã xếp chim trong nhiều năm.

And you can see,

Và các bạn có thể thấy,

this is a little fantail bird.

đây là một con chim bồ câu đuôi quạt.

Well in the end, I'll just end with a story.

Và cuối cùng, tôi sẽ kết thúc bằng một câu chuyện.

This is called "The Captain's Hat Story."

"Câu chuyện về chiếc mũ thuyền trưởng."

The captain was a captain of a sea-going ship.

Thuyền trưởng này là thuyền trưởng của một chiếc tàu trên biển.

It goes very slowly.

Nó đi rất chậm.

And there were lots of passengers on the ship,

Có nhiều hành khách trên tàu,

and they were getting bored, so the captain invited them on the deck.

và họ đang buồn chán, vì vậy thuyền trưởng mời họ lên boong tàu.

"Wear all your colorful clothes and sing and dance,

"Mặc tất cả quần áo sặc sỡ của các bạn và múa hát,

and I'll provide you with good food and drinks."

và tôi sẽ cung cấp đồ ăn và thức uống cho các bạn."

And the captain would wear a cap everyday

Thuyền trưởng đội một cái nón mỗi ngày

and join in the regalia.

tham gia cuộc vui.

The first day, it was a huge umbrella cap,

Ngày đầu, nó là một cái nón vành khổng lồ,

like a captain's cap.

giống như một cái nón thuyền trưởng.

That night, when the passengers would be sleeping,

Đêm đó, khi mọi hành khách đang ngủ,

he would give it one more fold,

ông ta gấp cái mũ thêm 1 gấp,

and the second day, he would be wearing a fireman's cap --

sang ngày thứ hai, ông ta đội một cái nón cứu hỏa --

with a little shoot just like a designer cap,

với một máng nhỏ giống như cái nón của nhà thiết kế,

because it protects the spinal cord.

bởi vì nó bảo vệ dây sống.

And the second night, he would take the same cap

Đêm thứ hai, ông ta lấy cái nón đó

and give it another fold.

gấp thêm 1 nếp nữa.

And the third day, it would be a Shikari cap --

Ngày thứ ba, nó thành một cái nón của người đi săn --

just like an adventurer's cap.

giống như cái nón của nhà thám hiểm.

And the third night, he would give it two more folds --

Và đêm thứ ba, ông ta gấp nó thêm 2 gấp nữa --

and this is a very, very famous cap.

đây là một cái nón rất, rất nổi tiếng,

If you've seen any of our Bollywood films,

như bạn từng thấy trong bất kì phim nào của Bollywood,

this is what the policeman wears,

loại nón mà cảnh sát đội,

it's called a zapalu cap.

nó gọi là nón zapalu.

It's been catapulted to international glory.

Nó được sử dụng khắp nơi trên thế giới.

And we must not forget that he was the captain of the ship.

Chúng tôi không quên rằng ông ta là thuyền trưởng của con tàu.

So that's a ship.

Và đó là con tàu.

And now the end:

Và bây giờ là kết thúc.

everyone was enjoying the journey very much.

Mọi người rất thích chuyến hải hành.

They were singing and dancing.

Họ đã múa hát.

Suddenly there was a storm and huge waves.

Bất ngờ, có một cơn bão và những cơn sóng khổng lồ.

And all the ship can do is to dance and pitch along with the waves.

Chiếc tàu nhảy múa và tung mình theo các con sóng.

A huge wave comes and slaps the front

Một con sóng khổng lồ xuất hiện và táp vào mạn trước

and knocks it down.

làm vỡ nó.

And another one comes and slaps the aft and knocks it down.

Và một con sóng khác xuất hiện và táp vào mạn sau, và làm vỡ nó

And there's a third one over here.

Và một con sóng thứ ba bên này.

This swallows the bridge and knocks it down.

Nuốt chửng cầu tàu và phá vỡ nó.

And the ship sinks,

Và chiếc tàu chìm,

and the captain has lost everything,

và thuyền trưởng mất tất cả,

but for a life jacket.

ngoại trừ cái áo phao.

Thank you so much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)